Mensenrechtenverdedigers contra autocraten
Kenneth Roth was van 1993 tot 2022 directeur van Human Rights Watch. Hij schreef over zijn ervaringen het boek Righting Wrongs: Three Decades on the Front Lines Battling Abusive Governments. Hij wil daarmee laten zien dat organisaties die opkomen voor mensenrechten wel degelijk effectief kunnen zijn. ‘Ik denk dat de wereld er een stuk slechter voor zou staan als de mensenrechtenbeweging er niet zou zijn,’ zegt hij in een interview met Wordt Vervolgd van de collega’s van Amnesty International.
Human Rights Watch werd in 1988 opgericht en richt zich voornamelijk op onderzoek naar mensenrechtenschendingen, druk uitoefenen via de media en lobbywerk. Met zijn onderzoeksrapporten probeert HRW regeringen tot actie aan te zetten tegen landen die mensenrechten schenden en oorlogsmisdaden plegen. Roth: ‘Human Rights Watch kreeg in 1997 de Nobelprijs voor de Vrede voor het verdrag om landmijnen te verbieden. En we stonden aan de basis van de verdragen om clustermunitie en kindsoldaten te verbieden. We speelden ook een centrale rol in de oprichting van het Internationaal Strafhof in Den Haag.’
Roth toont zich ook in een interview met de NRC niet pessimistisch over de internationale rechtsorde. Ondanks de toename van het aantal autocraten dat aan de macht is gekomen. ‘Er is altijd een invalshoek om leiders ergens op aan te spreken. Hoe vreselijk de despoot of de dictator ook is, er is altijd iets waar ze om geven, hun reputatie, internationale erkenning, er is altijd wel iets.’ Hij geeft het voorbeeld van de gevoeligheid van Trump voor zijn reputatie als dealmaker. Als Trump ervan overtuigd kan worden dat bijvoorbeeld het gebruik van Oeigoerse dwangarbeid in China een niet-competitieve handelspraktijk is, een manier om arbeidskosten te verlagen, dan kan hij deze zeer ernstige mensenrechtenschending misschien aanpakken.