Een korte gastbijdrage van Bart de Koning, journalist en schrijver.
De Tweede Kamer zal ongetwijfeld nog een onafhankelijk onderzoek eisen naar de mislukte evacuatie in Libië. Hierbij al vast -gratis en voor niets- een aantal conclusies en aanbevelingen die cut and paste in het eindrapport kunnen. Ze zijn afkomstig uit onderzoek dat het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) deed naar de strandrellen bij Hoek van Holland. Professor Uri Rosenthal kon in 2009 precies uitleggen wat de politie fout had gedaan en hoe dat beter kon. Je hoeft alleen ‘evenementen’ te vervangen door ‘militaire acties’ en het evaluatierapport over Libië is al klaar. Een paar tips van Uri Rosenthal uit 2009:
“Alertheid Alle betrokken diensten dienen structureel alert te zijn op mogelijke gebeurtenissen voorafgaand, tijdens en na evenementen. Deze structurele alertheid komt tot gelding in het ontwikkelen van adequate scenario’s, en voldoende, serieus te nemen oefening.”
“(..)Daarbij is volledige duidelijkheid over de commandoposities en de specifieke taken en verantwoordelijkheden van commandanten en ondercommandanten cruciaal. Op basis van een vastgesteld functieprofiel moet worden vastgesteld wie in het district de functie van Algemeen Commandant of Operationeel Commandant moet vervullen. In deze structuur moet een expliciete koppeling worden gelegd tussen informatie en operatie.”
“Informatieprotocol Het informatieprotocol voor de verstrekking van informatie vanuit de Regionale Inlichtingen Dienst moet aangescherpt worden. De informatie zal eerder aan meer belanghebbenden moeten worden verstrekt opdat een integrale beslissing kan worden genomen over het al dan niet door laten gaan van het evenement en de daarbij behorende maatregelen. Een mondelinge verstrekking moeten direct worden gevolgd door een schriftelijke verstrekking. Vastgesteld moet worden wanneer en hoe RID informatie gedeeld wordt met de Veiligheidsregio.”
(Edit: en een email aan de MIVD moet meteen gevolgd worden door een telefoontje…)
” Advies Informatie van de Regionale Inlichtingen Dienst en de Regionale Inlichtingen Organisatie over risico’s en dreigingen rond evenementen moet worden voorzien van advies over te treffen maatregelen. (..) Daarbij is het van belang dat een scheiding blijft bestaan tussen informatieverzameling en advisering naar aanleiding van deze informatie.”
“Back-up Ervaringen met grootschalige evenementen tonen aan dat het communicatiesysteem overbelast kan raken en ook anderszins in gebreke kan blijven. Het is dan ook zaak voor grootschalige evenementen over een volwaardig back-up communicatiesysteem te beschikken.”
Professor Rosenthal wéét dus wel hoe het moet. Zoals de Amerikanen zeggen:
“If you can: do. If you can’t: write. If you can’t write: teach.“
Reacties (7)
Of zoals de Amerikanen zeggen:
‘Eat your own cooking’
‘Do the talk, do the walk’
‘Where does the buck stop’
Tja, zoals Uri zijn er nog wel meer. Ik noem een Pieter van Vollenhove, die ook altijd zo goed weet te blaten hoe dit en dat voorkomen had kunnen worden.
Het zijn stuk voor stuk maakbaarheidsfetisjisten die achter hun bureautafel niet willen erkennen dat er grenzen zijn aan wat je kan voorkomen. Het zijn dit soort lui die ervoor zorgen dat alles kapot geprotocolleerd wordt.
Ik wacht nog steeds een keer op het rapport dat gewoon zegt: sorry, maar soms is er gewoon sprake van pech, laten we voor de verandering eens niets doen.
Nou, dat ben ik niet helemaal met je eens, Dimitri.
Bijvoorbeeld zo’n brand in dat cellencomplex op Schiphol, dan kun je achteraf vragen: hm, hoe heeft zoiets kunnen gebeuren, en dan kun je naast het gegeven dat een van die lui een aansteker in zijn cel had nog wel wat andere zaken noemen die bij elkaar tot de uitkomst hebben geleid dat er enkele doden en zwaargewonden (zo even uit mijn hoofd) vielen.
Als je dat dan nagaat, dan weet je dat voor de volgende keer. Maar ja, de volgende keer doet men het net zo (iets met kosten en incompetentie enzo).
@2 De vraag (= opdracht) naar zo’n rapport *betekent* dat het rapport iets moet vinden. Anders hoefde het niet te worden geschreven. Dus ja, er is dan al een circus in gang gezet.
Maar je wordt op je wenk bediend in al die momenten dat de 2K *geen* parlementaire enquête wenste. Wegens pech, en laten we voor de verandering eens niets doen. Half NL is dan over de rooie trouwens…
Het is duidelijk dat Uri Rosenthal geen walker is, maar slechts een talker.
Zoals zovelen in Nederland…
Het probleem is dat soms de opdracht niet klopt. Of dat dit soort clubs over de grenzen van hun mandaat heen gaan. De schipholbrand is een duidelijke casus: daar is iets vreselijks mis gegaan.
Ik heb me erg gestoord aan het laatste rapport van Van Vollenhove, over de jeugdveiligheid in NL. Een commissie die rampen etc. moet onderzoeken gaat dan kijken naar een sector waar hij niet voor is opgericht. Op basis van 23 casusses wordt dan een conclusie getrokken dat het hele kindveiligheidstelsel in NL niet deugt. Het instrumentarium van de veiligheidszorg wordt een op een gebruikt voor de zorg, want daar hebben we het hier over. Dat kun je niet zomaar doen. Zorg is niet alleen veiligheid. De conclusies sloegen dan ook nergens op. Alleen maar paniekzaaierij.
Hetzelfde met Uri. Als je alle aanbevelingen opvolgt, kun je niets meer organiseren. Je moet erkennen dat er grenzen zijn aan wat je kan controleren.
Tja, het is moeilijk te verdragen, de wijsneuzerij na rampen. Maar dat wil niet zeggen dat het niet moet.
De grootste luchtvaartramp (Tenerife) had voorkomen kunnen worden omdat de KLM-copiloot wist wat er fout ging, maar zijn baas niet durfde corrigeren.
Sindsdien hebben we een human factors aanpak en zijn de cockpitrelations belangrijk geworden. Natuurlijk, het onderzoek was tenenkrommend en beschamend in zijn nationalisme, maar er is geleerd. Ik denk dat het ook nuttig is voor de relaties tussen dokters in operatiekamers.
Ik vind Rosenthal als professor vooralsnog ook geslaagder dan als minister; maar van mij mag hij nog even wennen, want achterlijk is hij niet.