De pacifisten over wapens

Oorlog is slecht. Wapens zijn slecht. Dat zullen de eerste gedachten zijn van de pacifist die ’s-ochtends de ogen opent. Bij het ontbijt wordt de Amerikaanse wapenindustrie nog even vervloekt. De rest van de dag wordt besteed aan vreedzame activiteiten. Nu valt er iets voor te zeggen om in de tijd terug te willen tot voor het moment dat de atoombom werd uitgevonden, of het buskruit, of het mes. Maar zolang die mogelijkheid niet bestaat, zou het ook een idee kunnen zijn om met iets meer nuance en kennis van zaken over wapens te spreken. Wapens die in de afgelopen decennia ook lang de vrede hebben gediend. Verdedigen Verbazingwekkend aan de pacifistische geluiden over de oorlog in Oekraïne is bijvoorbeeld, dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende soorten wapens. Wapens zorgen voor oorlog en oorlog is slecht, dus wapens zijn slecht. Dat lijkt de gedachte. Iets meer onderscheid maken tussen verschillende soorten wapens zou helpen voorbij die te simpele retoriek te komen. Dat een pacifist blij is dat Scholz de Taurus middellange afstandsraket, waarmee Moskou wellicht geraakt zou kunnen worden, niet aan Oekraïne levert, daar kan ik inkomen. Al kun je er ook de Kerch brug mee raken, die de Krim met het Russische vasteland verbindt. Dit wapen zou dus het punt kunnen onderstrepen dat Duitsland en Europa willen dat Rusland de territoriale integriteit van Oekraïne respecteert. Grenzen waar Rusland overigens zelf in 1994 ook voor getekend heeft. Met de pacifisten lijkt Scholz echter bang te zijn dat het afdwingen van die internationale erkende grens van Oekraïne de oorlog doet escaleren. Een misvatting in mijn optiek, maar geen onredelijke misvatting. Anders is het met de Patriot luchtafweersystemen. Eén van de meest ingrijpende Russische aanvallen zijn de vele honderden raketten en duizenden Iraanse drones die het op Oekraïne afschiet. Patriots blijken uitstekend in staat om die raketten, die veel burgerslachtoffers eisen en waarmee energiecentrales worden uitgeschakeld, uit de lucht te schieten. Toch pleiten die pacifisten niet voor het leveren van meer Patriots aan Oekraïne. Ze willen wapenleveranties stoppen, omdat die de oorlog alleen maar verlengen. Een pacifist kan dus blijkbaar tegen oorlog zijn en tegelijkertijd tegen het verdedigen van gewone mensenlevens die door die oorlog kapotgemaakt worden! Het militair-industrieel-complex, waar de Amerikaanse Patriot-producent Raytheon toe behoort, moet blijkbaar bestreden worden. Ongeacht de burgerdoden. Ongeacht de toekomst van Oekraïne zonder adequate energievoorziening. De winst van het verlies aan Russische wapens Rusland heeft sinds de Tweede Wereldoorlog veel wapens geproduceerd en geëxporteerd. Die handel zakte in na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, maar is onder Poetin weer gegroeid. Tot - waarschijnlijk niet toevallig - enkele jaren voor de oorlog begon. De export daalde sinds 2019 en heeft sinds 2022 een andere bestemming gekregen. Er wordt nu vooral geëxporteerd naar het eigen leger in Oekraïne. Belangrijk om te realiseren is dat veel van de wapens die Rusland naar Oekraïne stuurt, niet nieuw uit de fabriek, maar uit de opslag komen. Met name aan tanks, gepantserde voertuigen en artillerie heeft Rusland grote voorraden die nu aangesproken worden. Die voorraden bestaan echter vooral uit oudere voertuigen die soms al decennia zonder onderhoud in de buitenlucht kou en regen staan te trotseren. Een deel van die voorraad is onbruikbaar, een deel wordt voor onderdelen gebruikt en een deel kan worden opgeknapt. De Russische oorlogseconomie bestaat, wat betreft tankproductie, vooral uit het weer tot leven wekken van oude tanks. Hetzelfde geldt voor gepantserde voertuigen. Dat opknappen van oude tanks is nodig, want Oekraïne heeft na meer dan twee jaar oorlog zo’n 80% van het aantal Russische tanks dat in 2022 in operationeel was vernietigd. Dat zijn meer dan 2700 (door Oryx visueel bevestigde) verloren tanks. Ter vergelijking, Frankrijk en Duitsland samen hebben iets meer dan 700 tanks. Met meer dan 11.500 tanks in de opslag kun je wel even vooruit, maar wat er opgeknapt wordt zijn steeds oudere exemplaren. Er zijn zelfs al T55’s gesignaleerd. Tanks die ook in musea te vinden zijn, omdat ze 70 jaar geleden, in 1955 werd geïntroduceerd. Dat geeft te denken over de slagkracht van het Russische leger. Onder pacifisten hoor je weleens de volgende redenering. Het front beweegt al tijden niet meer, maar aan beide zijden vallen nog steeds talloze doden, dus kunnen we maar beter vrede sluiten. Daarmee wordt over het hoofd gezien dat het traditionele Russische leger, met haar aaneenschakelingen van weinig doordachte aanvallen, zichzelf voortdurend verzwakt. In de talloze aanvallen die de Russen de afgelopen maanden hebben ondernomen, nemen die steeds oudere tanks en gepantserde voertuigen het op tegen de overweldigende aantallen Oekraïense drones. Ze worden met soms tientallen per dag beschadigd of vernietigd en het levert de Russen nauwelijks terreinwinst op. Ook de Russische artillerie en het luchtafweergeschut worden voortdurend door Oekraïense drones onder vuur genomen. Hier zie je de tellingen van Oryx, die een indicatie geven. De uitputting van de Russische voorraden aan tanks, gepantserde voertuigen en ander materieel is op langere termijn goed nieuws voor Oekraïne en andere geterroriseerde buurlanden. Dat geldt tevens voor de vernietiging van andere dure en moeilijker vervangbare wapensystemen. De honderden neergehaalde gevechts- en verkenningsvliegtuigen, waaronder de A-50’s. Het luchtafweergeschut, zoals de S300 en S400 systemen. Oekraïne is op het moment niet in staat de bezette gebieden te bevrijden, maar wel om het grote machtige Russische leger voor jaren te verzwakken. En hoe zwakker het Russische leger, hoe rooskleuriger de toekomst van haar buurlanden. Oorlog voeren tegen de wapenindustrie Terug naar dat militair-industrieel-complex dat volgens de pacifisten bestreden moet worden. Daar is Oekraïne het zonder twijfel mee eens. Het militair-industrieel-complex van Rusland moet worden aangepakt. Zolang Rusland een levendige wapenindustrie heeft en haar leger met wapens kan blijven bevoorraden, blijft het een gevaar. De pacifisten zouden daarom op de bres kunnen springen voor Oekraïne, door te pleiten voor meer economische sancties om die Russische wapenproductie verder aan banden te leggen. Die productie is namelijk afhankelijk van machines die ze niet zelf maakt, maar voornamelijk uit Europa importeert. Bedrijven omzeilen de bestaande sancties, door machines en reserveonderdelen via Turkije en de Caucasus naar Rusland te transporteren. Dat kan met verdergaande sancties worden ingeperkt. Geen pacifist die daarvoor pleit, terwijl sancties toch heel vreedzame middelen zijn. Het wonderlijke is natuurlijk vooral dat mensen als Ewald Engelen, die regelmatig over dat militair-industrieel- complex beginnen, daarmee louter Amerikaanse wapenproducenten lijkten te bedoelen. Ruimdenkender pacifisten daarentegen zouden zelfs de aanvallen kunnen steunen die Oekraïne af en toe uitvoert op fabrieken die wapens produceren. Zoals recent een onderzoeks- en productiefaciliteit van een producent van elektrische onderdelen voor o.m. vliegtuigen en luchtafweergeschut. Wapens gebruiken om de wapenproductie te stoppen lijkt me de meest vredelievende manier waarop je wapens kunt inzetten. Een strategie die uiteindelijk op vrede aanstuurt. Oekraïense wapens en de drone-oorlog Pacifisten die spreken over het militair-industrieel-complex, hebben het over de Amerikaanse wapenindustrie, niet over de Russische. Dat er überhaupt in Oekraïne zoiets bestaat daar zijn ze zich waarschijnlijk niet bewust van. Terwijl 17% van de Sovjet-wapenproductie in Oekraïne plaatsvond en 25% van het militair wetenschappelijk onderzoek. Bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werkten er 2,7 miljoen mensen bij de 1840 defensiebedrijven. Sinds 1991 is er natuurlijk wel iets veranderd, maar op dit moment is Oekraïne alweer 10 jaar in oorlog en zeker sinds februari 2022 is de productie zoveel mogelijk opgeschroefd. Ook de productie van geavanceerde wapens, zoals de Neptune. Een lange afstandsraket die qua bereik vergelijkbaar is met de Brits-Franse Storm Shadow/Scalp en de Amerikaanse ATACMS. De raket die van het vlaggenschap van de Russische Zwarte Zeevloot, de Moskva, tot onderzeeboot wist te degraderen. Mensen zoals Jelle van Baardewijk in dit gesprek bij De Nieuwe Wereld, lijken te denken dat het Oekraïense leger alleen nog kan vechten door de massale westerse wapensteun. Als dat waar was dan zou het Russische leger meer vooruitgang hebben geboekt in de vele maanden dat de Republikeinen de Amerikaanse wapensteun ophielden. Er waren toen grote tekorten aan artilleriegranaten, maar toch hield Oekraïne stand. Hoe dat kwam? Drones. Oekraïne maakt er ondertussen tienduizenden per maand en soms is één FPV-drone genoeg om een Russische tank uit te schakelen. In de drone-oorlog tussen beide landen lijkt Oekraïne de overhand te hebben. Met haar lange afstand-drones kan ze ondertussen doelen tot 1500 km vanaf de grens bereiken. Trage en gedoseerde militaire steun De westerse wapensteun voor Oekraïne is aanzienlijk. De pacifist, die elk wapen teveel vindt, denkt zelfs dat die steun immens is. Zij ageren tegen wat ze als de westerse consensus zien van politici die vinden dat Oekraïne koste wat het kost verder moet kunnen vechten en moet winnen. Maar die consensus bestaat niet. In de afgelopen twee jaar is duidelijk geworden dat de wapensteun, gezien de schaal van dit conflict, zeer gematigd is en veel te traag. De belangrijkste politici, met name de regering Biden en bondskanselier Scholz, lijken er - bang voor een Russisch verlies (?) - geenszins op uit om Oekraïne te laten winnen. Over elk geavanceerd wapen wordt maanden geaarzeld voordat het uiteindelijk toch aan Oekraïne geleverd wordt, zoals bij de tanks. De V.S. hebben er uiteindelijk 31 aan Oekraïne geleverd, terwijl ze er duizenden in de opslag hebben. Over F16’s werd eerst lang geaarzeld en sinds besloten is ze te leveren duren de voorbereidingen zo lang, dat velen het zien als een vertragingstactiek van het Witte huis. Ze vliegen nog steeds niet boven Oekraïne. Meer Patriotsystemen lijken eindelijk te komen, nadat eerst een groot deel van de energievoorziening door Russische raketten moest worden vernietigd. De landen die voor wapensteun zijn worden dus getemperd door de voorzichtige Biden en Scholz. Zij willen niet dat Oekraïne wint, maar dat ze niet verliest. Daar tegenover staan landen als Finland, de Baltische staten, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en sinds kort ook Frankrijk. Zij doorzien de bluf van Poetin, kijken minder angstig naar dit conflict en vinden dat Oekraïne moet winnen. Tot slot Onder pacifisten hoor je wel de afkeer voor wat een nieuwe wapenwedloop wordt genoemd. De groeiende defensiebudgetten in het westen zouden dat illustreren. En ja die budgetten groeien en nee, dat is geen bewijs voor een nieuwe wapenwedloop. Het is namelijk oorlog en dat betekent dat er veel, heel veel wapens vernietigd worden. Het opschroeven van de defensie-uitgaven zal er in de eerste plaats voor zorgen dat wat aan het front vernietigd wordt, ook vervangen kan worden. De grote vraag is daarbij wel of de veranderende oorlogvoering in voldoende mate doordringt tot westerse ministers van defensie en militaire leiders. Met name de immense hoeveelheid drones vraagt om een ander soort verdediging. Er worden oude Gepards naar Oekraïne gestuurd en modernere Skyrangers waarvan er nog maar weinig geproduceerd zijn. Het zijn bovendien relatief dure systemen vergeleken met de drones van 1000 euro, die in steeds grotere zwermen elk wapen aan het front kunnen uitschakelen. Oorlog is een tijd van innovatie en dat is niet perse een geruststellende gedachte. Het voordeel voor Oekraïne in deze oorlog is dat de talloze bedrijfjes die bezig zijn met het ontwikkelen van steeds innovatievere drones, anders dan in Rusland, niet centraal aangestuurd worden. Die decentrale markt-achtige opzet zorgt ervoor dat Oekraïne sneller kan inspelen op veranderingen aan het front. Zo is ze sinds kort in staat met FPV-drones de veel duurdere Russische verkenningsdrones aan te vallen. Een vleugje goed nieuws uit de drone-oorlog. Angstaanjagend aan die ontwikkeling is echter het vooruitzicht van de beschikbaarheid van dergelijke wapens in een open samenleving als de Europese. Want anders dan houwitsers, of tanks, zullen dergelijke wapens, net als vuurwapens, particulier verhandeld gaan worden. Dat zal niet zonder gevolgen blijven. Denk aan criminelen die op de zwarte markt radiografisch bestuurbare precisiegranaten aanschaffen om aanslagen mee te plegen. Denk aan een doorgeschoten complotdenker die de overheid verantwoordelijk houdt voor gefabuleerd wereldleed en met zo’n drone een politicus omlegt. Met de eenvoud in het gebruik van deze nieuwe wapens en de aantallen die nu geproduceerd worden, levert deze oorlog gevaren op waar we waarschijnlijk niet op voorbereid zijn.

Closing Time | Better off Alone

Ambitie kan de dames van Plush niet ontzegd worden. Volgens eigen zeggen is het hun missie de rock weer naar de voorhoede van de muziekindustrie te brengen.

Gaat ze nooit lukken natuurlijk. Daarvoor is het landschap veel te veel veranderd. MTV is dood en de jaren tachtig komen niet meer terug.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: James Burke (cc)

Kennis van de Nederlandse maatschappij: Het maakt niet uit

COLUMN - Een deel van het inburgeringsexamen om Nederlander te worden is nog altijd een onderdeel ‘kennis van de Nederlandse maatschappij’. De vragen die er worden gesteld zijn moeilijk te achterhalen. Af en toe borrelt er iets naar de oppervlakte, en vaak levert dat dan tumult op, want er zitten altijd betrekkelijk absurde vragen bij, waarvan je afvraagt hoeveel mensen die al Nederlander zijn ze kunnen beantwoorden.

Maar omdat het zo schimmig blijft, en misschien ook omdat het de meeste mensen die al Nederlander zijn uiteindelijk weinig kan schelen, verandert er weinig.

Op YouTube vond ik het onderstaande filmpje waarin wat vragen voorkomen uit het thema ‘omgangsvormen, normen en waarden’. Het bureau dat het plaatste ziet er serieus uit, ik neem aan dat ze weten wat ze doen. Maar er komen dus vragen in voor als:

Hoe kunt u het beste omgaan met mensen die anders denken of een ander geloof hebben dan u?

A. Niet met hen omgaan

B. Hen overtuigen van uw gelijk

C. Het maakt niet uit. U kunt gewoon met elkaar omgaan

Het is misschien onderdeel van mijn Nederlanderschap dat ik als ik zo’n vraag lees, weet dat C wel het bedoelde antwoord zal zijn. Maar is het ook ‘juist’? Het is nogal cultuurrelativistisch, het zegt feitelijk dat iedere ‘andere gedachte’ en ieder ‘ander geloof’ genegeerd moet worden. Iemand meent dat je jonge meisjes niet naar school moet sturen: ‘Het maakt niet uit’. Iemand anders denkt dat Adolf Hitler een toffe peer was: ‘U kunt gewoon met elkaar omgaan’.

Foto: Tweede Kamer CC-BY-NC 4.0

Poging tot dualisme weer een debacle?

COLUMN - van Vinzenz Ziesemer (directeur Instituut voor Publieke Economie), eerder gepubliceerd in De Hofvijver (uitgave van het Montesquieu Instituut)

De formerende partijen willen meer afstand tussen de Tweede Kamer en het kabinet. Een ‘programkabinet’ mag straks zijn eigen plan trekken over alles wat niet in het hoofdlijnenakkoord is vastgelegd.

Het hoeft niet af te stemmen met de coalitie en mag wisselende meerderheden zoeken in de Tweede Kamer. Dat is in ieder geval het idee. in het hoofdlijnenakkoord staat helaas niets over hoe dit in de praktijk gaat werken. Dat is vragen om problemen.

Afstand bewaren tussen kabinet en Kamer is eerder geprobeerd. Zonder succes. De laatste poging kwam nog van het vorige kabinet. Rutte IV nam in het kader van een nieuwe bestuurscultuur afscheid van het ‘coalitieoverleg’, waarin bewindspersonen en Kamerleden beleid afstemden.

Voordeel van meer afstand, ook wel dualisme genoemd, zou moeten zijn dat de Kamer het kabinet kritischer kan controleren. Een tweede voordeel is dat coalitiepartijen een eigen gezicht kunnen behouden, omdat ze zich duidelijker mogen uitspreken over het kabinet.

Maar het experiment van Rutte IV mislukte, doordat ministers zich toch wilden verzekeren van rugdekking voor hun beleid. Dus was het coalitieoverleg binnen een jaar onder een andere naam weer terug.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Alisdare Hickson (cc)

Inzake Israël pleit de VVD voor safe spaces en cancelcultuur

OPINIE - Het gist op Nederlandse universiteiten. Sinds begin mei bezetten activisten en studenten locaties als het Roeterseiland (UvA) in Amsterdam. Ze eisen dat de universiteiten de banden met Israëlische instellingen verbreken. Volgens VVD en BBB scheppen die activisten een onveilige situatie en zouden universiteiten sancties moeten treffen tegen docenten die deelnemen aan dergelijke pro-Palestijnse manifestaties. Daarmee treedt het parlement echter buiten haar boekje.

Academische vrijheid

Je moet het maar durven. In de ene zin zeggen dat je pal staat voor de academische vrijheid en in de volgende aankondigen dat je de minister gaat vragen universiteiten aan te sporen om docenten aan te pakken die meedoen met onwelgevallige demonstraties. VVD-Tweede Kamerlid Claire Martens zag er in het WNL-actualiteitenprogramma Goedemorgen Nederland vorige week dinsdag geen tegenstelling in.

Martens maakt zich zorgen om de intimiderende werking die er uitgaat van protesten die gepaard gaan met barricadering en vandalisme door gemaskerde demonstranten, waarvan vaak niet goed duidelijk is of het überhaupt om studenten gaat of om activisten van buiten de universiteit, die deze gebruiken als podium voor hun gestaalde ideologische agenda.

De rol van de politiek

Op zich is die zorg terecht, al lijkt me de openbare orde op universiteiten in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van burgemeesters. Het gaat echter meteen al mis doordat Martens stelling neemt in een debat waar zij als parlementariër geen rol in speelt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Jesus for the Jugular

Finn Andrews en band spelen hier leentjebuur bij Tom Waits, al mist de zanger het rasperige geluid van de oude knorrepot.

Een stemvervormer was geen overbodige luxe geweest, al heeft dit huilerige geluid ook wel wat.

Quote du jour | Leven in de bijstand

QUOTE - In het magazine Sprank van Divosa (de vereniging van sociale diensten) staat een inzichtgevend interview met iemand in de bijstand. Over hoe dat is, leven in de bijstand. Niet alleen de beperkte hoeveelheid geld, maar misschien nog belangrijker, de bejegening door de overheid:

Terugkijkend op alle jaren dat ze van een bijstandsuitkering leeft, ziet ze het gebrek aan geld niet als het grootste probleem. “Ik leef heel zuinig, heel sober. Voor de kinderen vond ik het weleens sneu dat we niet veel geld hadden. Maar zelf heb ik niet veel nodig. Ik zet de thermostaat laag en spaar soms voor de luxere dingen. Nee, het probleem zijn de brieven die binnenkomen. De gesprekken die ik moet voeren. Elke keer als er een brief op de mat ligt, denk ik: wat willen ze nu weer?” Jarenlange controles van haar inkomsten, bankafschriften en alle andere zaken die mogelijk van invloed zijn op haar uitkering hebben Kaatje het gevoel gegeven dat ze zich moet verdedigen, moet verantwoorden. Dat ze niet vertrouwd wordt. “Ik heb niets misdaan, maar toch benadert de gemeente me vanuit wantrouwen en controle.

Closing Time | Sewer Fiqir

Feven Joseph toert sinds enige jaren met haar Berlijnse band. Ze maken muziek die inspiratie ontleend uit haar Ethiopische achtergrond, maar ook uit Jazz, R&B en popmuziek.

Joseph groeide op Dessie, een van de grootste steden in het Abbessijnse hoogland, en trok naar de hoofstad Adis Abbeba om muziek te studeren aan de Meka­ne Jesus School of Jazz music. Daar ontwikkelde zich tot de eerste vrouwelijke zangdocent van Ethiopië.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende