Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Verrassing in de Amerikaanse voorverkiezingen

, door

ELDERS - Komend najaar vinden in de VS de tweejaarlijkse midterm elections plaats, waarbij een derde van alle senaatszetels en alle zetels in het Huis van Afgevaardigden op het spel staan. Zodoende zitten we nu midden in het voorverkiezingsseizoen, waarin kandidaten van dezelfde partij het tegen elkaar opnemen om het voorrecht in november aan de algemene verkiezingen mee te mogen doen.

Eergisteren vonden de Republikeinse primaries in de staat Virginia plaats. Majority Leader Eric Cantor, de tweede Republikein in het Huis van Afgevaardigden, moest het daarbij opnemen tegen een obscure kandidaat die door de Tea Party naar voren was geschoven.

Een makkie voor Cantor: het was immers nog nooit voorgekomen dat de House Majority Leader een voorverkiezing verloor, de peilingen zagen er goed uit en zijn campagnekas was vele malen beter gevuld dan die van zijn volstrekt onbekende uitdager.

Toch verloor Cantor totaal onverwacht de voorverkiezing met een verschil van maar liefst 11%. Een landslide naar Amerikaanse begrippen.

Voordat Cantor eergisteren slachtoffer werd van rabiaat conservatieve primary voters, werd hij jarenlang gezien als het conservatievere alternatief voor (en potentieel opvolger van) zijn partijgenoot House Speaker John Boehner.

Maar vanaf 2013 begonnen de zaken te veranderen:

In 2013, Cantor and the counter-establishment flew apart. Less than a month after Obama’s second inauguration, Cantor debuted a vision for a new GOP that would “make life work.” What if the GOP incentivized people to buy better health care and seek more useful college degrees? What if it went a little easier on immigrants? “It is time to provide an opportunity for legal residence and citizenship for those who were brought to this country as children and who know no other home,” Cantor said at a February 2013 speech at the American Enterprise Institute. […]

None of this was “liberal,” per se. It just wasn’t what the conservative base had asked for, campaigned for, voted for. It was the agenda of the establishment, simpatico with the Chamber of Commerce. The business community had been there to elect Republicans in 2010 (and with less success in 2012), but in 2013 it was asking for Republicans to pass some sort of immigration reform and avoid a government shutdown. Cantor went with Democrats on a three-day tour to boost reform; he sought out a number of ways to avoid a shutdown, including a failed gambit to split the “defund Obamacare” vote from a separate appropriations vote.

Foto: Riccardof (cc)

Meer fietsen, minder auto’s

, door

ELDERS - De fiets wint ook buiten Nederland in de Europese steden langzaam maar zeker terrein op de auto. In Duitsland daalt het autogebruik in de grote stad. Frankrijk experimenteert met financiële prikkels voor mensen die in het woonwerkverkeer overstappen op de fiets.

In München is het nog niet zo ver. In afwijking van een aantal andere grote steden zijn in de Beierse hoofdstad de files ook het afgelopen jaar weer gegroeid. Dat blijkt uit de TomTom-Stauindex 2013. TomTom heeft dat berekend op basis van gegevens die ze van automobilisten -met toestemming- binnen krijgen op hun servers. De filedruk wordt gemeten op basis van de lengte van de autoritten die TomTom-gebruikers maakten en de tijd die ze er over hebben gedaan. München staat op de vierde plaats in de Stauindex. De hoogste filedruk is in Stuttgart. Daar staan forensen per jaar 80 uur in de file. Maar het wordt daar wel iets minder, net als in Hamburg, Berlijn en Bremen. In Keulen, Düsseldorf en het Roergebied is nog een geringe toename van de filedruk te zien.

Het Duitse CBS berichtte deze week dat het aantal huishoudens in grote steden dat geen auto of motor heeft en uitsluitend over fietsen beschikt gestegen is van 22 naar 30%. Het Duitse gemiddelde is 15%. In kleine dorpen beschikt slechts 4% van de huishoudens niet over een auto. De auto verliest voor veel jongeren zijn betekenis als statussymbool, schrijft Die Welt. Autodelen wordt populairder en autofabrikanten, die zich overigens geen zorgen maken, springen in op de nieuwe trend.

Foto: Riccardof (cc)

Decadentie

, door

ELDERS - Het onderscheid tussen ‘nette armen’ en ‘luie uitvreters’ is niet alleen in de VS diepgeworteld, maar ook in Nederland.

Programma’s in de VS die bedoeld zijn om de armen te helpen, zijn steeds minder gericht op de allerarmsten, zo meldde The Washington Post onlangs. Terwijl werkende families met lage inkomens op steeds meer potjes een beroep kunnen doen (wat overigens bijzonder gunstig uitpakt voor grote bedrijven die hun werknemers graag een zo laag mogelijk minimumloon willen betalen), vallen alleenstaanden en mensen zonder werk in toenemende mate buiten de boot.

Behalve dat deze verandering ook de belangen van grote werkgevers dient, heeft deze tevens een ideologische achtergrond:

Politics in America broadly divide the poor into two groups: those who struggle for reasons beyond their control and those who remain poor because they haven’t tried. The distinction separates the earnest from the lazy, the working class from the welfare queens, the “deserving poor” from those who’d use public assistance as an excuse to avoid getting a job. […]

And, as a result, our welfare system now no longer primarily serves the poor who are most in need of aid, research suggests.

Het onderscheid tussen ‘nette armen’ en ‘luie uitvreters’ is oud. Kern van dit onderscheid is de tegenstelling tussen mensen die met grote tegenzin op andermans zak teren en mensen die schaamteloos de hand ophouden.

Nette armen, of the deserving poor, horen zich te schamen voor hun situatie. En bij schaamte hoort het doen van boete: het zichzelf ontzeggen van iedere mogelijke luxe. Want zolang er sprake is van enige luxe, kan immers geen sprake zijn van echte armoede.

Foto: Riccardof (cc)

De meeste Tsjechen en Slowaken bleven thuis

, door

ELDERS - De opkomst bij de Europese verkiezingen was in Oost-Europa nog dramatischer dan in Nederland.

De Tsjechen hadden er zelfs twee dagen voor gekregen om te stemmen voor een nieuw Europees Parlement. Ze konden vorige week vrijdag en zaterdag naar de stembus. Minder dan 20% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Het resultaat was een delegatie van overwegend pro-Europese partijen met 7 afgevaardigden in totaal voor de EVP, 4 voor de Sociaaldemocratische fractie, 4  voor de liberalen, 3 voor Verenigd Links en 2 voor de conservatieve ECR. De enige echte euroscepticus die werd gekozen was Petr Mach van de Partij van Vrije Burgers. De Tsjechische Groenen slaagden er wederom niet in een zetel te bemachtigen, wat opnieuw leidde tot het aftreden van de voorzitter.

Waarom bleven de meeste Tsjechen thuis? Anders dan verschillende andere Oost-Europese landen hebben de Tsjechen een lange democratische traditie. Na de val van het communisme werd onder leiding van president Vaclav Havel de parlementaire democratie hersteld. Na zijn terugtreden ruim tien jaar geleden is het land echter geplaagd door corruptieschandalen die het vertrouwen in de politiek geen goed hebben gedaan. De geringe opkomst bij de Europese verkiezingen zou ook een echo kunnen zijn van de eurosceptische houding van voormalig president Klaus. Hij heeft zich altijd verzet tegen de pro-Europese erfenis van Havel. Toetreding tot de EU moest hij bij zijn aantreden accepteren, maar bij de ratificatie van het Verdrag van Lissabon heeft hij lange tijd dwars gelegen. Typerend is dat hij de Europese vlag nooit heeft getolereerd bij zijn ambtswoning. Vorig jaar riep hij (inmiddels ex-president) op het EU-lidmaatschap van Tsjechië te beëindigen.

Foto: Riccardof (cc)

Hongaarse minderheden en de risico’s voor Europa

, door

ANALYSE - In de buurlanden van Hongarije wonen substantiële Hongaarse minderheden. Hun achterstelling voedt aan beide kanten van de grens het nationalisme. Etnische conflicten die hieruit voortkomen vormen een belangrijke belemmering voor de Europese samenwerking.

In de Budapest Telegraph verscheen vorige week een artikel over de partijen van etnische Hongaren in de buurlanden Roemenië, Servië en Slowakije. In deze drie landen en in mindere mate in Oostenrijk, Slovenië, Kroatië en Oekraïne woont een aanzienlijk aantal Hongaarse sprekende burgers. In totaal wonen er in de buurlanden ongeveer 2,2 miljoen Hongaren. Hongarije zelf heeft bijna 10 miljoen Hongaars sprekende inwoners. De huidige rechtse regering van Fidesz heeft direct hij haar aantreden alle Hongaren in het buitenland de Hongaarse nationaliteit aangeboden. In december 2013 legde een Roemeense monnik als de 500.000ste buiten Hongarije wonende Hongaar de eed af voor het verkrijgen van het Hongaars Staatsburgerschap. Bij Fidesz, maar meer nog bij de extreemrechtse partij Jobbik leven gedachten over een Groot Hongaars rijk. In de Hongaarse grondwet staat al dat Hongarije een verantwoordelijkheid heeft voor alle Hongaren in het buitenland. Voor de Europese verkiezingen gaf premier Orban van Fidesz deze week expliciete steun aan zijn Roemeense vrienden.

De grootste groepen Hongaren in de buurlanden hebben hun eigen partijen opgericht om het Hongaarse belang te vertegenwoordigen. In Roemenië heeft de Hongaarse partij UDMR deel uitgemaakt van de regering. Maar volgens de Budapest Telegraph is dat geen garantie voor meer autonomie. Het heeft de Hongaren misschien wat meer geld opgeleverd voor de lokale gemeenschappen, maar meer rechten hebben ze er niet door gekregen. In Servië maakt de Hongaarse Alliantie CBM uit de noordelijke provincie Vojvodina nu deel uit van een regeringscoalitie die wordt gedomineerd door nationalistische Serviërs. Het brengt de Hongaren dichter bij het vuur, maar de vraag is hoeveel het hen in de praktijk gaat opleveren. Ook in Servië viert het nationalisme hoogtij en de herinnering aan het -nog steeds niet geaccepteerde- verlies van Kosovo is nog vers. Meer onafhankelijkheid voor Vojvodina zit er voorlopig niet in. Zowel in Roemenië als in Servië blijven de minderheden relatief geïsoleerd en zal de voedingsbodem voor Hongaars nationalisme blijven bestaan. Via de Hongaarse media zal de band met het  moederland onder het huidige regime ook nog extra worden versterkt. Tot grote conflicten heeft het hier nog niet geleid. Maar dat is anders in het noordelijke buurland Slowakije.

Foto: Riccardof (cc)

Europees extreem rechts is er in vele soorten

, door

ELDERS - De opiniepeilingen voor de Europese verkiezingen voorspellen winst voor extreem rechts.

Volgens de laatste pan-Europese peiling van PollWatch2014 is nog niet met zekerheid te zeggen of de Sociaaldemocratische Partij van parlementsvoorzitter Schulz of de Europese Volkspartij van de voormalige premier van Luxemburg Juncker de grootste gaat worden. Wel ziet het er naar uit dat de uiterst rechtse kant van het parlement flink gaat groeien. Zie voor de vergelijking de resultaten van 2009.

Maar rechts is niet overal hetzelfde. In Duitsland gooit Alternative für Deutschland hoge ogen. In september, bij de Bondsdag verkiezingen,  behaalde de partij net niet de kiesdrempel van 5%. Nu zou AfD daar met gemak overheen komen. Het afschaffen van de kiesdrempel voor de Europese verkiezingen kan daarbij geholpen hebben. AfD wil zichzelf niet direct als rechts afficheren. Conservatief, zoiets als de Britse Conservatieven, dat klinkt de professoren die de partij hebben opgericht beter in de oren. Het gaat hen vooral om afschaffing van de euro. Niet om het verlaten van de EU. Nationalistisch is AfD wel en het is niet onmogelijk dat extremer rechts op de vleugels van AfD gaat meeliften. Al is er ook nog de mogelijkheid voor neonazi’s om -nu de kiesdrempel is opgeheven- dit keer te gokken op een zetel voor de Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD). De AfD heeft bij de nationale verkiezingen afstand genomen van alle extreemrechtse groepen, inclusief de Duitse PVV en andere anti-islamgroepen. Onlangs kwam de jongerenorganisatie van de AfD in het nieuws vanwege dubieuze uitspraken over eigenrichting bij de bestrijding van criminaliteit. De AfD ziet in elk geval niets in samenwerking met andere eurosceptische partijen zoals de Britse UKIP.

Foto: Riccardof (cc)

De dood komt tot leven

, door

ELDERS - Judith van de Kamp doet onderzoek in Kameroen en blogt over haar ervaringen. Vandaag: de dood in Kameroen. ‘Een keer werd een gewonde jongen naar mijn onderzoeksziekenhuis gebracht op een motorbike. Bij aankomst bleek hij al dood. De motorbike-jongen nam ‘m gewoon weer mee achterop de motor; terug naar huis.’

Hoe langer we in Kumbo wonen, hoe meer we de dood opmerken. De graven rondom de huizen waren altijd al zichtbaar. Maar er zijn ook zichtbare en hoorbare kenmerken die we nu pas opmerken omdat we de betekenis ervan begrijpen. Zo dragen vrouwen met een bepaalde traditionele titel maandenlang zwarte kleding omdat een dierbare overleden is. Moeders die hun kind verliezen scheren hun hoofd kaal. In mijn onderzoeksziekenhuis herken ik het geluid van de dood vrijwel meteen; de familie van de zojuist overleden patiënt barst plotseling uit in luid gejammer en geklaag. Op slechte dagen hoor ik het meer dan één keer.

Het geluid van de dood is niet alleen maar naar en verdrietig. Als een belangrijk iemand op leeftijd overlijdt, wordt dat de nacht voor de begrafenis groots gevierd. Het begint ’s avonds met een kerkdienst,en daarna neemt de DJ het over en wordt er de hele nacht gedanst en gezongen. Soms lig ik ’s nachts te luisteren en herken ik liederen uit mijn eigen kerk uit mijn jeugd (zoals ‘Lord, I lift Your name up high’), alleen zit er nu een übervrolijke Afrikaanse beat onder. Je zou bijna vergeten dat er iemand overleden is.

De dood lijkt veel meer bij het leven te horen dan in het westen. Dat is ergens mooi; mensen blijken ongelooflijk sterk en rouwen samen. Maar het is ook wreed. Zo werd er een keer een gewonde jongen naar mijn onderzoeksziekenhuis gebracht op een motorbike. Bij aankomst bleek hij al dood. De motorbike-jongen nam ‘m gewoon weer mee achterop de motor; terug naar huis. En zoveel doden hadden voorkomen kunnen worden, zoals het kindje van anderhalf jaar dat voorover in een bak water viel en verdronk. En de mensen met ernstige malaria hadden gered kunnen worden als ze eerder naar het ziekenhuis waren gekomen.

Foto: Riccardof (cc)

Litouwen viert de persvrijheid

, door

ELDERS - De Baltische staten staan onder druk van de opgelopen spanningen tussen Rusland en het westen. Estland, Letland en Litouwen is er in deze situatie veel aan gelegen de wereld duidelijk te maken aan welke kant zij staan.

Litouwen vierde deze week de 110e verjaardag van de persvrijheid in het land. Het was woensdag tevens de Dag van het boek en van de taal. President Dalia Grybauskaite zei bij de uitreiking van prijzen voor een nationale dictee-competitie:  “als we de landstaal behouden, behouden we ook onze staat”. Premier Algirdas Butkevicius herinnerde op zijn beurt aan de lange en moeilijke weg om de landstaal erkend te krijgen .

“The language is the main symbol of the state which unites and musters compatriots in every continent (…) The language and the press unite us to responsibly develop the civil society, to consolidate the democratic foundation, to take pride in the spoken and written free word.“

Het vrije woord is een van de belangrijkste punten waarop het land zich wil onderscheiden van grote buur Rusland. Op de wereldwijde Freedom of the Press lijst van 2014 die vorige week werd gepubliceerd staat Litouwen temidden van veel andere Europese landen bij de top 50. En Rusland valt in deze rapportage in de categorie Not free.

Foto: Riccardof (cc)

Perspectief

, door

ELDERS - De Amerikaanse arbeidsmarkt biedt steeds minder perspectief – zelfs voor goed opgeleide kandidaten.

De afgelopen weken verschenen twee geruchtmakende rapporten over recente veranderingen op de Amerikaanse arbeidsmarkt. Het eerste rapport The Low-Wage Recovery: Industry Employment and Wages Four Years into the Recovery concludeert:

We find that during the labor market downturn (measured from January 2008 to February 2010), employment losses occurred throughout the economy, but were concentrated in mid-wage and higher-wage industries. By contrast, during the recovery (measured from February 2010 to February 2014), employment gains have been concentrated in lower-wage industries. […] Today, there are nearly two million fewer jobs in mid- and higher-wage industries than there were before the recession took hold, while there are 1.85 million more jobs in lower-wage industries.

Met andere woorden: de Amerikaanse labor force raakt steeds meer gepolariseerd: tegenover een krimpend percentage goedbetalende middenklassebanen staat een groeiend percentage slecht betalende, perspectiefloze McJobs.

Het tweede rapport The Plummeting Labor Market Fortunes of Teens and Young Adults van het Brookings Institute laat niet alleen zien dat veel werkloosheid onder jongeren en jongvolwassenen de officiële statistieken niet haalt, maar ook dat binnen deze groep een polarisatie optreedt tussen de kansrijken en de kansarmen.

Foto: Riccardof (cc)

Wetteren een jaar na de ramp

, door

ELDERS - De trein- en giframp in Wetteren (B) van 4 mei 2013 wordt dit weekend herdacht. Giftreinen blijven overal voor onrust zorgen.

In de nacht van 4 mei 2013 ontspoorde even buiten Wetteren, een dorp ten oosten van Gent, een goederentrein die chemicaliën vervoerde. De Nederlandse machinist reed twee keer zo hard als de ter plekke toegestane snelheid. Enkele ketelwagens met acrylonitril vlogen in brand. Pas later op de dag bleek dat het bluswater vergiftigd was. Het riool was ernstig verontreinigd en giftige dampen drongen door in huizen en op straat. Een man overleed, zeventien mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen wegens ademhalingsklachten. In totaal zijn bijna 2000 mensen geëvacueerd. De laatsten mochten pas weer na drie weken naar huis. Ook de land- en tuinbouw in de omgeving werd getroffen door gif in het grondwater.

Een jaar later is het onderzoek naar de oorzaak en omstandigheden van de ramp nog niet definitief afgerond. In hoeverre de inwoners zijn  blootgesteld aan giftige stoffen moet worden vastgesteld aan de hand bloed- en urinestalen die vorig jaar zijn afgenomen. Maar die zijn tot op heden nog niet geanalyseerd terwijl ze normaal gesproken niet meer dan een jaar bewaard kunnen worden, al zou dat in dit geval geen probleem zijn. Hoe dat onderzoek gaat aflopen is dus nog hoogst onzeker. De resultaten zullen overigens geen afdoende antwoord kunnen geven op de vraag naar toekomstige gezondheidsrisico’s, zo was van tevoren al aangekondigd. Wetteren zal toch wel meer opheldering blijven eisen, zeker na een tweede bijna-ongeluk in september vorig jaar.

Foto: Riccardof (cc)

Krankzinnig conservatief Amerika en de Republikeinse partij

, door

ELDERS - ‘Fatsoenlijke’ Republikeinse politici steunen uit electorale overwegingen de belangen van extremistische, gewelddadige figuren.

In deze aflevering van ‘Elders’ twee recente voorbeelden.

Fraxier Glenn Miller

Twee weken geleden schoot Frazier Glenn Miller, neo-nazi en voormalig KKK-leider, drie mensen dood bij een Joods gemeenschapscentrum vlakbij Kansas City. Na zijn arrestatie riep hij antisemitische leuzen.

Millers sympathieën waren allesbehalve onbekend: hij had een stevig strafblad, ging om met andere gewelddadige white supremacists en was onder de naam ‘Rounder’ actief op een extreem-rechtse website.

Verrassend detail: in de jaren tachtig werd Miller betrapt door politieagenten terwijl hij seks had met een zwarte, mannelijke protitué verkleed als vrouw. Miller verklaarde later dat het eigenlijk zijn bedoeling was geweest om de prostitué ‘in elkaar te slaan’.

Kortom, afgaande op zijn verleden, overtuigingen en associaties was Miller bij uitstek een kandidaat om goed in de gaten te worden gehouden door de FBI.

Hoewel het uiteraard onzeker is of preventieve surveillance Millers dodelijke aanval op het gemeenschapscentrum had kunnen voorkomen, staat in ieder geval vast dat de opsporing van rechts-extremistisch terrorisme van conservatief Amerika geen prioriteit mag hebben.

Toen in april 2009 het Department of Homeland Security een rapport uitbracht waarin werd geconcludeerd dat ex-soldaten – vanwege hun militaire ervaring – doelbewust werden gerekruteerd door rechtse, terroristische groeperingen, ging de outrage onder Republikeinen naar elf.

Foto: Riccardof (cc)

Dexia blijft Belgische christendemocraten achtervolgen

, door

ANALYSE - België gaat op zondag 25 mei voor drie verkiezingen naar de stembus: voor het Europese parlement, het federale parlement en de parlementen van de deelstaten Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Een van de hardnekkigste onderwerpen in de Belgische politiek blijft de gang van zaken rond de failliete bank Dexia en de manier waarop de staat daarin geopereerd heeft. In Vlaanderen heeft de rechts-nationalistische Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van de Antwerpse burgemeester Bart de Wever met deze geschiedenis de aanval geopend op de christendemocratische CD&V. Het gaat om de spaarders van Arco, een fonds van de Vlaamse koepel Algemeen christelijk werknemersverbond (ACW), dat ook deelde in de risico’s van Dexia. Zo’n 800.000 kleine spaarders zijn via hun deelname aan Arco getroffen door de ondergang van Dexia. Ze zouden gered kunnen worden door een waarborgregeling van de regering waar minister van Financiën Koen Geens  (CD&V) zich in het bijzonder hard voor maakt (het gaat vooral om christendemocratische kiezers!).

Deze waarborgregeling wordt nu aangevochten door aandeelhouders van Dexia, die veel grotere risico’s lopen en menen dat zij gediscrimineerd worden in de afwikkeling van het faillissement. Ook is er twijfel of de regeling het zal houden bij het Europese Hof omdat er sprake zou zijn van staatssteun. Gisteren heeft het Grondwettelijk Hof in de bezwaarprocedure van de aandeelhouders de waarborgregeling voorlopig overeind gehouden. De zaak lijkt nu over de verkiezingen heen getild te kunnen worden. Maar Geens laat er geen twijfel over bestaan dat hij, als er toch een kink in de kabel mocht komen, linksom of rechtsom de spaarders wil compenseren uit belastinggeld.

Vorige Volgende