Ik mag niet langer zwijgen. Ik mag me dan voorgenomen hebben een tijdje mijn mond te houden, maar als onverlaten dan de gelegenheid aangrijpen om alles af te breken wat ons lief is, wordt zwijgen op zeker moment immoreel. Een van de kenmerken van de regeerstijl van Eppo Bruins, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, is dat hij de verschrikkelijkste dingen doet, en regelmatig erkent dat ze verschrikkelijk zijn, maar daarbij eigenlijk nooit argumenten geeft waarom hij ze desalniettemin doet. Ik heb in de afgelopen vier maanden slechts twee argumenten gehoord, ‘omdat het in het hoofdlijnenakkoord staat’ – maar waarom staat het daar? – en ‘omdat we nu eenmaal niet alles kunnen doen’ – dat is duidelijk, maar wat verklaart dan de keuze om dit niet te doen en dat wel? Woensdagavond was Bruins op de radio om zijn nieuwste botte bijl te laten bewonderen – de Wet Internationalisering in Balans, die hij voor de gelegenheid nog net wat stomper heeft gemaakt: een wet die enorm moet snoeien in de Engelstalige bachelors aan de vaderlandse universiteiten, en daarmee naar verwachting grote schade gaat aanrichten. Zoals Remco Breuker van WO in Actie in de uitzending uitlegt, hebben universiteiten de afgelopen jaren geprobeerd de enorme tekorten te compenseren door buitenlandse studenten aan te trekken. Het resultaat daarvan is dat die universiteiten inmiddels voor een belangrijk deel financieel afhankelijk zijn van die opleidingen. Een voorbeeld is Breukers eigen Faculteit der Geesteswetenschappen in Leiden, die studies in allerlei zogeheten ‘kleine talen’ (zoals Swahili, dat natuurlijk een wereldtaal is, maar dat maar weinig studenten trekken en dus in Nederland ‘klein’ heten) kan bekostigen door een gigantische opleiding International Studies in te richten. De slachting is in Leiden inmiddels begonnen. Populairder We hebben nu eenmaal geen duizenden kenners van het Swahili per jaar nodig, maar wel een paar die ons kunnen helpen Afrika te begrijpen en dat grote naburige continent wat nader te leren kennen (en dan hebben we het nog niet eens over de duizenden veel kleinere talen die Afrika rijk is). Dus moeten zulke studies wel klein zijn, en zijn ze toch essentieel. Althans, als je verder wilt kijken dan Nederland. Bruins zelf komt, zoals voor hem dus gebruikelijk, eigenlijk helemaal niet met argumenten. Hij herhaalt steeds een beetje dezelfde punten. Ik loop ze even langs: Het kan ook in het Nederlands, want dat doen ze in Leuven en Delft ook. Dat is op zich vermoedelijk waar, maar geen argument om allerlei schade aan te richten door nu ineens Engelstalige opleidingen en masse af te schaffen. (Het is hooguit een argument om geen moeite te steken in het verengelsen van huidige Nederlandse opleidingen, hoewel daar ook meer over te zeggen is.) Het Nederlands is een mooie taal. (Het is volkomen onduidelijk wat de relevantie hiervan is.) Er zijn 18 miljoen Nederlanders. (Ook dit is waar, maar niet per se relevant. Terzijde is het opmerkelijk dat Bruins wel voortdurend Leuven noemt als voorbeeld, maar bij dit, ook bij herhaling naar voren gebrachte punt, vergeet dat er dus ook nog 7 miljoen Vlamingen zijn. Overigens maken ook die Vlamingen dit punt nog steeds niet relevanter.) We willen dat buitenlandse studenten in Nederland investeren door Nederlands te leren zodat ze hier ook blijven. Dit is het enige werkelijke argument in het rijtje, al ken ik geen onderzoek dat bijv. laat zien dat het in Leuven en Delft ook daadwerkelijk werkt. Blijven Delftse studenten vaker in Nederland dan Eindhovense? Het argument lijkt me dus niet zo goed onderbouwd. Vrijheid van onderwijs Het brengt onze analyse vooruit om te beseffen dat de Engelstalige BA’s voor een belangrijk deel gevuld worden door Nederlandse studenten. Het is de afgelopen jaren met de regelmaat van de klok gebeurd dat een Engelstalige opleiding naast een Nederlandstalige werd ingericht, en dat die Engelstalige opleiding dan veel populairder werd dan de Nederlandstalige, óók bij Nederlandse studenten. Er is namelijk onder Nederlandse studenten een grote vraag naar Engelstalige opleidingen. De fascinatie voor het Engels is niet alleen het gevolg van een jacht op geld door de universiteiten. Zoals er bijvoorbeeld ook heel veel tweetalige vwo’s zijn, die helemaal niet als bedoeling hebben buitenlandse scholieren te trekken, vormen buitenlandse studenten is dus bij lange na niet de enige reden waarom universiteiten opleidingen in het Engels aanbieden. Nu kun je van deze fascinatie voor het Engels vinden wat je wilt (ik vind vooral zorgelijk dat het alle andere talen wegdrukt, maar dankzij Bruins worden al die andere talen nu juist ook bedreigd), maar je moet eigenlijk wel goede redenen hebben om in deze praktijk in te grijpen. Het gaat uiteindelijk immers óók om de vrijheid van onderwijs. Ik vond dat al een bezwaar tegen de eerdere Wet op het Hoger Onderwijs, dat het van alles te vertellen had over welke taal er gehanteerd moest worden. Feitelijk bepaalt de overheid nu in welke taal de eigen burgers onderwijs moeten volgen. Wat is dat voor dwingelandij? Andere boeg Mijns inziens is een streven naar eentaligheid ook uiteindelijk funest voor het Nederlands. Je maakt er een strijd van Engels tegenover Nederlands van, en zo’n strijd wint uiteindelijk de sterkste van de twee talen – het Engels, dat je nu eenmaal op veel meer plaatsen gebruiken kunt. Veel beter is het te streven naar een samenleving waarin verschillende talen evenwichtig naast elkaar kunnen bestaan, om het Nederlands een goede en veilige plaats te geven naast het Engels, en vooral ook naast de vele, vele andere talen die er in Nederland gesproken worden. Bovendien: de dreiging van een vreemde taal zit niet zozeer in hoeveel mensen die taal spreken, maar in wat het prestige van die taal is. Door nu te bepalen dat Engels alleen op Master-niveau mag, zeg je dat het Engels eigenlijk hoger, beter, en belangrijker is. Dat je misschien beter in het Engels kunt studeren. En dat als je ouders genoeg geld hebben, je misschien zelf beter naar het buitenland kunt gaan. Maar het allerbelangrijkste: zelfs als je zou vinden dat opleidingen in het Nederlands moeten, is het volkomen onverantwoord om dat zo onverhoeds door te voeren en zonder de ellende enigszins te lenigen die je zo veroorzaakt: de ellende van bijvoorbeeld de onderzoekers die met hun gezinnen naar Nederland zijn gekomen, in de verwachting dat ze hier iets konden opbouwen. Al deze opleidingen zijn in de loop van een paar decennia opgebouwd. Ze grijpen op allerlei manieren in allerlei levens in. Leuven en Delft laten niet zien dat het verantwoord is het dan ineens over een andere boeg te gooien. WO in Actie verzet zich tegen de bezuinigingen. Kom op 14 november naar Utrecht voor een landelijke demonstratie en teken de petitie
De koele jazz van Chet Baker zou een prima muzikaal decor vormen voor een noir detective, vermoed ik zo. Morsige onderzoekers en afstandelijke fatale dames ontmoeten elkaar in halfverlichte, rokerige café’s om ondanks de vlotte praatjes samen alleen te zijn.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
OPINIE - Migratie werd aangekondigd als het belangrijkste onderwerp van de EU-top. Het migratiepact van afgelopen mei moet alweer worden open gebroken omdat de meeste EU-leiders nog hogere muren rond Fort Europa eisen. Er wordt onder andere gedacht aan wachtkamers voor asielzoekers buiten Europa, deportatie van uitgeprocedeerden naar Afrikaanse landen, en weigering van asielzoekers die via Belarus Polen en Litouwen binnenkomen. De lidstaten zijn zoals eerder ernstig verdeeld over alle mogelijke maatregelen. De Europese Commissie bereikte tot nu toe alleen succes met het opentrekken van de beurs voor versterking van het Fort en afkoopsommen voor de opvang. De resultaten van de deze maatregelen laten nog op zich wachten. Maar hoe urgent zijn ze eigenlijk in verhouding tot wat er aan de grenzen van dit continent gebeurt?
De verdeeldheid van de EU inzake migratie is groot, maar als het om een standpunt over Israël/Gaza/Libanon gaat lijkt er helemaal geen schijn van een kans dat de regerigsleiders tot overeenstemming komen. Spanje en Ierland willen een opschorting van de vrijhandelsovereenkomst met Israël. De Spaanse premier Pedro Sanchez heeft dat begin deze week nog eens herhaald. De Ierse premier Simon Harris zei woensdag dat Ierland “niet zal wachten” op een besluit van de Europese Unie en dat het binnen enkele weken een procedure zal starten om de handel met Israël in producten afkomstig uit de bezette Westelijke Jordaanoever eenzijdig op te schorten. Harris meent dat de uitspraak van het Internationaal Hof van Justitie (ICJ) van 19 juli duidelijk genoeg is. De bezetting door Israël van de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, is onwettig, evenals het daarmee gepaard gaande nederzettingenregime, annexatie en gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Eerder dit jaar deed het ICJ al enkele dwingende uitspraken over de genocide in Gaza in een nog lopende door Zuid-Afrika aangespannen procedure. Israël negeert echter alle internationaalrechtelijke uitspraken.
Het Amerikaanse ministerie voor Justitie klaagt diverse politiebureaus aan wegens discriminatie. De toelatingsexamens zouden vrouwen en zwarte Amerikanen onrechtmatig benadelen. Critici vrezen echter dat de standaarden hierdoor omlaag worden bijgesteld.
De regering Biden heeft diversiteit hoog in het vaandel staan. ‘Equity’ is daarbij het toverwoord. Equity mikt net als equality op gelijkberechtiging en gelijke kansen, maar legt net even andere accenten: het wegnemen van barrières, het herstellen van historisch onrecht, en het gelijkmaken van het speelveld. Dat klinkt natuurlijk allemaal redelijk en nobel, maar in de praktijk leest men het welslagen van dit streven af aan een gelijkheid van uitkomsten.
Vraag is of dat ook mogelijk is zonder dat de kwaliteit in het geding komt. Je kunt wel willen dat kansarme jongeren ook de mogelijkheid hebben om dokter of ingenieur te worden, maar als je de exameneisen gestaag naar beneden bijstelt omdat bepaalde etnische groepen om allerlei redenen kwalitatief minder onderwijs krijgen, leidt dat tot brokken.
Desalniettemin gaat het Amerikaanse Ministerie van Justitie voortvarend te werk bij het bestrijden van vermeend onrecht op de arbeidsmarkt. Zo heeft ze de afgelopen tijd politiebureaus in verscheidene steden blafbrieven gestuurd, omdat hun toelatingsexamens zouden discrimineren. De meeste afdelingen geven dan toe. Gemeenten hebben geen zin in kostbare juridische procedures.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Shotgun is een hit uit 1965 geschreven door Junior Walker, die het lied hier zingt met The All Stars. Het stond wekenlang op één in de Amerikaanse R&B-parade.
Er is ook nog een versie waarin Buddy & Stacey en The Upsetters het liedje vertolken voor het programma Night Train, met een jonge Jimi Hendrix als achtergrondmuzikant.
ANALYSE - van dr. Gerrit Dijkstra en Prof. dr. Frits van der Meer
Er is in de loop der jaren door de stapeling van regelingen een bestuurlijke spaghetti ontstaan (een term gemunt door de Nationale ombudsman) voor de afhandeling van schades van aardbevingen ten aanzien van het Groningerveld. Dit heeft geleid tot een ongelijke behandeling van gedupeerden.
Zo hebben de gedupeerden met de meeste schade veelal de geringste bedragen aan schadevergoeding ontvangen. Ongelijk omdat degenen die zich als eerste meldden door de NAM (lees Shell/Exxon Mobile) een bescheiden bedrag van enkele duizenden Euro’s ontvingen, maar wel een vaststellingsovereenkomst dienden te ondertekenden waarbij zij aangaven dat hiermee de schade afgehandeld was. Naarmate de regelingen veel soepeler werden, het aardbevingsgebied ruimer werd gedefinieerd en de schadeafhandeling door de overheid werd overgenomen (IMG) dienden zich ook gedupeerden aan (of die beweerden dat te zijn) die tot enkele tienduizenden Euro’s schadevergoeding ontvingen. Een wrange constatering.
Ongelijk ook met andere gasvelden die niet in het kerngebied liggen. Wat houdt die bestuurlijke spaghetti in? Je kunt een claim leggen bij een overheidsinstantie (het Instituut Mijnbouwschade Groningen: IMG). Ben je het niet eens met een besluit van het IMG kun naar de bestuursrechter die laagdrempelig is. En niet te vergeten, er geldt ook de omgekeerde bewijslast. Het IMG moet aantonen dat schades niet het gevolg zijn van de gaswinning en niet andersom.
RECENSIE - Afgezien van het feit dat we een regering hebben die bezig is om ons, net als alle geesteswetenschappers, het werk zo goed als onmogelijk te maken, zijn het gouden tijden voor de taalwetenschap. In de politiek telt de daad niet meer, het woord regeert: de grootste partij van Nederland kent geen concrete wapenfeiten, enkel grote woorden over anderen.
Hoe word je zo populair met niets anders dan beledigingen, halve waarheden en onzin? Ook dit fenomeen valt natuurlijk binnen het domein van de taalwetenschap.
Drie Leidse taalkundigen publiceerden deze week een boek over de kracht van taal in het openbare leven, met een bijzondere invalshoek: de verdedigingsstrategieën van politici en andere publieke figuren na controversiële uitspraken. Van ‘Dat heb ik nooit gezegd’, via ‘Het is uit de context gehaald’ en ‘Ik was dronken’ tot ‘Moet je horen wie het zegt!’
Het boek imponeert alleen al door de overvloed aan voorbeelden. Het telt 320 pagina’s, waarin de voorbeelden over elkaar heen buitelen: van Akwasi, die op de Dam riep dat hij ‘een Zwarte Piet hoogstpersoonlijk op zijn gezicht zou slaan’ en later verklaarde dat dit geen oproep tot geweld kon zijn omdat Zwarte Piet niet bestaat, tot PVV-Kamerlid Raymond de Roon, die over Recep Erdoǧan zei: ‘Nu komt de islamitische aap uit de mouw’ en vervolgens stelde dat hij slechts een bestaande uitdrukking gebruikte.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Met Crime of the Century (1974) beleefde de symfonische rockgroep Supertramp hun doorbraak. We herkennen natuurlijk allemaal hits als ‘Dreamer’ en ‘School’.
Toch staan er meer prima nummers op het album, zoals het lied waaraan de plaat haar naam te danken heeft.
Tina Boleti begon in Londen te knutselen met elektronische muziek tijdens de COVID-lockdown van 2020, “om haar demonen uit te werpen”.
Haar debuut-EP Metropolis (2021) stond vol duistere elektronische muziek, hierop volgde al gauw de plaat Crime Seen (2022). En nu is daar Wasted Reflektions, waarop Boleti experimenteert met meer melodische zang.
Herrie, maar lekkere herrie, zo zou ik The Velveteers omschrijven. Ze hebben goed naar hun voorgangers in de jaren ’70 en ’90 geluisterd, zo te horen.
Geven ze zelf ook toe, maar de Velveteers willen niet klinken als een band uit het verleden. “Ons doel is altijd geweest om te klinken als een mix van alles”.