Elders in de Wereld

In Tanzania heeft de zittende president Samia Suluhu Hassan een weinig geloofwaardige verkiezingszege opgeëist: ze zou 98 procent van de stemmen hebben behaald, bij een opkomst van 87 procent. De verkiezingen waren op voorhand omstreden. Oppositiepartijen waren uitgesloten van deelname. Tundu Lissu, de leider van CHADEMA, de grootste oppositiepartij, zit al maanden vast en wordt ook beschuldigd van landverraad. Hij had in de aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober gepleit voor hervorming van het kiesstelsel. Na de verkiezingen braken er in het als rustig en stabiel bekend staande land rellen uit. Volgens de oppositie heeft het geweld van de oproerpolitie honderden mensen het leven gekost.

Het Europees parlement heeft er in een verklaring bij internationale partners op aangedrongen de democratie en mensenrechten in Tanzania te verdedigen. “Deze verkiezingen kunnen niet als vrij en eerlijk worden beschouwd. De fraude begon niet bij de stembus – die speelt zich al maanden af”, aldus de Europarlementariërs. “Geen enkele verkiezing kan geloofwaardig zijn wanneer de belangrijkste oppositie het zwijgen wordt opgelegd, wanneer de vrijheid van vergadering en meningsuiting wordt ontzegd, en wanneer onafhankelijke media worden geïntimideerd en gecensureerd”, voegde de verklaring eraan toe. En voor alle duidelijkheid: “Stilzwijgen is geen neutraliteit – het is medeplichtigheid.” Een stevig standpunt waarvan we het effect zullen moeten afwachten.

In Afrikaanse landen bevinden zich de voornaamste vindplaatsen voor kobalt, platina, tantaal, mangaan en andere mineralen die van groot belang zijn voor computers, elektrische auto’s, windturbines, robots en, niet te vergeten, moderne wapensystemen. Het winnen van deze mineralen gaat gepaard met milieuverontreiniging, uitbuiting van mijnwerkers en gewelddadige conflicten. Het grootste deel van de export gaat naar China. Journalisten van Deutsche Welle analyseerden de stand van zaken aan de hand van de database van World Mining Data. Conclusie: Afrika raakt overbelast door de jacht op kostbare mineralen terwijl Afrikaanse landen uit de winning daarvan naar schatting van VN-wereldhandelsorganisatie UNCTAD in 2024 slechts 40% van de potentiële inkomsten genereerden. 

Naast de Democratische Republiek Congo waar meer dan 70% van de kobalt vandaan komt zien we voor de kostbare mineralen een rol voor onder andere Zuid-Afrika (mangaan, platinum), Guinea (bauxiet), Marokko (fosfaat) en Mozambique (titanium). Een van de redenen waarom deze landen zo weinig profiteren van de rijkdommen in hun bodem is dat ze een verwerkingsindustrie missen. Verwerking van de mineralen tot een voor de technologie bruikbaar product vindt vooral plaats in China. Een paar jaar geleden begon Congo zelf de kobalt te verwerken in een lokale fabriek. De waarde van de export steeg met een derde van de prijs voor de onbewerkte stof.