Tweespalt | Terrorist?

Deze week: Hoe bekijkt met een beschilderd oppervlak, of een vrolijk verhaal in droeve bewoordingen
Vandaag gaan we dieper in op het waarom van het bestaan van kunst: zien. Want, by jove, het bestaat als we het kunnen zien. Paar eenvoudige borrelvragen: kijkt iedereen op dezelfde wijze naar kunst? Heeft een willekeurig persoon gelijk als hij een voorwerp uitroept tot zijnde kunst? En vooral: op welke manier kijkt u naar dat beschilderde oppervlak?
Moet iedereen die met een auto rijdt weten hoe het ding voortbeweegt? Want een verbrandingsmotor of een differentiaalas doet vooraleer er naar oma getuft kan worden? Ik meen van niet – laat staan dat men mensen het recht ontzegt om in een auto te stappen. Neem een kind: is er iets mooiers dan de ontdekking van een potlood en een blad, en de waarlijk gigantische sprong die de synapsen maken bij de ontdekking van het universum 2D à la krabbelkrabbelkras? En wat komt er dan tussen, gesteld dat elk kind een genie is, maar dat er weinigen overblijven?
Ik pleit voor een opdeling in de ervaringsmodus die kunst veroorzaakt. Zelfs: het waarom men kijkt.
Stel: u heeft een huiskamer muur, behoorlijk leeg en vooral groot – daar past wel een kunstwerk.
De manieren waarop u beslist wat er aan de muur komt zullen zich uiteindelijk kristalliseren in deze twee antwoorden:
Het moet dat schilderij zijn want groenachtige past perfect bij de meubels en het behang, het is niet al te figuratief want dat leidt de aandacht af en eerder licht want daar is er al zo weinig van
-of-
de bestaansreden van dat werk is heerlijk complex, niet alleen beeldt de kunstenaar een synthese uit van een traditie die je bij Monet zag beginnen, hij slaagt er ook in om iets te maken wat zijn goede kanten helemaal benadrukt en je keer op keer een diepere laag kan zien die telkens interactief mijn esthetische beleving koestert en kietelt.
Er is natuurlijk nog: Omdat het van mijn grootmoeder was, Omdat het een belegging is, – maar dat valt buiten de bestek van Zoektocht naar Kijken.
Mevrouw Cro Magnon zal wellicht een leuk stukje mos gedrapeerd hebben daar links achteraan naast de grote zitsteen, en dat is eigenlijk nog niet veranderd, rechts naast de Arne Jacobsen.