Hoe ook professionals kunnen vastlopen in ‘het systeem’

Het indrukwekkende, persoonlijke verhaal van Movisie-professional Marjet van Houten die jarenlang kampte met het zorgsysteem waarin ze voor de problemen van haar zoon een oplossing zocht. ‘Ik fiets pas twee jaar’, zei mijn 21-jarige zoon tegen me, toen ik aangaf dat hij zelf zijn lekke band moest plakken. ‘Banden plakken heb ik nooit geleerd.’ Dus gaf ik hem een spoedcursus en kan hij dit nu ook zelf. Dagelijks op weg, naar zijn studie, boulderen, cursus Japans, vrienden of de natuur in om met zijn oudste broer te vogelen. Dat ik even vergeten was hoever hij van een dagelijks leven verwijderd was geraakt, is tekenend voor de kwantumsprong die hij de laatste twee jaar maakte. Thuiszitter Ruim zeven jaar was hij wat met een lelijk woordthuiszitter’ heet. Vrijwel direct na de basisschool viel hij uit. In zijn geval was dat jarenlang ook echt heel letterlijk thuiszitten, niet buiten komen en al helemaal niet fietsen. Hij leefde in bed of op de bank, onder een deken, anime kijken, lezen, gamen en veel, heel veel slapen. Niet alleen de wereld vroeg te veel, ook wij als ouders en zijn twee broers deden dat Een totale breakdown, burn-out en depressie ineen. Het treurige gevolg van het van jongs af aan meedraaien in een wereld die te veel van hem vroeg, waarin hij niet paste en niet kon voldoen aan de norm. Geteisterd door angsten, overprikkeling, hoogsensitiviteit en -begaafdheid en nog wat drie-, vier- en vijfletterafkortingen die verschillende instituties hem opplakten. Alles in een poging om uit die lettersoep een oplossing te vinden voor de permanente crisis waarin hij en ook wij steeds dieper wegzakten. Niet alleen de wereld vroeg te veel, ook wij als ouders, als gezin met twee andere broers, deden dat. En als ik nu terugkijk, denk ik ook: we snapten er geen sikkepit van. Begrijpelijk, want het was nogal anders. Zes verschillende jeugd-ggz-instellingen Wat hadden we graag adequate hulp gehad. Het verhaal is lang en strekt zich uit over vijftien jaar. Ik treed niet in details, maar vat het samen: van zijn vierde tot zijn twintigste levensjaar hebben we 129 verschillende buurtteamwerkers / hulpverleners / ondersteuners / psychologen / psychiaters gezien. We zijn, buiten onze schuld, in aanraking geweest met achtereenvolgens zes verschillende jeugd-ggz-instellingen. De één na de ander viel om, ging failliet, werd overgenomen, gereorgani-, gedecentrali-, gecentrali-... afijn, dat dus. Van die 129 hulpverleners zijn er dertien van betekenis geweest, op de keper beschouwd drie echt En daarnaast waren er het samenwerkingsverband (een naam die ik tot op de dag van vandaag niet begrijp), leerplicht, wijkteams, jeugdteams, RMC en nog vele andere. Van die 129 zijn er dertien van betekenis geweest. En op de keper beschouwd drie echt. En altijd weer uitgebreide plannen met doelen, subdoelen en risico’s. En het onvermijdelijke multidisciplinair groot overleg: waarbij velen zich rond de tafel zetten en met elkaar in discussie raakten over wat de beste aanpak zou zijn. Daarna ging iedereen naar huis of naar een volgend overleg en moesten wij het uitvoeren. Veilig Thuis-melding En het werkte niet, onze zoon bleef onder zijn deken liggen en bewoog niet. Op die werkelijkheid kwam nooit een antwoord. Ik gaf in die tijd workshops onder de titel ‘Eén gezin, geen plan en ik de regisseur’. Dat klinkt heel stoer, in mijn werk voor Movisie kon ik het omzetten naar inzichten en actie, maar thuis brokkelde alles af. Zelf brokkelde ik ook af. Moe en onmachtig en ondanks alle goedbedoelde hulp zo alleen. Ik voelde me een instrument van andermans doelen, plannen, opgaven en niemand was er voor mijn zoon. Op een dag was ik het zo zat, ik wilde niks meer, alleen nog maar moeder zijn, niet meer evalueren, bijstellen of me verantwoorden. De dreiging met een Veilig Thuis-melding en uithuisplaatsing was de bloody limit. Help, welk potje? Uit de kl(a)uwen van het zorgsysteem raken en een andere route bewandelen, is nog niet zo eenvoudig. Ik wist dat er een plek moest komen waar onze werkelijkheid mocht bestaan. Via andere moeders ontdekte ik een andere wereld. Ik kwam uit bij ACIC, een heel fijne plek in de bossen bij Hilversum waar mijn zoon gezien werd voor wie hij was. Waar hij kon beginnen met een half uurtje ‘te zijn’. Waar hij langzaam en met hulp leerde zichzelf te kennen. Waar een visie was op hem als heel mens, niet op zijn diagnoses en tekorten. En waar begrip zat voor waar hij en de wereld met elkaar botsten. Gelukkig was de hopeloosheid van de hulpverlening groot genoeg om een uitzondering toe te staan Om daar te mogen zijn, moest ik weer het gevecht aan. Wat was het dan, dat ACIC ‒ geen onderwijs, geen zorg, het was te ver weg, niet in de regio. Help, welk potje???  Gelukkig was de hopeloosheid van de hulpverlening groot genoeg om deze uitzondering toe te staan. Een gevecht dat zich iedere paar maanden opnieuw afspeelde. Zouden we weer een kortlopende indicatie krijgen voor het potje ‘buitengewoon speciaal’ (echte naam)? Gelukkig hakt ACIC overal met dit bijltje en stond het ons deskundig en vastberaden terzijde. Hoogbegaafde drop-outs Na twee jaar was het tijd voor de volgende stap. Weer geheel op eigen kracht vond ik Feniks Ontwikkelingsbegeleiding, een plek voor hoogbegaafde drop-outs. Allemaal jongeren als mijn zoon, met vergelijkbare routes en ervaringen. Deze strijd wonnen we ook, goddank. Het is levensreddend geweest, een tunnel naar een waardevol bestaan Ook hierop kwam enorme weerstand uit het ‘multidisciplinair overleg’. Kon-ie inmiddels niet gewoon naar het mbo met afstandsleren? Digitale schoolboeken zijn een stuk goedkoper dan de intensieve aanpak van Feniks. Deze strijd wonnen we ook, goddank. Het is echt levensreddend geweest, een tunnel naar een waardevol bestaan. Het begin van een sociaal leven, van vrienden, van een lichaam blijken te hebben, van de kracht van improvisatietheater en instant poetry, van leren omgaan met een hoogbegaafd brein dat altijd aanstaat. Leven op eigen benen Nu, na vijftien jaar strijd, kan ik langzaamaan de spanning en zorg die er altijd waren een beetje loslaten. Het 21 worden was het vieren van het besef dat niemand meer de zeggenschap kan hebben over wat hij moet doen of hoe hij moet zijn. Een leven op eigen benen. Wat ik als moeder en professional geleerd heb, is enorm veel. Een bijzondere reis. Ik heb een droom die ik voor mijn pensioen wil realiseren. Nog zeven jaar te gaan, dus dat gaat lukken. Ik droom ervan dat er in het hele land plekken zijn waar jongeren die vastlopen in ons schoolsysteem mogen zijn wie ze zijn, zich ontwikkelen naar hun eigen aard en behoefte. Er zijn zoveel jongeren die een andere ontwikkelingsroute nodig hebben. Ik hoop dat geen enkele jongere, geen gezin meer zo lang en diep hoeft te worstelen Gedreven door mijn eigen ervaringen ben ik samen met collega’s op zoek gegaan naar welke initiatieven er zijn die wel wat te bieden hebben als jongeren vastlopen. En die zijn er, in het hele land, heel veel. En allemaal worstelen ze om bestaansrecht te krijgen, omdat ze niet passen binnen de hokjes die we gemaakt hebben om financiën te regelen. Ze zijn onderwijs noch zorg; ze bieden ontwikkeling. Initiatievencollectief Samen met stichting Gedragswerk ondersteunen we deze organisaties om bestaansrecht te krijgen. We hebben ons verenigd in een collectief, het Initiatievencollectief. Inmiddels uitgegroeid tot 75 initiatieven zoals ACIC en Feniks. Wekelijks sluiten nieuwe organisaties zich aan (op movisie.nl/initiatieven-collectief lees je er alles over). Ik hoop echt dat geen enkele jongere, geen gezin meer zo lang en diep hoeft te worstelen als er stagnatie in onderwijs optreedt. Mijn persoonlijke ervaringen hebben me op een hardhandige wijze geleerd hoe onze goedbedoelde systemen vaak niet werken of tegenwerken. Ik was daarin voorheen naïef. Mijn zoon ‒ hij heeft het banden plakken bijna onder de knie, al is af een toe een beetje hulp nog welkom. En hij fietst inmiddels met losse handen. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale Vraagstukken en in MOVISIES, het relatiemagazine van Movisie. Marjet van Houten is programmaleider Bestaanszekerheid en Waardevol Werken bij Movisie.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Amerikanen tegen Trump

Fight like hell” staat op de protestborden, en: “Hell no to privatization!”. Postbeambten van de United States Postal Service (USPS) demonstreren tegen de plannen van Trump om het postbedrijf te laten fuseren met een commerciëel bedrijf. Het is in de lijn met wat zijn particuliere adviseur Elon Musk voor ogen heeft bij de hervorming van de Amerikaanse overheid: “Ik denk dat we logischerwijs alles moeten privatiseren wat redelijkerwijs geprivatiseerd kan worden. Ik denk dat we bijvoorbeeld het postkantoor en Amtrak moeten privatiseren… We moeten alles privatiseren wat we maar kunnen.” De USPS heeft grote financiële problemen en eerder had ‘Postmaster‘ General Louis DeJoy al 10.000 ontslagen aangekondigd. Hij is deze week zelf als eerste vertrokken. De vakbond van postbeambten bestrijdt dat privatisering de problemen gaat oplossen en organiseert nu overal in het land acties. De vakbond waarschuwt behalve voor een toename van het aantal werklozen voor een achteruitgang van de service op het platteland als de privatisering wordt doorgezet.

Zijn de postbodes de enigen in de Verenigde Staten die zich verzetten tegen het miljardairsregime van Trump en Musk? Afgaand op de media zijn de VS nu volledig overgeleverd aan Trump en zijn trawanten. We krijgen vooral veel beelden van het Oval Office met zijn nieuwe bewoners en de ornamenten die hen omgeven. Over democratisch verzet tegen het autoritaire bewind lezen we dat het klein is, murw gebeukt en lamgeslagen.

Foto: Jon (cc)

Eppo’s emmertje

COLUMN - Bijna ieder gesprek dat ik de laatste tijd voer met mensen die ik een tijd niet heb gezien, gaat zo. Een van de twee zegt ‘hoe gaat het?’, en dan zegt de ander ‘nou, de wereld staat in brand’. Meestal volgt dan iets als: ‘Maar persoonlijk gaat het wel goed.’ De wereld staat natuurlijk al lange tijd op verschillende plekken in brand, maar de vlammen slaan nu zo hevig uit dat ze in kleine gesprekjes zichtbaar worden.

Brandblusmachine, ca. 1750. Anoniem; collectie Rijksmuseum

Ik kom ook mensen tegen die ontmoedigd of somber zijn en niet goed weten waar ze moeten beginnen met blussen. Het wordt steeds minder duidelijk of die branden onze levens echt niet zullen blakeren.

Formulieren

Van de leiding van het land moeten we niet hebben. Zeker als wetenschappers niet. Eppo Bruins is niet alleen de minister van onderwijs en wetenschappen, maar ook een duidelijk toonbeeld van de incompetentie van deze regering: iemand die zijn naam heeft gezet onder rampzalige bezuinigingen, maar die deze nog steeds niet duidelijk in de verf heeft gezet waardoor er de hele tijd een vaag gevoel van doem over het vak blijft hangen.

Zijn laatste stapje was om vrijdag ineens via de sociale media te laten weten:

Iron Wall – Etnische zuivering op de West-Bank

De Westelijke Jordaanoever wordt in moordend tempo het nieuwe Gaza, zag ik ter plekke.

Een ooggetuigeverslag van Correspondent-auteur Rinke Verkerk.

‘Hoewel Iron Wall op papier een gerichte operatie tegen Palestijnse militanten is, op Palestijns grondgebied, zie ik dat het in de praktijk neerkomt op systematisch, massaal geweld tegen Palestijnse burgers. De gevolgen zijn desastreus: Vier zijn veranderd in verlaten spooksteden. Israël is al begonnen met het leegvegen van een Op de Westoever zijn dit jaar inmiddels onder wie Sommige Palestijnse straten hebben Hebreeuwse straatnamen gekregen. Op witte, gelamineerde A4’tjes, die op opvallend ongeschonden paaltjes zijn gespijkerd.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Agenten op ‘Home visit’

COLUMN - Klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR) spant een kort geding aan tegen de politie. De actiegroep eist dat de politie niet langer demonstranten thuis opzoekt. Het gebeurt vaker dat agenten bij deelnemers aan demonstraties aanbellen. Een recent geval van een vrouw in Amersfoort, die het gesprek met de agenten opnam, toont een absurde conversatie tussen een vertegenwoordiger van het staatsgezag en een burger die gebruik maakt van haar demonstratierecht. Je zou het een vorm van grensoverschrijdend gedrag kunnen noemen. De agenten hebben geen enkele reden om de vrouw op te zoeken. Ze zeggen een ‘open gesprek’ te willen over de motivatie van de vrouw om aan een demonstratie tegen de oorlog in Gaza mee te doen. Wat hen totaal niet aangaat. Ze vragen ook naar haar verhuisplannen. Waar ze helemaal niets mee te maken hebben.

De politie heeft intussen excuses aangeboden voor dit specifieke huisbezoek. Maar XR eist meer. En terecht. Wat de politie doet is pure intimidatie. Terwijl het in deze rechtsstaat haar taak is demonstranten te faciliteren en te beschermen. Ook Amnesty International maakt zich al langer zorgen over de privacy van demonstranten. De huisbezoeken leiden tot het criminaliseren van demonstranten, meent AI. In een rapport uit 2023 deden mensen melding van huisbezoeken van agenten. Die zouden zijn uitgevoerd nadat hun identiteitskaart was gecontroleerd bij een demonstratie. NOS Stories sprak in 2022 met mensen die zoiets hadden meegemaakt.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Zwarte bladzij volgens Zappa

Er is één zwarte bladzijde in de geschiedenis waar wél plezier aan valt te beleven. De nazaten van Frank Zappa spelen hier hun versie van ‘The Black Page’.

Het verhaal gaat dat Frank Zappa er achter kwam dat musici een hekel hadden aan bladmuziek dat zwart zag van de grote hoeveelheid noten. Hij schreef dus een partituur, niet alleen met een massa noten, maar ook met een grote diversiteit aan ritmes.

Closing Time | Tom Traubert’s Blues

Bijna zou ik de muziek hier aankondigen met een citaatje van Lucebert: ‘De zeer oude zingt….”

In de documentaire ‘The Last Ride’ zingt de oude meester ‘Tom Traubert’s Blues’. Niet te verwarren met ‘Waltzing Mathilda’. Beide liedjes gaan over hetzelfde onderwerp: zwervers, daklozen, verstotenen.

Het filmpje hierboven komt in het laatst deel van serie ‘Il fattore umano’ (The Human Factor). In acht afleveringen wordt belicht “hoe mensenrechten worden geschonden door autoritaire regimes, autocratieën of zelfs binnen democratische landen, waar de meest kwetsbaren en minderheden vaak te maken krijgen met onderdrukking”. Aldus Tom Waits op zijn website.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende