OPINIE - Zeven jaar na de toelating van Roemenië en Bulgarije tot de Europese Unie wordt het tijd om aan de discriminatie van de inwoners van deze landen een einde te maken.
Politiek draait steeds meer om beeldvorming en taalgebruik. Politici spreken overwegend in termen die naar verwachting geen schade berokkenen aan hun reputatie. Dat geldt des te meer in gevoelige zaken zoals immigratie. In reactie op de toekenning van bijstand aan een Roemeense familie in Duitsland spreken de conservatieve partijen nu over “sociaal toerisme”, waar tegen opgetreden moet worden. Toerisme. Zoals tegenwoordig het hele jaar door rijke Europeanen over het continent zwerven op zoek naar zon, sneeuw en avontuur, zo zien conservatieven de Roemenen deze kant op komen op zoek naar sociale voorzieningen. De associatie met het woord toerisme is: vrije keuze, comfort, gemak, weelde, vrije tijd. De Britse pers gaat volgens Trouw nog verder door alarmerende berichten over “hordes gelukszoekers”.
Met dergelijke beelden kan de werkelijkheid achter de Europese interne migratiestromen, de armoede daar en de uitbuiting hier, worden genegeerd. Het is -als ik me ook een beeld mag permitteren- pure struisvogelpolitiek. Zo lang de sociale ongelijkheid tussen de lidstaten zo groot blijft zal er -móet er wel- gereisd worden van arm naar rijk. Vele voorouders van de huidige critici van “sociaal toerisme” hebben in het verleden niet anders gedaan. Ik ken geen politicus die dit in alle eerlijkheid zijn kiezers durft voor te houden. Ook de term ‘armoedemigratie’ geeft in feite maar de helft van het probleem weer. Het zou beter zijn om te spreken van ‘ongelijkheidsmigratie’, maar dat bekt niet in een talk-show.
De terminologie waarin de migratieproblematiek wordt gegoten past bij het gebrek aan vertrouwen dat mensen in Noord-West Europa hebben in migranten uit armere landen. Economische ongelijkheid ondermijnt onderling vertrouwen, concluderen onderzoekers. “Volkeren die arm zijn en landen die corrupt zijn worden het minst vertrouwd. Wanneer inwoners uit die landen naar hier komen, wordt dat ongetwijfeld direct in verband gebracht met misdaad en misbruik. Dat lijkt ook nu het geval, met de mogelijke komst van Roemenen en Bulgaren, waar armoede en corruptie wijdverspreid zijn.”
Het optimisme van tien jaar geleden, toen deze landen in een relatieve hoogconjunctuur werden toegelaten tot de EU, is nu ver te zoeken. De migranten zijn daarvan nu het slachtoffer. In eigen land zien zij inmiddels weinig van de beloofde verbeteringen. Roemeense politici toonden zich deze week ware woordkunstenaars toen ze zichzelf vrijpleitten van corruptie. Ze verklaarden dat de president, senatoren, lagerhuisleden en rechters geen overheidsdienaren kunnen worden genoemd. En dat betekende dat ze ook niet langer verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor misbruik van het ambt, omkoping, belangenverstrengeling en andere vormen van corruptie. Berlusconi maakt school.
Wie wil er nog in zo’n land wonen? “Een land loopt leeg” schreef Hellen Kooijman vorige week in De Groene Amsterdammer over de perspectieven voor Bulgarije. Daar wordt nu al bijna een jaar min of meer continu tegen de huidige machthebbers geprotesteerd vanwege corruptie en wanbeleid. “Van de 7,3 miljoen mensen die er nu wonen zullen er in 2050 slechts vijf miljoen over zijn. En daarvan is slechts de helft in de leeftijd dat hij of zij kan werken.” Bij ongewijzigd beleid, mag ik hopen.
De verantwoordelijkheid voor de niet vervulde verwachtingen kan niet uitsluitend bij de regeringen van Roemenië en Bulgarije worden gelegd. De EU-partners die zich nu zo druk maken om de bescherming van hun eigen laagbetaalde bevolking kunnen zich niet volledig vrijpleiten van de voortdurende ongelijkheid. De nieuwe EU-landen zijn opengesteld voor vrijhandel en ook voor exploitatie van natuurlijke rijkdommen.Maar de inwoners zien er weinig profijt van en vrezen voor vernietiging van het natuurlijk milieu. In september protesteerden de Roemenen tegen de exploitatie van hun goud door Canadese mijnbouwers. Afgelopen zaterdag demonstreerden Roemenen nog tegen de proefboringen van Chevron naar schaliegas.
Het wegzetten van de migranten uit Roemenië en Bulgarije door Britse politici als “gelukzoekers” is weinig indrukwekkend als zij nalaten de plunderende “winstzoekers” aan te spreken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat laatste zullen we de conservatieven in elk geval niet zien doen. Migranten zijn “sociale toeristen” die je niet hoeft te faciliteren als je daarmee stemmen kunt winnen. Bedrijven brengen welvaart en die moeten alle ruimte krijgen.
De Duitse rechter is in dit verhaal die enige die sec en objectief met taal omgaat: ongelijke behandeling is ongelijke behandeling en dat is in strijd met de wet.
Reacties (33)
Is het ok om hun inwoners voorlopig nog te blijven discrimineren aangezien Roemenië en Bulgarije in 2017 pas tien jaar bij de EU zitten? Just asking…
Discriminatie.
Ik ben zo oud dat ik me de armoede van Nederland van 1950 of zo nog goed herinner, na de oorlog moest het land weer worden opgebouwd.
Door hard werken gebeurde dat, en wij werden welvarend.
Vertrek naar rijke landen in de buurt was er niet bij.
De ervaringen met de import van goedkope arbeidskrachten vanaf 1960 of zo hebben geleerd dat dat alleen het stervensproces van al ten dode opgeschreven industrieën heeft verlend, RSV zullen velen nog wel van gehoord hebben.
We zitten nog met de erfenis, de multi culti samenleving.
Inmiddels is duidelijk dat het veel beter is het werk naar de mensen te brengen, dan de mensen naar het werk.
De franse socialistische minister van binnenlandse zaken Valls weet hoe hij politicus moet blijven, hij wil de Roma terugsturen.
Vanaf 1 jan zal, naar ik verwacht, zijn populariteit stijgen.
Heette dat een paar honderd jaar geleden niet ‘ The American Dream’ ? En waarom schopt de VS niet al die hordes Europese gelukszoekers terug?
Het werkelijke probleem is dat de EU zit met een aantal dysfunctionele landen.
@1: Je hebt helemaal gelijk. Pijnlijk! Heb het meteen veranderd. Maar zeven jaar ongelijke behandeling vind ik ook wel genoeg, hoor.
@3: Over ‘dysfunctionele’ landen kun je in een geheel verweven economie nauwelijks meer spreken.
@Jos Zeven jaar lijkt mij ook wel afdoende ;)
@2: Ik ben zo oud dat ik me de armoede van Nederland van 1950 of zo nog goed herinner, na de oorlog moest het land weer worden opgebouwd. Door hard werken gebeurde dat, en wij werden welvarend.
Vertrek naar rijke landen in de buurt was er niet bij.
Je wordt seniel. Ongeveer 550.000 Nederlanders emigreerden in die periode naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland.
Netjes hoor. Heel eufemistisch gesproken. Politiek correct anno 2013. Maar je vermijdt zo hopelijk wel allerlei discussies over woorden die niet gebruikt zouden mogen worden.
@2: “Door hard werken gebeurde dat,..” ongetwijfeld, maar vergeet niet die Marshall hulp die een aardig stukje heeft meegeholpen, en later de ontdekking en exploitatie van aardgas in noorden des land….
Je kan je voorstellen dat een timmerman, een loodgieter of een bouwvakker niet zo blij is met die Roemenen en die Bulgaren.
Maar dat is natuurlijk maar het plebs van de onderbuik.
Soms zou ik willen dat ze allemaal hierheen kwamen om politicus of freelance journalist te worden. Je moet het je maar kunnen permitteren om deftig te doen over deze zaken.
@4: Zeker wel. Vergeet niet dat westerse landen na WOII vrij snel weer een functionele regering op de been hadden aangezien er mensen waren die dat konden, het niet al te lang heeft geduurd etc.
In het oostblok is na jaren stelselmatig uitmoorden van kritische mensen en decennia aan soviet-bureaucratie dat nog steeds niet te boven. In combinatie met de jatterij in de jaren 90 (zeker in Bulgarije) en de vorming van de politieke maffia ( zit geen verschil tussen ) vormt dat een groot probleem tot het opzetten van een effectieve staat.
De bureacuratie, corruptie, onmogelijkheid en het risico om boven het maaiveld iets te doen helpt zeker niet dat mensen ‘lekker blijven opbouwen’. Ik zou het ook wel weten.
Het gevolg is trouwens dat dit soort landen miljoenen arbeidskrachten missen en dus nog steeds weinig verder komen.
@9 Eens idd. Dat moet je ook van de andere kant aanpakken. Eerst zorgen dat daar de boel op orde is en dan pas de vrije vrolijke vrije arbeidszone optuigen en niet zoals nu een race naar het putje organiseren qua arbeidsrechten hier en daar…
@9:
Kan ik me inderdaad best voorstellen. Vooral omdat die timmermannen, loodgieters en bouwvakkers door de bazen worden uitgespeeld tegen hun Roemeense en Bulgaarse collega’s.
Typisch een geval waarin een Marxistische analyse nog altijd helderheid kan verschaffen. Proletariërs aller landen verenigt u.
@6:
In die tijd lagen de genoemde landen nog veel minder in de buurt dan nu.
Wie hier seniel is vraag ik me af.
@9: Als er gewoon normale Nederlandse marktconforme lonen betaald worden, zullen de werkgevers eerder Nederlanders aan nemen.
@12: minder in de buurt maakt niet uit. Feit blijft dat er toentertijd ook grootscheepse emigratie uit Nederland is geweest.
PS: het noemen van seniel was wellicht niet nodig geweest. Tegelijk had jij niet hoeven beginnen over discriminatie, of tenminste niet vanwege het feit, dat mensen hier naar toe komen om een beter leven op te bouwen. In het kader van dit artikel is wel sprake van discriminatie, maar dan discriminatie ten faveure van de werkgevers, die de mogelijkheid gekregen hebben buitenlandse werknemers onder de Nederlandse lonen te betalen door een aantal de werkgevers gunstig gezinde regeringen.
@12 Alles wat van buiten komt is slecht. Lang leve de Autarkie!
@10: Dat na WOII landen zich onafhankelijk hebben opgebouwd is een mythe. Zie @8. De suggestie dat Oost-Europese landen geen mensen hebben die een regering op de been kunnen helpen vind ik nogal arrogant.
Om te “zorgen dat daar de boel op orde is” heeft de EU voor toetreding vele voorwaarden gesteld. Dat we achteraf moeten constateren dat dit door de EU allemaal te licht is opgevat mag er toch niet toe leiden dat we nu de zaak gaan terugdraaien. Vergeet niet dat het vooral de voorstanders van de vrije markt waren die er op aan hebben gedrongen heel Oost-Europa open te leggen voor de handel. Nu daar ook mensen blijken te wonen die van de regels van die vrije markt gebruik willen maken en deze kant op komen omdat hun eigen land volledig geplunderd is zouden we hen moeten terugsturen?
@2: “Inmiddels is duidelijk dat het veel beter is het werk naar de mensen te brengen”
Beter voor wie? In ieder geval niet voor de werknemers van het land dat het werk “brengt” en er schijnen ook wat akkefietjes te zijn met de mensen naar wie dat werk gebracht wordt. Eerlijk gezegd vallen onze problemen met de multiculturele samenleving daarbij naar mijn mening in het niet.
@12: Stel de rijke landen hadden destijds wel in de buurt gelegen, dan was de exodus waarschijnlijk nog veel groter geweest.
@15: Niet arrogant, maar je vat het misschien verkeerd op. 70 jaar gedurende de sovjet-unie zijn critici ‘weggestuurd’, en mensen die gedwee de burelen bevolkten beloond met baantjes in de partijtop. Dat wreekt zich nog steeds in mentaliteit. De nieuwe generatie is daar niet mee opgegroeid en daarom zie je het bv rommelen nu.
Dat hebben we in NL bv nooit gehad zo erg. En daarnaast Marshall-hulp ja, maar je ziet de miljarden die nu naar het oosten gaan toch niet hetzelfde effect sorteren ( ben er overigens wel een voorstander van, zo niet ).
Het PVDA-eske ‘randvoorwaarden gesteld dus het is allemaal goed’ deel ik ook niet. Voornamelijk niet omdat de ‘voorwaarden’ vooral lekker privatiseren en levenskosten ophogen was en cosmetische economische dingen, niets gericht om de levensstandaard van de bevolking op te hogen ( legaal werk, sociale zekerheid, betere huisvesting, bureaucractie ).
En ik ben ook zeker geen voorstander van de ‘open grenzen’ zoals dat nu gaat. Nee, ik ben ook niet de grenzen dichthouden of PVV-achtige buitenlanders weg toestanden. Maar wat de EU vooral had moeten doen is zorgen dat de corrupte huidige elite daar al lang was vervangen voor normale democratische processen ipv lekker te handelen en vrijmarkten met die lui.
De EU heeft niets te licht opgevat maar is volledig in de ban van neoliberaal waandenken. En dan is het inderdaad niet gek als men zijn heil zoekt bij landen waar dat nog minder is toeslagen. Maar dat is wel de grote fout.
@15: het is altijd hetzelfde verhaal. Als het iets oplevert is dat te danken aan ons zelf en de “liberale” vrije markt. Als het iets blijkt te kosten is het de schuld van anderen en / of links. Toen de gastarbeiders hier naar toe werden gehaald, was dat “goed voor de economie” (een eufemisme voor goed voor de winsten van de werkgevers). Nu de hier geboren kinderen en kleinkinderen van die gastarbeiders niet meer voor dezelfde lage lonen hetzelfde werk willen doen, maar gewoon marktconform betaald willen worden, en zij daardoor (en door “het gebrek aan vertrouwen dat mensen in Noord-West Europa hebben in migranten uit armere landen”) vaker werkloos blijven, kosten zij geld, en is dat de schuld van links / de EU…
@17:
Eh pardon? Door wie is de revolutie daar dan begonnen? Dat waren precies de mensen, die daar wel mee opgegroeid zijn. Dat haalt je hele mentaliteit verhaal wel een beetje onderuit natuurlijk.
Welke miljarden gaan er naar het oosten van Europa, en hoe verhoudt zich dat tot de Marshall hulp, in relatieve getallen en met de voorwaarden die er aan verbonden zijn? Ik denk niet dat het goed vergelijkbaar is. Ik weet uit ervaring bijvoorbeeld, dat in oost Europa de prijzen enorm gestegen zijn voor de lokale bevolking, terwijl de lonen nauwelijks hoger zijn geworden (of in elk geval veel minder). Dat zijn allemaal zaken, die door ‘ons’ aan het oosten op zijn gelegd, en ik heb nooit gehoord, dat we voor de Marshall hulp aan hetzelfde soort voorwaarden hoefden te voldoen.
Huh? PvdA-eske voorwaarden zeg je, maar vervolgens noem je allemaal typische liberale VVD-eske zaken…
Ik denk dat je de mogelijkheden om een al dan niet corrupte elite te vervangen overschat. De elite van een land wordt namelijk in eerste instantie gevuld met mensen, die daar het meeste voor over hebben (corrupt zijn, ja knikken, ellebogen werken, dat helpt daarbij), of die uit oude elitaire families komen. En daarbij het maakt in eerste instantie niet uit wat voor soort staat het is. In een democratie dwing je die elite tenminste om zich op te splitsen en kun je de ene door de andere vervangen bij verkiezingen, maar het blijft vissen in dezelfde vijver. Dat is in het oosten ook heel goed te zien, want waar we ook kijken, en wat voor partij die politici nu ook vertegenwoordigen, er zit niemand tussen, die ook onder het communistische regime niet tot de elite behoord heeft of zou hebben.
@ 3,6 en 13: de vergelijking met Nederlandse emigratie naar landen als Canada, Australië en Nieuw-Zeeland gaat mank. Die landen hadden destijds bij lange na niet de sociale voorzieningen die Nederland nu heeft en die voor de Bulgaren Roemenen en andere immigranten nu een aantrekkelijke levensstandaard bieden.
@20: Die Oost-Europeanen komen ook niet in de eerste plaats voor de sociale voorzieningen, maar toch vooral voor het loon dat ze hier denken te kunnen verdienen. Zeer goed vergelijkbaar dus met de Nederlanders die emigreerden.
@20 Dat is onzin. Alle drie de landen hebben sinds de ’30-er jaren van vorige eeuw een verzorgingsstaat opgebouwd die niet onder doet voor vele westerse landen.
@21: precies, Oost-Europese migranten maken juist relatief weinig (in vergelijking met autochtonen) gebruik van de Nederlandse sociale voorzieningen.
@20: de vergelijking gaat helemaal niet over de stand van de sociale voorzieningen. Het gaat over mensen, die naar een ander land trekken om hun leven te verbeteren.
@19: – Eh pardon? Door wie is de revolutie daar dan begonnen? Dat waren precies de mensen, die daar wel mee opgegroeid zijn. Dat haalt je hele mentaliteit verhaal wel een beetje onderuit natuurlijk. –
Volgens mij moet ik betere zinnen maken. Ik bedoelde dat de oudere generatie idd een bepaalde mentaliteit heeft maar dat mensen van de laatste 30 jaar (plusminus) dat niet meer pikken. Helaas zijn de meeste bureaucracja’s nog van de oude stempel..
– Dat zijn allemaal zaken, die door ‘ons’ aan het oosten op zijn gelegd, en ik heb nooit gehoord, dat we voor de Marshall hulp aan hetzelfde soort voorwaarden hoefden te voldoen. –
Nee, je hebt gelijk. Ik bedoelde aan te geven aan de marshall-roepers dat het zeker geen gelijk speeldveld is.
– Huh? PvdA-eske voorwaarden zeg je, maar vervolgens noem je allemaal typische liberale VVD-eske zaken… -.
Sorry, de context is wat verloren. Maar in het (lokaal) bestuur houdt de pvda nogal van olympisch randvoorwaarden afbakenen zonder naar iets anders te kijken.
– Ik denk dat je de mogelijkheden om een al dan niet corrupte elite te vervangen overschat. –
Dat is ook precies het probleem ja.
@15:
” Nu daar ook mensen blijken te wonen die van de regels van die vrije markt gebruik willen maken en deze kant op komen omdat hun eigen land volledig geplunderd is zouden we hen moeten terugsturen? ”
Terugsturen ?
Laten ze hun eigen land opbouwen, in plaats van ons land te plunderen.
Wij bouwden wel ons eigen land op.
@23:
Het gaat om het principe.
Mogen buitenlanders van ons geld van onze sociale voorzieningen gebruik maken ?
@25: zijn we het toch meer eens dan ik dacht…
Als we het daarmee over de elite hebben, ja. Ik zou het niet aan een generatie op willen hangen. En ook hier hebben we zat apparatsjiks, hoor. Mensen die zonder al te veel nadenken achter een leider aan hobbelen, die in dictaturen meer kans hebben om tot de elite te behoren dan in meer democratische staten.
Ik ben met je eens, dat onze huidige democratische staatsvorm dat enigszins in damt, en dat we dankzij een reeds vrij lange democratische traditie daar minder last van hebben dan in oost Europa nog het geval is. In Zuid Amerika is het overigens niet veel beter hoor, om maar een zijstraat te noemen. Maar dat waren dan ook dictaturen, net als in oost Europa.
@27: buitenlanders mogen pas van onze voorzieningen gebruik maken, als ze aan onze regels voldoen. Je kunt niet naar ons land komen en zo maar een uitkering krijgen. Op het moment, dat ze van sociale voorzieningen gebruik kunnen maken, hebben ze daar al aan mee betaald, en is het ook hun geld. Dus: zoals jij het stelt, “Mogen buitenlanders van ons geld van onze sociale voorzieningen gebruik maken ?”, nee, dat mag niet en dat kan ook niet.
Uitzonderingen daarop kunnen erkende vluchtelingen zijn, maar daar gaat de discussie hier niet over.
@26:
Dit is een misverstand. “Wij” hebben in de opbouw van ons land na de WOII in belangrijke mate geprofiteerd van de Marshall hulp en de EEG. “Zij” zouden niet in zo groten getale hier komen als ze in eigen land in levensonderhoud kunnen voorzien. Dat is helaas niet het geval en daarvoor zijn behalve de corrupte elite daar ook “onze” plunderende grote ondernemingen verantwoordelijk.
@27 Het gaat niet om een principe maar om een recht dat verbonden is aan de vrije markt. Je zou kunnen zeggen dat inwoners van de EU op de arbeidsmarkt, met alle rechten en plichten die daarbij horen, niet meer beschouwd kunnen worden als “buitenlanders” ten opzichte van elkaar. Je kunt daar moeite mee hebben, maar zo werkt het. In ieders voordeel.
@20: Ik ben het eens met de reacties van anderen hierboven. Ook de Nederlandse emigranten zouden het avontuur niet begonnen zijn als ze elders niet een “aantrekkelijker levensstandaard” hadden verwacht. Volgens de toen geldende normen. De sociale voorzieningen spelen, zoals Bismarck terecht opmerkt, maar een beperkte rol.
Maar de reactie van Jörgen Baumwolle staat wel model voor een veel gehoorde mening. “Onze” emigranten waren ondernemende mensen die het aandurfden naar het buitenland te gaan. Bulgaren en Roemenen zijn “sociale toeristen”. Dit is precies het punt dat ik wilde maken in deze bijdrage. Als die beeldvorming niet wordt rechtgetrokken blijft dit een tamelijk zinloos debat.
Wat ik bij politici en andere publieke figuren die zich over dit onderwerp uitlaten mis is dat andere beeld: emigratie is een begrijpelijke en volledig te rechtvaardigen reactie op armoede, gebrek aan perspectief en grote sociale ongelijkheid. Dat is het door de eeuwen heen zo geweest en zal zo blijven. Wat ons te doen staat is werken aan het verminderen van die armoede en ongelijkheid. En op dat punt mogen we ook wel eens iets van de EU verwachten.
Ik was een aantal jaren geleden in Polen, een reis die specifiek ook aandacht besteedde aan hoe men in Polen aankeek tegen de aansluiting bij Europa. Dat was best leerzaam. Over het algemeen was men namelijk tegen, inclusief
– de Polen die zelf persoonlijk nut hadden van de hogere salarissen en grotere afzetmarkt
– de Nederlanders die zelf persoonlijk nut hadden van goedkopere inkoop van producten en lagere loonkosten
Nou waren er beslist wel een aantal reele problemen (moeite om aan de normen van de EU te voldoen, het verdwijnen van kleine gemeenschappen en individuele boerderijtjes, het opkopen van landbouwgrond door grote multinationals waren er een paar van.) En ook de nadelen van de concurrentie op gebied van arbeid is natuurlijk wel een reeel probleem voor Nederland, maar niet bepaald als je de werkgever in kwestie bent… Ik vond het opmerkelijk.
@11 grofweg 400.000 mensen in de bouw, waarvan 77.000 zzpers. Er zijn totaal 134.000 bouwbedrijven in Nederland.
In elk wordt 20% niet door de baas uitgespeeld, maar is zelf direct slachtoffer van lagere uurtarieven.