serie

Vaste Gasten

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Vieze Ratatouille

COLUMN - Nog één keer over het Koningslied dan. Dat is een vieze ratatouille, waardoor je toch weer iets meer van Nederland gaat houden.

Ik heb gesmuld de afgelopen week. De rel rondom het koningslied was er één om de vingers bij af te likken. Onevenaarbaar kneuterig op alle fronten. Het lied was natuurlijk een waar gedrocht, de communicatie wellicht nog slechter. Maar het allermooiste vond ik dat uiteindelijk de ontstane rel erin slaagde Nederland anno nu zóveel beter te beschrijven dan het lied zelf.

Ewbank maakte een denkfoutje. Hij was hoogstwaarschijnlijk in de veronderstelling dat wanneer hij ‘van alles wat’ zou hebben, hij ook ‘voor ieder wat wils’ zou hebben. Tot zover klopt het nog, maar inherent daaraan is natuurlijk ook dat er ‘voor ieder wat haats’ is. Ik wil mezelf bijvoorbeeld al van kant maken als ik Ruth Jacott op televisie zie, maar er zullen natuurlijk ook mensen zijn die enkel bij het zien van Ali B al zin krijgen om PVV te stemmen. Het Koningslied werd een goor compromis waar niemand het mee eens was. Eén grote ratatouille, en iedereen vond ‘m vies.

Net toen ik deze ratatouille in gratie had opgenomen – ik kende de tekst, en was er klaar voor het dinsdagavond half acht uit volgegoten borst, als ware het een geuzenlied, mee te blèren – barstte de bom. Blijkbaar waren de kritiek en de (onjuiste) bejegeningen van taalfouten Ewbank te veel geworden en vond hij het gepast, als enige paraplu in de zeikregen, de biezen te pakken. Hij ‘trok het Koningslied terug’. Dit was al leuk. Sinds wanneer kun je een liedje terugtrekken? Hoe gaat dat praktisch in z’n werk? Ergens was het ook wel een beetje treurig. Het maakte vooral duidelijk dat Ewbank dat hele liedje zelf ook maar niks vond. Anders blijf je er, zelfs in een flinke zeiktsunami, gewoon achter staan.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | 3, 2, 1… KOOP!

Originele analyses over onze economie komen vaak van ‘buiten’. Afgelopen zaterdag betuigde microbiologe Rosanne Hertzberger in NRC haar steun aan Mark Rutte die opriep om te stoppen met somberen en te gaan consumeren. Hertzberger begreep Rutte opeens toen ze vastzat in een file: ‘Al die auto’s staan daar alleen maar stil omdat de persoon vóór hem stil staat, en die staat weer stil omdat die persoon voor hem weer stil staat. En zo staan er tien kilometer aan auto’s te wachten. Doodzonde. Als iedereen gewoon tegelijkertijd in hetzelfde tempo optrekt, kunnen we verder met ons leven,’ aldus Hertzberger. Zo moeten we Rutte’s oproep dus zien: we trappen allemaal tegelijkertijd op het consumptiepedaal en zetten zo de hele economie weer in beweging. Een mooie vergelijking. En hij werkt.

Als we er even van uitgaan dat het inderdaad beter zou zijn als we met z’n allen tegelijkertijd meer gaan consumeren – we doen even net alsof duurzaamheid niet belangrijk is – dan zijn er wel twee typen individuen die een probleem vormen. De ene groep vertrouwt er niet op dat anderen gaan bewegen en willen het risico niet nemen dat ze als enige gaan rijden en brokken maken – een prisoners dilemma ‘from hell’. En dan is er nog een andere groep die simpelweg niet in de positie is om meer uit te geven, ook niet als het hen beter zou vergaan. Als je echt in de schulden zit, is het fijn dat je je baan niet verliest doordat anderen gaan consumeren, maar is het niet verstandig omdaar zelf ook aan mee te doen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Het Koningslied

COLUMN - John Ewbank had het Koningslied teruggetrokken. Maar toen besloot de machtige Joop van den Ende zich ermee te bemoeien. En alles werd duidelijk.

Het liet me maar niet los, dat Koningslied. Helaas. De melodie had zich in mijn hoofd genesteld als een parasiet die niet zou weggaan voordat hij mij kapot had gemaakt. “Daar sta je dan”, kermt mijn innerlijke Marco Borsato de godganse dag, “de dag die je wist dat zou komen is eindelijk hiiiiieeeerrr!” Ik weet niet zeker of die ene zin op de andere zin volgt, maar zo dringt de parasiet zich keer op keer aan mij op. 

Ik sprak er met een professioneel muzikant over. Toen hij het lied voor de eerste keer hoorde, vond ie het knap in elkaar zitten. Dat het geen meezinger was vond ie een rare keuze, maar verder vond hij dat John Ewbank zijn status had waargemaakt. Hij had gelijk, zag ik in. Zie maar eens een melodie te bedenken waarin je al die kromme kutzinnen kan gieten. Het klinkt als het slotlied van de eindmusical van basisschool De Ommerink te Almere Buiten, maar ga d’r maar aan staan.

Hoe knap het ook is, toen mijn muzikale connectie de analyse van De Snijtafel had gezien (omfietsfragmentje!), moest hij toegeven dat John Ewbank c.s. waren doorgeschoten in hun poging een democratisch lied te schrijven. Heel Nederland een zinnetje in laten sturen en dan aan Guus Meeuwis en Daphne Dekkers de opdracht geven om er een tekst van te brouwen, da’s het muzikale equivalent van heel Nederland ideeën laten bedenken over hoe we criminaliteit moeten aanpakken en dan aan Ivo Opstelten en Fred Teeven vragen om er beleid van te maken. Moet je niet willen met z’n allen.

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Het verkeerslicht van de toekomst

COLUMN - Zoals ik al eens betoogde is Tokkie Tor niet in de Donald Duck terechtgekomen omdat hij van die spannende avonturen beleeft. Waarschijnlijk heeft hij het te danken aan het feit dat zijn naam allitereert. Omdat ik ook een eigen strip in de Donald Duck ambieer, heet Johnny Volente vanaf nu Klaas Knooihuizen.

Dat gezegd hebbende was ik afgelopen zaterdag in Amersfoort. Amersfoort is het Almelo van de provincie Utrecht. Eén stoplicht springt op rood, een ander weer op groen, ook in Amersfoort is altijd wat te doen. De voetgangerslichten in Amersfoort zijn overigens een stuk boeiender dan die in Almelo. In plaats van standaardmannetjes staan er meisjes op. Toen ik het rode meisje zag was ik zo benieuwd hoe ze er in het groen uit zou zien dat ik pardoes niet door rood liep.

Het viel vies tegen. Ze was wat aan de dikke kant, had een soort negatieve bochel in haar rug en een veel te grote neus. Wikipedia leert dat het meisje Sofie heet en dat ze sinds 2000 in het straatbeeld van Amersfoort te vinden is. Haar te grote neus blijkt een kuif te zijn – dat was daar rond de millenniumwisseling natuurlijk nog hartstikke hip.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Asielwet fouter dan Teeven

COLUMN - Deze week geeft Klokwerk toe dat onze asielwet fouter is dan Fred Teeven.

Trouwe lezers wisten het al: Klokwerk is geen fan van Fred Teeven. Voor hem staat Teeven voor strengere straffen die in praktijk niet uitgezeten worden, meehuilacties voor slachtoffers die in werkelijkheid blijken te kunnen barsten, en een afbraak van meer effectieve criminaliteitsbestrijding. Zonder Fred maakte de VVD het op justitie al bont genoeg, onder hem is het pas echt een puinzooi aan het worden.

Sowieso had de man na zijn opmerking over het risico van het “vak” van inbreker al nooit terug mogen komen. Iemand die het doodslaan van mensen goedpraat, hoort geen staatssecretaris te zijn. Maar er moesten kennelijk eerst doden onder Teevens eigen verantwoordelijkheid vallen voordat zijn positie een keer ter discussie werd gesteld.

Een inkopper voor Klokwerk zal je denken. Toch moet ik nu mild zijn. De zaak Dolmatov ligt niet alleen aan Teeven. Ons hele asielbeleid deugt niet. Voor geen meter.

Een grote bek opzetten tegen Poetin over de mensenrechten, ja, dat kunnen Nederlanders. Maar als het puntje bij paaltje komt nemen we er zelf graag een loopje mee. Vorige week bleek maar weer dat wanneer je moet vluchten uit Rusland omdat oom Poetin vindt dat je een te grote mond hebt, je hier kans maakt wederrechtelijk te worden vastgezet terwijl je een advocaat en de nodige zorg wordt onthouden.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | De koning is een koopje

COLUMN - Levert het hebben van een koning(in) economisch voordeel op?

Het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG) is een burgerinitiatief gestart om het salaris van de koning op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen. Koning Willem-Alexander gaat straks, net als koningin Beatrix nu, 825 duizend euro per jaar verdienen en dat is volgens het NRG veel te veel. Andere staatshoofden verdienen namelijk veel minder: Barack Obama verdient omgerekend 310.000 euro, de Spaanse koning Juan Carlos 150.000 euro en de Duitse bondspresident en Franse president zitten rond de twee ton. En zij betalen bovendien gewoon belasting. Ook als je het Willem-Alexander’s vorstelijke salaris afzet tegen de schamele 144.000 van een Nederlandse minister is de verhouding zoek, aldus de republikeinen. Maar maakt het NRG hiermee wel de juiste vergelijking?

‘Duur’ is altijd een relatief gegeven en je kunt tot op zekere hoogte kiezen waar je een prijs tegen afzet. Laten we voor de volledigheid even de prijs van het hele koningshuis nemen: als we de laatste berekening van de Belgische hoogleraar Herman Matthijs mogen geloven is dat ongeveer 40 miljoen euro per jaar, maar dat is exclusief de uitgaven aan beveiliging, staatsbezoeken en onderhoud van de staatspaleizen bij op. Toen die posten in 2009 nog wel in Matthijs’ berekening werden meegenomen wat het totaalbedrag 110 miljoen euro.

Foto: daisy.images (cc)

Geen Bal op TV | Opening van het Rijksmuseum

Afgelopen zaterdag vond de feestelijke opening van het Rijksmuseum plaats. Aan de NOS en de AVRO de eer om dit te verslaan.

Het is natuurlijk een hachelijke onderneming, om van De Opening van het Rijksmuseum een uur durend programma te maken. Het gegeven is niet bepaald televisiegeniek. De dingen waarover het gaat, de 1 miljoen kunstvoorwerpen die het Rijksmuseum in haar bezit heeft, zijn leuk om naar te kijken, alleen, ze bewegen niet en daardoor moet je behoorlijk wat fratsen uithalen om ze interessant voor televisie te maken.  

De NOS en de AVRO hadden onder andere bedacht om vakidioten naar schilderijen te laten kijken. Weervrouw Marjon de Hond ging zeeluchten beoordelen (stuk voor stuk bleken ze meteorologisch gezien onjuistheden te bevatten, Marjon zei dat het desondanks meesterwerken waren, maar je hoorde aan haar stem dat ze dit op verzoek van de regisseur aan haar verhaal had toegevoegd). Pierre Wind (bloedirritant als altijd, waarom die overal maar mag komen blijven opdraven, is mij eerlijk gezegd een raadsel) besprak een schilderij met voedsel. Pierre Wind die naar een schilderij kijkt dat hij echt onwijs kickuh vindt, je moet het een keer in je leven gezien hebben.

Verder hadden ze Koefnoen ingehuurd voor een moetje en deden The Ashton Brothers een act die zo niet geschikt was voor televisie dat ik me afvroeg waarom in dit soort gevallen nooit eens iemand op het idee komt om dit te laten sneuvelen in de eindmontage. Of zou dat juist heel vaak gebeuren, maar valt het niet op, omdat het pas opvalt als het niet sneuvelt?

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Alle dagen feest

COLUMN - Kinderen snappen diep van binnen maar al te goed dat ze niet altijd hun zin kunnen krijgen. Eenmaal volwassen lijken ze daar meer moeite mee te hebben.

Als je een kind bent, dan is je verjaardag de mooiste dag van het jaar. Je krijgt cadeautjes, je staat de hele dag in de belangstelling en je mag een partijtje geven voor al je vriendjes en vriendinnetjes. Tegenwoordig betekent dat een geheel verzorgde catwalkparty of een prinsessenfeestjes waarvoor je ouders anderhalve rug neer moeten leggen. Zelf ben ik van de ‘zwemspullen meenemen, je wordt thuisgebracht’-generatie. Ik zou de luxe feestjes van nu graag veroordelen, maar ik besef dat mijn ouders op hun verjaardag niet veel meer deden dan een potje ganzenbord. Zij vonden het waarschijnlijk belachelijk dat ik zo nodig naar een subtropisch zwemparadijs moest, dus ik zal op mijn beurt nu ook niet zeuren. Laten we het vooruitgang noemen.

Wat al die tijd niet is veranderd, is dat je op je verjaardag zelf mag kiezen wat je wil eten. Elk zichzelf respecterend kind kiest pannenkoeken of patat. De verjaardag van een broer of zus is daarom ook een beetje een feest, tenzij je mijn broer als broer hebt, want die hield niet van pannenkoeken koos altijd worteltjes.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Socialer huren

COLUMN - Deze week rekent Klokwerk met u de huur en het scheefwonen nog eens door.

Het verschil tussen een sociale en een commerciële huur is soms enorm. In de hoofdstad van ons land is het heel normaal dat de ene huurder voor een kleine etage nog geen vierhonderd euro per maand betaalt, terwijl de ander voor dezelfde etage duizend euro kwijt is.

Het hebben van een sociale huurwoning hangt meer af van de mazzel die je ooit had dan van wat er in je portemonnee zit. Wie als arme student ooit een sociale huurwoning kreeg toegewezen is als grootverdiener spekkoper. Wie arm is en niet al jaren op een wachtlijst staat kan het vaak vergeten.

Zo zit onze woningmarkt in elkaar. Daar is niets sociaals aan. De situatie zorgt er bovendien voor dat de huurmarkt potdicht zit. Want wie ooit mazzel had verhuist niet zo snel. Ook al zou hij best ergens anders willen wonen.

In politiek Den Haag doet men tegenwoordig alsof dit is op te lossen door het scheefwonen aan te pakken. Een scheefwoner is volgens het kabinet iemand met een sociale huurwoning en een bruto-inkomen van meer dan 43.000 euro per jaar. Met D66 en klein-christelijk is overeengekomen dat deze groep per jaar een huurverhoging krijgt van 4% boven de inflatie. Mensen met een hoger middeninkomen krijgen een huurverhoging van 2% extra per jaar, en mensen met een inkomen onder modaal van 1,5%.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | 3 redenen waarom Poetin beter thuis had kunnen blijven

Eerder uitte ik al mijn voorzichtige twijfel over het nut van staatsbezoekjes. Er moet op een dergelijk moment zó een ongemak door het torentje waaien, ik kan de gedachte daaraan bijna niet aan. Maar er zijn nog wel meer redenen waarom Poetin beter thuis had kunnen blijven.

1. Het is zinloos
NOS kopt ‘Rutte en Poetin spraken over mensenrechten’. Wat een waardeloos gesprek moet dat geweest zijn. Uitzichtloos natuurlijk, geen van beide partijen zal na even nadenken zeggen: ‘Je hebt helemaal gelijk, ik ga het helemaal anders doen.’ Sterker nog, het werd in realiteit zelfs een beetje moddergooien. Nadat Rutte de Russisch premier wees op zijn mensonterende homo-wet, antwoordde deze met: ‘Wat je zegt ben je zelf!’ Om vervolgens Martijn en de SGP aan te halen als argumenten. Volgens sommigen een ware diss, volgens mij juist een illustratie voor de fundamentele verschillen die een vruchtbaar gesprek onmogelijk maakten. Waar de Russische situatie juist een uitdrukking is van een beletting van vrijheid, is de Nederlandse situatie een uitdrukking van (wellicht te veel) vrijheid.

2. Protesteren is stom
Omdat Mark natuurlijk giechelend op z’n stoeltje tegenover Vladimir zou zitten, kende Nederland enkele mooie initiatieven om de eigen tolerantie jegens seksuele voorkeuren duidelijker aan Poetin te tonen. Mooie gebaren, ik bewonder het idealisme, maar om eerder genoemde reden is het natuurlijk zinloos, en vooral een actie die voortkomt uit een altruïstisch rechtvaardigheidsgevoel. Omdat ik mijn nihilisme echter aan niemand op wil leggen zal ik mijn probleem met protesteren uitleggen aan de hand van een voorbeeld.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Is Sandel eigenlijk een econoom?

Komende vrijdag is er weer de Nacht van de Filosofie. Dit keer is het thema ‘schuld en boete’ en ligt de economie op de snijtafel. Homo economicus, de psyche van de bankier, de invloed van economie op onze cultuur, moraal, op ons lichaam – alles komt aan bod. Naast de Joris Luyendijken en Ewald Engelens, en helden als Tomas Sedláček, krijgen we ook hoog bezoek: Harvard-filosoof Micheal Sandel komt vertellen over zijn boek Niet Alles is te koop. Sandel bezit een zeldzaam scherp analytisch fileermes, dat we kennen uit zijn eerdere werk over rechtvaardigheid. In Niet alles is te koop zet hij dat mes in de marktsamenleving en probeert hij er de moraal uit de fileren. Dat lukt voor een deel. Ik zou alleen de econoom nog niet willen afschrijven zoals Sandel dat doet, temeer ook omdat Sandel zelf behoorlijk economisch denkt.

‘De markt’ heeft sinds de jaren tachtig een ongekende opmars gemaakt. Niet alles is te koop zit bomvol voorbeelden van wat je tegenwoordig allemaal kunt kopen: van verblijfsvergunningen en bruiloftstoespraken tot advertentieruimte op politieauto’s, van andermans levensverzekeringen en CO2-uitstootrechten tot de naam van de gymzaal van een middelbare school. Het leeuwendeel van deze voorbeelden betreft Amerika, maar je zou met gemak Nederlandse voorbeelden kunnen aanwijzen: denk bijvoorbeeld aan het sponsoren van rotondes.

Foto: daisy.images (cc)

Geen Bal op TV | Margaret Thatcher

COLUMN - Twan Huys en Gerdi Verbeet zaten bij As the World Turns om de dood van Thatcher te duiden. De BBC had een aantal belangrijke tv-riten te genegeerd.

Gerdi heeft haar handtas meegenomen. En een broche omgedaan. En een parelketting. Een klein eerbetoon aan een stijlicoon. Het is me al vaker opgevallen: waar je ook voor stond tijdens je leven, uiteindelijk eindig je als stijlicoon. Of je nu Ché Guevara of Margaret Thatcher heet. Doch dit geheel en al terzijde. 

Twan Huys vertelt dat de BBC  World rond een uur of 13.00 in de middag met een speciale nieuwsuitzending kwam, maar tot zijn niet geringe verbazing gingen ze in de uren die volgden over tot de orde van de dag. Pas rond 17.00 kwamen ze met een uitgebreide update. In plaats van de broer van de neef van John Mayor in te vliegen omdat er niemand anders bereikbaar was (zoals ze bij de NOS zouden hebben gedaan mocht Margaret Thatcher de premier van Nederland zijn geweest), besloten ze even de tijd te nemen om na te denken over waar ze het later precies over zouden gaan hebben en wie ze daarvoor zouden uit te nodigen.

Overigens vertelde Gerdi Verbeet tussen neus en lippen door dat ze niet meer wist wie John Major was. Wat ik eerlijk gezegd vrij schokkend vond voor een voormalig voorzitter van de Tweede Kamer. Maar wellicht was het bij wijze van spreken.

Vorige Volgende