„Je moet nu eerlijk zeggen: we blijven uw pensioen nog uitbetalen, maar weet wel dat als het nog twee jaar tegenzit, dan moeten we uw pensioen misschien verlagen”. (Lans Bovenberg)
De economen hebben de smaak te pakken. De recessie is hot stuff en de mogelijke gevolgen ervan zijn nog niet geheel afgegraasd. Er kan best nog wel wat meer paniek worden gezaaid door het regiment deskundologen, dat de hele rotzooi nooit zag aakomen, maar nu het grootste woord heeft. Nu die ellende zich manifesteert, weten ze ineens exact wat de burger te wachten staat. Zo ook Lans Bovenberg, erkend econoom, die in de NRC van zaterdag nog wel wat extra paniek wil zaaien. Er zijn geen garanties meer, laat hij onheilspellend weten. Arnoud Boot, de volgende gediplomeerde econoom met onheilstijdigen: „Als duidelijk was gemaakt dat je pensioen kan stijgen en kan dalen, dan had iedereen zich er op kunnen instellen. Het komt nu als een schok.”
Wat suggereren deze gasten eigenlijk? Ligt het Nederlandse pensioenstelsel op z’n reet en kunnen de babyboomers en alle volgende generaties naar hun ouwe dag fluiten? Welnee, dit is gewoon weer een partijtje paniekzaaien. Simpelweg korte termijn gelul: alsof het pensioenstelsel het van de waan van de dag moet hebben. Goed, laat de indexering even wegvallen en wellicht moeten kleinere pensioenfondsen als die van de ANWB even een noodgreep doen. So what? Dat wil nog niet zeggen dat al die vele miljarden aan pensioenpotten verdampen. De beurzen krabbelen internationaal alweer op en met een procentje of twintig herstel is het leed alweer geleden. Economen als deze zijn grenzeloze opportunisten zonder toekomstvisie. Gewoon publiciteitsgeile paniekzaaiers.
Reacties (24)
Woei, we kunnen weer los, pensioenen en babyboomers!
Maar serieus, er is wel degelijk wat aan de hand en ingrepen zijn nodig. Iedereen die nu roept dat het allemaal wel mee valt, en dat we vanzelf wel weer op het oude niveau terug komen, steekt zijn kop in het zand. Of heeft gevestigde belangen te verdedigen. Blind gokken of hopen op herstel is jezelf belazeren
We gaan toe naar een blijvend lager niveau, en daar gaan ook de pensioenen onder lijden. De gouden tijden zijn voorbij. De vraag is nu: hoe gaan we de pijn verdelen.
En voor wat betreft die economen, ach, daar moet je je niets van aantrekken, die zitten gewoon ook vuistdiep in een bepaalde ideologie. Bovenberg =CDA. Den gewoon zelf na. De tweede pijler pensioenpoot is gestoeld op continue groei van waardepapieren. En oneindige groei bestaat niet.
Sargasso,
Het wordt nu wel een tikje vermoeiend, hoor, ‘reacties-scoren’ met hetzelfde onderwerp.
Jullie gaan toch geen kijkcijferjournalistiek bezigen hier, mag ik hopen?
Misschien kan Sargasso beter een polletje doen over de AEX eind dit jaar.
Eens met Jack Random: er is wel degelijk iets fundamentelers aan de hand dan een tijdelijke hick-up. De lange termijn rente is gezakt en gezien het wereldwijde spaaroverschot gaat deze niet snel stijgen.
We zitten in de situatie dat – tenminste in de ontwikkelde wereld – te weinig mensen verwachten te produceren in de toekomst e.g vergrijzing. Dit probleem lostten we tot voor kort op door de Amerikanen impliciet verantwoordelijk te maken voor onze oude dag. Met de kredietcrisis is gebleken dat zij daartoe niet in staat zijn.
@ Kaj
Inderdaad
#2: Het is nou eenmaal een item dat een grote impact op veel mensen heeft en zal hebben, en dus wat mensen bezighoud.
Een post over problemen bij het paringsgedrag van de Noord-Zimbabwaanse wiki-wiki vogel is iets minder boeiend. En dat zeg ik zonder afbreuk te willen doen aan het bestaan van de wiki-wiki vogel, of liefhebbers van dit olijke beestje.
Ik zou ’t niet zozeer willen neerleggen bij ‘de economen’, maar eerder bij ‘de media’. Crisisen roepen nu eenmaal op tot dramatiek. Als je een beetje je best doet, kun je ook uit een nuchtere econoom als Krugman smeuiige quotes krijgen.
En om aan te sluiten bij wat Jack Random zegt: wie weet ligt het probleem wel bij jouw ‘er is niets aan de hand’-standpunt. Het zou zomaar kunnen.
@1 “We gaan toe naar een blijvend lager niveau”
Dat is de negatieve variant van de mensen die eind 90er jaren zeiden dat we met de nieuwe economie constante hoge groei zouden hebben.
Niet goed onderbouwd en waarschijnlijk niet waar.
De genoemde economen (Boot en Bovenberg) leggen uit wat er is gebeurd en wat er waarschijnlijk gaat gebeuren gegeven de huidige stand van zaken. Zij doen dat naar mijn mening heel behoorlijk. Ook twee jaar geleden wezen de meeste economen al op de zaken die verkeerd zaten in de financiele wereld en huizenmarkt. Dat niemand precies kon voorspellen welke effecten waar en hoe groot optreden lijkt me niet zo raar, en het is flauw om mensen dat te verwijten.
Niet goed onderbouwd en waarschijnlijk niet waar.
Want…?
We gaan toe naar een blijvend lager niveau? Interessant, dat crisisdenken. Welk lager niveau? 5 procent economische krimp betekent niveau 2005, zaten we toen aan de bedelstaf?
Als pensioenfondsen nu hun geld parkeren op een spaarrekening vangen ze 4,5 procent, tegen een verwachte inflatie van 2 procent voor 2009. Ik doe maar een gooi. Het doemdenken is hier te lande geworteld in het calvinisme, da’s duidelijk.
Dan die Amerikanen die veel dieper in de shit zitten, maar met de psychologie van het optimisme hun rug rechten. Hier te lande zitten we bij de pakken neer en dompelen we ons weer in oerhollandse somberheid. het syndroom van Balkenende c.s.
@Chiel: Het feestje is over. Meer mensen en minder (dus duurdere) grondstoffen. Ik zie ons welvaartsniveau wel omlaag gaan de komende decennia. Andere opkomende landen willen ook van de boom der luxe eten. Dit gaat echt niet meer goedkomen.
En nee, een echte doorwrochte diepgaande onderboude analyse kan ik je niet geven. Het is een gevoel op basis van een optelsom der actuele zaken.
@11: Ja, ik ben een doemdenker. Heeft niets met calvinisme te maken, maar alles met persoonlijkheid. :) Het zal niet 1 jaartje krimp zijn, en dan weer vrolijk verder naar boven. Wat gaan we doen als over een aantal jaren de olie en gas voor de gewone burger onbetaalbaar wordt? Je hebt zo een zichzelf versnellende economische vrije val te pakken.
En wil je de pensioenen voor jonge en toekomstige generaties garanderen, dan heb je echt niets aan een spaarrente van 4,5% als de inflatie al 2% is. Pensioenfondsen hanteren al een rekenrente van 4%, maar de rendementen die ze moeten halen zijn toch al gauw 5 a 6%. Jaarlijks.
En over optimisme… Dat werkt alleen als je als samenleving bereid bent er samen de schouders onder te zetten, en samen de pijn te delen en verdelen. Hier is het toch vooral eigen belang eerst, zolang ik en mijn groepje maar zo min mogelijk er onder te lijden hebben. En dat het die ander extra pijn doet, jammer dan. Dat is voor mij het syndroom van Balkenende: partijpolitiek boven alles, en hakken in het zand.
Okee, ik heb nou 3x achter elkaar m’n scheur opengetrokken, ik zwijg even. Maar godver, dit hele onderwerp boeit me mateloos.
Als pensioenfondsen nu hun geld parkeren op een spaarrekening vangen ze 4,5 procent, tegen een verwachte inflatie van 2 procent voor 2009. Ik doe maar een gooi.
Het aantal AOW’ers verdubbelt tussen nu en 2030 en pensioenen zijn welvaartsvast (dus indexatie is lang niet voldoende). Daarnaast kan je 600 miljard niet op een spaarrekening zetten: er is veelst te weinig capaciteit. Daarom is de staatsobligatierente de maat der rendementen. En die is bijzonder laag op het moment. Voor Duitsland kan je 2 a 3 procent verwachten: http://www.bloomberg.com/markets/rates/germany.html.
Als je het ‘doemdenken’ van andere bekritiseert mag je op zn minst *echte* (ipv flauwe) argumenten gebruiken.
@4: Uitwijken naar China, India of Brazilië dan maar? Alleen al door efficiëntere productiemethoden in te voeren valt daar nog een goed rendement te halen.
Eens is. Wat ik trouwens wel een winstpuntje vind van dat NRC-artikel: dat de mogelijkheid werd geopperd dat mensen onder de huidige omstandigheden wel eens teveel pensioen zouden kunnen gaan ontvangen tov de ingelegde premie.
En dan kun je natuurlijk leuk emmeren over ‘verworven rechten’ etcetera, maar als de overheid dingen belooft die ze achteraf niet waar kan maken, geeft dat dan extra rechten? Dacht het niet.
@16: Ja, maar de gebrekkige instituties doen dat weer teniet. Minder bouwen op het buitenland voor onze (Europese) oude dag, denk ik.
@17: Over het teveel ontvangen van pensioen t.o.v. de premie, dat is eigenlijk altijd al zo geweest, los van indexaties. Economische groei maakte dat mogelijk.
Wat dat betreft is het pensioenstelsel net een pyramidespel. Zolang er voldoende aanwas van nieuwe deelnemers is, en voldoende uitstroom van oude deelnemers, in combinatie met een constante groei, is er geen vuiltje aan de lucht.
#14: Hier is het toch vooral eigen belang eerst, zolang ik en mijn groepje maar zo min mogelijk er onder te lijden hebben. En dat het die ander extra pijn doet, jammer dan.
Gelukkig heeft u daar geen last van.
*gaaap*
Het valt allemaal reuze mee, op je 67e met pensioen gaan
Kan iemand me uitleggen waarom er (mogelijk) wordt gekozen voor 2 jaar later in plaats van gewoon met wat minder geld tevreden te zijn?
@zmc, #23:
That’s not the point. Het is óf de pensioenleeftijd met twee jaar verlaten, of op de korte termijn de pensioenen bevriezen en premies omhoog gooien. Kies maar.