NIEUWS - Hoe doe je dat, aantonen dat een document dat je niet mag zien onjuistheden bevat? Het is een lastige opgave waarvoor John Vosmeer, voormalig uitbater van coffeeshop Carpe Diem in Helmond zich gesteld ziet.
Dat bleek vandaag bij de Raad van State, waar Vosmeer de sluiting van zijn coffeeshop probeerde aan te vechten. Het document waar het allemaal om draait: de ‘dreigingsanalyse’, de set informatie waaruit zou blijken dat Vosmeer, de coffeeshop én burgemeester Fons Jacobs werden bedreigd. Die dreigingsanalyse was voor burgemeester Jacobs de reden om Carpe Diem te sluiten, wegens gevaar voor de openbare orde. Maar wie werd er precies bedreigd? Door wie? En om welke reden? De enige partij die daar antwoord op kan geven is het Openbaar Ministerie in Den Bosch. En die wil niks vertellen.
Dreigingsanalyse van de politie
Voor een goed begrip van deze kwestie, waar Sargasso in ‘dossier Fons Jacobs’ al veel over heeft gepubliceerd, even terug in de tijd. Medio 2010 opent Carpe Diem de deuren, als tweede coffeeshop in Helmond. Vlak vóór de opening rijdt een terreinwagen de zaak binnen, en ná de opening worden er twee granaten naar binnen gegooid. Toenmalig burgemeester Jacobs laat Carpe Diem sluiten, eerst voor enkele maanden, uiteindelijk definitief: begin 2011 trekt hij de door hem verleende vergunning weer in.
Bij de sluiting baseert hij zich op de dreigingsanalyse die de politie in opdracht van het OM heeft opgesteld. Maar die analyse is nooit openbaar gemaakt. Sargasso heeft er met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur om gevraagd, dat verzoek is afgewezen. In december gaat Sargasso bij de rechter in beroep om die analyse toch in handen te krijgen. Advocaat Marc van den Boomen, raadsman van John Vosmeer, heeft ook vergeefs om de dreigingsanalyse gevraagd.
‘Van ons wordt dus verlangd aan te tonen dat er géén gevaar bestond voor de openbare orde. Dat is natuurlijk een negatieve bewijslast! Iedereen neemt maar klakkeloos aan dat er inderdaad sprake was van een dreiging, maar niemand kan het controleren. Ook rechters krijgen de betreffende dreigingsanalyse niet te zien,’ betoogde Van den Boomen tegenover de staatsraden.
Burgemeester zelf ook nooit inzage gehad
Ook burgemeester Jacobs heeft de dreigingsanalyse zelf nooit gezien, vertelde advocaat B. Roozendaal van de gemeente Helmond vandaag. ‘Jacobs is alleen mondeling geïnformeerd door het OM. Maar ook aan hem is niet verteld wat de bedreiging precies behelsde en tegen wie hij was gericht,’ aldus Roozendaal. Tijdens de eerdere behandeling van de zaak bij de rechtbank in Den Bosch stelde de gemeente dat ‘de burgemeester voortdurend op de hoogte is geweest van de aard en ernst van de dreiging rond de coffeeshop (..) en zich er van had vergewist dat de feiten de conclusie van de dreigingsanalyse kunnen dragen.’
Een van de staatsraden zat vandaag met de vraag ‘waarom er, in het kader van controle van de rechtsstaat, eigenlijk niks op papier is gezet?’ De advocaat van de gemeente hield het er slechts op dat ‘het naar buiten brengen van de bevindingen het onderzoek had kunnen verstoren.’
Het strafrechtelijk onderzoek naar de bedreigingen heeft nooit iets opgeleverd. In totaal zijn er drie verdachten aangehouden die alle drie weer snel zijn vrijgelaten. Burgemeester Jacobs dook op grond van de bedreigingen onder en werd maandenlang streng beveiligd. Volgens advocaat Van den Boomen had ook de coffeeshop en uitbater Vosmeer beveiligd moeten worden. ‘Nu is de gemeente gezwicht voor terreur. Vosmeer is de dupe: hij kon er niks aan doen dat hij werd bedreigd en zit inmiddels volledig berooid in Spanje.’
Jacobs was zelf verdachte
Sargasso onthulde eerder dit jaar, samen met Vrij Nederland, dat burgemeester Jacobs zélf ten tijde van de bedreigingen verdacht werd van corruptie bij de vergunningverlening aan de coffeeshop. De rijksrecherche onderzocht die verdenking maandenlang. Het OM concludeerde uiteindelijk dat Jacobs onterecht werd verdacht en seponeerde de zaak.
Jacobs, die eind vorig jaar vervroegd met pensioen ging, diende over die publicatie een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek. De uitspraak daarvan wordt elk moment verwacht. In november komt ook de uitspraak van het Gerechtshof in Den Bosch of Jacobs alsnog vervolgd moet worden wegens aangifte tegen hem in een andere kwestie: de vergunningverlening aan restaurant Poortgebouw en de opvolger daarvan, Berlaer. De uitbaters van Berlaer betichten Jacobs van valsheid in geschrifte.
Het rijksrechercherapport over Jacobs is, ondanks een verzoek van Sargasso, niet openbaar gemaakt; ook die ‘Wob-zaak’ komt binnenkort voor de rechter. In totaal heeft Sargasso inmiddels acht rechtszaken aangespannen om documenten in deze schimmige kwestie boven water te krijgen.
De Raad van State doet binnen zes weken uitspraak of de coffeeshop gesloten mocht worden op grond van de geheim gehouden dreigingsanalyse.
Reacties (10)
Belachelijke gang van zaken door onze overheid, als je erover nadenkt.
Er wordt hier wel heel erg verwacht dat het OM op z’n mooie blauwe ogen vertrouwd wordt. Ik hoop dat de rechters daar doorheen prikken.
En beschouw mijn (omgerekend) minuut ofzo aan gedoneerde advocatentijd als niet veel maar wel heel erg gemeend.
” In totaal heeft Sargasso inmiddels acht rechtszaken aangespannen om documenten in deze schimmige kwestie boven water te krijgen.”
Complimenten, zo hoort het!!
@86: ik neem aan de Sargasso- journalisten zichzelf vertegenwoordigen en geen advocaat inschakelen.. dan hoef je alleen griffierecht te betalen dat niet zo hoog is. Anders zou het wel erg duur worden.
On topic: ten aanzien van die dreigingsanalyse: Dat er niks op papier staat of niks kan worden overlegd vind ik nogal suspect.
Het enige dat er blijkbaar echt hard gemaakt kan worden is dat er voor de opening een terreinwagen de coffeeshop is binnengereden en dat er later twee granaten naar binnen zijn gegooid.
Op zich voldoende om een bedreiging van de openbare orde aan te nemen en een sluiting te rechtvaardigen zou je zeggen.
Als uit onderzoek van het OM blijkt dat ze eigenlijk geen idee heeft wie er achter die aanslagen zit en ze drie verdachten onverrichter zake hebben moeten laten gaan, kan het zijn dat ze OF wel vermoedens hebben maar het bewijs niet rond kregen, OF dat ze gewoon geen idee hebben.
Daarom lijkt het mij in het kader van een zorgvuldige belangenafweging echt wel noodzakelijk dat de gemeente een schriftelijke dreigingsanalyse aan de rechter gaat overleggen.
Als ze dat niet doen gaat het er een beetje op lijken dat die definitieve sluiting een beetje uit de lucht gegrepen is. Dan wordt de vraag of er een zorgvuldige belangenafweging is gemaakt en of er voldoende rekening is gehouden met de belangen van de coffeeshophouder.
Dat de burgemeester zelf een onduidelijke rol heeft gespeeld bij de vergunningverlening lijkt mij de zaak er voor de gemeente er niet beter op te maken. Dit riekt allemaal toch een beetje naar willekeur. Het zou me – op basis van de bovenstaande info – niet verbazen als de gemeente in het stof gaat bijten..
Na de IRT-affaire wist ik genoeg, de overheid zit ook tot over haar oren in de drugshandel (Maarten van Traa is echt niet per ongeluk om het leven gekomen). Toen een neefje van mij op school een lezing had bijgewoond van een ex-drugshandelaar – die vele jaren in de gevangenis heeft gezeten – vertelde deze exact dit! Zonder hulp van de overheid is de georganiseerde drugshandel in de Rotterdamse haven op de grote schaal zoals deze nu plaatsvindt onmogelijk zei hij. Hij zei tegen de klas dat hij daar niet teveel over wilde vertellen maar wel dat de politie en de douane absoluut niet schoon zijn, oftewel zwaar geïnfiltreerd. En jawel ook op de ministeries werken omgekochte ambtenaren, die drugshandelaars hebben zoveel geld dat ze ook bij justitie mensen omkopen. Dus het hele bovenstaande verhaal lezende denk ik dit is allemaal volkomen logisch, ze hebben overduidelijk iets te verbergen anders doe je niet zo. En verwacht maar niet dat jullie alle dossiers krijgen beste mensen van Sargasso, de belangrijkste gaan door de shredder zoals gewoonlijk.
@4: Klopt, we doen de rechtszaken zelf, dus alleen griffiekosten.
Nog even wat nadere detail-uitleg. De sluiting van de coffeeshop is trapsgewijs gegaan: eerst meerdere tijdelijke sluitingen op basis van de dreigingsanalyses, en tijdens de laatste sluiting werd een hernieuwd Bibob-onderzoek gedaan. Daaruit kwamen belastende feiten naar voren, op grond waarvan de vergunning is ingetrokken. Dat (zeer uitgebreide) Bibob-rapport kennen we ook. Erkend wordt daarin dat de afzonderlijke feiten niet voldoende zijn om te komen tot een negatief advies, maar ‘in samenhang’ wel. Cruciaal is dat de leverancier van de softdrugs aan Carpe Diem (de ‘achterdeur’) beweert dat hij 75.000 euro had geleend aan Vosmeer. Vosmeer zelf ontkent dat. De leverancier heeft een strafblad (drugs), Vosmeer niet. De leverancier werd door de autoriteiten geloofd, waarna ze zeiden: ‘Ah! Dus Vosmeer heeft een zakelijk samenwerkingsverband met een crimineel, = ernstig gevaar’. Op grond van die redenering is de vergunning ingetrokken. Ook dat vecht Vosmeer aan bij de Raad van State.
De gemeente kàn geen dreigingsanalyse overleggen want volgens eigen zeggen hebben ze die nooit gekregen. Het OM kan wel iets overleggen maar heeft er (in deze zaak) geen belang bij, want geen partij bij vergunningverlening of – intrekking. Cirkeltje rond.
Opvallend is verder dat in de officiële bekendmakingen indertijd (door gemeente, OM en door Jacobs in interviews) steeds van andere soorten dreiging werd gerept. Dan weer dreiging tegen de coffeeshop, dan weer tegen de burgemeester, dan weer beide, dan weer de ‘persoon Fons Jacobs’, dan weer ‘de burgemeester’. Jacobs heeft bij de Raad voor de Journalistiek gesteld dat er géén connectie was tussen de dreiging tegen hem en de drugswereld. Zijn beveiliging werd indertijd echter aangekondigd wegens een ‘dreiging tegen de burgemeester en de coffeeshop’. Geen touw aan vast te knopen dus. Maar in alle gevallen moest de coffeeshop wèl dicht.
Nog een aardig detail: Jacobs was in het buitenland toen het artikel over hem verscheen in Vrij Nederland. Hij kreeg later via de mail een kopie toegestuurd van… de hoofdofficier van Justitie persoonlijk (‘Beste Fons’). Beide heren hebben kennelijk zéér nauwe connecties.
@6:Ok.. Ook nog een Bibob verhaal dus. Niet zo verwonderlijk.
Dat de gemeente zich in in de eerdere gevallen van sluiting baseert op dreigingsanalyses die ze nooit gezien hebben blijf ik vreemd vinden. De gemeente is bevoegd dus moet zelf zorgvuldig beoordelen of de vergunning moet worden ingetrokken. Alleen mondelinge adviezen van de OVJ lijken me daarvoor niet voldoende basis bieden. De motivering van die eerdere besluiten lijkt me daarmee te kort te schieten.
De coffeeshop uiteindelijk sluiten naar aanleiding van een simpel Bibob onderzoek kan ook gewoon ambtelijke damagecontrol zijn. Het zou me niet verbazen als de (voormalig) burgemeester in deze zaak op eigen houtje heeft gehandeld en niet naar zijn ambtenaren heeft geluisterd. Dan maken burgemeesters er vaker een zooitje van.
@6: da’s inderdaad ook wel heel opmerkelijk. Het hele verhaal past allemaal wel redelijk, maar wel vooral als je ervan uitgaat dat het OM hier niet de zorgvuldige bewaker van het Recht is, maar andere belangen lijkt te dienen / of althans een behoorlijke vooringenomenheid heeft en dat liever niet te kritisch belicht wil hebben.
@4, geeft niks, ze mogen wat mij betreft ook na afloop een welverdiend biertje drinken :)
@6: “Cruciaal is dat de leverancier van de softdrugs aan Carpe Diem (de ‘achterdeur’) beweert dat hij 75.000 euro had geleend aan Vosmeer. Vosmeer zelf ontkent dat. De leverancier heeft een strafblad (drugs), Vosmeer niet. De leverancier werd door de autoriteiten geloofd, waarna ze zeiden: ‘Ah! Dus Vosmeer heeft een zakelijk samenwerkingsverband met een crimineel, = ernstig gevaar’. ”
Op basis van deze info kan je alle coffeeshops wel sluiten: ze hebben allemaal banden met drugsgerelateerde criminelen, want het leveren aan coffeeshops is immers illegaal.
@9: Geen idee waarom Olaf een minnetje krijgt. Hij heeft nl. gelijk. En om het door hem genoemde obstakel te omzeilen is er nog een ander juridisch handigheidje toegepast: volgens Bibob had Vosmeer verzuimd om aan te geven dat die ander (de crimineel) mede-financier was. Ergo: vergunningaanvraag verkeerd ingevuld. Mind you: die conclusie stoelt dus volledig op een gegeven dat volgens Vosmeer niet klopt. Hij zou best gelijk kunnen hebben want de stukken rond de vermeende “lening” van 75.000 euro en de terugbetaling daarvan (door een ander dan Vosmeer!) zijn pas achteraf opgemaakt, hebben we zelf kunnen vaststellen. Kortom: hoe je het ook bekijkt, de zaak stinkt. De vraag is: waar precies? Dat proberen we alsnog op te helderen a.h.v. de komende (Wob-)rechtszaken.