Distorted pseudo-religious ideologies don’t become capable of conquering vast areas of land and indoctrinating thousands of foot-soldiers, out of the blue, purely due to the power of fanatical belief. For violent extremism to translate into terrorism requires a material infrastructure: not just ideas, but the capacity to transmit those ideas, receptivity to those ideas, and concomitantly, the organisational training and networks to act on those ideas.
Alle goedbedoelde oproepen aan moslims om ‘afstand te nemen’ ten spijt, zullen islamdiscussies niets toe of afdoen aan IS, meent Nafeez Ahmed. Ook bommen en granaten kunnen de voedingsbodem onder IS slechts verder uitdiepen. De juiste diagnose is nodig.
Islamitisch karakter
Zoals het CNN-interview met Didier François duidelijk maakt, is het islamitisch gehalte van Daesh (IS) slechts een dun laagje vernis. Zijn gijzelnemers hadden zelfs geen korans, wisten daar ook niets over. Over Al Baghdadi zegt François: “He is making politics.” Een extremistische Saoedische geestelijke die zich aansloot bij IS, nam de wijk naar de Saoedische ambassade in Turkije, toen hij er achter kwam dat IS in werkelijkheid maar weinig te maken had met het wahhabisme zoals hij dat kende. Het ‘islamitisch’ karakter van IS is kennelijk slechts uiterlijke schijn.
Islamist ideology is critical for one reason only: It provides a movement with no basis in Islam whatsoever the cultural and linguistic resources to manufacture an appearance of exclusive religious legitimacy, for people stupid and angry enough to swallow it. The point here is that its modus operandi is not even mildly related to rational discourse on theology, but on inculcating blind and unquestioning obedience to its supremacy through the use of powerful symbolism, repetition and perpetual propaganda, proffered with the tantalising promise of holy salvation.
Golfoorlogen
Om te begrijpen hoe deze psychopathologische ideologie zo’n succes kon hebben in Irak, gaat Ahmed terug naar de eerste Golfoorlog in 1990-1991, waar de Amerikanen hele colonnes terugtrekkende Iraakse legervoertuigen maar ook Koeweiti en Palestijnse vluchtelingen vanuit de lucht bestookten met napalm en fosforbommen. Daarna werden ‘soft targets’ binnen Irak verwoest, van energie- en waterzuiveringscentrales tot en met oliebronnen en textiel- en autofabrieken. Tenslotte werd een handelsembargo opgelegd die mogelijk het leven heeft gekost aan 1,7 miljoen Irakezen.
Tot dan toe nog geen Al Qaeda in zicht. Irak was een seculier land, en tot 1990 met een hoge levensstandaard.
De inval in Irak in 2003, ontmanteling van het leger en installatie van een sektarische, door sji’ieten gedomineerde regering, riep echter gewapend verzet van soennieten op. Voormalige Baathistische legercommandanten liepen om opportunistische redenen over naar Al Qaeda-in-Irak. De Amerikanen sloegen deze opstand met bruut geweld neer. In steden die tot terroristische broeinesten werden verklaard schoten de Amerikanen op zo’n beetje alles wat bewoog. Achteraf werd men door hogerhand toch wel gedekt.
Folterkampen
Opstandelingen als al-Baghadadi werden gevangengezet en gemarteld in Camp Bucca, wat hen enkel meer deed radicaliseren. Tussen 2003 en 2011 zou Camp Bucca zo’n 100.000 gevangenen doorsluizen.
But most of the people at Camp Bucca were not even terrorists or insurgents. A confidential report by the International Committee of the Red Cross leaked in May 2004 showed that around 90 per cent of detainees there had been arrested “by mistake”. Many were simply Iraqis who opposed the occupation.
No wonder James Skylar Gerrond, a former compound commander at the camp, conceded: “Many of us at Camp Bucca were concerned that instead of just holding detainees, we had created a pressure cooker for extremism.” (..)
Ahmad al-Rubaie, an expert on Iraqi militant groups, noted that many detainees had started out as “the biggest opponents of al-Qaeda and its counterparts, and advocates of Iraqi and Arab nationalism – but when they were released they became jihadi takfiri sheikhs.”
Financiering
Niet alleen hebben de VS en haar bondgenoten Irak herhaaldelijk tot een post-apocalyptisch landschap gebombardeerd (met minstens 2.3 million doden tot gevolg), schrijft Ahmed, en niet alleen hebben ze types als al-Baghdadi gefolterd tot een staat van ontaarde sociopathie, maar ze hebben militante, Al-Qaeda-achtige organisaties die zouden muteren tot IS ook nog eens mee helpen financieren.
It’s not clear when that began, but by 2007, evidence had emerged from a range of American intelligence sources that the US was coordinating covert funding controlled by Saudi Arabia to al-Qaeda affiliated groups across the region, in an effort to counter Iranian and Syrian geopolitical influence.
Iraq was one country where much of this funding was being mobilised. By the time a popular uprising erupted in Syria, rebels trained and armed by the US and Britain were already active in the country. In ensuing years, the US, British, French and Israeli intelligence services established a secret command structure to coordinate Gulf state financing and training of anti-Assad rebels in camps in Jordan and Turkey, most of which went to Islamist extremists affiliated with al-Qaeda and IS.
Even aid that went to apparently “moderate” rebels ended up in the hands of IS after disillusioned groups defected to the extremists, convinced only IS could win the war. We even bought oil from IS refineries in Syria, because at the time, it suited us.
Frankenstein
IS is aldus het monster van Frankenstein dat het Westen, samenspannend met landen als Saoedi-Arabië en andere golfstaten, zelf heeft geschapen.
Make no mistake. IS did not pop up out of the blue. They are not a product of Islam, or of “the Muslim world” and its inherent backwardness. IS, and its Nazi values, is a product of what we did to the region.(…)
Uncontrollable rage and ritual denunciations are not going to defeat IS. To defeat IS, we need to recognise that this Frankenstein’s monster is neither simply a fault of “the West”, nor of “the Muslims”. It is a co-creation of the Western and Muslim worlds, specifically of Western and Muslim “security” agencies who have lost all moral compass in the pursuit of geopolitical prowess, self-aggrandisement and corporate profiteering.
Reacties (57)
Que? Prediker darts bullseye. Ik ga even een koude douche nemen voor …
Met alle respect, maar dit is gevaarlijke flauwekul.
Zolang de moslimwereld dit probleem maar blijft afschuiven op het ‘westen’ (geholpen door een deel van links dat de VS ziet als bron van alle kwaad), zal het geweld van de jihadisten niet stoppen.
Zelfs de met zorg uitgekozen feitjes in dit stukje laten zich anders interpreteren dan de auteurs hier doen. Neem de Saoedische geestelijke. Hij vond IS uiteindelijk ‘on-islamitisch’, maar hij vond dus in eerste instantie het vermoorden van andersdenkenden (vooral andere moslims), de seksslaafjes en de kruisingen wel aantrekkelijk.
Uiteindelijk is dit een strijd tussen moslims, niet tussen moslims en het westen. Je bewijst de gematigde en de islamitische wereld (die het meest te lijden hebben van de fundamentalisten) bepaalt geen dienst door de schuld altijd maar weer bij het westen te leggen.
Zie ook dit artikeltje over hoe wijdverbreid fundamentalisme onder moslims eigenlijk is:
http://www.volkskrant.nl/wetenschap/islamkritisch-zonder-wilders~a3846309/?akamaiType=FULL&__gda__=st=1423308469~exp=1423308479~acl=%2fwetenschap%2fislamkritisch-zonder-wilders~a3846309%2f%3fakamaiType%3dFULL%26__gda__%3d*~hmac=d587caf9de6a294f1281e2095e0d7e4c64c83eb520576c2a5cf54e98384f447b
@2: Zonder respect: je kletst en gaat niet in op de inhoud van het stuk.
Autofabrieken? Dat is knap, de eerste autofabriek werd in 2013 gebouwd.
Daesh is gecreëerd door Assad
http://english.alarabiya.net/en/perspective/analysis/2014/12/31/All-eyes-on-ISIS-in-2014-but-was-this-Assad-s-plan-.html
Grappig dan dat Boko Haram, dat nagenoeg precies dezelfde ideologie heeft als ISIS en ook intussen sterk genoeg is om gebied te bezetten en strijd te leveren met het Nigeriaanse leger, zich zonder Amerikaanse inval en gevangenissen toch op dezelfde manier heeft weten te ontwikkelen.
@2: Er wordt niks afgeschoven. Er is sprake van een combinatie. Seymour Hersh staat niet bekend vanwege zijn scheutigheid aan complimenten, maar voor ‘Devil’s Game: How the United States Helped Unleash Fundamentalist Islam’ van Robert Dreyfuss had hij dat in ruime mate en noemde de politiek van de VS in deze ‘dumb, dumber, dummest.’ Heeft Seymour Hersh het achterste van zijn tong laten zien? Ik heb de schurft aan ‘de wortels van …,’ but we have seen these ‘monsters of Frankenstein’ before.
@5: Is dat een argument? In Afrika wordt zoveel van die ellende gekopieerd. En in Libië/Syrië werden leden van Al-Qaida door het westen of door hun proxies gesteund.
@4 SCAI is al sinds halverwege de ’70-er jaren bezig met auotmotive manufacturing in Irak.
http://www.scai.industry.gov.iq/English/CMS.php?CMS_P=1
Die foto bij het artikel van #2! …
(schermprintje … )
@9:
Een christen.
Het is altijd goed om de lokale factoren niet te vergeten, maar je moet je er niet op blindstaren. In Irak heb je de Amerikaanse invasie, in Nigeria een gevoel dat het Zuiden werd bevoordeeld, in Somalië heb je de anarchie en de clanoorlogen, in Frankrijk de banlieues, in Zweden (waar het aantal IS-strijders per hoofd van de moslimbevolking enorm is) discriminatie in algemene zin, en voor (o.a.) Egypte, Libië, Afghanistan, Kasjmier, Xinjiang en Moro (in de Filipijnen) zijn vast ook een hoop lokale factoren te noemen.
De trends zijn onderdrukking en vervreemding, maar je vraagt je dan af waarom Hongaarse Roma-zigeuners, Oegandese homoseksuelen of Egyptische christenen niet naar de wapenen grijpen. Een kind uit een blank éénoudergezin met een bijstandsuitkering in een achterstandsgebied in Wales kan zich ook vervreemd voelen, maar de kans dat die zich aansluit bij het Azov-bataljon in Oekraïne is nagenoeg nihil; eerder grijpt die naar drugs of het steunen van een voetbalclub.
Ik walg er bijna van om Blair te moeten citeren, maar ik vind het volgende stukje eigenlijk wel treffend: “The first [fascinating thing] is the absolutely rooted desire on the part of Western commentators to analyse these issues as disparate rather than united by common elements. They go to extraordinary lengths to say why, in every individual case, there are multiple reasons for understanding that this is not really about Islam, it is not really about religion; there are local or historic reasons which explain what is happening. There is a wish to eliminate the obvious common factor in a way that is almost wilful.“
Wat is het verschil tussen een religie en een pseudo-religie en wie bepaalt dat?
Verder goed artikel. Zoek eens voor de grap naar plaatjes van Afghanistan of Irak in de jaren 60-70, dat zegt ook wel een hoop.
Dit heb ik zelf trouwens zelf een keer doorgerekend: op basis van deze cijfers (die intussen trouwens zijn ge-update, ik gebruikte die van november vorig jaar) kwam iemand op een ander forum tot een overzichtje van het aantal “Foreign Fighters In Iraq and Syria” (wat tegenwoordig voornamelijk IS-strijders zijn) per hoofd van de bevolking:
1.) Jordan (315)
2.) Tunisia (280)
3.) Saudi Arabia (107)
4.) Bosnia and Herzegovina (92)
5.) Kosovo (83)
6.) Albania (46)
7.) Sweden (42)
8.) Palestinian Territories (28)
9.) Belgium (27)
10.) Kuwait (23)
11.) Lebanon (18)
12.) Denmark (15)
13.) France (14)
14.) UK (12)
15.) Bahrain (9)
16.) Libya (9)
17.) Netherlands (9)
18.) Norway (8)
19.) Kazakhstan (8)
Ik vond het toen niet eerlijk om een land als Noorwegen direct met Jordanië te vergelijken omdat het ene land alleen maar uit (soennitische) moslims bestaat en de ander voor een klein deel. De informatie dat de niet-moslims in Noorwegen zich niet bij IS aansluiten leek me niet heel relevant. Als je de cijfers corrigeerde voor het percentage soennieten, dan kreeg je het volgende:
1. (prev 7.) Sweden (42 / 0.05 = 840)
2. (prev 12.) Denmark (15 / 0.03 = 500)
3. (prev 9.) Belgium (27 / 0.06 = 450)
4. (prev 13.) France (14 / 0.04 = 350)
5. (prev 18.) Norway (8 / 0.024 = 333)
6. (prev 1.) Jordan (315)
7. (prev 2.) Tunisia (280)
8. (prev 14.) UK (12 / 0.044 = 273)
9. (prev 4.) Bosnia and Herzegovina (92 / 0.488 = 189)
10. (prev 17.) Netherlands (9 / 0.058 = 155)
11. (prev 3.) Saudi Arabia (107)
12. (prev 5.) Kosovo (83 / 0.956 =87)
13. (prev 6.) Albania (46 / 0.5879 = 78)
14. (prev 11.) Lebanon (18 / 0.27 = 67)
15. (prev 8.) Palestinian Territories (28 / 0.98 = 29)
16. (prev 15.) Bahrain (9 / 0.3 = 30)
17. (prev 10.) Kuwait (23)
18. (prev 19.) Kazakhstan (8 / 0.7 = 11)
19. (prev 16.) Libya (9)
Edit: het aantal jihadisten uit Duitsland werd toen trouwens flink onderschat, met de cijfers van nu staan ze waarschijnlijk boven de helft van Frankrijk. Er zijn ook een hoop dingen die je kunt zeggen over die cijfers alleen: zo heeft een jihadist in Zweden vast eerder de middelen om naar Syrië te reizen dan een jihadist uit Libië, en neem ik aan dat alle moslims in de West-Europese landen soenniet zijn. Ik hoop te illustreren dat je voor elk land wel een zwik lokale factoren kunt noemen die jihadisten in de hand zouden kunnen werken.
@10: Wat is misschien wel de lafste krant in Nederland?
@13: Ja, ik vind ook dat Opstelten & Teeven moeten worden wegbezuinigd.
@13: Oeps, voor de duidelijkheid: die getalletjes zijn per miljoen, en de afrondfouten die gemaakt zijn bij de eerste stap richting hoofd van de totale bevolking kunnen flink meetellen bij de landen met kleinere hoeveelheden strijders. Dus met 250-300 strijders onder zo’n 500.000 Zweedse moslims zit je op zo’n 500-600 per miljoen, dus 0.05-0.06% van de Zweedse moslims is actief jihadist.
De grove schatingen waren goed genoeg voor dat andere forum, maar op een weblog dat zich toelegt/toelegde op datajournalistiek moet ik misschien beter opletten.
Dat de islam voor ISIS/Daesh een dun laagje vernis is, moge blijken uit het feit dat het voor die lui niet zo uitmaakt of je nou richting Mekka bidt, of richting Hendrik-Ido-Ambacht.
@4: Nonsens. Er waren al autofabriek voordien. De SCAI (State Company for Automotive Industry) was al jaren voorheen opgericht en maakte o.a. Renault trucks in licentie. Dat zijn dan wel vrachtwagens, zo’n fabriek noem je een autofabriek.
Ah, ik zie dat er al op gereageerd was.
@2 Misschien maar even een citaatje uit dat artikeltje lezen dan:
In het vervolg legt Koopmans uit dat ‘fundamentalisme’ onder moslims nog bepaald niet wil zeggen dat men ook voorstander is van het invoeren van Saoedische strafwetgeving. Kortom, dit onderzoek van Ruud Koopmans, waarop het artikel gebaseerd is, heeft nauwelijks iets met IS of wahhabisme van doen.
@19: Tsja Prediker, als je dan gaat citeren uit het stuk is het wel handig om dat niet selectief te doen. De volgende zin luidt namelijk:
En een gevolg van dat fundamentalisme:
En dan nu de link naar de jihadisten:
Voor het sympathisantenumfeld verwijst Koopmans naar het RAF geweld, maar het lijkt mij duidelijk dat dit ook iets is wat bij een Breivik speelt.
Dit zou je moeten begrijpen, als je vorige stukken over zowel Islam als Breivik een maatstaf zijn. Waarom dan toch ineens weer op de ‘het is de schuld van de Amerikanen’ toer?
@20 Je gooit werkelijk alles door elkaar. Nafeez Ahmed maakt inzichtelijk hoe IS zo’n enorme opmars heeft kunnen maken in Irak; jij begint over moslimfundamentalisme in Europa.
Terwijl dat stuk – waar je zelf nota bene naar verwijst – ook nog eens klip en klaar duidelijk maakt dat een moslimfundamentalist nog niet automatisch een radicale moslim of jihadist is.
Dus wie citeert hier nu selectief, al naar gelang het zijn verhaaltje uitkomt?
@21:
Ahmed maakt helemaal niets inzichtelijk, maar vertroebelt juist door het westen de schuld te geven. Selectief feitjes onder elkaar zetten kan iedereen.
Moslimfundamentalisme in Europa is niet iets anders dan in Irak. Daarom slaat die focus op Irak ook zo de plank mis, IS is allang geen Irakees fenomeen meer, en trekt moslims over de hele wereld aan.
Dat zal ik nooit beweren.
Maar kwalijker vind ik dat jij dat artikel misbruikt om je eigen punt te maken, het maakt inzichtelijk hoe jij te werk gaat. Het artikel gaat namelijk over fundamentalisme onder moslims, wat dat is, hoe wijdverbreid dat is en wat de relatie tussen fundamentalisme en het geweld van de jihadisten is. De alinea die jij citeert is onderdeel van dit betoog, niet het punt op zichzelf.
Een goed artikel, en Ahmed stelt terecht dat het Westen de omstandigheden heeft geschapen voor Daesh om zich snel te kunnen verspreiden.
Maar het is opvallend dat hij Irak zo naar voren schuift, terwijl juist de Syrische burgeroorlog de ideale omgeving voor Daesh is geweest en de organisatie zo snel kon laten groeien. En dat weet hij best, maar past natuurlijk minder bij het leggen van zoveel mogelijk verantwoordelijkheid bij het Westen.
Het Westen heeft weliswaar actief geholpen de condities te creëren die het mogelijk maakte voor Daesh zich te ontpoppen, maar Daesh heeft de meeste invloed gewonnen gedurende de Syrische burgeroorlog, tot irritatie van de meeste milities die tegen het regime van Assad vochten, en met lede ogen hebben moeten aanzien hoe de door hun geïnitieerde revolutie werd “gekaapt”. Daesh heeft daarbij dankbaar kunnen putten uit wapenarsenalen die zijn achtergelaten door vluchtende soldaten, het overnemen van olieraffinaderijen, inkomsten uit afpersing en ontvoeringen, enzovoorts. Het is natuurlijk correct dat de VS gematigde rebellen ondersteunde, maar de halfslachtige en selectieve manier waarop dit gebeurd is, met gedicteerde en geprivilegieerde lijnen die een aantal rebellengroepen effectief buitensloten hielp daar niet bij.
In Irak is het beleid van het Westen duidelijker van negatieve invloed geweest. Het machtsvacuüm volgende uit de val van Saddam Hussein en de daaropvolgende desastreuze VS-beleid uitgevoerd door Paul Bremer als Gouverneur (ondoordachte ontbinding van het leger, geforceerde en ondoordachte ont-Ba’th-ificering, immuniteit van allerhande schimmige private clubs zoals Blackwater, enzovoorts). Het resultaat was dat de VS een flink meer verminkte maatschappij achterliet toen het zich terugtrok uit Irak.
Zo gebeurde het dar ook dat Abu Musab Al Zarqawi ook pas in 2004 officieel met Al Qaida in Irak gelieerd raakte, toen de Amerikanen al op het punt stonden om zich terug te trekken en de burgeroorlog verder oplaaide. De bijzondere geweldadigheid van Al Zarqawi in het sectarische geweld tegen de Shiiten in de burgeroorlog irriteerde zelfs de leiders van Al Qaida toendertijd.
Kortom, een goed stuk, maar laat de belangrijkste groeifase van Daesh (die in Syrië) bewust en onterecht onderbelicht om de rol van het Westen zoveel mogelijk uit te lichten, terwijl ook in Irak de groeifase vooral afspeelde in de burgeroorlognasleep van de terugtrekking van de VS. Bovendien gaat het voorbij aan de tribale aard van de samenlevingen in de regio, dat al snel despotisme in de hand werkt maar ook minder strookt met het natie-ideaal in het Westen en zeker niet met de redelijk arbitraire liniaallijnen die in de Sykes–Picot-overeenkomsten zijn getrokken.
@22 Oké, je stelling is duidelijk. Nu nog de argumentatie dat hij zaken vertroebelt. Toon maar aan dat IS ook wel half Irak had bezet als het Westen vanaf 1991 niet had zitten kloten in Irak.
Alweer: je beweert slechts dat Ahmed selectief feitjes onder elkaar zet. Je toont niet aan dat die feiten niet relevant zijn voor het verloop van de soennitische opstand in Irak en de ideologische krachten die daar dominant zijn geworden.
Ik ben beter van je gewend.
@24:
Saddam Hussein was niet ontsnapt aan de Arabische Lente. De kans dat Irak vroeg of laat ook zonder westers ingrijpen in een burgeroorlog zou zijn beland is levensgroot (ze zijn er namelijk ook geweest, maar neergeslagen).
Los daarvan, het is nogal willekeurig om ‘ingrijpen van het westen in Irak sinds 1991’ als bepalend element te nemen. Geen burgeroorlog in Syrië, geen IS. Verzoening tussen sji’ieten en soennieten in Irak: geen IS.
Ook het jaartal is willekeurig, ook voor 1991 heeft ‘het westen’ zich bemoeid met Irak, en je zou ook veel later kunnen beginnen, bijvoorbeeld in 2006, de awakening, waardoor Al Qaida in Irak verslagen was in 2008. Pas toen de VS zich terugtrok uit Irak ging het mis.
Nee, ik heb al meerdere zaken genoemd die Ahmed niet noemt, maar die wel relevant zijn voor het fenomeen IS. Boko Haram is minstens zo wreed, geen Westerse inmenging. Wel Irak als uitgangspunt nemen, maar niet Syrië. Wel theorieën over westerse financiering van AQ, niet theorieën over Assads banden met AQ in Irak. Wel martelingen en geweld door de Amerikanen noemen, niet martelingen en geweld door Saddam Hussein.
Het is waarschijnlijk bedoeld als jij-bak, maar ik steek het compliment toch in maar in mijn zak.
Daar werden geen trucks gemaakt maar casco’s verder opgebouwd onder ander naar mooi legergroen, zo kan je een garage voor propaganda doeleinden ook wel een autofabriek noemen. Daarbij wordt in @0 gesproken over meerdere fabrieken, enigste waarmee jullie weten te komen is 1 veredeld omkat bedrijf.
@17: Het kan natuurlijk ook dat het ene groepje richting Mekka en het andere richting Karbala aan het bidden is. Oh wacht, verdorie, dat gaat natuurlijk het onderbroekenlolniveau ver te boven, en het moet natuurlijk wel bij de stropop blijven zodat we die kunnen blijven knuppelen.
http://www.examiner.com/article/mecca-is-out-karbala-is-iraq-tries-to-change-direction-of-muslim-prayer
@27: Soennieten die richting Karbala bidden? Waarom!?
@27:
Het lijkt me erg stug dat er onder die extremisten verschillende interpretaties van de islam naast elkaar kunnen bestaan zonder dat ze elkaar de koppen in slaan.
@26: Fout. Er werden daar ook autobussen gebouwd van o.a. het Hongaarse Ikarus. Fout. Het is weliswaar één bedrijf, maar dan wel met meerdere fabrieken. Fout: Er werd niks omgekat, maar kisten uitgepakt en uit de onderdelen die in die kisten zaten voertuigen gemaakt. Dat gebeurde in Nederland ook, bijvoorbeeld de firma Molenaar. Ook dat noemt men een autofabriek. Nog meer nonsens te vertellen?
@28/29: Mn punt is de flauwheid/bekrompenheid van @17. En natuurlijk is het verwarrend als we iets zien dat niet strookt met hoe wij denken dat het moet (we zijn natuurlijk altijd de beste stuurlui aan wal, toch?). Het liefste leggen we er een kompas bij en gaan vervolgens brullend lachen er ook maar een graadje afwijkt. Neemt niet weg dat de gebedsrichting dus kan verschillen (was zelfs naar het schijnt ooit Jeruzalem), en het vaak al voldoet als je naar Abu Hanifah of Abu Hurayra gewoon een goede poging doet, ongeacht of het ook daadwerkelijk precies de juiste richting op is. Wellicht hier dus zelfs een groepspoging: een paar richting ZZO, en paar richt OOZ, dus tezamen richting ZO! ;)
@25 Behalve dan dat IS vanuit Irak naar Syrië is overgesprongen en weer terug. Zonder uitvalsbasis in Irak had dit nooit de vormen aangenomen die het nu heeft. Zonder aanvankelijke steun van de geheime diensten van de Golfstaten en de CIA evenmin.
Ook zo’n feitje waar jij aan voorbijgaat: de geheime diensten van de Golfstaten en de VS hebben ‘gematigde jihadisten’ al jaren vóór de aanvang van de Arabische lente gesteund om het regime van Assad te destabiliseren.
Het ging al mis toen de VS en haar bondgenoten in 2003 onder valse voorwendselen een illegale invasie uitvoerden om ‘regime change’ te voltrekken, het staatsapparaat ontmantelden en vervingen voor een sektarisch, door sji’ieten gedomineerd regime, dat steunde op sji’ietische milities (doodseskaders) om etnische zuiveringen uit te voeren, daarbij ondersteund door de Amerikanen, die het verzet daartegen de kop in mochten drukken – want dat verzet, dat was natuurlijk allemaal al-Qaeda.
De VS heeft zodoende zélf de voedingsbodem gecreëerd waarin IS kon gedijen. Men doet aan symptoombestrijding (goed voor de wapenindustrie), maar verergert met dat geweld slechts het probleem.
De bewering is dan ook niet dat totaal geflipte jihadistisch-revolutionaire bewegingen enkel kunnen ontstaan als er eerst Westerse inmenging is, maar dat dergelijke bewegingen niet tot wasdom komen – laat staan zoveel succes boeken – in een politiek vacuüm. Voor wat betreft Irak is het zonneklaar hoe het moeras heeft kunnen ontstaan waarin IS kan gedijen; waarom wil jij dat uit alle macht ontkennen?
Terzijde: was jij zelf niet een warm voorstander van het steunen van de gematigde, seculiere Syrische rebellen? Maar als wat jij ons voorhoudt wáár is, en de islamitische wereld bestaat uit een broeiende en kolkende massa fundamentalisten, die rijp is voor bewegingen als Jabhat-al-Nusra en IS, hoe denk jij dan dat die seculiere rebellen het ooit hadden kunnen winnen van de islamisten? Daar ben ik dan wel benieuwd naar.
wat is de overeenkomst tussen de Islam & het basisinkomen?
Beide leveren vermakelijke leesstof op Sargasso.nl :)
Islamistische bewegingen werden trouwens ook al tijdens de Koude Oorlog gesteund — ofwel direct door de Amerikanen, ofwel indirect via de plaatselijke regimes gesteund door de Amerikanen — min of meer als anti-linkse (d.w.z. anti-USSR-georiënteerde groepen) knokploegen*.
Of zie Samuel Huntington (‘Clash’, 1996):
(Mijn dik, uiteraard, in beide gevallen … en sans waardeoordeel btw.)
Natuurlijk heeft het westen een grote rol gespeeld in de creatie van IS(IS). Nog buiten de bovenstaande couveuse, wat IS(IS) momenteel vooral voedt is de onvrede onder Iraakse soennieten, die vrijwel uitsluitend het gevolg van westers buitenlandbeleid is.
Ik zie eerlijk gezegd niet hoe dit standpunt überhaupt omstreden is.
(Daarmee zeg ik niet dat islam géén factor is, overigens @tonyblairoffice … )
______
* volgens mij erg goed vergelijkbaar met fascistische knokploegen die pre-wo2 aanvankelijk ook door de zittende macht gecoöpteerd weren om links een kopje kleiner te maken. een groep als is(is) is overigens wel op meerdere punten goed vergelijkbaar met fascistische knokploegen/bewegingen; de drie hoofdpunten in paxtons ‘anatomy’ — het streven naar: eenheid, zuivering & heropleving v/h ‘doelvolk’ — zijn in elk geval duidelijk zichtbaar, net als de secundaire kenmerken zoals het aanwijzen van zondebokken e.d.
Voor de duidelijkheid: ik heb bedenkingen bij de stelling dat de Amerikaanse inval in Irak noodzakelijk zou zijn om te verklaren waarom de ‘psychopathologische ideologie’ van ISIS zo’n succes heeft in Irak. Die ideologie heeft namelijk wereldwijd succes, van Nigeria tot Pakistan en van Somalië tot de buitenwijken van Zweden. Het verschil is dat in gebieden zonder sterke overheid groepen als ISIS in staat zijn geweest om hun ideologische succes ook in terreinwinst om te zetten. In het creëren van anarchie in Irak heeft de Amerikaanse inval zeker een rol gespeeld, al vraag ook ik me af of Saddam sowieso de Arabische Lente zou hebben overleefd.
Ik bedoel, tuurlijk, het Westen heeft hier en daar invloed gehad. Maar het is een bijrol; je kunt overal ter wereld wel een lokale vorm van onderdrukking of vervreemding aanwijzen die een rol bij de radicalisering van islamitische jongeren heeft gespeeld. Interessanter is de obvious common factor.
Die opmerking van Blair over Western commentators citeerde ik trouwens niet als sneer richting Prediker; ik geloof oprecht dat hij moeite doet om (het succes van) de ideologie van ISIS begrijpen. Maar ik ben het niet eens met de hoofdboodschap van dit stukje.
Neem Mexico: tot 2013 naar schatting minstens 120.000 doden volgens Wikipedia, en een onthoofding of een levende verbranding was iets waar de drugskartels mee kwamen op een slome en inspiratieloze vrijdagmiddag. Als je alleen naar factoren zoals geweld en onderdrukking kijkt zou dit een ideale voedingsbodem moeten zijn voor een ideologie als die van ISIS. Maar die ideologie ontbreekt volledig.
Er vechten een paar duizend West-Europeanen met ISIS mee, afkomstig uit enorm variërende etnische groepen (bijv. Franse Berbers of Britse Pakistanen), en de groep ‘sympathisanten’ is waarschijnlijk al tien keer zo groot (al is het onmogelijk om een duidelijke lijn om die groep heen te trekken). Daarentegen is de sympathie in West-Europa voor de Mexicaanse drugskartels nihil, laat staan dat mensen naar Mexico reizen om zich bij hen aan te sluiten. Dát is een fenomeen dat je wilt verklaren, en met alleen de Amerikaanse inval in Irak kom je niet zo heel ver, vrees ik.
@32:
Hoezo ‘behalve’? Het is helemaal geen weerlegging van mijn punt.
Sterker nog, het is een weerlegging van je eigen punt dat de Amerikanen zo belangrijk zijn geweest voor het ontstaan van IS, want Syrië is zeker zo cruciaal, getuige het ‘weer terug’ gedeelte. En in jouw stukje hierboven noem je Syrië helemaal niet.
Dat is mijn punt.
Oh ging het toen mis? Ik dacht dat het in 1991 al mis ging. Maar blijkbaar pas in 2003. We komen er wel.
Het is allemaal zo willekeurig, dat gegraai uit de geschiedenis. En dan altijd maar weer die inval in Irak in 2003, de geschiedenis van Irak is niet gestopt in 2003, we zijn 12 jaar verder.
Aangezien ik dit niet beweer, zal ik hier ook verder niet op in gaan. Het is in potentie interessant om over de Arabische Wereld te praten, maar dat is niet een discussie die jij wilt voeren blijkbaar. Er is de VS en verder niets.
Artikel van Hassan Hassan in de Guardian over de religieus-ideologische achtergrond van de wreedheden van ISIS. De auteur stelt o.a. dat soennitische geestelijken liever niet de religieuze motivering van ISIS aanpakken omdat dat de positie van het soennisme tegenover het sji’isme zou kunnen verzwakken. Grappig genoeg is de auteur zelf ook een beetje schuldig aan het mijden van pijnpunten (al zal hij denk ik eerder Westerlingen dan sji’ieten in zijn onderbewustzijn meenemen); neem het volgende stukje:
“Beheading, crucifixion and hand-lopping did not require much reasoning because these punishments are part of the penal code of countries such as Saudi Arabia. Also, Isis cites isolated incidents described in sacred texts that (contrary to most Muslim clerics) it believes should be followed as rules to justify obscure punishments, including throwing gay people from high buildings.”
De eerste zin had natuurlijk veel beter kunnen luiden: “Beheading, crucifixion and hand-lopping did not require much reasoning because these punishments were directly prescribed by Muhammad according to hadith collections that are largely uncontroversial in mainstream Sunni Islam“. Maar dat legt de vinger dan weer net iets te hard op de zere plek.
@lapis
Ik vraag me af wat je met #13 wil zeggen. Als je namelijk voor niks anders corrigeert dan het aantal soennieten in een land (maar bijv. niet voor nabijheid van conflict, besteedbaar inkomen (kun je een enkeltje Syrië kopen?) enz.), je daarnaast die ‘Foreign Fighters’ gelijk stelt aan IS-strijders (er zijn geen peshmerga bij), de cijfers correct en compleet zijn én zou willen beweren dat het aantal ‘Foreign Fighters’ iets zegt over het niveau van islamisme/radicale islam, dan krijg je heel aparte conclusies. (Even voor de duidelijkheid, die laatste stelling heb jij niet geponeerd, maar gooi ik er nu even in.)
Wat je cijfers in #13 letterlijk zijn (en ik heb het zelf gerepliceerd) is het aantal ‘Foreign Fighters in Irak en Syrië’ per miljoen soennitische moslims. Als je dan die eerdere aannames doet over wat die cijfers zouden impliceren, dan kom je tot de eigenaardige conclusie dat islamisme een probleem is van de West-Europese moslimgemeenschap, maar niet van de moslimgemeenschap in het algemeen, en -dus- ceteri paribus, dat het een West-Europees probleem is!
Ik heb de cijfers uit je bron in #13 gehaald, en de cijfers over de moslimgemeenschappen in de respectievelijke landen opgezocht, en, indien geen cijfers over benaderingen beschikbaar waren over de hoeveelheid soennieten, aangenomen dat die 90% uitmaken (wat het gemiddelde over de hele moslimgemeenschap is). De cijfers van het aantal ‘foreign fighters’ per miljoen soennieten staan hieronder, er is slechts aantal caveats bij Estland: het schijnbare minimum aan ‘foreign fighters’ per miljoen (Esten) is 1, en gezien de enorm kleine gemeenschap moslims in Estland (1508), krijg je gigantisch hoge cijfers. Hetzelfde gaat ook op voor de VS en Oekraine, die ook kleine moslimgemeenschappen hebben (0,6%) en een minimum van 1 ‘foreign fighter’ per miljoen Amerikanen/Oekrainiers.
1. Finland 1300
2. Estland 926
3. Belgie 741
4. Denemarken 730
5. Ierland 727
6. Zweden 711
7. Australie 657
8. Noorwegen 556
9. Frankrijk 400
10. Jordanie 332
11. Tunesie 301
12. Nederland 287
13. VK 287
14. Oostenrijk 270
15. Duitsland 198
16. Bosnie-Hz 189
17. VS 185
18. Oekraine 167
19. Saoedi-Arabie 143
20. Albanie 138
Oftewel: plaatsen 1-9 voor westerse landen (met Australië er ook in), 10 en 11 voor Arabische landen, 12-15 voor nog meer west-Europese landen, daarna nog 3 Oostbloklanden, de VS en een Arabisch land (Saoedi-Arabië). De lijst met landen uit die bron, gaat door tot een plek 44. De algemene indruk, ook na die andere plekken, is dat zelfs (deels) islamitische Oostbloklanden en voormalige Sovjetlanden (Kazachstan, Turkmenistan) verhoudingsgewijs per miljoen soennitische moslims meer ‘foreign fighters’ leveren dan islamitische landen die we normaal associëren met de islam (Noord-Afrika Pakistan, Jemen).
@39: Bedankt voor het narekenen van de cijfers met de nieuwste gegevens.
In #11 beweerde ik dat Zweden een hoog aantal jihadisten per hoofd van de moslimbevolking had. Daar had ik geen bron voor, dus besloot ik daar een post over te maken. An sich is dat misschien niet een sterke rechtvaardiging voor een post die zoveel ruimte in beslag neemt, maar ik vind verder dat de lijst voornamelijk de variëteit aan nationaliteiten benadrukt.
Na de Cherlie Herbo aanslagen en een paar dozijn incidenten op Franse scholen waar leerlingen de daders prezen en weigerden om de minuut (?) stilte te respecteren, verschenen er een hoop artikelen (op bijv. de BBC en de Guardian) die zich richtten op de specifiek Franse aspecten van het jihadisme, zoals de banlieues en de schattingen dat zo’n 60% van de Franse gevangenisbevolking een moslimachtergrond heeft (op zo’n 7,5% van de totale bevolking), en dat die gevangenissen een voedzame bodem zijn voor gevangenisda’wa (net zoals de in #0 genoemde Irakese gevangenissen). Maar gelden dat soort redeneringen ook in dezelfde mate voor bijv. Finland, Zweden en Australië? Dat die landen ook sterk scoren als het gaat om jihadisme wordt mooi geïllustreerd door dat lijstje.
Ik bedoel, je kunt die lijst afgaan en bij elk land een lokale of historische reden bedenken waarom er daar zoveel jihadisten zijn, maar er zijn er zeker een paar op die lijst waar je niet verder komt dan een algemeen gevoel van discriminatie en vervreemding dat Hongaarse Roma-zigeneurs of zelfs sommige blanken met een working class achtergrond in delen van het VK niet vreemd zal zijn. Dat hoop ik duidelijk te maken: dat het natuurlijk niet verkeerd is om de lokale aspecten van het jihadisme, of het nou in Irak of in Frankrijk is, niet te vergeten, maar dat je vooral niet moet uit het oog moet verliezen dat het een globaal probleem is en dat de overeenkomstigheden interessanter zijn dan de unieke aspecten.
Nee, als gevolg van jihadisme afreizen naar een ander land is een voornamelijk West-Europees probleem. De hoeveelheid Syrische of Irakese IS-strijders per hoofd van de soennitische bevolking is vast nog hoger dan in Finland, maar dat zijn geen ‘foreign fighters’.
@36 Het ontgaat je blijkbaar dat je nu impliciet onderkent dat IS zich gedraagt als een Mexicaans drugskartel. Je hebt blijkbaar de islam niet eens nodig om je zo te gedragen als IS doet.
Dat de beulen van IS die Jordaanse vliegenier verbrand hebben en daar achteraf een rechtvaardiging bij hebben gezocht is ook wel veelzeggend. Maar die rechtvaardiging komt niet ‘gewoon’ uit de koran en de soenna.
Dat zeg ik ook niet. Waar je de islam voor nodig hebt is voor het verklaren van de breedgedragen sympathie, in sommige gevallen zelfs onder brave huisvaders, in islamitische gemeenschappen wereldwijd voor de daden van ISIS en gelijkgestemden.
“Religion is an insult to human dignity. With or without it you would have good people doing good things and evil people doing evil things. But for good people to do evil things, that takes religion.” – Steven Weinberg
@42 Ik zie wereldwijd anders bar weinig sympathie onder moslims voor ISIS. De enige sympathie komt van adolescente jongens met een internetverbinding, die een knip-en-plak-islam maken, en op jihadavontuur willen.
De islam vormt voor dat soort jongens ongeveer dezelfde functie als het marxisme voor vroegere generaties ‘boze’ jongeren: het biedt een wereldbeeld dat de wereld opdeelt in goeden en bozen, en een legitimatie biedt om af te reizen naar een oorlogsgebied om daar de wapens op te nemen, of aanslagen te plegen in het Westen.
Het is bekend dat diverse van de Britse jihadi’s snel nog even een boekje ‘Islam for Dummies’ aanschaften, om niet als totale dickheads over te komen.
De verbrandingsdood heeft een historische associatie met het doden van afvalligen, teruggaande op het neerslaan van de Ridda-opstanden. Hassan Hassan noemt dat ook: “[f]or example, critiquing immolation, killing captives and throwing people off high buildings risks arguing against Islamic figures at the core of the Sunni-Shia divide. Isis members claim these three acts were either carried out, or approved, by the first Muslim caliph, Abu Bakr (…)”
Ik denk dat ze het punt wilden maken dat al-Kasasbeh vanwege het feit dat hij tegen hun kalifaat vocht zichzelf met die actie an sich tot kāfir had gemaakt, en daarom als afvallige moest worden behandeld. Volgens mij denken ze heel goed na over de boodschap die ze met hun executies willen overbrengen. Dat fatwa achteraf lijkt me meer een reactie op de controverse binnen de geestelijkheid, die de theologische rechtvaardiging voor verbranding een stuk lastiger bleek te vinden dan die voor onthoofding, dan dat ze zomaar wat deden en achteraf dachten ‘o shit, hier moeten we even snel een fatwa over uitgeven’.
@43:
Waar zijn de hordes blanke jongeren die zich willen aansluiten bij het Azov-bataljon in Oekraïne? Waar zijn de hordes latino-jongeren die zich willen aansluiten bij Mexicaanse drugskartels?
En was die Saoedische geestelijke die zich bij IS aansloot om erachter te komen dat ze niet wahhabistisch genoeg waren een ‘adolescente jongen’? Is “Abu Sayyaf, a prominent Salafist leader in Jordan who approved of the immolation but not the publicity that accompanied it” (uit het stuk van Hassan) een ‘adolescente jongen’?
@37 Nee? Ik citeer jouzelf maar even:
Volgens het onderzoek van Koopmans bestaat 44% van de Europese moslims uit ‘consistente fundamentalisten’ en meent 65% zelfs dat de religie voorrang zou moeten hebben op door mensen gemaakte wetten.
Je zult dus even moeten gaan kiezen welk narratief je wilt volgen:
a) Syrië en Irak bestaan voor het overgrote deel uit lieve, brave huis-tuin-en-keukenmoslims die gewoon een seculiere overheid en publieke ruimte voorstaan. Als we de gematigde, seculiere rebellen hadden gesteund, hadden Jabhat-al-Nusra en ISIS in Syrië geen voet aan de grond gekregen.
b) Fundamentalisme is zo wijdverspreid onder moslims dat Syrië en Irak bewegingen als Jabhat-al-Nusra en IS sowieso met open armen hadden ontvangen.
Beetje merkwaardig om mij dat te verwijten, aangezien ik nu juist een van de Sargasso-redacteuren die de discussie over de ideologiegeschiedenis en ideologiekritiek van het islamisme in de Arabische wereld heeft geëntameerd (hier en hier en hier).
@lapis
#11:
#45:
Het Azov-bataljon is een Oekraïens nationalistische beweging, die een beroep doet op Oekraïens nationalistische sentimenten … die een Welshman dus doorgaans helemaal niet voelt.
Dus uiteraard sluit een Welshman zich daar niet bij aan, zelfs niet als hij zich sociaal of maatschappelijk gefrustreerd voelt. Hij voelt zich namelijk helemaal niet aangetrokken tot het Oekraïens nationalisme. Waarom zou-ie ook? ’t Is geen Oekraïner.
Maar laat je Welshman een (Republikeinse) Noord-Ier zijn in de gewelddadige jaren, toen er met andere woorden een strijd gaande en een beweging actief was die wél een beroep deed op de relevante nationalistische sentimenten, dan zul je zien dat de kans dat hij zich bij een gewelddadige organisatie aansluit wel degelijk groter dan nul is.
IS(IS) en andere jihadistische groepen doen een beroep op het religieuze nationalisme van moslims, dat momenteel erg sterk is omdat veel moslims het gevoel hebben dat hun geloof en hun geloofsgemeenschap* onder vuur ligt, en (o.a. maar vooral) jongemannen met een islamitische achtergrond die zich sociaal of maatschappelijk gefrustreerd voelen zijn daar (relatief) vatbaar voor.
Vatbaarder dan een doorsnee Welshman is voor Oekraïens of Baskisch nationalisme in elk geval.
Het lijkt me trouwens zo voor de hand liggen dat ik rekening houd met de mogelijkheid dat ik je niet helemaal goed begrepen heb, excuses als dat het geval is.
______
* overigens speelt de islamitische cultuur hierin waarschijnlijk ook wel een rol: in de islamitische wereld, althans veel meer dan in de christelijke/westerse wereld, richten gevoelens van ‘nationalisme’ zich traditioneel namelijk veel meer op de islamitische gemeenschap als geheel dan op de natiestaat, wat sowieso eigenlijk een europese uitvinding is.
ik weet niet of je dat aspect van de ‘obvious common factor’ bedoelde? waarschijnlijk niet. waarschijnlijk zoek je het in de leer zelf, die inderdaad ook een factor kan zijn, maar of dat überhaupt zo is, en in hoeverre, lijkt me moeilijk te toetsen en is volgens mij dus een kwestie van gokken.
@37 Ik denk dat je dan over een wezenlijke alinea in mijn stuk heen hebt gelezen:
Hetgeen eens te meer onderstreept dat de verwijdering van Saddam en zijn Baath-regime noodzakelijk was voordat Al Qaeda en aanverwante milities voet aan de grond konden krijgen in Irak.
Maar waar Nafeez Ahmed m.i. terecht op wijst is dat het willens en wetens om zeep helpen van de Irakese levensstandaard door de Westerse mogendheden al veel verder teruggaat.
ISIS is ontstaan in Irak, door de situatie die de VS en haar bondgenoten daar hebben gecreëerd. Ook Jabhat al-Nusra bestaat voornamelijk uit Syriërs die meestreden met Abu Musab al-Zarqawi.
Hadden de Westerse mogendheden Saddam (of in ieder geval het Baath-regime) laten zitten, dan hadden dergelijke groepen veel minder ruimte gehad om te formeren, laat staan dóór te etteren; ook hadden ze geen gebruik kunnen maken van de poreuze grenzen om van Irak naar Syrië en weer terug te bewegen.
Een ander aspect is dat Bashar al-Assad dergelijke groeperingen in Syrië de competitie onder opstandelingenbewegingen uit laat roeien, zodat hij zijn bevolking (en de wereld) voor de onmogelijke keuze kan stellen tussen hem of de jihadistische fanatici. Maar zelfs als we dat onderkennen, ligt het niet voor de hand dat IS zo’n enorm terrein had kunnen bestrijken indien Saddam’s baath-regime nog de scepter zwaaide over Irak. Saddam heeft Al-Qaeda altijd als een bedreiging beschouwd.
@46:
Nee.
Het idee dat je één narratief moet volgen is de kern van het meningsverschil. Het stukje dat jij hierboven schrijft heeft een duidelijk narratief: eerst was er niets aan de hand in Irak, toen ging de VS zich ermee bemoeien en nu hebben we IS.
Er zijn 1 miljard moslims, IS is een complex fenomeen: dat kan je niet in één narratief vangen. IS begrijpen kan alleen vanuit meerdere invalshoeken, meerdere narratieven.
Om een voorbeeld te geven, je kan evenveel woorden spenderen aan hoe Assad voor de opkomst van IS verantwoordelijkheid is, zonder de waarheid te verdraaien. De conclusie dat de VS verantwoordelijk is voor IS zou potsierlijk staan onder zo’n stuk. Die kan je alleen trekken door selectief te shoppen in wat er gebeurt, zodat het gewenste narratief ontstaat.
Wil je echt iets zinnigs zeggen over IS, zul je meerdere invalshoeken moeten hebben, meerdere narratieven opstellen, en dan nog voorzichtig zijn met je conclusies.
Dat weet ik, en daarom is bovenstaand stuk ook zo vreemd, omdat je best weet dat de VS maar een bijrol in de opkomst van IS speelt.
@48:
Hoezo ‘noodzakelijk’? Er zit 11 jaar tussen de val van Saddam en de opkomst van IS, het is onwaarschijnlijk dat de situatie in Irak nog precies zo zou zijn als in 2003. Wil je dan toch aan alternatieve geschiedenis doen, dan hoef je alleen maar naar buurland Syrië te kijken om te zien dat het verwijderen van de dictator niet noodzakelijk is voor het laten ontstaan van een klimaat waarin extremistische groepen gedijen.
Jij veronderstelt een rechte lijn van het ontstaan van AQ in Irak naar IS nu, maar dat is onzin. Tussen de inval in 2003 is er van alles en nog wat gebeurd, en dat heeft invloed gehad op het fortuin en karakter van de Irakese Jihadisten. Ze zijn groot geworden in de burgeroorlog van 2005-2006, weer heel klein geworden in 2008 na de deal van de soennitische stammen met de VS, hebben in 2012 weer aan populariteit gewonnen in Irak door neerslaan van soennitische protesten door Maliki, zijn getransformeerd naar een internationale jihadistische beweging die regeert over een groot gebied door de Syrische opstand, en verliezen dat gebied nu weer door ingrijpen van de internationale coalitie.
De VS hebben in meerdere van die ontwikkelingen een rol gespeeld, en soms was dat goed voor de jihadisten, maar soms zijn ze er juist verantwoordelijk voor dat de jihadisten teruggedrongen worden.
Dat levert allemaal geen mooi ‘narratief’ op, maar het is wel dichter bij de werkelijkheid.
Het sleutelwoord in deze zin is ‘indien’. We weten eenvoudigweg niet of hij er in deze tijd nog had gezeten. Het zal ongetwijfeld niet precies zo verlopen zijn als nu, maar minder gewelddadig? Gezien het track record van Saddam lijkt me dat niet erg waarschijnlijk.
@49 Daar zijn we het over eens. Maar ik kan niet in één stuk alles behandelen. Bovenstaand narratief belicht één aspect, maar wel een belangrijk aspect. Zonder de Amerikaanse omploeging van Irak zou IS nooit de vlucht hebben kunnen nemen die het nu neemt. En ik betwijfel tevens of het zo psychopathologisch te werk was gegaan; zelfs de Taliban in Afghanistan maakten het niet zo bont.
Extremistische groepen die zijn ontstaan gedurende de Amerikaanse bezetting van Irak, die de poreuze grens tussen Irak en Syrië kunnen gebruiken om heen en weer te springen, nee, dat draagt allemaal niet enorm bij aan de huidige situatie. Kom op nou…
@lapis (#40)
Ach ja, natuurlijk. Het is moeilijk om met het aantal ‘strijders per miljoen soennitische moslims’ iets te zeggen over jihadisme, maar ook om dan de goede indicator te omschrijven.
Overigens kun je vrij makkelijk aan het aantal ‘IS-strijders per miljoen soennitische moslims in Irak en Syrie, uit Irak en Syrie’ komen. Ik ga hierbij even uit van 200.000 IS-strijders die de Koerdische strijdkrachten aanhouden, maar zeg dan dat die 200.000 zonder de ca. 20.000 ‘foreign fighters’ zijn. In Syrie wonen 18 miljoen mensen, waarvan 60% soennitisch, en in Irak 36 miljoen, waarvan 1/3 soennitisch. 200.000/(0,6*18 + 36*1/3) = 8.772 strijders per miljoen soennitische moslims, inderdaad nog wat hoger dan die bloeddorstige Suomi-Sunni’s.
@Prediker Lapis heeft wel een punt: er zijn weinig christenen uit westerse landen die het Leger van de Heer in naam, of beter nog in daad steunen. En de enige Nederlandse (of überhaupt: west-Europese) communiste die wél is afgereisd om ‘in den vreemde’ te vechten, is beroemd geworden (Tanja Nijmeijer). Ik zou het weliswaar geen ‘breed draagvlak onder moslims’ noemen, maar een moeilijke relatie is het wel: enerzijds lever je als moslimgemeenschap relatief veel jihadisten, maar anderzijds moet (en wil!) je steeds weer om het hardst schreeuwen dat ‘dit niet jouw islam is’ (om daarna veelal keihard genegeerd te worden).
@47 De Welshman was misschien geen goede vergelijking, maar laat het een werkloze Engelse zijn van Poolse afkomst (na WWII blijven hangen vanwege het communistische regime). Waarom zou die niet, uit panslavisch-nationalistische motieven, proberen de ‘Europese fascisten’ uit Kiev te verjagen? In tegenstelling tot de Welshman kan deze Engelse van Poolse afkomst wel worden geappelleerd door deze ‘missie’. Zoals je zelf zegt: de islam trekt tegenwoordig toch wel een stuk harder dan anderssoortige motieven.
@49 Ik zat even te kijken naar de feiten en beweringen die jij noemt, en kwam er achter dat ik veel van die dingen niet wist, maar jij ook niet. Zo zijn er 1,6 miljard moslims (en niet 1 miljard), is er volgens wikipedia toch wel degelijk een (rechte) lijn tussen Al-Qaida in Irak en IS nu (JTJ/AQI was eerst ook maar een groep die vooral in Irak actief was), is het internationale karakter er wel langer (de oprichter van de JTJ, voorloper van de AQI en IS(IS) was een Jordanier, Zarqawi kwam uit Zarka, Jordanie), zijn de inval in Irak en de Insurgency wel degelijk kantelpunten geweest.
Hoe dan ook: er zijn weliswaar inderdaad veel dingen gebeurd in de afgelopen 15 jaar en ik ga ook niet zeggen dat ik het beter weet. Maar de feiten die jij brengt -gedeeltelijk als ondersteuning- lijken nou ook niet geheel waarachtig. Ik ben het wel eens met je behoefte en noodzaak tot meerdere narratieven.
@47 (en ook enigszins @51): Er lopen nu verschillende standpunten en zienswijzen door elkaar. Wat Prediker in mijn optiek lijkt te zeggen (zo niet, dan mag hij me corrigeren) is dat West-Europese jihadstrijders gewoon doorsnee adolescente jongeren zijn die in hun behoefte aan avontuur willen voldoen, in Syrië daar een gelegenheid toe zien en vervolgens de ideologie er bij bedenken (dat haalde ik tenminste uit #43). Maar er zijn dan ook hele horden aan blanke adolescente jongeren die vermoedelijk ook dezelfde behoefte aan avontuur hebben, en de vraag is dan waarom die dan in veel mindere mate toegeven aan die behoefte.
Je zou dan kunnen opmerken dat blanke (niet-islamitische) jongeren die gelegenheid nou eenmaal niet hebben, maar die is er dus wel, bij het Azov-bataljon, getuige i.i.g. die ene Zweedse ex-militair met extreem-rechtse sympathieën (zie ook hier, waar ook andere mogelijke rechts-extremistische leden uit het buitenland worden genoemd). Natuurlijk richt het Azov-bataljon zich in de eerste plaats op Oekraïne, maar wat maakt dat uit als je de ideologie er toch achteraf bij bedenkt? Omdat ‘Ukraine for Dummies’ en ‘Neo-nazism for Dummies’ als boekjes niet bestaan in tegenstelling tot ‘Islam for Dummies’? (Zie wederom #43.)
Dat de ideologie van ISIS een aantrekkingskracht heeft op West-Europese moslimjongeren die niet slechts kan worden verklaard uit bijvoorbeeld hun inkomen of sociale positie (en neem anders de Hongaarse Roma-zigeuners als je niet vindt dat de sociale positie van een Zweedse moslim te vergeleken valt met iemand uit een achterstandsgezin in bijv. het VK), dat feit zelf is al zo relevant als het gaat om het duiden van de ontwikkeling van het internationale jihadisme dat ik het goed vind om dat expliciet te stellen. En waar dat dan door komt is een tweede. Jij (Krekel) bent het hier misschien ten dele mee eens, maar ik wist niet in hoeverre Prediker dat bijvoorbeeld is/was.
Mwoah, niet helemaal. Maar het het speelt zeker een rol, al is het maar omdat zowel ISIS als het veel breder geaccepteerde (en in kracht groeiende) salafisme bewegingen zijn die ideologische puurheid nastreven en daardoor zelf veel waarde hechten aan bronnen en verhalen over de vroege islam.
@52 Niet helemaal. Wat ik zeg is dat de islam voor veel van dit soort jongeren functioneert als een vernisje ter ideologische rechtvaardiging van wat volgens mij veeleer een politieke strijd is; tegen de corrupte dictators als Assad, tegen het Westers imperialisme.
Hier zijn die jongeren nobodies. De maatschappij moet hen niet, ze zijn doorgaans mislukt (het zijn niet de stagiairs bij Deloitte, zullen we maar zeggen); maar door naar Syrië en Irak af te reizen en daar deel te nemen aan de gewapende islamitische revolutie, kunnen ze iemand worden. Zelfs degenen die eerder naar Syrië trokken, gaven als reden op dat niemand een halt toeriep aan de slachtingen die Assad onder de burgerbevolking aanrichtte.
Dat is niet nieuw. Tijdens de Spaanse burgeroorlog reisden er ook uit allerlei landen jongemannen af naar Spanje om de communisten bij te staan tegen de fascisten, 32.000 in totaal; en in WOII gaven allerlei jongemannen uit Nederland zich op om af te reizen naar het Oostfront, om daar te vechten tegen het bolsjewistisch gevaar.
Ik denk dat een gevoel van vernedering – maatschappelijk en geopolitiek – veel beter verklaart wat moslimjongeren ertoe beweegt naar Syrië en Irak te vertrekken dan religieuze sentimenten. Als we dat helder hebben, kunnen we het vervolgens hebben over de aard en het karakter van de religieus-nationalistische ideologie waarin jihadisten hun levensbestemming vinden, en wat daarin appelleert aan sommige moslims.
@45
“Waar zijn de hordes blanke jongeren….”
De blanke jongeren die iets ‘goeds’ willen doen en op zoek zijn naar avontuur gaan in dienst.
@54: Maar dat het Nederlandse leger en een bende verkrachters als ISIS in één adem worden genoemd is al best erg. Op zich is het een rake opmerking, ook gezien het feit dat er bijvoorbeeld meer Britse moslims bij ISIS zitten (ong. 600) dan bij het Britse leger (480). Maar waar dat door komt is een tweede. Dat geldt ook voor dat ‘gevoel‘ van vernedering uit #53. In alle etnsiche groeperingen van Europa heb je nobodies, en in alle etnische groepen heb je mensen die zich vervreemd of zelfs gediscrimineerd voelen (iemand uit een bijstandgezin kan zich al snel gestereotypeerd voelen als lui en parasitair). Maar dat alleen verklaart het relatief enorme aantal jihadisten niet. Er is sprake van een slachtoffermentaliteit die op het moment uniek is.
@55: Dat West Europese moslims gaan strijden in verre landen is vrij plotseling gekomen. Geweld door andere groepen die zich achtergesteld voelen kan net zo plotseling komen.
Vergeet niet dat dit soort groepen nu nog hoop hebben dat hun leiders aan de macht gaan komen. Op het moment dat ze die macht krijgen of op het moment dat duidelijk wordt dat ze die macht nooit gaan krijgen, kan er vanalles gebeuren. Prediker geeft al twee uitstekende voorbeelden uit het verleden: Spaanse burgeroorlog en Oostfront. Denkbare moderne scenario’s: Griekse burgeroorlog met meevechtende AFA’s en op Breivik geïnspireerd ‘verzet tegen de islamisering’.
@52:
Nee op dit punt heb je zeker gelijk.
Ik geloof wel dat het (een groot) verschil maakt of iemand het gevoel heeft dat zijn eigen groep, of althans de groep waartoe hij zichzelf rekent, onder vuur ligt of dat het om een willekeurige andere groep gaat.
Als je het gevoel hebt dat jouw eigen groep onder vuur ligt stookt dat de sentimenten namelijk op – die, in elk geval zoals ik het zie, wel oprecht zijn – en de ideologische vlag waaronder ze vechten is dan volgens mij inderdaad van secundair belang.
Het is dus niet alléén het feit dat iemand sociaal of maatschappelijk gefrustreerd is, een andere (belangrijke) factor is dat er momenteel voor moslims (in elk geval zoals veel moslims dat ervaren) een cause ís waarvoor je je kunt inzetten.
En het liefst een geloofwaardige ‘cause’, die ook echt een beroep op je doet, jou aanspreekt met het verzoek ‘het is oorlog, kom helpen’, en het liefst nog wanneer meerdere mensen in je omgeving zich er ook voor inzetten.
En veel moslims hebben zoals gezegd het gevoel dat hun geloof en hun gemeenschap onder vuur liggen door het westen, zowel letterlijk, door kogels en bommen, als ideologisch én door ‘antiterrorisme’-maatregelen die vooral ten koste gaan de rechten van moslims … hebben dus zo’n ‘cause’.
Dat is niet vergelijkbaar met een Zweed die zich tot het Azov-bataljon aangetrokken voelt, die moet zo’n ‘cause’ er met de haren bij slepen. Dan volgens mij beter vergelijkbaar (zij het in mindere mate) met een Noord-Ier (in tijden her) die zich tot de IRA aangetrokken voelt, of een zwarte Amerikaan (ook al in tijden her) die zich tot het (militante) zwarte nationalisme aangetrokken voelde, of bij iedere willekeurige revolutionaire beweging.
En misschien zit er trouwens wel een wetmatigheid achter: hoe kanslozer/gefrustreerder iemand is, hoe sneller hij geneigd is zo’n ‘cause’ te ervaren (gedreven door uitzichtloosheid en de wil om zich af te reageren) en er zich bij aan te sluiten.
C × F = H
Waarbij C de mate van ‘echtheid’ of ‘prangendheid’ of zeg maar de kracht van de roep van ’the cause’ (of: ‘de (goede) zaak’) is, F de mate van frustratie, en H de neiging to (in de woorden van H.L. Mencken) hoist the black flag, and begin slitting throats.
Of eigenlijk: F↑ = eC↑ en: eC↑ = H↑
(eC voor ‘ervaring van roep voor the cause’ … )
(excuses als ik (meer) onzin (dan gebruikelijk) uitkraam trouwens, ik heb een beetje haast en om tijd uit te sparen heb ik gewoon maar iedere vorm van reflectie achterwege gelaten … )