Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Jeugd zoekt toekomst

, door

ELDERS - Jeugdwerkloosheid is een bom onder de Europese economie.

De wereld is rijker dan ooit, volgens een rapport van Credit Suisse.  Zwitserland staat bovenaan en alhoewel de grootste groeiers elders te vinden zijn, staan Europese landen als Zweden, Frankrijk, België en Denemarken nog steeds in de top tien. De verdeling van al die rijkdom is natuurlijk een heel ander verhaal. In veel Europese landen wordt de verdeling van de welvaart tussen jong en oud een groeiend probleem. De jeugdwerkloosheid kwam begin dit jaar op een hoogtepunt van bijna een kwart van alle jongeren. De eurozone scoort zelfs nog iets hoger dan de EU in z’n geheel. De hoogste aantallen werkloze jongeren zijn – niet onverwacht-  te vinden in Griekenland, Spanje en Portugal.

In Polen is de jeugdwerkloosheid iets hoger dan het Europese gemiddelde, maar veel hoger dan de werkloosheid onder ouderen: 26,5% tegen 8,5%. De “grote Poolse uittocht gaat door” schrijft de Poolse krant Rzeczpospolita deze week. Steeds meer Polen zoeken het buitenland op, vooral jongeren. Dziennik Gazeta Prawna, een andere Poolse krant, maakt zich onder de titel “Jongeren gezocht” zorgen over de demografische ontwikkeling in Polen.

Polen vergrijst en telt dit jaar naar verwachting voor het eerst minder inwoners dan vorig jaar. Het wordt een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen, schrijft Dziennik Gazeta Prawna. De krant wijt deze ontwikkeling aan de anti-gezinsstemming in het land. Het concept van het traditionele gezin is in crisis. Er wordt minder getrouwd en meer gescheiden.  De hoogste katholieke geestelijke in Polen, bisschop Józef Michalik waarschuwde deze week dat kinderen van gescheiden ouders extra kwetsbaar zijn en gemakkelijker slachtoffer worden van seksueel misbruik.  De bisschop moest zijn uitspraken nuanceren, maar het laat wel zien dat Polen nog niet klaar is met zijn katholieke verleden. En dat het traditionele gezin er nog steeds heilig is. Het gematigd conservatieve Rzeczpospolita pleit voor een pro-gezinsbeleid. Het is de “bestaansreden van de staat. Met een geboortecijfer van 1,3 kinderen per vrouw bekleedt Polen de 212e positie op de lijst van 224 landen.” Maar meer kinderen zal zonder verbeterde economische perspectieven leiden tot een nog hogere jeugdwerkloosheid en een nog grotere uittocht naar het buitenland.

Foto: Riccardof (cc)

Schulden, burenruzie en een zieke presidente in Argentinië

, door

ELDERS - In Argentinië wordt de geschiedenis sneller geschreven dan God kan lezen, schreef de Nederlandse journalist Jan van der Putten ooit. Dat citaat is zeker van toepassing op de afgelopen week. Vandaar een heuse Argentinië-special vandaag.

Bij de Argentijnse presidente Cristina Kirchner is een hersenbloeding geconstateerd. Gisteren werd ze opgenomen in een kliniek in Buenos Aires, nadat ze een tintelend gevoel in haar linkerarm voelde. Vandaag gaat ze onder het mes.

De gezondheidsproblemen van de president komen bijzonder ongelegen: Cristina speelt een belangrijke rol in de campagne van de parlementsverkiezingen later deze maand. Haar kandidaten staan op achterstand in de peilingen. Als het Kirchnerisme geen meerderheid in het parlement behaald, kan Cristina een eventuele herverkiezing in 2015 vergeten. Daar is namelijk een wijziging van de Grondwet voor nodig.

De president heeft dertig dagen ziekteverlof gekregen. Ondertussen neemt vicepresident Amado Boudou haar taken waar. Boudou was ooit de gedroomde opvolger van Cristina Kirchner, maar is omstreden sinds hij in 2012 in verband werd gebracht met witwaspraktijken.

Burenruzie om papierfabriek

Argentijnen en Uruguayanen zien elkaar over het algemeen als broeders die toevallig op twee verschillende oevers van de Rio de la Plata zijn geboren. Vorige week doopten presidenten Mujica en Fernández de Kirchner gebroederlijk de nieuwe boot die de twee hoofdsteden met elkaar verbindt. U mag een keer raden welke naam de boot kreeg…

Foto: Riccardof (cc)

Overheid ligt stil, en play-offs van start

, door

ELDERS - De VS is bevangen door de shutdown, het zal niemand ontgaan zijn. Omdat het congres de begroting niet op tijd heeft goedgekeurd, zijn vrijwel alle overheidsdiensten tot nader order gesloten, want er is geen geld om personeel en onkosten te betalen. De Republikeinen weigeren de begroting goed te keuren als de Democraten niet eerst wijzigingen in het reeds goedgekeurde Obamacare aanbrengen. Een bizarre situatie. Jon Stewart had er in zijn Daily Show een aantal hele fijne clips over. En Mother Jones legde in tien redenen uit waarom het allemaal de schuld van de Republikeinen is.

De situatie kan niet al te lang doorgaan. Uiterlijk 17 oktober moeten de VS het schuldenplafond verhogen zodat ze hun schulden kunnen blijven aflossen. Dat lijken ook de Republikeinen in te zien: het lijkt erop dat ze het beëindigen van de shutdown willen bewerkstelligen door te onderhandelen over het schuldenplafond. Obama wil er niets van weten, volgens The Wall Street Journal. Volgens Obama moet het congres het schuldenplafond verhogen zónder aanvullende eisen. Toch zei Obama tegen NPR dat hij wel tot onderhandeling bereid was, maar:

I’m happy to negotiate with you on anything. I don’t think any one party has a monopoly on wisdom. But you don’t negotiate by putting a gun to the other person’s head.

Foto: Riccardof (cc)

Forza Italia

, door

ELDERS - Kan Italië na twintig jaar eindelijk eens verlost worden van de man die buiten het land zelf door niemand serieus wordt genomen?

Berlusconi’s dagen lijken geteld. Zijn oproep om de regering Letta te laten vallen kreeg in zijn eigen partij onvoldoende steun en dus moest hij bakzeil halen in de Senaat. Of hij daar nog langer mag zitten hangt af van het oordeel van een Senaatscommissie die vandaag besluit of zijn veroordeling tot gevangenisstraf wegens belastingfraude voldoende grond is om hem zijn zetel te ontnemen.

Het feit dat nu ook zijn eigen partij het landsbelang zwaarder laat wegen dan de macht, het vermogen en de reputatie van de mediamagnaat lijkt er op de duiden dat er iets verandert in het land. Berlusconi’s laatste poging om zijn persoonlijke belangen veilig te stellen werd door zijn partijgenoten onder leiding van voormalige protegé Angelino Alfano afgeserveerd. Het was een typische poging van de man die er aan gewend was geraakt dat hij het parlement in kon zetten voor zijn private belangen. De motie van wantrouwen tegen de regering Letta, zogenaamd vanwege een BTW-verhoging, werd echter dit keer ook door zijn eigen partijgenoten doorzien als een vals voorwendsel voor machtsbehoud van één man ten koste van de zo bitter noodzakelijke maatregelen om Italië uit de crisis te helpen.

Foto: Riccardof (cc)

WK-problemen, plunderingen in Venezuela en protesten in BA

, door

ELDERS - Het WK blijft een zorgenkindje voor de Braziliaanse regering. Eerder hadden mensenrechtenorganisaties kritiek op de gedwongen verhuizingen van inwoners van speelsteden; sommige sloppenwijken werden gesloopt om plaats te maken voor stadions en andere voorzieningen. De regering kreeg daarna een veeg uit de pan van de FIFA, die vond dat de voorbereidingen te langzaam verliepen.

Afgelopen week kwamen opnieuw verontrustende berichten uit Brazilië: meer dan honderd bouwvakkers die het vliegveld van Sao Paolo verbouwen, zouden als slaven worden gehuisvest. Sommige werknemers zouden van de honger en dorst omkomen. Althans, dat is wat de woordvoerder van hun vakbond beweert. Het is het zoveelste WK-schandaal dat voor verontwaardiging zorgt onder de Brazilianen.

Plunderingen Venezuela

Hoewel Maduro de strijd aangaat met de voedseltekorten, is het geduld bij sommige Venezolanen op. Als ze in de supermarkt hun producten niet kunnen kopen, dan pakken ze het wel zodra ze daar de kans voor krijgen. Toen afgelopen vrijdag een Colombiaanse truckchauffeur zich klemreed in de buurt van Caracas, duurde het niet lang voordat zijn lading werd geplunderd door 300 motorrijders.

Het ging om rundvlees, een kostbaar product in Venezuela. De trucker overleed tijdens de plunderingen. De stilstaande truck zorgde voor een lange file, waardoor even later ook andere trucks van hun lading werden beroofd. In verschillende media wordt nu openlijk gespeculeerd over een crisis. De plunderingen doen denken aan de Caracazo eind jaren ’89. Toen gingen duizenden Venezolanen de straat op om te plunderen uit onvrede met de regering. Het leger werd ingezet, wat leidde tot honderden doden. De rellen betekenden het begin van het einde van het pre-Chávez regime.

Foto: Riccardof (cc)

Poppenkast, chantage en cartooneske kwaadaardigheid in het Amerikaanse Congres

, door

ELDERS - Republikeinen in het Amerikaanse Congres dreigen niet alleen met weer een ‘government shutdown’, maar ook met een nieuwe ineenstorting van de wereldeconomie.

De afgelopen week was weer het nodige te doen in Washington DC. Vandaag, op 30 september, loopt immers het jaarlijkse door het Congres gealloceerde budget van de federale overheid af. De Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden is weliswaar bereid een nieuw budget goed te keuren, maar dan mag er geen cent naar het vermaledijde ‘Obamacare’ gaan. Want het is natuurlijk niet de bedoeling dat het klootjesvolk toegang krijgt tot betaalbare ziektekostenverzekeringen.

Het Huis van Afgevaardigden stuurde vorige week dan ook een budgetvoorstel naar de Senaat waaruit de financiering van de Affordable Care Act was weggesneden. En om te voorkomen dat de door de Democraten gedomineerde Senaat deze financiering door middel van een eenvoudig amendement zou herstellen, begon Republikeins senator en Tea Party-lieveling Ted Cruz een soort van kansloze nep-filibuster tegen het budgetvoorstel dat nota bene door zijn Republikeinse collega’s in het Huis van Afgevaardigden was ingediend. Dit is dan ook de reden dat Cruz’ Republikeinse collega’s in de Senaat er bijzonder weinig trek in hadden met hem mee te doen.

Bovendien beseffen de Republikeinse leiders heel goed dat een ‘government shutdown’ als gevolg van hun pogingen om Obamacare via budgettaire methoden alsnog de nek om te draaien de populariteit van hun partij geen goed zal doen. Maar daar staat tegenover dat ze een groot deel van hun met de Tea Party sympathiserende congresleden simpelweg niet langer in de hand hebben. Zodoende hebben de Republikeinse leiders het onzalige plan opgevat hun verzet tegen de financiering van de Affordable Care Act op te geven en in plaats daarvan – om de rebellerende Tea Partiers tevreden te houden – nog extremere eisen op tafel te leggen met betrekking tot de binnenkort noodzakelijke verhoging van de zogenaamde debt ceiling.

Foto: Riccardof (cc)

Extreem rechts roert zich in Noorwegen

, door

ELDERS - Terwijl in Noorwegen hard gewerkt wordt aan een nieuwe, rechtse, regering laten anti-islam activisten van zich horen.

Noorwegen beleeft een heropleving van anti-islam acties sinds de verkiezingen van 9 september. De centrumrechtse partij van Erna Solberg won die verkiezingen. Zij probeert een nieuwe regering te vormen met de Liberale partij en de Vooruitgangspartij. De Vooruitgangspartij van Siv Jensen is van oorsprong de anti-immigranten partij. Anders Breivik is ooit lid geweest, maar de partij t0ont zich inmiddels wat gematigder. Het verleden speelt de Vooruitgangspartij nog steeds parten, en dat bemoeilijkt de regeringsvorming. Jensen nam al voor de verkiezingen afstand van een hard rapport van haar partijgenoten over de immigratie in Noorwegen. Maar de leider van de Vooruitgangspartij in Oslo weigerde in reactie op kritische stemmen in de buitenlandse pers afstand te nemen van een oude uitspraak van zijn partijleider dat er in Noorwegen sprake is van sluipende islamisering.

Extreem rechtse anti-islam activisten stoken het vuurtje nu weer op. Vorig weekend werd een varkenskop gevonden bij een moskee in Oslo. Verschillende moskeeën ontvingen emails met bedreigingen. De dialoog bij de koffie heeft kennelijk niets geholpen. Intussen studeert de meest bekende anti-islamitische activist in de gevangenis politieke wetenschappen. Zijn inschrijving leidde tot negatieve reacties. Maar de de rector van de universiteit in Oslo verdedigt de Noorse praktijk: ook gevangenen hebben recht om te studeren. Het t0oont aan dat we in Noorwegen totaal andere waarden hebben dan de zijne, schreef hij.

Foto: Riccardof (cc)

Onbekende drugsroute en schaars wc-papier

, door

ELDERS - Bij drugshandel in Latijns-Amerika denken de meeste mensen aan de kartels in Mexico en Colombia. Over andere landen in de regio is minder bekend. Twee Nederlandse journalisten* hebben nu een relatief onbekende drugsroute op camera vastgelegd. Cocaïne die in Bolivia is geproduceerd, wordt via Argentinië naar Europa gesmokkeld. In de korte documentaire ‘De Tangolijn’ laten journalisten Peter Scheffer en Niels Wenstedt zien hoe eenvoudig het is om grote hoeveelheden drugs de grens over te smokkelen.

In tegenstelling tot landen als Chili en Brazilië, lijkt Argentinië onvoldoende in staat haar grenzen te bewaken. Volgens de lokale autoriteiten is er een tekort aan materiaal zoals radars, hekwerk en infraroodcamera’s. Ook corruptie speelt een rol.

Daarnaast is er te weinig personeel: zeker nu de regering duizenden gendarmes bij de grens heeft weggehaald om de onveilige buitenwijken van Buenos Aires te patrouilleren. Binnenkort zijn er parlementsverkiezingen, en een groot deel van de achterban van presidente Cristina Fernández woont in deze wijken. Hoewel de gendarmes in november terugkeren naar de grens, maken lokale journalisten zich ernstig zorgen. Volgens Andrea Silvera van lokale krant El Tribuno is Argentinië dicht bij een drugsoorlog zoals die in Mexico woedt.

Venezuela: schaars toiletpapier

Foto: Riccardof (cc)

Sluimerende conflicten

, door

ELDERS - Europa koestert de vrede. Maar regionale conflicten kunnen ook op dit continent de rust verstoren.

In het vooruitzicht van een nieuw associatieverdrag met de EU dat eind november in Vilnius gesloten moet worden is Moldavië dit voorjaar begonnen met het plaatsen van grensposten langs de Dnjestr om inkomend verkeer vanuit de afgesplitste provincie Transnistrië te kunnen controleren. Het is een gebaar vanuit de hoofdstad Chişinău richting Europa: wij zijn er klaar voor om de buitengrenzen van de Unie te bewaken. Aan de overkant is men er niet blij mee. Transnistrië, waar vooral Russen en Oekraïners wonen, heeft zich in 1992 na een burgeroorlog afgescheiden van het overwegend Roemeens sprekende deel van de voormalige Sovjetrepubliek. Hier willen ze liever bij Rusland horen dan bij de EU. Maar het gebied, dat door geen enkel land als onafhankelijke staat wordt erkend, is wel afhankelijk van handel met de buurlanden en de EU.  Een nieuwe stap van regering in Chişinău richting de EU is economisch nadelig voor de inwoners van de afgescheiden strook.  In reactie op de nieuwe controleposten aan de westgrens heeft de Opperste Sovjet in de hoofdstad Tiraspol (het enige parlement ter wereld dat nog onder die naam opereert) besloten nu ook grensposten te plaatsen. Het probleem is dat de beide delen van de voormalige republiek het niet eens zijn over de precieze loop van de grens. Een conflict ligt op de loer en de druk van de EU die gebaat is bij een duidelijke en goed controleerbare buitengrens van fort Europa zal de spanning onvermijdelijk opvoeren.

Foto: Riccardof (cc)

Herdenking in Chili, Chávez’ opvolger en interview Kirchner

, door

ELDERS - Terwijl een groot deel van de wereld op 11 september de aanslagen op de Twin Towers herdacht, stond men in Chili stil bij de staatsgreep van dictator Augusto Pinochet. De coup maakte een einde aan de regering van gekozen president Salvador Allende, die tijdens de coup zelfmoord pleegde.

Hoewel Pinochet is overleden, zijn de herinneringen aan die dag nog springlevend. Tienduizenden  gingen in hoofdstad Santiago de straat op om de coup te herdenken. Zij willen dat de mensenrechtenschendingen van het regime alsnog vervolgd worden. Voor een kleine minderheid van de Chilenen is de voormalig dictator nog altijd een held. Zij vinden dat Pinochet het land heeft gered van het communisme en economisch heeft gemoderniseerd.

De presidentsverkiezingen maken de herdenking dit jaar nog urgenter: de vaders van beide kandidaten waren generaals in het Chileense leger ten tijde van de coup. De vader van linkse kandidaat Michelle Bachelet stierf in gevangenschap, terwijl de vader van rechtse kandidaat Evelyn Matthei juist deelnam aan de regering van Pinochet.

Maduro’s economische oorlog

Het valt Nicolás Maduro – president van Venezuela – niet mee om in de schoenen van Chávez te staan (of op zijn fiets te blijven zitten). Hij vecht tegen de onveiligheid en inflatie waar de Venezolanen dagelijks mee te maken hebben. Maar de ontevredenheid zit vooral in de maag: het land kent namelijk grote voedseltekorten.

Foto: Riccardof (cc)

After the Meltdown

, door

ELDERS - ‘Where are they now?’ Het Amerikaanse Center for Public Integrity zocht uit hoe een aantal verantwoordelijken voor de financiële crisis van 2008 tegenwoordig hun dagen slijten.

Gisteren vijf jaar geleden, op 15 september 2008, leidde het faillissement van investeringsbank Lehman Brothers de bijna-ineenstorting van het wereldwijde financiële systeem in. De gevolgen daarvan zijn nog dagelijks merkbaar. En ook de rekening voor het redden van een hele serie banken die ’too big to fail’ werden geacht, is ook nog lang niet afbetaald.

Het Amerikaanse Center for Public Integrity, een non-profit instelling voor onderzoeksjournalistiek, publiceerde onlangs een serie van drie verhalen over de nasleep van de financiële crisis onder de noemer After the Meltdown. Deze serie laat onder meer zien hoe het voormalige hoofd van de Amerikaanse financiële toezichthouder tegenwoordig financiële instellingen helpt de nieuwe, ‘strengere’ regelgeving te omzeilen. Een ander aflevering verhaalt dat de CEO’s van de verstrekkers van rommelhypotheken (die de trigger voor de financiële meltdown vormden) inmiddels weer met hun zelfde oude streken bezig zijn: het verstrekken van dubieuze leningen aan financieel zwakke consumenten.

Een derde aflevering in de serie, tenslotte, beschrijft hoe het de leidinggevenden van een aantal grote zakenbanken is vergaan, die met miljarden aan belastinggeld overeind moesten worden gehouden.

De eerste persoon wiens wel en wee wordt besproken, is Richard Fuld, voormalig CEO van Lehman Brothers Holdings Inc.:

Foto: Riccardof (cc)

Geluk

, door

ELDERS - VN Secretaris-generaal Ban-ki-Moon ontving deze week, ter afleiding van alle zorgen over de burgeroorlog in Syrië,  het World Happiness Report 2013 . Europese landen staan bovenaan de lijst, maar West-Europa is er de laatste jaren niet gelukkiger op geworden. 

Volgens het VN rapport is Denemarken het gelukkigste land, gevolgd door Noorwegen, Zwitserland en Nederland. De onderzoekers hebben geluk gemeten aan de hand van zes sleutelfactoren: welvaart, hoe lang mensen verwachten in gezondheid te leven, of ze iemand hebben waarop ze kunnen rekenen, gepercipieerde keuzevrijheid, afwezigheid van corruptie en tenslotte de mate van vrijgevigheid.

Onderaan de lijst vinden we te midden van arme Afrikaanse en Aziatische landen Bulgarije op nummer 144 (van de 156). Iets hoger staat Hongarije op 110.  Europese landen die sinds de vorige meting hoger scoorden zijn Albanië, Moldavië en Slowakije. Bij de dalers vinden we Griekenland, Portugal, Hongarije en Finland. Over het algemeen zijn de scores voor West-Europese landen gedaald, zeker in vergelijking met Latijns-Amerika.

Minstens zo interessant vond ik een ander rapport dat deze zomer is gepubliceerd over sociale cohesie en de effecten daarvan in verschillende Europese landen. Duitse onderzoekers van de Jacobs Universiteit in Bremen ontwikkelden een radar van de maatschappelijke samenhang. De uitkomst: op het gebied van samenhang staan de Scandinavische staten internationaal gezien helemaal bovenaan, en de landen van Zuidoost-Europa helemaal onderaan. De overeenkomst met de geluksindex van de VN is opvallend.

Vorige Volgende