De groene variant

Omdat Black Friday een donkere dag is voor moeder aarde, ontstond een paar jaar geleden de groene tegenhanger: Green Friday! Je hebt er vast van gehoord, en zo niet: dan nu wel. Beide dagen vinden plaats op de vrijdag na Thanksgiving en dat is morgen, 25 november. Ik ga ervan uit dat je het idee van Black Friday kent. Het is niet moeilijk; men wordt massaal naar winkels gelokt met hoge kortingen. Op internet leggen veel websites met plezier (en de strategie om je te verleiden tot aankopen doen) uit waar het vandaan komt, dus dat kan je nalezen. De groene variant Wat moet Green Friday dan voorstellen? Ook dat wordt volop uitgelegd*. Bovenal is Green Friday een bewustwordingscampagne die aandacht vestigt op overconsumptie en die laat zien dat het anders kan. Zo kan je namelijk ook géén spullen kopen op Black Friday (wie had dat gedacht!) en in plaats daarvan, ik noem maar wat, bomen planten. Bomen planten? Ja, echt. In Nederland wordt Green Friday georganiseerd door Trees for All, een ANBI-stichting die al 23 jaar bomen plant in Nederland en in het buitenland. Trees for All heeft naar eigen zeggen al 6,8 miljoen bomen en struiken geplant. En ze hebben zich ontfermd over Green Friday. Zelf schrijven ze dat Green Friday hun initiatief is, maar elders lees ik dat het in Frankrijk is begonnen. Volgens Wikipedia vindt 'Buy Nothing Day', wat ook zoiets is, al sinds 1997 plaats op dezelfde dag als Black Friday. Het is me dus niet helemaal duidelijk hoe het zit, en het maakt me eigenlijk ook niks uit. Het is in ieder geval een sympathieke actie voor een goed doel. Nog ééntje dan: Een andere grote Green Friday-speler is Dille & Kamille die in 2018 is begonnen met Green Friday en die op de bewuste dag hun winkels en webwinkel sluit. Het personeel gaat die dag de natuur in om vrijwilligerswerk te doen. Dat leek mij niet zó radicaal eigenlijk, maar dat blijkt het wel te zijn want alle websites benoemen het. Daarom herhaal ik het ook maar braaf. Zo kan het dus uitpakken als je slim en duurzaam campagne voert. Bomen planten Ieder bedrijf kan meedoen aan de groene dag! Dat doe je door: geen kortingen aan te bieden op Black Friday, Green Friday-acties en -campagnes op te zetten, en te doneren aan Trees for All. Trees for All gebruikt het geld om bomen te planten in het 'Green Friday Forest' in de buurt van Roosendaal. Bedrijven die meedoen komen op deze mooie webpagina van Trees for All te staan. (Leuk om even overheen te scrollen!) Als je dit leest als ondernemer en je wil nog meedoen, ben je wel wat aan te late kant, het festijn is inmiddels morgen al. Maar je kan vast nog meedoen! Sowieso kan je er op je eigen manier aandacht aan schenken of aan bijdragen, daar is de stichting niet per se voor nodig. En doneren en bomen laten planten kan altijd natuurlijk. Als je dit leest als niet-ondernemer ofwel consument en je wil meedoen: dat kan ook! Het werkt zo: koop geen Black Friday-deals en doneer in plaats daarvan aan Trees for All. Makkelijk hè? Voor een tientje heb je al 2 bomen mogelijk gemaakt. En, bonus: je mag wel meedoen aan Green Friday-acties! Dus als je een aandrang voelt om geld uit te geven aan iets anders dan bomen, dan kan dat bij bedrijven uit het overzicht. Deze bedrijven planten bijvoorbeeld een boom voor iedere bestelling, of zoiets. Bekijk hun websites voor de acties. Als je niks ziet staan, hebben ze wellicht gewoon zelf wat bomen gesponsord en is dat niet direct gekoppeld aan aankopen van klanten. Je eigen duurzame acties Trees for All speelt zichzelf flink in de kijker met deze campagne, maar je kan ook zonder de stichting op je eigen manier bijdragen. Zo houden sommige bedrijven in deze najaarsweken hun eigen duurzame of sociale acties zonder zich aan te sluiten bij de campagne. Zij staan dan ook niet in het kekke overzicht. Ik heb al meerdere leuke actie-varianten voorbij zien komen in mijn inbox. Zo was er Warm Friday waarbij een kledingwinkel kleding doneerde aan een kledingbank, en is er Fair Friday waarbij een kledingmerk 5% van hun omzet doneert aan een stichting. Ik was benieuwd naar meer, maar ik heb geen overzicht gevonden van dit soort ongerelateerde acties. Dat viel te verwachten. Mocht je ook geïnteresseerd zijn, dan kan je natuurlijk (overzichten van) eerlijke en duurzame bedrijven opzoeken en zelf kijken of zij iets speciaals doen op deze speciale dag. Maar terwijl Black Friday en Green Friday één dag zijn, is overconsumptie iedere dag van het jaar een probleem. In die zin maakt het niet uit op welke dag je je spullen koopt, als je maar goed nadenkt over of je de spullen echt nodig hebt of wilt hebben en het niet slechts een impulsaankoop is. Bij iedere aankoop die je overweegt, heb je de mogelijkheid om te kiezen voor de meest duurzame en eerlijke variant of verkoper. Duurzame en eerlijke bedrijven opzoeken en daar je aankopen doen kan iedere dag van het jaar. Hoe dan ook, je hoeft dus helemaal niks te kopen op Black Friday en ook niet op Green Friday. Maar mocht je toch graag mee willen doen met de koopgekte of toevallig iets nodig hebben, overweeg dan te gaan voor de groene variant. * Kijk bij het lezen over Green Friday uit dat je niet alsnog op slinkse wijze wordt verleid om Black Friday-deals te bekijken. Ze proberen het!

Door: Foto: Anton Atanasov, via Pexels.

Quote du jour | Pechgeneratie?

Dijkgraaf had er genoeg van en greep in. “Die pechgeneratie, waarom is het een pechgeneratie?”, vroeg hij. De studente deed een poging om een antwoord te geven. “Omdat de basisbeurs is afgeschaft en omdat de rente…..”

Ja… waarom is dit een pechgeneratie? Goede vraag. De voor de hand liggende, in de context van de kosten voor hoger onderwijs, is de torenhoge schulden waar studenten tegenaan lopen, en helemaal die generatie studenten tussen het afschaffen van de oude basisbeurs en het instellen van de nieuwe. Maar er zijn natuurlijk meer mogelijkheden. De wieder-opkomst van het fascisme. De klimaatcrisis waar de jongeren van nu ongenadig hard mee geconfronteerd gaan worden. De misère op de woningmarkt. De groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk. De verschraling van natuur en milieu. De pandemie die ongecontroleerd rondwaart, en waar alle pogingen tot het indammen van gezondheidsschade lijkt opgegeven. Enzovoort enzovoort.

Foto: International Labour Organization ILO (cc)

Iran wint WK in Qatar

De eerste acht wedstijden van het WK voetbal in Qatar zitten er op. De helft van alle teams hebben gespeeld en dit is de voorlopige stand:

Iran                       4 punten
Engeland             3 punten
Denemarken     2 punten

Dertien teams kijken tegen een erbarmelijke nul punten aan. Argentinië, Australië, Ecuador, Frankrijk, Mexico, Nederland, Polen, Qatar, Saudi-Arabië, Senegal, Tunesië, Verenigde Staten en Wales.

Als het team van Iran zo doorgaat zal het de verrassing aller WK’s worden. Na één wedstrijd al de grote kanshebber voor de finale, hoe krijgt Iran dat voor elkaar?
Dat krijgt de staat Iran niet voor elkaar. Alle lof komt het voetbalteam Iran toe. De spelers weigerden het volkslied te zingen. De actie sloot naadloos aan bij het statement dat aanvoerder Ehsan Hajsafi een dag eerder op een persconferentie gaf.

Before anything else, I would like to express my condolences to all of the bereaved families in Iran
(…)
They should know that we are with them, we support them and we sympathise with them.

Zo’n statement is niet zonder risico voor de spelers of hun familie. Het Iraanse regime treedt spijkerhard op tegen de protestbeweging die nu al ruim twee maanden aan de gang is. Hoewel velen dachten dat de Iraanse voetballers zich in Qatar tot hun sportieve opdracht zouden beperken, blijkt nu het tegendeel. Zoals Hajsafi zei:

Foto: Tim Douglas, via Pexels.

Het is geen goede aankoop als je het niet nodig hebt

OPINIE - Het is buiten koud, nat en vroeg donker. En dan regent het ook nog kortingen in de Black Week, de opgerekte versie van koopfestijn Black Friday. Het perfecte weer om comfortabel vanaf je bank online troep te kopen, als je niet goed uitkijkt. Ik was niet van plan mee te doen, maar uit nieuwsgierigheid ben ik toch gaan kijken wat deze Black Friday behelst.

Geen haast, je hebt het niet nodig

Op de overzichtswebsite blackfridaynederland.nl pronken vooral grote ketens met hun kortingsacties. Ik zie heel veel elektronica (fun fact: inclusief vibrators), wat kleding en een geurkaars. Maar vooral technische snufjes dus. Ik snap niet veel van elektronica. Voor mij zijn het een heleboel spullen die ik niet nodig heb en die toch behoorlijk wat geld kosten. Sommige spullen heb ik wel nodig, zoals een telefoon en een computer. Maar – verrassing! – die heb ik al en hoef ik dus niet te kopen. Het ontbreekt me dan ook totaal aan de noodzaak om nu iets aan te schaffen.

Er zijn wel dingen die ik ooit nog wil, zoals een betere stofzuiger. Maar moet dat nu? Nee joh, dat kan prima later, als ik het meer nodig heb dan nu. Elektronische producten die eerst nieuw en duur zijn, worden meestal vanzelf goedkoper. Of er komen betere versies. En zo niet: ook goed, dat zien we dan wel weer.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing time | It’s the sickness

Zestien jaar. Zestien lange jaren, die zoveel langer voelden dat ik bijna geneigd ben die meme hier te plaatsen. Zo lang is het geleden dat de Amerikaanse thrash/death-goden Sadus het laatste album uitbrachten, en dan is het nog niet eens zo dat de laatste albums het hoogst aangeslagen worden. Hoogtepunt voor mij blijft A Vision of Misery. Maar dit nieuwe nummer, It’s the sickness, dat klinkt toch wel weer heel erg lekker. Meer, Sadus, meer van dit!

Foto: Terence Faircloth (cc)

Polarisatie in de Nederlandse politiek

RECENSIE - Het politieke debat in Nederland is gepolariseerd, zegt men. Maar is dat ook zo? Groeiende tegenstellingen, verruwing in het taalgebruik, een ‘kloof’ tussen Haagse politiek en burgers in het land, tussen de Randstad en de rest van Nederland: politieke polarisatie zien we de afgelopen jaren in allerlei toonaarden beschreven en becommentarieerd. Loopt de democratie gevaar of kunnen we er op vertrouwen dat de meerderheid van de bevolking toch zal blijven zorgen voor pluralisme en redelijkheid in de politiek? Onder redactie van politicoloog en publieke opinie onderzoeker Paul Dekker doen 22 sociale wetenschappers in de bundel Politieke Polarisatie in Nederland een poging ons op basis van degelijk empirisch onderzoek een genuanceerd beeld te geven van de ernst van de problematiek.

Een grote verdienste van de Nederlandse sociale wetenschappen is dat er in opinieonderzoeken al heel lang gewerkt wordt met vergelijkbare thema’s waarover om de zoveel tijd dezelfde vragen worden gesteld. Dat betaalt zich nu uit in verschillende bijdragen in deze bundel waarvoor gebruik kon worden gemaakt van de ontwikkeling van politieke standpunten in de Nederlandse bevolking in de afgelopen decennia. Zo analyseerde Dekker trends in de standpunten van verschillende groepen in de samenleving over onder meer man/vrouwrollen, Europese integratie en de multiculturele samenleving. Hij komt dan tot de conclusie dat er in een minderheid van de gevallen sprake is van divergentie (het uiteenlopen van standpunten) en in een bijna even groot aantal gevallen van convergentie. Als we kijken naar opleidingsverschillen is er wel vaker sprake van divergentie en is de divergentie over de jaren heen het grootst. Maar over het geheel genomen ziet Dekker geen bewijs voor (toenemende) polarisatie als dominante trend. Hij haast zich wel er bij te zeggen dat hij daarmee het polarisatieprobleem niet wil ontkennen. We moeten zijn bevindingen vooral zien als relativering van een trend die soms op alarmistische toon en met verwijzing naar Amerikaanse toestanden in de publiciteit komt. Een probleem is wel de perceptie van de polarisatie. Dekker wijst er op dat onze indrukken van tegenstellingen vaak niet kloppen. Dat komt ook omdat we doorgaans afgaan op de media waarin de tegenstellingen niet zelden worden uitvergroot.

Foto: 2Tales (cc)

Politiek als showworstelen

Een gastbijdrage van Hartger Wassink.

In mijn studententijd, begin jaren ’90, keek ik wel eens Amerikaans showworstelen. Het sloeg nergens op, maar ja, er was nog geen internet en ’s nachts was er niks anders op tv. Ik vond de serieusheid waarmee de worstelaars hun speel speelden heel interessant. Iedereen wist dat het allemaal nep was, maar niemand doorbrak de code. Een soort Sinterklaas voor volwassenen. Het leek allemaal vrij onschuldig en op misbruik van anabole steroïden na is er volgens mij nooit iets onoirbaars gebeurd.

Ik moet daar regelmatig aan terugdenken. Want ergens in de afgelopen 20-30 jaar is de Nederlandse politiek een soort showworstelen geworden, alleen zijn de consequenties een stuk serieuzer. Ik zal proberen uit te leggen wat me dwars zit.

Politiek draait om debat en debat kan (net als showworstelen) al interessant genoeg op zich zijn om naar te kijken, los van wat je persoonlijke voorkeur voor de inhoudelijke uitkomst van het politieke debat is. Bovendien: het gegeven dat politiek (anders dan showworstelen) wel degelijk serieuze consequenties heeft in de echte wereld, draagt bij aan de spanning die van het spektakel uitgaat.

Het is niet alleen omdat politiek in de belangstelling staat, dat dit spektakel interessant is. Spektakel op zich trekt al belangstellenden aan. Zoals een brandje, een ongeluk of een vechtpartij. Het dus ook andersom: maak van politiek spektakel, en je trekt politieke aandacht. Pim Fortuyn was de eerste die doorhad dat spektakel loont. Het verhaal van zijn tegenstrever Ad Melkert is bekend: die richtte zich liever, zonder spektakel, op de inhoud.
Maar hij onderschatte faliekant de aantrekkingskracht van de underdog in een op handen zijnde vechtpartij. En die aantrekkingskracht van de underdog is erg groot: het is verdienmodel van het Amerikaanse showworstelen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Aarde

‘Aarde’ is een nummer van het nieuwe album van Boudewijn de Groot met een (al heel lang) actuele boodschap: als we niet snel echt werk gaan maken van een transitie naar een duurzame economie, dan gaat onze wereldbol naar de kloten. De aarde zelf zal wel lijven bestaan. De vraag is alleen hoe bewoonbaar deze blijft voor de mensheid.

Closing Time | Biohazard

Biohazard maakte begin jaren negentig heerlijke cross-over tussen New York harcore en metal – soort van agressieve punk, alleen dan met goede riffs en gitaarsolo’s. Vooral hun tweede plaat Urban Discipline kon me indertijd bekoren.

En juij, ze zijn weer bij elkaar in de originele line-up! En daarmee komen ze ook weer op Dynamo, waar ze in het verleden (toen dat nog wat groter was) ze hun één van de hoogtepunten uit hun muzikale carrière beleefden:

Quote du jour | Bedreigde wetenschappers

Dijkgraaf sprak wel de hoop uit dat men in de toekomst niet ontmoedigd wordt om de wetenschap in te gaan, zoals hij zelf ontmoedigd werd om minister van onderwijs te worden. “Toen ik aan deze baan als minister begon, kreeg ik eerst een slechtnieuwsgesprek. Niemand zei hoe goed het is. Men zei daarentegen: ‘weet wat je gaat doen, weet waar je jezelf en je familie aan blootstelt. Wat heb je ooit gezegd; hoe kan dat tegen je gebruikt worden? Dat was niet echt een aanmoediging om de politiek in te gaan. Ik zou het toch heel wrang vinden als mensen die de wetenschap ingaan dit gesprek ook moeten voeren.”

Vorige Volgende