Voorpagina

Zoekresultaten voor

'kernenergie'

Foto: Tom Davidson (cc)
Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Klimaat in verkiezingsprogramma’s | PvdA

, door

ANALYSE - Na de teleurstellende ervaring eerder deze week kunnen we wel een opsteker gebruiken. Maandag verscheen het concept verkiezingsprogramma (pdf) van de PvdA. Wat gaan die met het klimaat doen?

De inleiding van hoofdstuk 4 (Welvarende samenleving: duurzame, sterke en sociale economie) bevat twee relevante paragrafen.

Een van de grote opgaven van de 21ste eeuw is de energietransitie, de overgang naar een nieuw en houdbaar energiesysteem. Deze radicale omschakeling is noodzakelijk om de klimaatverandering te beperken, om een stabiele energiebasis voor de lange termijn te verkrijgen, en uit geopolitieke overwegingen. Maar ook om economisch vitaal te blijven. Wij willen tempo maken, omdat het welslagen van de energietransitie een enorme kwaliteitssprong zal betekenen voor de Nederlandse economie en samenleving, en tienduizenden extra banen zal opleveren. Een land dat zijn toekomstige energiesysteem tijdig op orde heeft, profiteert van de voorhoedepositie. Dat geldt ook voor de overstap naar een circulaire economie die de verspilling van grondstoffen en water minimaliseert. Wie treuzelt, benadeelt zichzelf. Daarom moet de uitvoering van het Klimaatakkoord van Parijs snel op gang komen. Juist in de komende vijf jaar moeten de belangrijkste besluiten worden genomen om het doel van een klimaat-neutrale economie uiterlijk in 2050 te kunnen realiseren.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Klimaat in verkiezingsprogramma’s | VVD

, door

ANALYSE - Kom, we starten een korte serie. Nu bijna alle partijen hun (concept) verkiezingsprogramma hebben gepubliceerd, staan we stil bij wat ze daarin vermelden over het klimaat.
De opwarming van de aarde is immers het grootste probleem waar we de komende decennia mee te maken hebben. Dus we zijn benieuwd wat de visie van partijen is.

We starten met de grootste partij van dit moment, de VVD.
We behandelen de relevante delen geheel.

Bij het hoofdstuk Transport en Logistiek:

Voor verdere verduurzaming van de scheep- en luchtvaartsector, zoals de beperking van de uitstoot van CO2 en schadelijke stoffen als stikstof, fijnstof en zwavel, zijn internationale afspraken nodig. Mondiale afspraken hebben het grootste effect op het klimaat en de luchtkwaliteit en zetten onze lucht- en scheepvaartsector niet op achterstand ten opzichte van andere landen.

Vrij vertaald, de VVD wil niets doen tenzij er eerst internationale afspraken zijn. Oftewel, economie is belangrijker dan klimaat.

In het hoofdstuk Ruimtelijke Ordening:

Nederland is een waterrijk land. Kust, rivieren en polderlandschap: we genieten er dagelijks van.
Nederland ligt ook voor een groot deel onder de zeespiegel en dus hebben we te maken met de dreiging van het stijgende water. In Nederland moet je veilig kunnen wonen. We zullen ons daarom ook moeten blijven beschermen tegen het water. De belangrijkste voorwaarde voor een goede inrichting van ons land zijn droge voeten en zo min mogelijk wateroverlast. Wij willen blijven zorgen voor een goede bescherming tegen overstromingen. Dat betekent dat we blijven investeren in onze dijken en keringen. Het Deltaprogramma moet daarbij de komende jaren leidend zijn. Wij willen het Deltafonds, met geld voor investeringen in waterveiligheid, daarom ook na 2030 verlengen.

Foto: Phillip Chee (cc)

Murray Bookchin en het eco-anarchisme

, door

RECENSIE - Een Amerikaanse activist bekende mij ooit dat hij communist was: dat was dapper in de jaren tachtig, want dan was je volksvijand. Hij had gedemonstreerd en uit een rijdende auto was op hem geschoten. Gaat dat hier zo? Ik was Mokum gewend, waar de menigte “water” riep en het politie-waterkanon vervolgens voor vertier zorgde. In de V.S. werd met echt links strijd geleverd.

Tot klein, echt links moet ook Murray Bookchin worden gerekend. In de meeste literatuur komt hij niet voor, hij heeft geen formele opleiding gehad, geen academisch curriculum. Hij heeft wel een aantal boeken en nog meer artikelen geschreven, maar in indexen is hij niet te vinden. Zijn betekenis in het ecologisch activisme, de anti-kernenergie beweging, de ontwikkeling van een linkse vakbeweging in de V.S. lijkt niettemin aanwezig. Spreken kon hij als geen ander en dat deed hij veel. Schrijven deed hij ook.

Zijn vriendin, Janet Biehl, voltooide vorig jaar een boeiende biografie: ‘Ecology or Catastrophe – The Life of Murray Bookchin’.

Ik struikelde over zijn naam toen ik met enkele lezers van Sargasso in discussie raakte over Rojava, een Koerdisch staatje in Noord Syrië. De vormgeving van het bestuur daar lijkt, in zijn nog prille vorm, afkomstig uit zijn denken en overgebracht, via de gevangenis van Öcalan. Daar wordt Erdogan nerveus van: stel dat zijn Turkse Koerden dat model gaan volgen…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sturing van de energietransitie: duwen tegen een touw

, door

ANALYSE -

Windturbines (hier bij de bruinkolenmijn bij Garzweiler, Duitsland). Alle energieopties roepen verzet op.

 
 
Het lijkt wel een nationale hobby: discussiëren over de vraag welke opties we het liefste willen, of vooral juist niet willen.

Wel wind, maar niet op land. En op zee is het te duur. Energiebesparing? Moeilijk moeilijk moeilijk. Biomassa? Alleen als ‘ie door en door duurzaam is, en niet wordt bijgestookt in kolencentrales. Geen benutting van restwarmte; vroeger niet omdat kapitalistische warmte niet welkom was in socialistische huizen, nu niet omdat de restwarmte van kolencentrales afkomstig is. En omdat we binnen een paar jaar al magisch in het beloofde land van allemaal nul op de meter-woningen zijn aangeland. O ja, en geen geothermie want daar kan fracking voor nodig zijn en dat schijnt heel eng te zijn. En natuurlijk geen CO2-afvang en opslag, want dat houdt het fossiele systeem in stand. En zeker geen kernenergie, dat spreekt voor zich.
En zo voort en zo verder.


Ik vind dat er nog te weinig verzet is tegen zonne-energie, laat ik die ondankbare taak dan op me nemen. It’s a dirty job, but someone’s got to do it. Het is toch eigenlijk absurd dat er op Ameland een zonnepark is verrezen op een weiland waar eerst de grutto’s en de kieviten broedden; en dat nota bene met geld van het Waddenfonds dat bedoeld was om de natuur te versterken, niet om weidevogels weg te jagen. Terwijl er overal nog daken van huizen en bedrijven ter beschikking zijn die eerst maar eens vol moeten voor de weilanden eraan moeten geloven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duitse elektriciteitsexport was in 2015 wederom meer waard dan import

, door

ANALYSE - Volgens een schatting van het Fraunhofer ISE, is de waarde van een gemiddelde kilowattuur die Duitsland vorig jaar exporteerde hoger dan de waarde van een gemiddelde geïmporteerde kilowattuur. Als Duitsland een overschot aan duurzame elektriciteit in buurlanden zou dumpen, zoals sceptici van de Energiewende beweren, zou dit niet gebeuren.

In 2013 merkte ik iets op in de data over de handel in elektriciteit van 2012 waar iedereen overheen had gekeken. Iedereen focuste op hoe Duitsland’s netto export steeg, ondanks de sluiting van 8 van de 17 kerncentrales van Duitsland. Niet alleen was Duitsland niet afhankelijk geworden van import, maar de waarde van Duitse elektriciteit was hoger dan de waarde van elektriciteit in omliggende landen.

Die situatie herhaalde zichzelf in 2013 en in 2014, al was het prijsverschil tussen import en export kleiner geworden, met een klein verschil in het voordeel van Duitse elektriciteit. Tegelijkertijd stijgt de Duitse export van elektriciteit nog steeds, met sinds 2012 jaarlijks een nieuw recordniveau.

De Duitsers hebben geen feestje gevierd over deze cijfers. Mijn artikel uit 2013 was het enige dat de focus legde op iets anders: de hogere waarde van de Duitse export van elektriciteit. Maar inmiddels is Duitsland’s Fraunhofer ISE begonnen om de situatie nauwkeuriger te monitoren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Duitsland is 20 jaar verwijderd van 100% duurzame stroom – of niet?

, door

ANALYSE - In 2015 realiseerde Duitsland meer hernieuwbare elektriciteit dan ooit in een enkel jaar, waarmee het aandeel groene stroom tot 33% van het aanbod groeide. Maar de Duitse overheid lijkt er op uit om de groei te vertragen. In deze gastbijdrage onderzoekt Craig Morris wat er werkelijk aan de hand is.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.

Vorig jaar produceerde Duitsland 32 TWh extra groene stroom, de grootste toename in de historie van de Energiewende. Ter vergelijking: in de periode 1991 tot 2004 groeide de productie van hernieuwbare elektriciteit met een vergelijkbare hoeveelheid. Het vorige jaarrecord was een toename van 20 TWh in 2012.

De totale Duitse stroomproductie kwam uit op 647 TWh, een record hoeveelheid daarvan werd (netto) geëxporteerd – een toename van ongeveer 50% t.o.v. het vorige record in 2014. Ongeveer 8 procent van de Duitse elektriciteit werd dus geproduceerd voor de export, een niveau dat de export van Frankijk evenaart. De export buiten beschouwing gelaten was de Duitse elektriciteitsvraag 597 TWh, grofweg gelijk aan voorgaande jaren. Hernieuwbare elektriciteit is ongeveer 30% van de stroom productie en 33% van de Duitse stroomvraag.

2016-01-PowerGenerationMix

Zoals de grafiek onder laat zien daalt het aandeel kernenergie in 2015 daalt t.o.v. 2014, grotendeels doordat de volgende kerncentrale gesloten is als onderdeel van de uitfasering van kernenergie. Verbazingwekkend genoeg wordt aardgas nog steeds uit de elektriciteitsmarkt gedrukt; experts zijn van mening dat het inmiddels bijna op zijn minimumniveau zit (deels door cogeneratie in warmte-kracht centrales) en niet veel verder omlaag kan. Tot slot is de stroomproductie door steenkool en bruinkool licht gedaald met 1% elk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zeventig jaar na Hirosjima

, door

hiroshima

De Japanse premier Shinzo Abe gebruikt cartoons en animatiefilmpjes om zijn populariteit op te krikken. Die populariteit staat zwaar onder druk. Shinzo Abe wil af van artikel 9 van de Japanse grondwet, waarin is vastgelegd dat het Japanse leger alleen ter zelfverdediging van het eigen land dient. Ondanks massale protesten wist Shinzio Abe vorige maand een wetsvoorstel door het parlement te krijgen, waarmee het leger bevoegdheid krijgt ook buiten de landgrenzen te opereren.

Tevens wil hij de kerncentrales weer openen, die sinds Fukushima zijn gesloten. De eerste centrale wordt 10 augustus gestart. Veel Japanners zijn er niet gerust op dat de veiligheid helemaal in orde is.

Kortom: Op de dag dat Hiroshima wordt herdacht surft Shinzo Abe gewetenloos over de lessen van W.O. II en het Fukushkima-drama.

Foto: 300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0) copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Duitse overheid neemt verwaterd CO2-reductie plan aan

, door

ANALYSE - Twee weken geleden maakte de Duitse overheid plannen bekend om 2,7 GW aan bruinkoolcentrales van de elektriciteitsmarkt te halen en in reserve capaciteit te plaatsen. Tijd om na de aanvankelijke feestvreugde de analyse van Craig Morris te plaatsen.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.

Het plan om een soort van nationaal CO2 emissiehandelssysteem te implementeren, dat zich specifiek richt op elektriciteitsproductie door bruinkool is officieel dood. Twee weken geleden maakte de Duitse regering een ander plan bekend met een bredere focus. Buiten de kolensector lijkt niemand erg enthousiast over het plan.

De afgelopen weken heb ik mijn lezers de details bespaard. Tenslotte publiceerde Clean Energy Wire al een stap-voor-stap verslag van het debat. Het is voldoende om te zeggen dat een betaalbaar, effectief en polititiek elegant voorstel tegenstand ondervond van sommige vakbonden en de industrie, en dat zij hun zin hebben gekregen. Als je wil horen hoe de bittere klaagzwang in het Duitse debat klonk, verwijs ik je naar Lily Fuhr’s recente post op Energietransition.de.

300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0)

300.000 handtekeningen voor het uitfaseren van kolen en een aantal protesten hebben niet geholpen: de Duitse overheid gaf toe aan de kolenbelangen. (Foto Christian Mang / Campact, CC BY-NC 2.0)

Waan van de dag

Duitsland wil 2,7 GW aan bruinkoolcentrales in de mottenballen zetten

, door

Volgens The Guardian heeft de Duitse overheid vandaag besloten 2,7 GW aan bruinkoolcentrales in de mottenballen te zetten. Een zegsman van het Duitse ministerie van Ecomische Zaken verklaarde:

Brown coal-fired plants with a capacity of 2.7 gigawatts will be mothballed. Those plants will not be allowed to sell any electricity on the normal power market.

De centrales mogen nog wel capaciteit verkopen op momenten dat er te weinig elektriciteitsaanbod is. Het besluit maakt deel uit van de uitfasering van kernenergie en fossiele energie in Duitsland. De details van het besluit zijn nog onduidelijk, wat wel duidelijk is is dat het Duitsland ernst is om 40% CO2 reductie te halen in 2020 en dat een uitfasering van kolen daar ook bij hoort.

Quote du Jour

Quote du Jour | It’s not about trade

, door

Free trade isn’t about trade. Free trade is about bureaucrats. And guns. Simple stories about how one country is good at making wine, and should trade with another country that is good at making cloth, explain very little about today’s trade agreements. Instead, agreements are about which bureaucrats make decisions about markets that operate between countries. Who has the power to settle international disputes between massive multinational corporations and the states they do business with? This issue, otherwise known as investor-state dispute settlement, is at the heart of the controversial Trans-Pacific Partnership (TPP) President Obama is seeking to sign with twelve Asia-Pacific region countries.

Foto: Mehr Demokratie (cc)

Onder TTIP wordt alles vloeibaar

, door

ACHTERGROND - Om beleidsvrijheid van overheden beter te garanderen, wil minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking het internationale investeringsrecht moderniseren. Een nobel streven, maar de voorstellen die ze hiervoor doet zijn volstrekt ontoereikend, vinden Roos van Os (SOMO), Pietje Vervest (TNI) en Burghard Ilge (Both ENDS) en Geert Ritsema (Milieudefensie).

Een kort berichtje afgelopen week in de krant: minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking stelt samen met vijf collega-sociaaldemocraten – allen Europese ministers – voor het internationale investeringsrecht te moderniseren. Dat is hard nodig. Op dit moment worden buitenlandse investeerders vergaande eigendomsbescherming geboden, die op gespannen voet staat met uiteenlopende maatschappelijke belangen. Investeerders die menen last te hebben van gewijzigd overheidsbeleid kunnen op basis van zogenaamd Investor to State Dispute Settlement, kortweg ISDS, miljarden van een staat claimen. Daarvoor hoeven ze niet – zoals gebruikelijk bij andere vormen van internationaal recht zoals mensenrechten – eerst de nationale rechtsmiddelen uit te putten. Vaak gaat het om nieuwe milieuwetgeving of maatregelen ter verbetering van de volksgezondheid of de financiële stabiliteit.

Een paar voorbeelden. Sigarettenfabrikant Philip Morris eist twee miljard dollar van Uruguay omdat het land gezondheidswaarschuwingen op sigarettenpakjes wil zetten. Duitsland heeft als gevolg van de kernenergieramp in Fukushima besloten om kernenergie uit te faseren en duurzame energie te promoten. Energiereus Vattenval heeft vervolgens Duitsland voor bijna 4.8 miljard euro aanklaagt. Bovendien hebben dergelijke schadeclaims een afschrikkende werking. Onder dreiging van ISDS-claims heeft Indonesië buitenlandse bedrijven uitgezonderd van maatregelen om mijnbouw in kwetsbaar regenwoud aan banden te leggen.

Nederland leert een les … waar andere landen, dankzij Nederland, al lang bekend mee waren

Foto: Joel Abroad (cc)

De eurocrisis is weer terug (6): Deflatie (2) – het Duitse model

, door

ANALYSE - In de vorige aflevering heb ik laten zien dat de problemen van deflatie vaak worden onderschat. In dit tweede deel over deflatie leg ik uit dat deflatie het beste bestreden kan worden door de oorzaak ervan aan te pakken. Er is welbeschouwd, geen reden waarom we geen einde kunnen maken aan deflatie en aan de eurocrisis.

Deflatie is een neerwaarts gerichte loon-prijsspriraal. In een krimpende economie is er te weinig vraag naar producten en diensten waardoor lonen en prijzen dalen.

Bij de tegenhanger van deflatie – inflatie – kan de centrale bank de opwaardse loon-prijsspriaal doorbreken door de rente verhogen. Doordat geld lenen dan duurder wordt zal de economie afkoelen of zelfs in een recessie raken. De verhoging van de rente naar 20% (!) heeft begin jaren tachtig effectief een einde gemaakt aan de inflatie, door de diepe recessie die dit veroorzaakte.

Het is voor een centrale bank veel lastiger om een eind te maken aan deflatie omdat de rente niet meer verlaagd kan worden omdat zij al op 0% staat. Eigenlijk zou de rente dus negatief moeten zijn maar dat is praktisch natuurlijk onmogelijk [1].

Economen noemen de situatie waarin de Europese [2] economie nu verkeert een ‘liquiditeitsval’. Centrale banken proberen de economie uit het dal te tillen door meer geld in omloop te brengen. Hierdoor hoopt men dat de investeringen toenemen, zodat lonen en prijzen weer gaan stijgen.

Vorige Volgende