Geert Wilders en aangifte-ambivalentie

Veertien moslimorganisaties hebben aangifte gedaan tegen Geert Wilders. Het is een logische stap. Je mag verwachten dat mensen zich verweren tegen haatspraak, zeker als die zich structureel richt op een bevolkingsgroep. Het recht is er niet om stof te verzamelen in wetboeken, maar om te worden toegepast. Volkomen terecht. En toch wil ik het niet. Niet omdat Wilders beschermd moet worden tegen de wet, maar omdat elke aangifte hem voedt. Het is zijn zuurstof, en met de verkiezingen in aantocht, zie ik de zetels alweer stapelen. Iedere keer dat hij de rol van vervolgde vrijheidsstrijder kan spelen, trekt hij zijn electoraat dichter naar zich toe. Het is een theater dat hij al twintig jaar perfectioneert: slachtoffers van zijn woorden worden figuranten in zijn verhaal. Er zit ook iets onbevredigends in het vertrouwen op juridische procedures tegen politieke retoriek. De rechter kan een uitspraak doen, maar het gif blijft circuleren. Haal je het van X/Twitter, dan duikt het op in talkshows. Haal je het uit talkshows, dan wordt het gedeeld in appgroepen. Misschien is dat de conclusie: dat een aangifte nooit het echte probleem oplost, maar hooguit het decor even verandert. Het publiek blijft hetzelfde, de hoofdrolspeler ook. En zolang we in dit land blijven doen alsof haatspraak een meningsverschil is dat je in de rechtszaal kunt afhandelen, zullen we keer op keer toekijken hoe dezelfde man het toneel betreedt met dezelfde teksten, alleen in per verkiezing een net iets groter theater. Want als het in Nederland tegenwoordig over de vrijheid van meningsuiting gaat, gaat het meestal niet meer over een beginsel, maar over het verdedigen van  het recht om naar beneden te trappen zonder ooit omhoog te kijken. Het is de vrijheid van de boksbal die nooit terug kan slaan. En daarom voelt het terecht dat deze aangifte er ligt. En tegelijk ook niet, omdat het Wilders alleen maar meer munitie geeft. Misschien is dat wel het ergste: dat je weet dat beide uitkomsten verkeerd voelen, en dat er geen versie van dit verhaal is die niet in zijn voordeel werkt.

Door: Foto: Roel Wijnants (cc)

Closing Time | Slift

, door

Eén van de vele mooie aan de Zomerfeesten in Nijmegen (ja, officieel inmiddels de Vierdaagsefeesten, maar ach) is dat er op maandag op het Valkhof Festival, gehouden op een prachtige plek in een park tussen de middeleeuwse ruïnes) op maandagavond altijd herrie wordt geprogrammeerd.* Eerder leidde dat bijvoorbeeld tot Closing Times zoals deze.

De afgelopen editie maakte ik kennis met Slift: een Frans gezelschap, dat allerlei stijlen door elkaar gooit en er een mooi geheel van brouwt. En nu mogen jullie er ook van genieten.

Foto: Rien Hack, Mens en Machine, Rijksmuseum, CC0, via Wikimedia Commons.

Hoe AI de wetenschap slechter maakt. Of beter

, door

COLUMN - Betekent de komst van AI dat de problemen voor de wetenschap alleen maar erger worden? Ja, zeggen Sayash Kapoor en Aravind Narayanan, auteurs van het weblog (en boek) AI Snake Oil, in een kraakhelder betoog.

Hét probleem van de moderne wetenschap in de afgelopen decennia is misschien wel dat het zo gericht is op kennis. Daardoor raakt het inzicht, het begrip, gaandeweg buiten beeld. We weten steeds meer dingetjes over de wereld, maar we ons daadwerkelijk begrip blijft daarbij ver achter. Dat betekent onder andere dat terwijl het aantal beroepswetenschappers wereldwijd explosief is gegroeid in de afgelopen eeuw, de grote wetenschappelijke doorbraken daarbij zijn achtergebleven. Heel veel zaken die de grote wetenschappelijke vragen waren na de Tweede Wereldoorlog, staan nu nog steeds open. Ondertussen zijn de investeringen in onderzoek bij de belangrijkste investeerders (de VS, China, Japan, Duitsland, Zuid-Korea, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk) tussen 2001 en 2021 verviervoudigd.

Verstikkend

Dat dit zo is gegaan is begrijpelijk. De wetenschap is geprofessionaliseerd en daarbij hoort verantwoording aan de samenleving, en die verantwoording neemt vaak de vorm aan van kwantificatie: een wetenschapper moet zo-en-zoveel artikelen per jaar publiceren. Dat is gemakkelijker te doen als je naar feiten zoekt (zo’n feit heb je wel of niet gevonden) dan als je zoekt naar inzicht (dat veel subjectiever is). Precies de explosieve groei van de beroepswetenschap heeft dat allemaal nog veel sterker gemaakt: je moet bepaalde procedures volgen om tot bewijsbare resultaten te komen. Degene die jarenlang zoekt naar het juiste inzicht heeft het lastig in de rat race, zeker als dat zoeken ook nog vruchteloos blijkt te zijn. Het effect is dat er jaarlijks miljoenen wetenschappelijke artikelen worden gepubliceerd die vrijwel geen van allen beklijven.

Foto: Marek Pospíšil on Unsplash

Elke journalist ziet en hoort te veel in Gaza

, door

Afgelopen zondagavond 10 augustus 2025, 23:35 lokale tijd, vloog er boven het Al-Shifa-ziekenhuis in Gaza een Israëlische drone. Onder de tentdoeken bij de ingang zaten verslaggevers te werken, verbonden aan Al Jazeera en lokale nieuwsdiensten. Daar werd Anas Al-Sharif, een 28-jarige journalist die de oorlog sinds het begin van dichtbij had gedocumenteerd, geraakt door een raket. Hij stierf samen met vier collega’s en twee anderen, onder wie zijn neef. Enkele minuten eerder had hij op X geschreven: “If these words reach you, Israel has succeeded in killing me and silencing my voice.”

Israël verklaarde later dat hij in werkelijkheid een Hamas-commandant was, betrokken bij raketaanvallen. Bewijs? Geen. Onafhankelijke verificatie? Afwezig. Het enige dat werd geleverd was een herhaling van een bekend script: dood een journalist, noem deze daarna een Hamas-strijder of -sympathisant, en vertrouw erop dat de internationale verontwaardiging wegslijt tussen de volgende nieuwsberichten over “veiligheidsoperaties” en “doelgerichte acties”, eh sorry, moordpartijen.

Wie de afgelopen jaren heeft opgelet, kent dit draaiboek. Van Shireen Abu Akleh tot de tientallen lokale verslaggevers die sinds 2023 in Gaza zijn omgekomen: het verhaal is altijd hetzelfde. Een kogel, een raket, een droneaanval. Daarna volgt de verklaring dat het doelwit “geen echte journalist” was. Soms wordt er een wazige foto of vaag document getoond, soms zelfs dat niet. Bijna nooit wordt er hard bewijs overlegd. En bijna altijd blijkt later uit onafhankelijke onderzoeken dat de claims niet of nauwelijks standhouden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Suffer Our Dominion

, door

Tja… als zelfs de black metal bands beginnen te zingen dat we onze moeder aarde grondig naar de kloten aan het helpen zijn, dan is er echt wat aan de hand. Black metal, weet u nog? Vrij extreem subgenre van de metal, herkenbaar aan de hoge (krijs)vocalen, de vaak matige productie van de muziek en een bezongen thematiek die vooral de duivel, de hel, o ja, en satan behandelt.

Op de sofa bij Griet | Zomergasten met Eva Crutzen

, door

RECENSIE - In het allereerste fragment dat Eva Crutzen liet zien tijdens Zomergasten stonden mensen op een tien meter hoge duikplank zich in allerlei bochten te wringen voordat ze wel of niet besloten te springen. Volgens Crutzen keken we hier naar angst die overwonnen werd. Volgens presentatrice Griet op de Beeck zagen we twijfel. 

Eigenlijk vroeg ik me dat steeds af tijdens het kijken naar deze uitzending: is Eva Crutzen bang om te zeggen wat ze wil of is ze een aartstwijfelaar die nooit zeker weet wat ze denkt? In mijn lange, zeer gerespecteerde Zomergastenkijkcarrière heb ik niet vaak iemand gezien die zo moest worstelen om de juiste woorden te vinden. Meer dan eens moest ze een antwoord schuldig blijven en vroeg ze Op de Beeck wat zij vond. 

Ergens aan het begin van de avond, toen ze haar gedachten niet op een rij kreeg, richtte ze zich ineens tot een paar mensen buiten beeld. ‘Kunnen jullie stoppen met praten, want ik word er enorm door afgeleid’, zei ze. Waarna ze zich hernam. Nu was het mijn beurt afgeleid te zijn, de zomergastenillusie was immers achteloos verbroken: er zitten kennelijk meer mensen in de zomergastenstudio. Mensen die net als ik moeite hadden om hun aandacht erbij te houden. Maar die anders dan ik besloten hadden om er maar gewoon doorheen te gaan praten. Daarna leek het even wat beter te gaan en wist Crutzen zowaar wat coherente zinnen te produceren, maar al snel verviel ze in het kenmerkende gehakkel. 

Foto: VPRO Zomergasten met Eva Crutzen Foto © Bas Losekoot

Zomergasten 2025 met Eva Crutzen

, door

Sargasso’s recensie leest u hier.

“Zware, universele thema’s, zoals rouw, eenzaamheid en buiten de boot vallen, op een lichte manier vertellen”. Dat wordt vanavond de insteek van Eva Crutzen voor haar Zomergastenavond.

Eva Crutzen is cabaretière, zangeres, actrice en sinds vorig jaar ook regisseuse en producent. Bekend van televisieseries als Promenade, Klikbeet en Tropenjaren. Vorig haar verscheen de zesdelige televisieserie ‘Bodem’, door haarzelf geschreven, geproduceerd en geregisseerd.

Zware thema’s op een lichte manier vertellen. En wel hierom (uit interview met Anouk Kragtwijk voor het NRC, 12 februari 2020):

Ik heb een allergie voor sentimentaliteit. Dat wordt soms zo lelijk gedaan. Ik ben bang om pathetisch te worden. Dat mensen het idee krijgen dat ik mijn verdriet uitmelk.

Het gaat dan over ‘Opslaan als’, een van haar meest persoonlijke cabaretvoorstellingen over het fenomeen ‘herinneringen’.

Bleven herinneringen maar voor altijd scherp, mijmert Eva Crutzen (30) in café de School in Amsterdam. De stem van haar moeder, de geur van haar haar

Op jonge leeftijd (11 jaar) verloor Eva Crutzen haar moeder en 20 jaar later merkt ze dat herinneringen aan haar moeder vervagen. “Dat vind ik zo schrijnend, alsof ik haar voor een deel verlies”.
Toch is er geen houdbaarheidsdatum aan rouw, zegt ze in een interview bij Kunststof, naar aanleiding van over de serie ‘Bodem’, waarin het thema rouw centraal staat

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Deep Within the Corners of My Mind

, door

Melody Gardot is een pianiste, gitariste en jazz-zangeres uit New Jersey. Ze besloot zich aan de muziek te wijden na een auto-ongeluk in 2003: zingen hielp haar brein om te herstellen.

Inmiddels is ze zes studio-albums en talloze live-optredens verder.

Closing Time | Bonnie & Clyde

, door

Serge Gainsbourg verwekte op 58-jarige leeftijd nog een zoon bij een Frans model, en deze Lucien (bijnaam Lulu) heeft de muzikale genen van zijn vader geërfd. Lulu treedt ook regelmatig op.

In 2011 maakte hij in samenwerking met tal van artiesten (waaronder Iggy Pop en Johnny Depp) de plaat ‘From Gainsbourg to Lulu‘, een ode aan het oeuvre van zijn illustere vader.

Closing Time | Charge

, door

Als Elbow klinkt als een jaren ’90 band, dan kan dat wel kloppen. Ze bestaat namelijk al sinds 1990. Doorbreken deed ze echter pas echt in 2008 met hun vierde studioplaat, The Seldom Seen Kid.

Dit liedje komt echter van een later album, The Take Off and Landing of Everything (2014).

Vorige Volgende