RECENSIE - Deze avond was echt een verrassing voor mij. Ik verwachtte een hoop hiphop-fragmenten – een genre waar ik niet echt weg van ben – maar dat viel reuze mee. En wat me vooral opviel is dat ik me best verwant voel met Glenn, op bepaalde gebieden. Qua spiritualiteit zitten we aardig op een lijn, we zijn allebei dol op taal en willen graag patronen doorbreken. Het regent deze avond prachtige citaten, waar ik vaak door geraakt word. Er komt een heel scala aan onderwerpen aan bod; geloof, liefde, de kracht van verbeelding, kennis opdoen, racisme natuurlijk. Maar als ik een rode draad, een thema moet benoemen, dan is dat “de vrijheid om jezelf te zijn”.
Het openingsfragment komt uit de film Copying Beethoven. Glenns manier om kennis te maken met klassieke muziek was door films te kijken. En deze film raakt hem extra vanwege de rake teksten, wat natuurlijk wel zijn stiel is. Toen ik het fragment zag, viel mij meteen dezelfde zin op die even later besproken wordt: “De trillingen in de lucht zijn de adem van God.” Prachtige zin, en hij legt uit dat hij dat zelf ook heel erg zo voelt, als kind al. Hij ging vaak alleen naar het bos, om te luisteren naar en genieten van de stilte, waar hij dan inspiratie uit haalde. Daar waar ruimte is, vindt hij waarheid, overigens ook iets wat vaker terugkomt deze uitzending. De stilte tussen 2 noten, of zoals een ander spreekwoord zegt: “Het geluk zit tussen 2 gedachtes in”. Vond ik wel een doordenkertje, maar het klopt natuurlijk als een bus. Gedachtes zitten meestal alleen maar in de weg. Geluk zit in dingen als je verbonden voelen, je geliefd voelen, verwondering ervaren. Ik kan me goed voorstellen dat je in het bos vanzelf zulke gevoelens krijgt. Het gaat best lang over dat bos, Janine noemt hem op een gegeven moment zelfs “de boswachter van de hiphop”. Ik geloof dat hij dat een eretitel vindt, dus die houden we erin.
Het volgende fragment uit de Disney klassieker Hook sluit hier aardig op aan; het gaat over de kracht van verbeelding, over geloven, nee de zékerheid hebben dat iets wat je niet ziet wel bestaat. Nou geloof ik zelf niet zo in God, niet op de manier zoals Glenn dat doet. Maar wat hij hierover zegt is precies hoe ik er ook over denk, omdat ik dat ook zo ervaren heb: als je iets echt wil, dan gebeurt het ook. Alles begint met een idee, een gedachte. Die spreek je dan uit, en vervolgens handel je ernaar. Dat is het creatieproces en zo werkt het. Overigens heeft dat bij mij ook wel eens geresulteerd in een gevalletje “be careful what you wish for”, maar dit terzijde. Voor Glenn betekende het de vervulling van zijn wens, zijn droom, om succesvol muzikant en tekstschrijver, om Typhoon te worden. Hij heeft de film wel 40 keer gezien, waarbij het frappant is dat hem pas in voorbereiding op de uitzending opviel wat een “witte” film het eigenlijk is. Waarna het even gaat over zijn opgroeien in ’t Harde, waar zijn familie het enige zwarte gezin was. Het betekende dat hij zich altijd net een beetje anders voelde, zich erg wilde bewijzen en conformeren. Iets wat later medeoorzaak was van de 2 burn-outs die hij voor zijn kiezen heeft gehad.
Er volgen fragmenten uit documentaires over jazz en de film I Am Not Your Negro, waarmee racisme en de “zwarte strijd” wordt aangekaart. Ik vond zijn verhaal over het racismedebat dat nu woedt verrassend kalm en genuanceerd. Hij begrijpt het ongemak dat het met zich meebrengt, en hij kan zich daar ook goed in verplaatsen. Niemand wil een racist zijn, maar het zit wel behoorlijk in onze cultuur ingebakken; ooit zijn er bijvoorbeeld bepaalde kwalificaties aan het woord neger gekoppeld, en dat sijpelt nu nog steeds door. Ik vond het niet het beste voorbeeld, maar de strekking ervan klopt als een bus. Het gaat dan niet alleen over de taal, maar meer nog over beelden die blijven hangen, stereotyperingen die zo ingeprent zijn, dat je ze, zelfs als je je er bewust van bent, niet zo makkelijk van je afschudt. En natuurlijk moet het helemaal niet gaan over “de toon van het debat”. Het wordt nu echt tijd om de moeilijke vragen te stellen, hoe ongemakkelijk dat ook is. Daar moeten we doorheen. Zijn ervaring is dat in oprechte gesprekken, mensen uiteindelijk echt begrip voor elkaar op kunnen brengen.
Dat door het ongemak heen gaan, de schaamte voorbij zeg maar, komt verderop ook weer aan bod. Bij het fragment uit de Sekszusjes (Blij met je kutje), vertelt hij hoe moeilijk veel mannen het vinden om open over seks te praten, verder dan het gebruikelijke macho-gedoe. Ook vertelt hij, dat toen hij erachter kwam dat zijn voorouders van vaders kant in de slavenhandel zaten, hij zich ontzettend schaamde. Wat hem meteen een beter begrip voor “Nederland” opleverde, voor de ongemakkelijkheid die het met zich meebrengt dat “we” soms aan de verkeerde kant van de geschiedenis hebben gestaan. Desondanks heeft hij zijn ongemak opzijgezet, en is gaan vragen en onderzoeken. Waardoor hij weer andere verhalen over zijn familie ontdekte, en zich uiteindelijk juist heel erg verrijkt voelt.
Na het fragment uit de Zweedse film As It Is In Heaven (ook weer een compleet witte film trouwens, net als keuzefilm Billy Elliot, wat dat betreft kan niemand klagen over eenzijdig, gekleurd beeld), over een zangkoor dat door allerlei ellende juist boven zichzelf uitstijgt, schiet hij vol. Niet zozeer – of niet alleen – vanwege het prachtige nummer dat wordt opgevoerd, maar omdat het gaat over zelfbeschikkingsrecht, de wens om vrij te zijn om te zijn wie en wat je wilt. Dát is de strijd die nu gestreden wordt. Hij vindt het moeilijk om dat steeds weer opnieuw uit te moeten leggen, maar ook hier moet het ongemak worden doorstaan. Aan beide kanten.
Er volgen nog fragmenten over beeldend kunstenaar Jean-Michel Basquiat, uit de film The Human Contract en uit een stand up show van Aziz Ansari. Allemaal inspiratiebronnen met hun eigen leermomenten. Het gaat nog even over Glenns “herdoop”, en hoe belangrijk zijn geloof voor hem is. Waarbij er weer een raakvlak met mij opduikt, als hij uit 1 Korintiërs 13 citeert:
“De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet in het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, in alles volhardt ze”.
Ik kende het natuurlijk al, maar ik kwam het afgelopen week tegen in een boek dat ik las, en nu kruist het weer mijn pad. Ik heb de pest aan de bijbel, maar ik ben niet vies van een beetje magisch denken, dus ik moet daar vast over nadenken. Al is mijn eerste gedachte dat de liefde hier Gekke Gerritje is waar jan-en-alleman een loopje mee neemt.
Hoe dan ook, ik heb genoten van deze Zomergasten. De opbouw was goed, de fragmenten aanleiding voor interessante anekdotes en kijkjes in de ziel van Typhoon, Janine was voorbereid en niet al te cliché met haar vragen en ik heb zelf ook nog een en ander opgepikt. De uitzending werd afgesloten met Aretha Franklins vertolking van Amazing Grace. Nou, amen dan maar.
https://www.youtube.com/watch?v=Sxs_0fBTrjE
Reacties (16)
“Niet zozeer – of niet alleen – vanwege het prachtige nummer dat wordt opgevoerd, maar omdat het gaat over zelfbeschikkingsrecht, de wens om vrij te zijn om te zijn wie en wat je wilt. Dát is de strijd die nu gestreden wordt. Hij vindt het moeilijk om dat steeds weer opnieuw uit te moeten leggen, maar ook hier moet het ongemak worden doorstaan. Aan beide kanten.”
Dit. Dank. :)
@1: mooie preek en zalvende woorden hoor! Geldt dat zelfbeschikkingsrecht ook voor Jan met de pet die in vrede zijn sinterklaasfeestje wil vieren? Gaan we dat ongemak ook doorstaan?
Ik denk: ik gooi dr ook eens een cliché in :-p
Over taal gesproken:
Het spreekwoord luidt:
Het sluit als een bus, of het klopt als een zwerende vinger !!
Met liefde !
@2: Dat geldt ook voor Jan met de pet die zijn Sinterklaasfeestje wil vieren, zelfs als hij dat wil doen verkleed als racistische karikatuur. Wat ook mag is hem daar op aanspreken en hem maar niet uitnodigen voor je eigen feestje.
“als je iets echt wil, dan gebeurt het ook. Alles begint met een idee, een gedachte. Die spreek je dan uit, en vervolgens handel je ernaar. Dat is het creatieproces en zo werkt het. Overigens heeft dat bij mij ook wel eens geresulteerd in een gevalletje “be careful what you wish for”, maar dit terzijde.”
Affront voor mensen met tegenslag, zoals progressieve ziekte.
Altijd geuit door mensen die niet beseffen dat ze in hun handen mogen knijpen dat het lot ze tot op heden altijd gunstig gezind is geweest. Orenmaffia.
Sorry, maar mijn haren gaan hier recht van overeind staan. Misschien bedoel je iets/het anders, maar formuleer dat dan anders.
Ik vond het een fijne uitzending. Duidelijk thema (de vrijheid en het vermogen om te zijn wie je bent en de creativiteit die daarbij helpt en daaruit voortkomt), leuke gast (enthousiast, optimistisch, breed georienteerd) en mooie keuzefilm.
Ik vond het boeiend eens een zeer gelovig christen over zijn geloof te horen praten op een manier waardoor ik een soort van begrijp wat hij daarin ziet. Ik hoop dat zijn verhalen en ideeen over racisme op een soortgelijke manier een paar racisme-ontkennende kijkers aan het denken heeft gezet.
Aardige vent. Geen groot denker. Reliwappie. Next!
Ja, natuurlijk @2.
Sinterklaas kan, en is, ontzettend leuk. En spannend voor de kleintjes.
Het is ook een feest voor de kleintjes. En laten die er nu werkelijk niets om geven hoe zwarte Piet eruit ziet. Ze hebben, dankzij hun grote fantasie niet eens door dat een papa in de klas zit als sinterklaas. Laat staan dat ze het verschil zien tussen een roetveeg Piet of een ouderwetse zwart met dikke lippen en oorringen.
Dus wat mij betreft. Mag Jan met de pet doen wat ie wil. Het feest staat niet ter discussie.
Jan met de pet en zonder pet, en mag ook Bert zijn, mag van mij nadenken over voor wie zo’n feestje nu eigenlijk is.
@8: Jan met de pet vind dat gezeur maar overdreven en wil gewoon sinterklaas vieren met zwarte piet zonder dat “men” hem voor racist uitmaakt, van alles probeert aan te praten of het feestje komt verstoren. Is dat geen zelfbeschikkingsrecht?
@9 Je mag thuis doen wat je wilt. Als je in het openbaar belachelijke negerkarikaturen wilt tonen, dan mag dat ook. Maar je zal rekening moeten houden met het feit dat anderen je een racist kunnen vinden en het recht hebben om jou dat te laten weten. Zelfbeschikkingsrecht betekent niet dat je vrij bent om te doen waar je zin in hebt, zonder daar door anderen op te worden aangesproken.
Maar dit topic gaat over een 3 uur durend tv-interview met een Nederlandse artiest. De artiest en het interview kan je al dan niet hebben bekoord. Daar zou je hier dan wat over in gesprek kunnen gaan met andere kijkers. Niets van dat hier.
In reactie 2 weet een der huistrollen de discussie direct weer af te buigen naar een aanval op zijn (!) vrije meningsuiting. Dat terwijl de term ‘Zwarte Piet’ tijdens het interview niet eens is gevallen. De huistrol klaagt dat hij niks meer mag (zeggen) en de discussie gaat vervolgens weer alleen over zijn gekrenkte roomblanke trots. Ikke, ikke, ikke. Klagen, klagen, klagen, Altijd maar in de slachtofferrol. En luisteren naar wat die gekleurde medemens nu eigenlijk te vertellen had is hem te veel moeite. Waarom zou je ook luisteren? Die jongen is toch zwart?
@10: je begrijpt me verkeerd beste spam maar dat geeft niks.
Ik wil hier ook eigenlijk geen discussie over zelfbeschikkingsrecht starten want dat is mijn inziens mosterd na de maaltijd en meer een onderwerp dat in het interview met de geachte artiest ter tafel had moeten komen.
Ik wijs er maar op dat met heel hard klapt voor de hiernavolgende quote, zonder dat dit verder uitgediept wordt
Zie verder mijn reactie @2
@11: je gaat alleen compleet voorbij het feit dat er al ruim 70 jaar gewacht wordt op een toenadering vanuit Jan met de pet. Maar die vindt het allemaal wel best. Het is een kinderfeestje, alleen niet echt voor zwarte kinderen. Maar die worden voor het gemak altijd even overgeslagen.
Jammer dat Karin niet reageert op Sylvia@5. Want als ze haar uitspraak echt zo bedoelde getuigt dat niet alleen van magisch denken maar van stuitende domheid die alle mensen die het minder getroffen hebben nog een douw naar beneden geeft.
@13 Het is vooral jammer dat mensen die uitspraak zo verabsoluteren, en dan vervolgens zo uitleggen dat als je wens niet uitkomt (genezen van chronische vermoeidheid) het dús aan jou zal hebben gelegen.
Maar dan rek je wat Karin zegt volgens mij veel te ver op.
Het gaat erom dat magisch denken een functie heeft, en dat die functie individuen helpt om in actie te komen en daardoor ondersteunt in het waarmaken van hun dromen.
Iemand die ervan uitgaat dat het universum het beste met ‘m voorheeft en dat elke tegenslag daarom een bedoeling heeft en ‘m sterker zal maken in het halen van z’n doel, zal bijvoorbeeld een optimistischere instelling hebben en tegenslagen beter kunnen verwerken, dan iemand die gelooft dat het allemaal maar een kwestie van geluk of pech hebben is, of zelfs dat de wereld er op uit is ‘m te grazen te nemen.
Neem nou Wubbo Ockels. Die had terminale kanker, maar daar legde ‘ie zich niet bij neer. Hij was er vast van overtuigd dat ‘ie vroeg of laat op een (alternatieve) geneeswijze zou stuiten die zou werken en de kanker zou genezen.
Het is niet waar gebleken, die verwachting; maar hij heeft vermoedelijk wel gelukkiger, gezonder en langer geleefd dan iemand met vergelijkbare symptomen die pessimistisch is ingesteld en zichzelf voortdurend op de kop zit met gedachten als: ‘Waarom moet mij dit toch overkomen?’ en ‘Alles is klote. Waarom heb ik toch altijd pech.’
Magisch denken helpt namelijk bij het cultiveren van de gedachte dat je je lot in eigen hand hebt, en mensen die dat denken zijn eerder geneigd om stappen te nemen die succes in de hand werken; terwijl mensen die denken dat ze zijn overleverd aan de grillen van het lot, geneigd zijn bij de pakken neer te zitten en te denken ‘laat maar’.
“maar hij heeft vermoedelijk wel gelukkiger, gezonder en langer geleefd dan iemand met vergelijkbare symptomen die pessimistisch is ingesteld en zichzelf voortdurend op de kop zit met gedachten als: ‘Waarom moet mij dit toch overkomen?’ en ‘Alles is klote. Waarom heb ik toch altijd pech.’”
Gelul natuurlijk.
Een pessimist zal denken: ‘Terminale kanker. Ik had niet anders verwacht.’ en vervolgens juist de extra tijd die hem/haar/het gegund is dankbaar en verrast omarmen.
@15 Dat klinkt mij veeleer in de oren als een flegmaticus. Bij een pessimist denk ik toch eerder aan iemand die denkt: het wordt toch nooit wat! (en dat ruk vindt).
Maar je hebt gelijk: verschillende mensen zitten verschillend in elkaar, en we kunnen niet allemaal optimisten zijn. Ook het inzien van de beperkingen van een onderneming heeft een functie, en ook een benadering van scepsis van het welslagen kan gepaard gaan met constructieve coping mechanismen.
Maar het ging me er even om de voordelen van het magisch denken van Wubbo Ockels te schetsen, ook al heeft ’t ‘m uiteindelijk niet gebracht wat hij er van heeft verwacht.