Kunst op zondag Archives

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag: tekenpret in Museum MORE

19 januari 2025 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

RECENSIE - De tekententoonstelling Size Matters, kent geen maat in Museum MORE. En dat is precies wat de curatoren beogen. Monumentale tekenkunst van nu waarin de bezoeker kan dwalen en verdwalen. Van 28 nationale en internationale kunstenaars hangen hier groot formaat tekeningen in drie museumzalen. Bij ieder werk vertelt de artiest zijn/haar verhaal. Voor Kunst op zondag legde ik mijn oor te luister en keek ik mijn ogen uit. Je hebt nog tot 2 februari om dit uitbundige tekenavontuur in Gorssel nader te verkennen én om zelf mee te tekenen aan de grootste museale tekening.

Met Size Matters geeft Museum MORE aandacht aan de stoere,
minder bekende kant van de eigentijdse,
internationale tekenkunst en de
tomeloze ambitie van tekenaars van nu.

Sfeerbeeld Agatha van Amée en centraal © Lise Sore © foto Wilma Lankhorst.

Zo oud als de mensheid

Tekenkunst is bijna net zo oud als de mensheid zelf, denk maar aan de schetsen in de grotten van het Zuid-Frans Lascaux. De oudste rotstekeningen in dit grottencomplex dateren uit 15.000 voor Christus, de jongste uit 10.000 voor Christus. Hier in Museum MORE is de oudste kunstenaar, Jacobien de Rooij (Rotterdam, 1947) 77 jaar en jongste beeldend kunstenaar, Aymeraude du Couëdic (Frankrijk, 1995), wordt dit jaar 30.

Foto: Joan (cc)

Tips voor de kerstvakantie van Kunst op Zondag

22 december 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Wie in de kerstvakantie graag een museum wil bezoeken, heeft in het noorden van ons land volop keuze. Voor Kunst op Zondag zet ik graag een aantal mogelijkheden op een rijtje. In Zwolle leer je Blaue Reiter-kunstenaar Marianne von Werefkin kennen. In Assen blinkt het goud van de Dacia. Labyrinthia is de nieuwe spannende collectie-opzet van het Drents Museum. Het kunst-drieluik in Assen is compleet met de eerste solotentoonstelling van de Duitse schilder van de Neue Leipziger Schule Mirjam Völker. In Paterswolde is de laatste expositie van ‘visitekaartjes’ te zien.

Artiesten (1910, gouache) © Marianne von Werfkin © foto Wilma_Lankhorst

Artiesten (1910, gouache) © Marianne von Werefkin © foto Wilma Lankhorst.

Marianne von Werefkin in Zwolle

Marianne von Werefkin is geboren in het Russische Toela in 1860. Om haar talent zo goed mogelijk te ontwikkelen, kreeg zij privéles van Ilja Repin, hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van het Russisch Realisme. Von Werefkin was een serieuze en zeer getalenteerde leerling. Ze werd als jonge schilder al de Russische Rembrandt genoemd. Op haar achtentwintigste raakte ze gewond tijdens de jacht. Door een schot in haar rechter hand, haar schilderhand raakt ze gehandicapt. Ook dit voorval kon haar schilderstroom niet stoppen en begon met links te schilderen. In 1892 leert ze de Russische schilder Alexej von Jawlensky kennen, vier jaar later besluiten ze samen naar München te verhuizen. Daar sluiten ze vriendschap met Gabriele Münter en Wassily Kandinsky. In Zwolle ontdek je welke cruciale rol Von Werefkin speelde aan het begin van de 20ste eeuw in de ontwikkeling van het expressionisme in Duitsland. Net als Gabriele Münter speelde zij een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het gedachtegoed van het kunstenaarsnetwerk Der Blaue Reiter. Marianne von Werefkin – Pionier van het expressionisme is nog tot en met 16 maart 2025 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle. MK=geldig.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag: Hoe Van Gogh in Groningen kwam

8 december 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Het 150-jarige Groninger Museum viert feest met bijzondere verhalen en exposities. Ken jij het verhaal van zes studenten (waarvan vijf geneeskunde-studenten) die in 1896 in zes weken tijd een grote Van Gogh tentoonstelling organiseerden? Ze verzamelden maar liefst 128 werken van Vincent. De meeste doeken kwamen gewoon verpakt in kisten per trein naar het noorden. Dit verhaal en de invloed van Van Gogh op de latere Ploeg-groep wordt nu verteld in het Groninger Museum.

Hoe van Gogh in Groningen kwam © foto’s en collages Wilma Lankhorst.

Aanzet tot deze expositie

Kunsthistorica Mariëtta Jansen wist wel dat er in 1896 een grote van Gogh tentoonstelling in Groningen was geweest. Maar de details kende ze niet. Als conservator van de Ploeg en twintigste-eeuwse kunst van het Groninger Museum, was haar opgevallen dat in veel schilderijen van de Ploeg-kunstenaars, invloeden van Van Gogh te zien waren. Ze wilde weten hoe dit zat en ging op onderzoek uit. Ze ging op zoek naar financiering voor het onderzoek en toen dat geregeld was, werden haar museale werkzaamheden tijdelijk overgenomen door collega’s. Vijf jaar werkte ze aan dit onderzoek en daarin speelde de van Gogh tentoonstelling van 1896 de centrale rol. Zes studenten huurden de bovenzaal van wat het oude Groninger Museum en wilden daar eigentijdse kunst laten zien.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | (Stap) uit de schaduw

24 november 2024 , 08:00 , door Janos

Een theatervoorstelling over armoede en bureaucratie, dat kan sowieso al interessant zijn. Wat ‘Stap uit de schaduw’ echter éxtra interessant maakt, is dat de voorstelling deels is gemaakt door acteurs die zelf zijn vastgelopen in het systeem, op basis van hun eigen verhalen. In die zin is de voorstelling een confrontatie met hun eigen (bureaucratische) demonen.

En het bleef niet bij een theatervoorstelling. Want over (het maken van) die theatervoorstelling is vervolgens een korte film (documentaire) gemaakt, genaamd ‘Uit de schaduw’. De film over de voorstelling won een prijs op het Amsterdamse buurtfilmfestival, in de categorie ‘beste film over een maatschappelijk initiatief. Het fraaie is dat je de mensen gewoon ziet opleven, doordat ze creatief bezig kunnen zijn.

Net alsof mensen op zoek zijn naar zingeving en dergelijke, terwijl ze door het systeem allen maar geduwd worden richting U MOET EN U ZULT WERKEN. Ook als mensen dat evident niet kunnen, of de arbeidsmarkt niet op ze zit te wachten, met alle teleurstelling van dien. Maar dat terzijde. De film, met daarin ook stukjes uit de voorstelling, is hier te zien:

En, maar nu wordt het wel heel meta, als jullie willen zien wat jullie eigen correspondent bijstand en bestaanszekerheid te vertellen heeft in een discussie over de film over de theatervoorstelling, dan kan dat hier, op een bijeenkomst van de Landelijke Cliëntenraad (LCR), voor mensen met een uitkering.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Een streep in het zand

17 november 2024 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het had zo mooi kunnen zijn: een staatssecretaris die, beter laat dan nooit, beseft hoe onverbeterlijk racistisch, xenofoob en discriminerend bepaalde leden van het kabinet zijn en om die reden opstapt.

Met mijn stap trek ik een streep in het zand voor mij als persoon, zei ze ter toelichting van haar besluit.

Minder mooi is dat de staatssecretaris volgens de officiële verklaring (15 november) en streep in het zand trekt omdat ze genoeg heeft van de polariserende omgangsvormen. Ik bedoel, dat is ook mooi, maar daarmee zijn niet de racistische, xenofobe en discriminerende uitlatingen benoemd die in de ministerraad zijn gebezigd.

Nog niet zo heel erg lang geleden, 1 november, zei een andere NSC-staatssecretaris ook een streep in het zand te zetten en stapte eveneens op. Hij voelde zich enorm gepiepeld door de grootste coalitiepartner, die instemde met een motie die een gedetailleerde openbaarmaking van zijn zakelijke belangen eiste.

Het verschil tussen de ene de andere met de streep in het zand? In die van 1 november werd wel wat duidelijker en concreter benoemd waarom de staatssecretaris in het zand ging spelen.

Het is allemaal van een lelijkheid, dat we broodnodig weer een KoZ nodig hebben. Er zijn immers zoveel strepen in het zand van schonere klasse.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Christina’s Wereld

13 oktober 2024 , 09:00 , door Prediker

Op het eerste gezicht is dit een idyllisch plaatje. Een vrouw, in een uitgestrekt grasveld in Maine in de herfst. Maar onder de oppervlakte schuilt een verhaal van leed en doorzettingsvermogen.

Andrew Wyeth (1917-2009) is een van de bekendere schilders in de Amerikaanse realistische school. Zijn bijna fotorealistische werken roepen nog altijd bewondering op. Zo schrijft portretschilder Eduardo Fernandes over zijn eerbiedwaardige collega:

[Wyeths] werk heeft een mystieke kwaliteit die ik erg aangrijpend vind. Ik geloof dat hij een wonderbaar cinematisch oog had, dat een verhaal vertelt van stilte en ruimte, van tijd die voorbijgaat, en van leven en dood zelf.

Bedrieglijke idylle

Christina’s World is wellicht het beroemdste schilderij van Wyeth. Een pastoraal plaatje, dat een schijnbaar jonge vrouw halfliggend in een landschap toont. De compositie en kleuren geven het landschapsgezicht een mysterieuze sfeer, die zowel licht onheilspellend aandoet als nostalgie wekt.

Het doet denken aan idyllische voorstellingen zoals we die wel vaker voorkomen in de schilderkunst, zo’n jonge vrouw, liggend in een veld in de buitenlucht. Wanneer we beter kijken zien de handen er echter knoestig uit. En de kleur van haar vlees oogt ook niet zo gezond.

Spierziekte

Wyeth schildert hier dan ook een vrouw met een progressieve spierziekte, die er de voorkeur aan gaf om over de grond te kruipen boven het gebruik van een rolstoel. Anna Christina Olson was een buurtgenote rond het zomerverblijf van Wyeth en diens vrouw, en de schilder maakte verscheidene portretten van haar. Ze was ook een stuk ouder dan de vrouw lijkt op het schilderij: Wyeth liet zijn eigen, jongere vrouw poseren voor het werk.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag ervaart kleurexplosie in Villa Mondriaan

22 september 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - La vibration des couleurs, Mondriaan, Slijters en Gestel, in Villa Mondriaan (Winterswijk) is een explosie van kleur. Als je de deur van de speciale tentoonstellingsruimte opent, knallen de kleuren je tegemoet. Ontdek de manier waarop deze drie tijdsgenoten elkaar in Amsterdam hebben geïnspireerd en beïnvloed. Ontdek hoe de Amsterdamse Luministen met hun visionaire blik de moderne kunst voorgoed hebben veranderd. Nu te zien in Villa Mondriaan in Winterswijk.

Luminisme Zaalimpressie Luminisme Amsterdams luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma_Lankhorst.

Zaalimpressie Amsterdams luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

Wat is het Luminisme?

Om helder te krijgen over welke periode uit de schilderkunst we het hier gaat, hier een korte uitleg van het begrip luminisme . Vanuit het post-impressionisme ontstond vanaf 1904 een nieuwe stroming in de schilderkunst: het luminisme. Hierbij leggen de kunstenaars door een optische mengeling van kleuren, de nadruk op lichteffecten, die overeenkomen met de stippen van het pointillisme. Daarnaast herken je ook elementen van het realisme en het impressionisme in deze nieuwe schilderstroming.

Zaalimpressie Luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

De kunst benadert de wetenschap

Je zou kunnen zeggen dat de kunst hier de wetenschap benadert door de bijna mathematische benadering van de schildertechniek. Je herkent ook stilistische verwantschappen tussen het luminisme met het Franse fauvisme en het Duitse Expressionisme. Vanaf 1910 komt het begrip luminisme ook in ons land voor. Bij ons zijn het Jan Sluijters (1881-1957), Leo Gestel (1881-1941), Piet Mondriaan (1872-1944) en Jan Toorop (1858-1928) die deze nieuwe stroming gaan uitproberen. Drie van hen zijn tijdgenoten en de hoofdrolspelers in de tentoonsteling La vibration des couleurs.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent twee collecties in Den Haag

1 september 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

De een verzamelt kunst als hobby, de ander voor de museale waarde, of als belegging. Naast musea zijn er wereldwijd talrijke verzamelaars die op de kunstmarkt opereren. In Den Haag/Scheveningen zijn deze zomer twee van die collecties te zien.

Uit de AKZO Nobel Art Foundation, hangt ‘True Colors’ nu in het Kunstmuseum. En uit de collectie van kunstverzamelaar Max Vorst ‘bevolken’ sculpturen de grote zaal van Beelden aan Zee in de tentoonstelling ‘If not now, when?’. Voor Kunst op Zondag ging ik een dagje naar de Hofstad en het strand.

True Colours, zaalimpressie van de grote zaal Kunstmuseum Den Haag © foto Wilma_Lankhorst

True Colors, zaalimpressie van de grote zaal Kunstmuseum Den Haag © foto Wilma Lankhorst.

True Colors

Hoeveel betekenissen heeft kleur? En wat doen kunstenaars daarmee?
In de expositie True Colors zie je vele hoogtepunten uit de hedendaagse kunst die de dialoog aangaan met iconen uit de moderne kunst. Hier is onderzocht hoe in het werk van Charley Toorop (Katwijk, 1891-1955), Donald Judd (USA, 1928-1994) en Bridget Riley (VK, 1931) samen met hedendaagse kunstenaars Zanele Muholi (ZA,1972), Rafaël Rozendaal (USA, 1980) en Louise Giovanelli (VK, 1983) de betekenis van kleur in relatie tot vorm, identiteit en samenleving te zien is.

In True Colors zie je werk van zo’n zestig Nederlandse en internationale kunstenaars.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent zomers kunst trio in Tilburg

28 juli 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - He zomermaanden zijn voor velen heerlijke vakantiemaanden. Wat dacht je van een dagje Brabant met een bezoek aan Tilburg? Voor Kunst op Zondag wil ik graag drie zomerse cultuur tips met je delen. In museum De Pont hangt een mysterieuze mist rondom het werk van Laure Prouvost. Het Textielmuseum vraagt in de groepstentoonstelling ‘Makers on Materials‘ om aandacht voor vijf natuurlijke materialen in de kunst. In de groene oase van de Oude Warande kun je de beeldententoonstelling ‘Lustwarande – Arbos‘ verkennen. Tussen het groen ontdek je hier hedendaagse sculpturen van nationale en internationale kunstenaars in hout.

Tilburg Interview Laure Prouvost in de Pont Tilburg © foto Wilma_Lankhorst

De Pont Museum: In the Mist of it all

De volledige titel van de solotentoonstelling van de Franse kunstenaar Laure Prouvost (Lille, 1978) is In the Mist of it all, above front tears. Met je hoofd in de mist lopen is ook wat je hier ervaart. In de grote zaal hangt een grote dikke witte wolk en daaronder bewegen zich bijzondere vogels tussen de bezoekers. Prouvost was voor de voorbereiding van haar expositie in het Nationaal Museum in Oslo, stond ze letterlijk met haar hoofd in de wolken. Dit idee inspireerde haar voor de grote wolk in De Pont. In de fantasiewereld van Prouvost wonen fantasie dieren zoals de vogels die we hier zien. Sierlijke glazen vogels op het Venetiaanse eiland Murano geblazen. Plukjes wit strand, twee vissen die een fontein maken door water naar elkaar over te spugen. Twee ‘zomerhoeden’ waarin je je moet onderdompelen om de dansers in de tuin van De Pont te zien. Als je mijn inleiding misschien warrig vindt, nodig ik je uit om hier de site van Laure Prouvost te openen voor nog meer fantasie.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Podcast Destructie als Discours

21 juli 2024 , 08:00 , door P.J. Cokema

1911 Roelof Antoon Sigrist was afgekeurd als matroos. Boos als hij daarover was wilde hij zich wreken op het rijk en bewerkte Rembrandts ‘Nachtwacht’ met een mes.

1975 ‘De Nachtwacht’ werd weer bewerkt, nu met een broodmes.
1978 In het Van Goghmuseum werd in één maand tijd tot tweemaal toe werk van Van Gogh besneden. ‘La Berceuse’ en ‘Zelfportret met grijze hoed’.

1986 Gerard Jan van Bladeren bewerkte Barrett Newmans ‘Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III’ met een mes.
1989 Een man wil aandacht voor zijn moeilijke situatie en snijdt in het portret van prinses Maria Henriette Stuart, geschilderd door Bartholomeus van der Helst.

1990 ‘De Nachtwacht’ is weer de klos en werd besproeid met zwavelzuur.
1996 In het Stedelijk Museum spuit Alexander Brener een groen dollarteken op het schilderij ‘Suprematisme 1920-1927’ van Kazimir Malevich.
1997 Van Bladeren doet het nog een keer. Hij bewerkt ‘Cathedra’ van Barrett Newman met een stanleymes.

1999 Dezelfde man die in 1990 ‘De Nachtwacht’ met zwavelzuur bespoot, takeldet in het Stedelijk Museum Picasso’s ‘Femme nue devant le jardin’ met een aardappelschilmesje toe.
2006 Hans-Joachim Bohlmann spoot aanstekerbenzine op “Schuttersmaaltijd ter viering van de Vrede van Munster’ van Bartholomeus van der Helst. Voor hij het doek ook in brand kon steken werd hij overmeesterd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag en het hyperrealisme van Ron Mueck

7 juli 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

RECENSIE - Het wordt een luchtige en verrassende zomer in Wassenaar. De museumpubliekslieveling ‘ouderpaar onder parasol’ krijgt bezoek van nog veertien werken uit het oeuvre van de Australische kunstenaar Ron Mueck. Beelden levensecht en vaak meer dan levensgroot die je blijven verbazen door hun details en lichaamstaal. Kunst op Zondag ging op bezoek bij de ‘familie’ van Ron Mueck.

KoZ Couple under an umbrella (2021) © Ron Mueck © foto Wilma_Lankhorst

Publiekslieveling

Als snel na de opening van Museum Voorlinden (2016) werd zijn beeldengroep Couple under an umbrella (2013) de publiekslieveling van de museumbezoekers. Eénmaal heeft het museumteam het echtpaar van zaal gehaald. Direct na de ‘verdwijning’ stroomden de reacties binnen, vertelt Suzanne Zwarts (museumdirecteur). Toen deze reacties van teleurstelling aanhielden is na drie maanden besloten het koppel terug te zetten op hun vertrouwde plek. Sindsdien liggen ze weer ontspannen te zonnen. Deze zomer krijgen ze gezelschap van nog eens veertien creaties uit het brein van beeldend kunstenaar Ron Mueck (Melbourne, 1958).

KoZ Ron_Mueck selectie portretten © fotocollage Wilma_Lankhorst

Poppenmaker en -speler

Als kind zag Ron zijn moeder poppen maken. Zelf ontwikkelde hij dit talent ook. Mueck is twintig jaar actief geweest als poppenmaker en -speler. Hij werkte onder andere voor Sesam Straat en de The Muppet Show. Mueck’s schoonmoeder, schilder Paula Rego (1935-2022) zag zijn talent en gaf hem in 1996 de opdracht een Pinokkio te maken voor haar tentoonstelling tijdens Spellbound (Hayward Gallery). Mede door dit succes is Mueck daarna als autonoom kunstenaar verder gegaan. Nu woont en werkt hij op een afgelegen locatie op het Engelse Isle of Wight.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag maakt kunstronde door Leiden

2 juni 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Zoek je nog een bestemming voor een keuzedag met de trein? Dan is Leiden misschien een idee. In verschillende musea zijn daar de komende tijd interessante tentoonstellingen te ontdekken. Van de kunst in Afrika tot een roerige tijd in Japan. Van de geschiedenis van Suriname met Anton de Kom, tot archeologische parels en hedendaagse kunst uit Korea.

Leiden_Kimsooja enkele impressie © foto Wilma_Lankhorst.

Kimsooja in De Lakenhal

Museum De Lakenhal heeft de primeur met de Koreaanse kunstenaar Kimsooja (1957). Haar eerste solo-museale-tentoonstelling in ons land heet ‘Thread Roots’ (draadwortels). Het werk is in zes zalen te zien. Iedere bezoeker krijgt een klein boekje met een plattegrond met daarop de rode draad als wegwijzer. Op de begane grond van het museum zijn twee zalen exclusief ingericht met variaties van draadwortels. In de eerste zaal hangen twee grote videoschermen waarop je korte filmfragmenten van Kimsooja’s ontmoetingen ziet. In Thread Roots onderzoekt Kimsooja haar culturele geschiedenis binnen haar ontwikkeling als kunstenaar. Daarbij legt ze ook een directe relatie naar de collectie van de Lakenhal.

Je kunt de ‘draadwortels’ Thread Roots van Kimsooja nog tot en met 21 juli ontwarren in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details. Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart.