ACHTERGROND - Aanstaande donderdag 30 mei wordt de hemelvaart van Jezus Christus herdacht. Het is ook de dag dat in Brugge de Heilig-Bloedprocessie wordt gehouden waarbij een relikwie van het heilig bloed van Christus plechtig wordt rondgedragen. Dat gebeurt komende Hemelvaartsdag voor de tweehonderdste maal op rij. Op rij, want de traditie is al veel ouder en dateert uit de Volle Middeleeuwen, maar werd diverse keren onderbroken, onder andere door godsdienstoorlogen in de periode 1579 tot en met 1584. Het feit dat de Brugse Bloedprocessie sinds 2009 op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel werelderfgoed staat, doet vermoeden dat het hier om meer gaat dan een louter actueel religieus gebeuren.
Er zijn in de Lage Landen overigens nog meer steden met een Heilig Bloedprocessie, bijvoorbeeld: Meigem en Hoogstraten in België en Boxtel in Nederland. Maar die in Brugge is veruit de meest uitgebreide en spectaculairste.
‘Heilig’ of ‘Kostbaar bloed’
Met deze term wordt een reliek bedoeld dat volgens de overlevering van Jezus Christus afkomstig is. Het kan hierbij gaan om bloed van Jezus zelf, meestal bloed dat gevloeid is bij zijn kruisiging (eerstegraads reliek) en afkomstig uit Jeruzalem of een andere plaats uit het Heilige Land, dan wel wijn die volgens de katholieke traditie bij de eucharistie verandert in het bloed van Christus (tweedegraads reliek). Hiermee moet wel iets bijzonders gebeurd zijn (een mirakel). Voorbeelden van zulke eucharistische wonderen zijn het Heilig Bloed te Lanciano en het bloedwonder in Boxtel in 1380, waaruit de zojuist genoemde processie aldaar is ontstaan. Deze eucharistische bloedmirakels komt men in grote getale tegen, in tegenstelling tot de eerstegraads bloedrelieken. Omdat Jezus bij het Laatste Avondmaal de aldaar genuttigde wijn zijn bloed – althans het ‘bloed van het verbond’ – noemt, hebben verhalen over het Heilig Bloed ook vaak met de Heilige Graal te maken, maar dit is een apart en bijzonder complex verhaal.