Kunst op zondag Archives - Page 45 of 57

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Beste klassieke covers

4 mei 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

In popmuziek is het spelen van covers een normale zaak. Soms is een coverversie veel bekender dan het origineel. En altijd is er wel discussie of de coverversie beter, mooier of leuker is dan het oorspronkelijke nummer.

Hoe gaat dat in de klassieke muziek? In 2011 schreef De Speld “Concertgebouworkest speelt alleen maar covers”. Mahlers tweede symfonie, Mozarts Zauberflöte en Mozarts 21ste pianoconcert, bij elkaar 785 jaar oud, zijn alleen al in de 21ste eeuw in de Europese Unie zo’n 21.346 keer gespeeld, schertste De Speld.

In klassieke muziek spreekt men niet van covers maar van uitvoeringen. Als er al iets aan het originele werk wordt veranderd, bijvoorbeeld door een orkestwerk alleen met piano uit te voeren, spreekt men van een bewerking.

Hooguit spreken we over een cover als popmuzikanten aan de haal gaan met een klassiek werkje, hoewel strikt genomen dan de term “bewerking” op zijn plaats is. In Sargasso’s Lijst van beste covers (2007) stonden zes van dat soort covers, waaronder Emerson, Lake & Palmer met hun versie van Mussorgsky’s Schilderijententoonstelling en Frank Zappa met de Bolero van Ravel.

Zoals in popmuziek discussie kan ontstaan over covers, kan er in klassieke muziek soms stevig gedebatteerd worden over welke uitvoering de beste interpretatie van een bepaalde compositie is.

Reinbert de Leeuw werd bekritiseerd, maar vooral geroemd over zijn opvatting van het tempo waarin hij vroege pianowerken van Erik Satie speelde. Nu staat Reinbert de Leeuw te boek als één van de allerbeste vertolkers. Luister en vergelijk het met de interpretatie van Aldo Ciccolini, die zo´n twintig jaar voor De Leeuw alle pianowerken van Satie op de plaat zette.

Foto: Joan (cc)

KOZ | Johan Fabricius in de Eerste Wereldoorlog

27 april 2014 , 10:00 , door Max Molovich

COLUMN - Eigenlijk had ik hier de Kunst op Zondag van vandaag willen wijden aan staatsieportretten. Dit in het kader van de verjaardag van onze geliefde Koning (driewerf hoera). Echter, omdat ik in het kader van diezelfde verjaardag van diezelfde geliefde koning afgelopen vrijdag tot diep in de nacht aan de boemel was geweest terwijl ik de dag daarop weer om 8 uur naast mijn bed stond om, samen met vrouw en kinders, nog een beetje op tijd te zijn voor het betere spul op de vrijmarkt, een evenement dat naadloos overging in een bezoekje aan een of ander park waar de nodige activiteiten waren georganiseerd et cetera et cetera, anyways, om een niet heel zo heel erg boeiend verhaal niet nodeloos lang te maken: van het een kwam het ander, zodat ik gisteravond, rond een uur of negen, er compleet af lag en niet in staat was om over te gaan tot de geplande werkzaamheden. Ik kwam niet veel verder dan Lucian Freud die Koningin Elizabeth portretteerde en Anton Corbijn die dat bij Koningin Beatrix deed.

Daarom maar een verkapte linkdump: leest allen de ‘longreads’ die VPRO digitaal heeft gemaakt over vijf Nederlanders in de Eerste Wereldoorlog. Omdat dit Kunst Op Zondag is, link ik hier naar de longread over schilder/schrijver Johan Fabricius, die vooral bekendheid verwierf met het boek Scheepsjongens van de Bontekoe, maar in het laatste jaar van de oorlog als ‘Kriegsmaler 306’ het oostfront tekent.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kunst als wapen

13 april 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

In The Postonline stond vorige maand een interessant betoog dat de liberalen de kracht van kunst niet moeten onderschatten omdat het een fraai wapen voor de vrijheid kan zijn. De linkse hobby als strijdmiddel voor de vrijheid?

De auteur verwees naar een artikel uit 1995 in The Independent waarin bewijs werd aangevoerd dat de CIA tijdens de Koude Oorlog de westerse moderne kunst omhelsde als tegenhanger van de staatspropagandistische kunst van de toenmalige Sovjet Unie. In een tweede artikel stelde de auteur dat Obama tijdens de NSS-top niet voor niets poseerde voor de Nachtwacht. De Nachtwacht symboliseerde immers een burgerwacht die de vrijheid beschermde.

Door dictaturen gepropageerde kunst is een vlag op een modderschuit. Maar om daar nou de eerste de beste Rembrandt als vaandel voor vrijheid tegenover te zetten?

Die vrijheid wordt “verdedigd” met steeds meer geavanceerde en ‘verfijnde’ wapens. Zo geavanceerd en verfijnd dat ook onschuldige burgers het slachtoffer kunnen worden. Bestaat er een Nachtwacht die ons daar tegen beschermd? Jawel, er zijn kunstenaars die een poging doen.

De meeste kunst is puur symbolisch. Het werkt het sterkst op plaatsen waar de vrijheid sterk wordt ingeperkt. Het zogenaamde veiligheidshek dat Israël langs de grens met de Gazastrook bouwde, staat bekend als een apartheidsmuur. Voor Israël heet het een wapen tegen terrorisme te zijn, voor de Palestijnse bewoners betekent het een afscheiding tussen familie, hun landbouwgrond en medische voorzieningen. De protesten tegen deze muur worden ondersteund door kunstenaars die de muur voorzien van hun commentaar op dit wapen.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Kiekjes

6 april 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Fotografie als kunst, ofwel kiekjes met een grote ‘K’. Foto’s die niet zomaar tot stand komen maar geënsceneerd of gemanipuleerd worden tot ze de expressie krijgen die foto’s meer dan toevallig gelukte kiekjes maken. Dat is kunstfotografie.

Sommigen zweren bij het ouderwetse handwerk. Tijd, licht, beweging vangen op de gevoelige plaat en in de donker kamer er dimensies aan toevoegen. De gevoelige plaat is bits en bytes geworden, de donkere kamer heet tegenwoordig photoshop.

Laten we eens kieken.

Kiek verder……..

Arno Rafael Minkkinen.

Erik Johansson.

Misha Gordin.

Ceslovas Cesnakevicius.

Blader ook eens in de fotoalbums van Teun Hocks, Peter Day, Shinichi Maruyama, Tommy Ingberg, Stefano Bonazzi, Markus Reugels, Nicholas Scarpinato, Elke Andreas Boon en Martin Stranka.

Foto’s in het echt zien?
Tot en met 1 juni werk van Viviane Stassen in het Nederlands Fotomuseum (Rotterdam).
In het Fotomuseum Den Haag van 17 mei tot 24 augustus: Machiel Botman.
Tot 11 mei in FOAM (fotomuseum Amsterdam): Taiyo Onorato en Nico Krebs.
In het Huis van Marseille (Amsterdam) van 14 juni tot 7 september werk van Guidi Veramente.
Tot 8 juni in het FOMU (fotomuseum België – Antwerpen): Rinko Kawauchi en Ed van der Elsken.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Teruggave

30 maart 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

U heeft natuurlijk uw aangifte al gedaan. Wat denkt u? Wordt het betalen of verwacht u een teruggave? Maart mag wel de maand van de teruggave worden genoemd.

In de immer turbulente geschiedenis is veel bezit van eigenaar gewisseld. Oorlogen, politieke besluiten en kunsthandel leiden herhaaldelijk tot verplaatsing van kunstbezit. Met een beetje zonnig humeur kun je dat ‘grensoverschrijdende huisvesting’ noemen.

De directeur van de Hermitage in Sint Petersburg maakt zich zorgen of de vijf Oekraïense musea die bezit in bruikleen gaven aan, onder andere, het Allard Pierson Museum, hun pronkstukken terug zullen zien nu de Russen de historie hebben herschreven op de Krim. Vier van de musea liggen op de Krim. ‘We geven het zeker terug’ zegt het Allard Pierson Museum, de vraag is alleen: aan wie? Aan de Russen of aan de Oekraïners?

Het teruggeven van kunst kent even grillige wegen als de geschiedenis zelf. De voorbeelden uit deze maand.

1 maart: In samenwerking met de stichting Onterfd Goed zoekt de gemeente Utrecht een nieuwe bestemming voor een groot deel van haar kunstcollectie. Nu is men op zoek naar de kunstenaars, want zij mogen als eerste kiezen of men het werk wil terug kopen. Tot nu toe zonder veel succes. Als er helemaal geen koper voor de kunstwerken wordt gevonden, zullen de kunstwerken gerecycled worden tot bijvoorbeeld een leuk tasje.

Foto: Joan (cc)

Kunst op zondag | Marokkanen

23 maart 2014 , 09:00 , door Max Molovich

COLUMN - Uw vertrouwde KOZ-redacteur zit momenteel even ergens anders met zijn hoofd. Maar dat mag de pret niet drukken. Want kan de Kunst op Zondag deze zondag ergens anders over gaan dan over Marokkanen? Ik zie de treinen nog niet zo snel vertrekken, maar daar gaat het niet om. Het was vooral de gretigheid van het ‘minder, minder, minder’ waarmee de zaal een zich onaanraakbaar achtende Wilders toejuichte die de rillingen over het lijf deden lopen. Voor het eerst vond ik de vergelijking met een zekere periode uit onze geschiedenis gerechtvaardigd. Vervang de Marokkanen door Joden en je voelt precies waarom Wilders dit keer een grens is overschreden.

Kortom, deze Kunst op Zondag is geheel geweid aan Marokkanen-kunst (liefst van de entertete soort, waar Hij Die Niet Genoemd Mag Worden zo’n broertje dood aan had). Aan kunst door Marokkaanse kunstenaars en aan Marokkanen in de kunst.

De eerste kunstenaar van Marokkaanse komaf aan wie ik moest denken was Rachid Ben Ali, die in 2005, als reactie op de moord op Theo van Gogh, in het Cobra-museum een tentoonstelling had waarin hij porno, nazisme, poep en de islam aan elkaar koppelde. Ben Ali ontving toen de nodige doodsbedreigingen, wat hij gemeen heeft met de man die hem zo graag onze steden ziet verlaten.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Staatsieportret

16 maart 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het staatsieportret hangt nog niet, maar is volop in het nieuws. Het staatsieportret opent een stationnetje hier, een gymzaaltje daar, eet een broodje met kanjers en gaat dineren met kerntoppertjes.

Allemaal zoals het een staatsieportret betaamt. Op het kerntopdiner zal het portret een uitmuntend gastheer blijken. “Waar zijn jullie godvernogaantoe mee bezig, sukkels?!” “Waarde gasten, op een lege maag is het slecht grote besluiten nemen, ik zou dus zeggen: val aan!”, zo spreekt hij zijn gasten toe. Dat “val aan” was bepaald niet tegen een paar aanwezige dovemansoortjes gericht.

Het staatsieportret is het meest saaie segment van het portretgenre. Dat ligt niet aan het af te beelden personage. Een beetje kunstenaar weet kenmerkende factoren uit te buiten (1) of blijft trouw aan eigen stijl (2).

(1) Tjebbe van Tijen, Imaginary Museum Projects – Tribunekampioen.

(2) Lucian Freud zette zijn stempel op het portret van koningin Elizabeth II. In dit filmpje op 46 seconden te zien.

[kliktv nr=1] Zelfs als men niet kiest voor een schilderij maar voor de welbekende foto, kan het staatsieportet veel avontuurlijker.

In België ging vorig jaar het gerucht dat de Belgische prinses Mathilde een nieuw leven met photoshop kreeg

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Datavisualisatie

9 maart 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Eén van de sterke kanten van Sargasso zijn de data-artikelen. Feiten en cijfers over zware en lichte kost en artikelen over de betekenis en gebruik van data zelf. Vaak geïllustreerd met tabellen, diagrammen en kaarten. De datavisualisatie op Sargasso is altijd beheerst. Een kleurtje hier, een cirkeltje daar, maar altijd helder en overzichtelijk. Nooit laat een data-redacteur zijn artistieke neigingen domineren over de in beeld te brengen kennis.

Een eenvoudige staafdiagram brengt een rijtje cijfers mooi in beeld, maar dat wordt wel eens te saai gevonden. In het magazine Computable hield Machiel van Tilborg een pleidooi voor een “perfecte symbiose van data scientists en data artists”, omdat “kunstenaars zijn in staat om iconische beelden te creëren die een verhaal vertellen dat blijft hangen”.

John Grimwade, zelf datavormgever en docent ‘information graphics’, meent echter dat datavisualisaties schade kunnen aanrichten, als het beeld dominanter is dan de informatie. “De regel moet zijn: eerst de informatie, dan de kunst”. Zo niet, dan bestaat het risico dat de lezer/kijker door de esthetiek van het plaatje afgeleid wordt van de ethiek van het praatje.

De wetenschapper als kunstenaar

Hans Rosling, arts en hoogleraar internationale gezondheid, wordt als een van de beste datakunstenaars gezien. Met de Gapminder Foundation hoopt hij zijn ideaal te bereiken: een op feiten gebaseerde visie op de wereld.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Groen

2 maart 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Groene stroom is niet groen en groene auto’s zijn niet zo zuinig als men denkt. Ach wat, vandaag in Kunst op Zondag: er is meer te doen met groen.

Je kunt elkaar een spiegel voorhouden en vragen ‘hoe groen ben jij eigenlijk?’. Een goede waarnemer ziet dan dat we nooit zo groen zullen worden als de natuur zelf.

Anish Kapoor – Sky Mirror, Kensington Gardens.

Het duo Ackroyd & Harvey gebruikt gras als fotografisch middel. Als het gras groeit, worden de portretten scherper.

Ackroyd and Harvey – grass portrait.

Waarmee maar gezegd wordt: wij werken niet voor groen, groen werkt voor ons. Dat moet ook Tim Knowles gedacht hebben. Hij laat bomen zijn tekeningen maken.

Tim Knowles – Tree drawing.

We hebben groen nodig en toch laten we de natuur niet haar gang gaan. Uit angst er door overwoekert te raken. Als Stefaan de Croock mos verwijderd ontstaan er fraaie kunstwerken (reversed graffiti). Anna Garforth laat mos heel gecontroleerd groeien.

Anna Garforth – Moss graffiti.

In ‘The Lost Gardens of Heligan’, een gerestaureerd landgoed, liggen een paar keien die door de natuur woren overwoekerd.

Heligan Gardens- Mud Maid on Woodland Walk.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Eeuwigheid

23 februari 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

De eeuwigheid is alleen voorbestemd voor scheppers. Kunstenaars die na hun dood voortbestaan in hun werk. Politici die iets wezenlijks tot stand weten te brengen. Wetenschappers die een substantiële bijdragen leveren aan dood, verderf, aan een beter leven of aan verlenging daarvan.

“Gewone” stervelingen houden zich groot met de gedachte dat een simpel steentje in de rivier een even grote bijdrage aan de eeuwigheid is. In alle gevallen hebben de mensen geen eeuwig leven, maar houden hun werken duurzaam stand.

Het verlangen onsterfelijk te zijn is alleen overdrachtelijk van aard. We sterven immers een gewisse dood, misschien daartoe aangezet door grote schrijvers die onsterfelijkheid beschrijven als een hel op aarde.

Het eeuwige leven mag dan niet bereikbaar zijn in dit aards bestaan, kunstenaars proberen het toch te vatten en soms van commentaar te voorzien. Van de eeuwigheid na de dood tot het leven als eeuwigdurende herhaling der dingen.

Peter Paul Rubens – Allegory of Eternity, 1625.

Salvador Dali – Visions of Eternity, 1936.

René Magritte – The Eternally Obvious, 1948.

Dan Graham – From Boulée to Eternity, 2006.

Li Chen – The Immortality of Fate, 2008.

Koos van der Sloot – Het Eeuwige Ja (uur na uur).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Francis Bacon

16 februari 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Schokkend. Wreed. Angstaanjagend. Gruwelijk. Of gewoon mooi?

De schilderijen van Francis Bacon worden zelden ‘gewoon mooi’ gevonden. De anekdote gaat dat de Britse ex-premier Margareth Thatcher hem typeerde als “that man who paints those dreadful pictures”. Thatcher’s kwalificatie moet je in haar perspectief zien. Ze vond alles en iedereen verschrikkelijk, behalve zichzelf.

Francis Bacon heeft nooit een portret van Thatcher gemaakt, maar zou hij het gedaan hebben dan zou ze waarschijnlijk tot op het bot toe druipend van het bloed zijn afgebeeld.

Studie van Thatcher, vrij naar Francis Bacon.

Waarom vandaag Francis Bacon? Op 21 februari is in de Nieuwe Kerk te Amsterdam het drieluik In Memory of George Dyer (1971) te zien. En van 12 april tot en met 24 augustus 2014 wordt in het Noordbrabants Museum in Den Bosch grafisch werk van Bacon tentoongesteld. Een goede gelegenheid om zelf van dichtbij te bekijken wat je van zijn werk vind.

Bacon was geïnspireerd door de verschrikkingen die mensen konden aanrichten en tevens door het simpele feit dat alles een keer dood gaat. Op de vraag waarom hij mensen zo wreed afbeeldde, antwoordde hij dat een roos in bloei prachtig is, maar dat de verlepping en het uiteenvallen bij het leven hoort. Waarom zou ook dat niet prachtig zijn?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Koude Spelen – warme banden

9 februari 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het lijkt wel of het Nederland-Ruslandjaar nog lang niet is afgelopen. Officieel eindigde het vorig jaar november. Een jaar vol incidenten dat maar door lijkt te gaan, omdat we nog wat moeten Spelen in Sotsji. Ook op kunstgebied worden er kritische vraagtekens gezet bij samenwerking met de Russen.

Zoals bij de sport het geval is, zo is er bij de kunst blijkbaar geen enkele behoefte de innige band met Rusland wat losser te maken.

Tot en met 25 mei 2014 loopt in het Teylers Museum te Haarlem de tentoonstelling ‘De Romantische ziel, schilderkunst uit Rusland en Nederland’. Met 52 schilderijen die de afgelopen maanden in de Tretjakov Galerij in Moskou gehangen.
Op 4 maart opent het Dordrechts Museum de tenstoonstelling ‘Willem II – Kunstkoning’. De schilderijen komen uit de Hermitage in St. Petersburg, daar in bezit omdat ooit tsaar Nicolaas I ze op een veiling kocht. Die veiling was nodig om de schulden te betalen, die Willem II na zijn dood naliet.

De jubileumeditie van Manifesta zal dit jaar in St.Petersburg plaatsvinden. AICA Nederland (de Nederlandse afdeling van de Internationale Vereniging van Kunstcritici) vind de locatiekeuze uiterst ongelukkig, gezien de Russische anti-homo wet. In een brief aan Manifesta wees AICA er op dat “in de omstandigheden van de onderhavige Russische wetgeving zijn wij tevens van mening dat van vrije artistieke uitingen geen sprake kan zijn”.

serie

Kunst op zondag