COLUMN - Met het probleem van arbeidsmigratie binnen de EU kunnen we eigenlijk maar op twee manieren omgaan: opbouw of afbraak. Het kabinet kiest voor afbraak.
Twee weken geleden zagen we hoe enkele VVD-ers politici die iets aan de EU willen veranderen wegzetten als gevaarlijke gek. Het duurde even voordat de tik terug kwam, maar die kwam.
Martin Schulz: ‘Ik weet dat Frits Bolkestein weer van zich laat horen, maar ik reis aardig wat rond in Europa en in veel landen kennen ze hem alleen nog van zijn richtlijn: de Bolkesteinrichtlijn. De volledige deregulering van de dienstensector in Europa. Niets heeft de mensen meer tegen de EU gemobiliseerd dan die richtlijn.’
De Bolkesteinrichtlijn? Het gaat om de richtlijn die lidstaten verplicht hun dienstenmarkt open te zetten voor aanbieders uit andere lidstaten. Met andere woorden, een Poolse vrachtrijder of aannemer kan hier aan het werk tegen de arbeidsvoorwaarden van Polen.
Gevolgen: grote instroom van goedkope arbeid in landen met hogere lonen (lees: Nederland). In deze landen loopt vervolgens de werkloosheid op en komen de lonen en het hele sociale stelsel onder druk te staan. De droom van iedere vrije marktfundamentalist, maar de grote angst van de werknemer.
Deze week debatteerde de Kamer over de aankomende openstelling van Nederland voor Bulgaren en Roemenen. De PVV en de SP pleitten er voor de grenzen eenzijdig dicht te gooien. Maar dat is getuigenispolitiek. De draak van Bolkestein is in 2006 al afgehamerd. Afschaffen die richtlijn? Dat duurt minstens een decennium.
Asscher wil binnenlands de wetgeving zoveel mogelijk aanscherpen om de ergste uitbuiting te voorkomen. Hij voelt daarbij wel wat voor de discussie over arbeidsmigratie, maar houdt toch vast aan het principe van open grenzen. Dat kent immers ook voordelen.
Marktdenkers zullen hier sussende woorden spreken. Arbeidsmigratie, dat is slechts een tijdelijk verschijnsel, zullen ze zeggen. Naar verloop van tijd ontstaat er een welvaartsevenwicht, en normaliseren de betrekkingen weer.
Dat klopt. Maar de vraag is hoe dat gebeurt. Het kan op twee manieren.
De eerste manier is die waarin ons eigen land zijn sociale wetgeving stap voor stap afbreekt. Lees: lagere lonen, minder bescherming voor werknemers en een kleiner vangnet. We zijn al hard bezig. Naar verloop van tijd kunnen we weer op gelijk niveau concurreren met Oost-Europese werknemers en vindt er geen arbeidsmigratie meer plaats. Hiep hiep hoera.
De tweede manier is dat het arbeidsrecht op Europees niveau wordt aangepast. Via de EU worden lidstaten gedwongen om niet alleen de rechten van werknemers zeker te stellen en te waarborgen, maar ook een geïndexeerd Europees minimumloon in te stellen en zelfs een deugdelijk vangnet in te richten. Europa wordt sociaal.
Deze laatste route wordt door het zittende kabinet helaas afgeschoten. Impliciet kiest onze regering dus voor de eerste route.
Ondertussen zitten we in een overgangsfase en is het politiek opportuun om de kiezer te lijmen met inhoudsloos euro-scepticisme. Zelfbenoemde eurosceptici als Mark Verheijen proberen dan ook handig mee te liften op het anti-EU sentiment. Maar de andere dag noemt Mark de EU zoals deze nu is helemaal pico bello. Een socialer Europa? Dat nooit!
Het echte gevaar van de EU zit bij dit soort doorgeslagen marktliberalen, die de EU gisteren overleverden aan ‘de vrije markt’ en vandaag door te jijbakken het repareren van de puinzooi die ze zelf hebben aangericht proberen te verhinderen.
Reacties (36)
“PVV en SP pleitten er voor de grenzen dicht te gooien, dat is getuigenispolitiek”
Het vertraagt wel de sociale afbraak die, iets trager, ook onder Asscher gebeurt. Openstelling bevordert de afkeer van de EU.
Klopt, en ook mee eens, maar het probleem daarmee is dat het helemaal niet kan. Als we het zouden doen zullen we ongelijk halen bij de rechter.
Deze EU is er voor de handel en bedrijfswinsten..maak er dan ook een selfsupporting handelsorganisatie van en laat alle integratie van lidstaten en bestuur daarvan maar gewoo varen, want de unificering van deze EU sklaat neregsn op en wordt uiteindelijk een groot fiasco.
Oost en Zuid blijven permanent financieel afhankelijk van de rest en kunnen niet concurreren tegen de dollarlanden omdat de euro overal even duur is.
Dat deze scheve situatie zich blijft wreken zal duidelijk zijn..totdat..er een lumpsum verdeling )alle winsten-alle schulden op een hoop’ ontstaat waarbij de economie van deze EU drijft op de inkomsten uit Noord en West.Maar ook dat is dus een weinig aantrekkelijk scenario.
Een handelsorganisatie is een veel beter alternatief en laat de overige nationale perikelen bij de lidstaten onverlet.
Minder sociale problematieken dus
“Asscher wil binnenlands de wetgeving zoveel mogelijk aanscherpen om de ergste uitbuiting te voorkomen.”
Wat dacht de heer Asscher ervan om gewoon de bestaande wetten eens echt te gaan handhaven, de arbeidsinspectie beter te laten controleren of cao’s en andere wetgeving wordt nageleefd en dus het personeel flink uit breiden?
De belastingdienst kan, bij voldoende kwalitatieve bezetting schijnconstructies goed aanpakken. Even met collega Weekers afstemmen, de kans dat die het begrijpt en kan implementeren schat ik op 0,0% (zie ABVA-KABO rapporten). Maar als vice-premier moet je toch wat aan de personele bezetting in je kabinet kunnen doen?
Als daarnaast de boetes op een dusdanig niveau worden gebracht dat een bedrijf bij herhaaldelijke overtreding gegarandeerd failliet gaat en wordt leeggeplukt, is het probleem snel opgelost.
De Nazi’s zijn niet dood ,maar hebben hun normen en waarden slechts aangepast .
Rutte steunt eerst de anti Verhofstadt- UKIP en gaat dan nu in zee met het Vlaams belang / Verhofstadt .
Er komt als het goed is binnen 7 jaar een revolutie in Europa die gaat zorgen voor een Libertarish socialistisch systeem : http://nl.wikipedia.org/wiki/Libertarisch_socialisme
De VVD naait de “gewone” Nederlander en kruipt nog steeds in de reet van het grootbedrijf. What’s new?
“Volkspartij” voor vrijheid en democratie? Muhahaha! Heb gelukkig mijn partijlidmaatschap al een tijd geleden opgezegd..
@2: dooddoener. Maar goed.. laat de boel maar klappen wat mij betreft.. ik draag mijn steentje wel bij
Deed me denken aan stukje in Trouw vandaag over die vermeende eenzijdige SP-opstelling wat betreft arbeidsmigratie – http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/article/detail/3557444/2013/12/06/SP-waakt-ook-over-belang-Pool-en-Bulgaar.dhtml
@Jos: Het probleem is volgens mij nu juist dat de EU helemaal op bedrijven gericht is. Vrij verkeer van personen, maar totaal geen afspraken over arbeidsrelaties, ja, dan krijg je dat bedrijven de goedkoopste arbeidskrachten gaan inhuren en worden de sociale stelsels ondermijnd. Er is dus juist een gebrek aan sociale regelgeving.
Het is dus volgens mij: of de hele EU opgeven, dus ook de handelsnatie, en dan ook de grenzen en tariefmuren weer optrekken en de bedrijven kunnen de tering krijgen (niet mijn voorkeursscenario), of als een haas de achterstand in sociale wetgeving inlopen en goede centrale afspraken maken over sociale zekerheid.
Nu, als er sociale regelgeving op Europees niveau moet komen, wil ik dat wel democratisch gecontroleerd ingevoerd zien. Dat zou helemaal de eerste stap moeten zijn: democratisering van Brussel zelf (even los van de vraag naar hoeveel macht daar ligt). Een lange weg te gaan.
Een andere route zou zijn de Cameron-route: vrij verkeer beperken totdat er gelijkheid in rechten is ontstaan. Een paardenmiddel, maar op zich kan het een mooie aandrijver zijn.
@Letaupe: Helemaal mee eens, maar volgens mij gaat de heer Asscher ook vrij ver in je verhaal mee. Ik ben hier natuurlijk in de rol van zeikende columnist, maar ik vind dat hij er vrij realistisch in staat.
@Sikbock: Dooddoener, dat zeker, maar helaas de realiteit. Willen we werkelijk iets veranderen aan de grenzen dan gaat daar hoe dan ook tijd overheen. Voor de acute problemen vormt dat dus geen oplossing. PVV en SP doen alsof dat wel zo is, maar daarmee houden ze wel hun kiezers voor de gek. “De boel laten klappen?” Wat stel je je daarbij voor? Als wij de middelvinger opsteken naar de wereld om ons heen klapt het hier het eerst. Zitten de meesten hier volgens mij ook niet op te wachten.
@Bas: Ze hebben zeker gelijk in hun verdediging – de SP heeft andere motieven dan de PVV. Wat mij tegenstaat aan het SP verhaal is dat ze geen realistisch verhaal hebben voor de korte en lange termijn. Dan heb ik meer vertrouwen in Asscher, die probeert op korte termijn lokaal te redden wat er te redden valt, en voor de lange termijn de berichten van Cameron niet meteen afbrandt maar betitelt als interessant.
@10: allemaal leuk en aardig, maar als die Bulgaar of Roemeen voor de helft wil werken doet ie dat.. Maakt ie voor zijn thuisbegrip nog een dik slaris..
De werkgevers profiteren daarvan en geen mallemoer die daar wat aan kan veranderen.. Ik zie ze hier bij mij in de buurt in de bouwmarkt ( naast de polen) al in flinke getale rondlopen trouwens..
D’r zullen wel weer flink wat extra Nederlandse truckers, bouwvakkers, loodgieters en elektriciens de ww en bijstand ingedreven gaan worden.. En dan hebben we het nog niet eens over de jongeren die van school komen en straks geen werk meer kunnen vinden..
Alle symboolpolitiek ten spijt
@11:
Meebewegen hè? Wel eens van aikido gehoord? http://nl.wikipedia.org/wiki/Aikido
Meegeven dus en de beweging van de tegenstander versterken. De EU vloert zichzelf dan wel. Verhofstadt +1!!
Ik ben dan ook tegen lapmiddelen. Jammer voor de “paupers” die in het stof bijten, maar goed, ik red mezelf wel..
@Sikbock: Zeer zeker, zo werkt dat. En je kan dat die Oost-Europeanen en zelfs die werkgevers niet kwalijk nemen (en ook incidentele werknemers: als jij je badkamer voor de helft van het geld kan laten verbouwen…). De fout zit hem in het systeem. En inderdaad, op korte termijn valt daar helaas heel weinig mee te doen, alleen ermee te leven. Vandaar dat ik de opstelling van Asscher pragmatisch gezien wel een goede vindt. Wat ik mis in de hele politiek is een lange termijnvisie op Europa.
@Sikbock (@13): Verhofstadt heeft nog een visie. Zeker niet voor 100% eens, maar hij pleit tenminste voor democratisering. Om de boel te laten klappen denk ik dat we de zaken het best helemaal kunnen laten zoals het is. Dus VVD +1. Alleen, ik ben niet zo van dat omelet en die eieren, en ik heb geen enkele garantie dat na de klap de zaken de goede kant op zouden bewegen. Liever pleit ik dan ook voor een democratisch én sociaal Europa. Nog een lange weg te gaan. Ik vrees dat het de komende tijd doormodderen blijft – vlees nog vis.
@14: Ze moeten de premie voor de bijstand/ww bij de werkgevers legen, betalen ze nu ook maar dan via het loon van de werknemer, veel niet Nederlanders in dienst; hogere premies.
Moet je eens zien hoe vlug degenen die nu door goedkopere krachten van de markt gedrongen worden in dienst worden genomen.
@15:
keep on dreaming en pleit maar een eind weg.. ain’t gonna happen
@16: mag niet van de rechter. artikel 1: discriminatie op grond van nationaliteit!
hè? klokwerk?
@18: Is geen discriminatie, ze mogen in dienst nemen wie ze willen, je zorgt er alleen voor dat ze net zoveel moeten betalen als voor een nederlandse werknemer, doen ze dat niet aan de werknemer zelf dan maar als extra toeslag aan de fiscus.
@19: de fiscus mag niet discrimineren
@GBH: Dat zou een manier kunnen zijn, ware het niet dat ik vrees dat Sikbock gelijk heeft, en dat buitenlandse-doch-toch-EU-werknemers extra belasten gezien de huidige regelgeving een no-go is.
Belangrijker: de meeste van die mensen worden volgens mij niet in loondienst ingehuurd, maar als ZZP’ers, of via een ‘buitenlands bedrijf’. En ZZP’ers in zijn geheel extra belasten lijkt mij ook niet gewenst.
@Sikbock: Eens dat het onrealistisch-idealistisch lijkt, maar ‘het systeem laten klappen’ schijnt mij hetzelfde toe. Vandaar dus de vrees voor het doormodderen, wellicht het slechtste en meest realistische scenario.
@21: Dan doe je het zonder extra toeslag, leg de rekening voor de ww/bijstand direct bij de werkgevers, hoe meer mensen uit de ww/bijstand hoe minder premie ze moeten betalen. Alleen bij een crisis kan de overheid vanuit een reserve potje eventueel bijspringen.
Een ZZP-er is geen werkgever.
@22: resistance is futile..
@21: ze zullen de paupers hun stemrecht moeten afnemen.. of gewoon moeten opschalen naar een niet democratische EU .. dat is de enige manier waarop het gaat “werken”.. succes met je lapwerk
@21 “Belangrijker: de meeste van die mensen worden volgens mij niet in loondienst ingehuurd, maar als ZZP’ers, of via een ‘buitenlands bedrijf’. ”
Klopt. Die hebben dus geen werknemer- werkgever relatie, maar worden ingehuurd voor een dienst. Ze zijn hun eigen werkgever.
Hun factuur ligt echter een stuk lager dan die van De Nederlandse equivalent. De opdrachtgever draagt, net als bij een NL zzper geen lasten af; dat is al in het factuur bedrag verdisconteerd. De zzper draagt de lasten af.
@22 zie boven. Ze krijgen dus geen ww. Alleen eventueel bijzondere bijstand (is geen gewonen bijstand).
Een Pool factureert voor een klus 100 euro. Een Nederlander 200 euro. Na aftrek van kosten vormt de winst het salaris. De Nederlanders houdt minimumloon over na betaling fiscus. De Pool minder dan minimumloon.
Wanneer je dit wil inperken, perk je het gehele commerciele proces in, waar ook toe behoort om een klus binnen te krijgen een extreme korting geven.
Een aantal rake opmerkingen @0. Een belangrijk punt echter:
In deze landen loopt vervolgens de werkloosheid op en komen de lonen en het hele sociale stelsel onder druk te staan.
Alle onderzoeken, zowel nationaal als internationaal, wijzen uit dat van verdringing op de arbeidsmarkt maar weinig sprake is. In een belangrijke mate doen Polen werk dat aanvullend is, dat anders niet gedaan wordt. Toevallig heeft mijn buurvrouw haar huis deze week op laten knappen. Twee Polen ingehuurd voor 15 euro pp. Ze kon het laten doen omdat de prijs zo laag was. Die Polen zijn ook consumenten en geven hier geld uit, hetgeen goed is voor de economie.
Waar bijvoorbeeld ook nooit onderzoek naar is gedaan is of wij überhaupt nog wel bv een tuinbouw zouden hebben gehad als we geen buitenlanders zouden hebben gehad. Wat zou dat betekend hebben voor de economie? Voor de betalingsbalans?
@26:
Is niet waar flip, er zijn zat onderzoeken die dat wel stellen. Je geeft zelf al een voorbeeld van Polen die een huis verbouwen tegen een vergoeding waarvoor Nederlanders dat simpelweg niet kunnen. Maar ff voor de goede orde:
Titel: VERDIEPING – 90 Naar een ‘fair and genuine European labour market? – Leidt stimulering van arbeidsmobiliteit tot een ‘echte’ en ‘sociaal rechtvaardige’ Europese arbeidsmarkt, of leidt dit vooral tot uitbuiting van EU-werknemers en verdringing van laagopgeleide werknemers in ontvangende lidstaten? Ter beantwoording van deze vraag gaat de auteur allereerst na hoe het Europese ‘vrije werkverkeer’ zich verhoudt tot de wijze waarop een ‘echte’ arbeidsmarkt functioneert. Vervolgens vergelijkt ze de Europese nadruk op arbeidsmobiliteit met de Amerikaanse. Daarna komt de praktijk aan bod; de Europese arbeidsmobiliteit is juist aan de onderkant van de arbeidsmarkt toegenomen. Dit leidt tot sociaal onrechtvaardige situaties. Het moet dus anders, maar hoe?
Auteur: M S Houwerzijl
Jaar: 2013
In: TRA : tijdschrift recht en arbeid, ISSN 1876-0465
Nummering: afl. 5; (2013), afl. 11, pag. 5-10 (6)
Over liegende VVD’ers:
Henk Kamp kan er ook wat van. Twee jaar geleden, als minister van Sociale Zaken in Bruin I, beweerde hij dat Oost-Europeanen zo vaak een uitkering hebben. Ik heb daar nog een artikel over geschreven:
http://www.flipvandyke.nl/2012/01/ook-minister-kamp-goochelt-met-cijfers/
Het sociale stelsel komt helemaal niet onder druk te staan. Het aantal uitkeringen is in verhouding een stuk lager dan vroeger, dankzij het gehak de afgelopen jaren. Het zijn allemaal afleidingsmanoeuvres om nog meer te hakken in de sociale zekerheid.
De enige uitkering waar je zorgen over moet maken is de WAJONG, maar die heeft helemaal niets te maken met Polen.
Recente immigranten uit Oost-Europa leveren door hun zeer geringe gebruik van de sociale zekerheid nu juist een bijdrage aan het betaalbaar houden daarvan.
@27 Je leest niet goed: de verbouwing was niet gebeurd als het niet zo goedkoop was geweest.
@29:
Ik lees wel goed, en jij verkondigt leugens. Jij stelt dat ” Alle onderzoeken, zowel nationaal als internationaal, wijzen uit dat van verdringing op de arbeidsmarkt maar weinig sprake is.”
Dat is kul. Ik geef je 1 concrete bron, maar als je even op google scholar kijkt zul je vele artikelen/onderzoeken vinden met gelijke strekking.
” de verbouwing was niet gebeurd als het niet zo goedkoop was geweest.”
Dus er is een dienst gelever ver onder de Nederlandse kostprijs. Dat is een staaltje redenering in de trant van: dit t-shirt kost maar 2 euro omdat kindjes in Azie zo goekoop zijn. Anders was dat t shirt helemaal nooit gemaakt. En dat noem je dan geen werkverdringing.
@30 En wat is concreet aan die bron? Waar is de link naar het artikel?
Ik heb er hier een voor je van de OECD:
http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/social-issues-migration-health/international-migration-outlook-2013_migr_outlook-2013-en#page2
Dat is mijn laatste reactie want als ik voor leugenaar wordt uitgemaakt dan ben ik tegenwoordig snel klaar.
” Recente immigranten uit Oost-Europa leveren door hun zeer geringe gebruik van de sociale zekerheid nu juist een bijdrage aan het betaalbaar houden daarvan.”
Uit recent onderzoek is ook gebleken dat met name lageropgeleiden een loonmatiging hebben van 0,3% tot 0,8% hebben ondervonden door alleen al de toetreding van MOE landers.
@31:
“En wat is concreet aan die bron?”
Wat is er niet concreet aan bedoel je zeker?
” Dat is mijn laatste reactie want als ik voor leugenaar wordt uitgemaakt dan ben ik tegenwoordig snel klaar. ”
Tja, en dan knal je een document met bijna 500 pagina’s mijn kant op en claim je de moral highground. Veel succes verder he, voor mij heb je afgedaan.
@Sikbock: De EU is al niet-democratisch. Het is een samenwerking van democratieën, maar de belangrijkste centrale organen missen directe democratische controle. Dat is nu juist één van de problemen ervan.
@Noortje: Dat is inderdaad precies zoals het zit, dank.
@Flip & Mister P: De waarheid ligt een beetje in het midden.
Zeker is het zo dat de arbeidsmigranten netto gezien geld in het laatje brengen (of geld besparen), maar in die nationale optelsom deelt de aannemer die zijn baan verloren is niet in het geluk.
En ook is het zo dat veel Oost-Europeanen werk doen dat wellicht anders nooit gedaan zou zijn.
Maar dat er aannemers en vrachtrijders hun baan verloren mede door concurrentie van arbeidsmigranten is ook een feit en ook al aangetoond.
Het zou onzinnig zijn te stellen dat het zware weer voor de sociale zekerheid puur en alleen is veroorzaakt door arbeidsmigratie. Het heeft ook alles te maken met de exportpositie, de crisis, en de neoliberale denkwijze in Den Haag.
Maar het is wel een factor die meespeelt. En arbeidsmigranten maken inderdaad weinig gebruik van sociale voorzieningen, ze betalen ook weinig premie, en degenen die hun baan verloren hebben door arbeidsmigratie maken juist wél gebruik van sociale voorzieningen. Dat maakt het dat de druk erop wel toeneemt.
@34 Ze doen niet alleen werk dat anders niet zou zijn gedaan, maar ook uitgaven die anders niet zouden zijn gedaan. En dat zorgt weer voor nieuwe banen. Arbeidsgelegenheid is geen constante, maar een dynamische grootheid. Al die vrouwen die de afgelopen 50 jaar zijn gaan werken hebben ook niet voor meer werkloze mannen gezorgd.
Dat klopt, maar het probleem is nu juist dat ze die arbeidsmigranten helemaal niet zoveel verdienen en van dat wat ze verdienen wordt veel uitgegeven in het thuisland.