RECENSIE - Een oude man mist de laatste trein van z’n leven met een koffer vol trauma’s en wijsheden; evenals een dertiger die z’n leven eindelijk op de rails moet zetten. Eenvoudig verhaal voor een onderhoudende avond toneel.
Voorstelling Vogel verhaalt van de ontmoeting van de oude Martinus (Bram van der Vlugt) en de jonge Wolfgang Amadeus (Thijs Prein) op een perron wachtend op de ‘Intercity naar Lunteren’ die is vertraagd en wellicht nooit meer gaat. Martinus neemt ‘Wolf’ mee naar zijn woning in een oud station waar hij hem deelgenoot maakt van z’n tragisch verlopen leven.
Martinus kocht net na de oorlog een treinkaartje ‘naar Rusland’ om daar zijn verloren gegane liefde Mathilde op te zoeken, maar wordt als ‘verwarde oude man’ steeds door conducteurs uit de trein gezet. Of Mathilde nog leeft? Dat weet hij niet, maar hij heeft een brief die van haar is. Althans, dat vermoedt Martinus. Want hij opende de brief nog niet, zich vastklampend aan z’n illusie.
Wolf ligt elders te wachten op z’n uitvaart, want het waren volgens zijn dierbaren zijn resten die na een brand aangetroffen zijn. Zo ontvlucht hij z’n beperkte leven als volksdanser. Van hem komen we weinig te weten, hij staat symbool voor de verwarde jongeman die z’n leven nog vorm moet geven maar niet precies weet hoe en waar te beginnen.
Het verhaal dat zich dan stukje bij beetje ontrolt, draait vooral om Martinus’ trauma met zijn Mathilde. Die onder zijn ogen, of erger nog, met zijn ongewilde medewerking, in de oorlog met geweld is weggevoerd.
Verder doet het er niet zo bar veel toe: je kijkt naar twee voortreffelijke acteurs die op volkomen natuurlijke wijze een bizar verhaal van het barre noodlot vormgeven. Met een tekst van Thomas Verbogt en Prein zelf die poëtisch is; voor toneel een mooi woord voor een verhaal dat van alles en nog wat aan elkaar rijgt. Met als boodschap: de zogenaamde realiteit en waarheden die we optuigen om het leven betekenis te geven, doen er niet zo bar veel toe.
Want wat is het leven meer dan een vat vol herinneringen, die ook nog eens onbetrouwbaar zijn? Martinus heeft ze ingesproken op cassettebandjes waarvan we flarden vernemen bij het afspelen, bijvoorbeeld over de tragische episode met zijn berechting na de oorlog.
Vogel is geschreven voor Bram van der Vlugt die bij de laatste voorstelling, op 28 mei 2019, zijn 85ste verjaardag viert. En grotere belediging dan te schrijven dat Van der Vlugt ondanks z’n leeftijd nog twee uur tekst onthoudt, kun je niet noteren. Wel dat Vogel een grotendeels vaardig vehikel is voor subliem acteren door twee heren, onder de uitstekende regie van Peter Vandemeulebroecke en een prachtige vormgeving van Roelof Pothuis.
*) Gezien: Vogel, van Kat op het Spek en Theaterbureau De Mannen, Koninklijke Schouwburg 23 maart 2019; nog tot eind mei te zien in gans het land.
**) Foto: Marieke Timp