Wonderlijk Palmyra

Museum De Waag in Deventer staat in het teken van de eeuwenoude handelsstad Palmyra. In de tentoonstelling 'Palmyra, stad van duizend zuilen' wordt aandacht geschonken aan de Europese pioniers die de ruïnes herontdekten en enkele vondsten die hier zijn gedaan. Tevens is er aandacht voor de ‘linking pin’ tussen Palmyra en Deventer: de zeventiende-eeuwse politicus en geleerde Gisbert Cuper. Een welvarende handelsstad Alleen wie totaal geen aandacht heeft voor de strijd tegen IS kan het zijn ontgaan dat Palmyra ligt in Syrië. Ooit vormde de oase een bufferzone tussen het Romeinse en het Parthische Rijk. Een veilige tussenstop op de zijderoute, waar een warmwaterbron het leven aangenaam maakte. Als handelsknooppunt kon Palmyra alleen schatrijk worden, zo getuigen onder andere de rijke (graf)monumenten die er zijn teruggevonden.

Door: Foto: Schilderij 'Gezicht op de ruïnes van Palmyra' van Gerard Hofstede van Essen, 1693 copyright ok. Gecheckt 17-03-2022
Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Turks paspoort

, door

Een vriend van mij is ooit jaren bezig geweest om van de Turkse nationaliteit af te komen. Dat was nog voor Erdogan. Het was een tocht door bureaucratieën waar achter ieder bureau een ambtenaar zat die het verzoek als een belediging opvatte. Zelfs toen hij op het vliegveld zijn paspoort definitief wilde inleveren, ondervond hij nog tegenwerking.

Onder Erdogan is er recentelijk een tweede optie bijgekomen. Ik las in de krant dat je maar naar het Turkse consulaat in Rotterdam hoeft te gaan en drie keer ‘Gülen’ te roepen om voor eeuwig van de Turkse nationaliteit gescheiden te zijn. Ideaal is het niet, maar de alternatieve weg is ook weinig aanlokkelijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

SG-café zondag 19-02-2017

, door

Dit is het Sargasso-café van zondag 19-02-2017. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: Rene Passet (cc)

Kurkuma: Wondermiddel of wortel?

, door

ANALYSE - Is kurkuma het wondermiddel dat gewoon in je keukenkastje staat? Steven Raaijmakers neemt dit potentiele wondermiddel aan de hand van een wetenschappelijke overzichtstudie onder de loep.

Wondermiddel in de kruidenkast

Het zou zo maar kunnen dat je een waar wondermiddel in de keukenkast hebt staat. Zo blijkt uit de vele berichten over kurkuma op verschillende gezondheidswebsites. We lezen op WantToKnow.nl dat de geelwortel kan helpen bij sommige vormen van kanker, diabetes, depressies, leverziekten, reuma, en overgewicht. Healthwatch meldt dat kurkuma “ongeveer 100 keer minder giftig is dan chemotherapie” en effectiever is “bij de bestrijding van kankerstamcellen”. Op thetruthaboutcancer.com lezen we dat het de groei van kankercellen stopt. Kanker lijkt tot dusver de meest genoemde toepassing te zijn van de geelwortel, maar mens-en-gezondheid.infonu.nl weet ons te melden dat ook Alzheimer tot de toepassingen behoort. Maar dit soort berichtgeving is niet alleen te vinden op websites met meer alternatief gedachtegoed. Ook de Volkskrant doet een duit in het mandje in een interview met oncoloog Casper van Eijck. De arts bejubelt de fantastische anti-tumor effecten van kurkuma en claimt dat het beter werkt bij alvleesklierkanker dan chemo-therapie.

PAINS in the ASSay

Waar komt deze hosanna-stemming nu eigenlijk vandaan? Het stofje uit de geelwortel waaraan al deze eigenschappen worden toegedicht is de molecuul curcumine. Wanneer er getest wordt op medicinale werking van stofjes leveren proeven met curcumine vaak positieve resultaten op. Dat zorgt natuurlijk voor enthousiaste reacties bij de onderzoekers die naarstig op zoek zijn naar nieuwe medicijnen. Wat nu blijkt, uit een overzichtsstudie in het Journal of Medicinal Chemistry, is dat dit allemaal verspilde moeite en tijd zou kunnen zijn (om maar niet te spreken van al het geld). Hoe kan dit nou gebeuren? Dat heeft iets te maken met de eigenaardige chemische eigenschappen van de molecuul. Curcumine schijnt één van de PAINS (pan-assay interference compounds) te zijn. Dit is een groep van moleculen die de reputatie hebben dat zij medicijnproeven nogal eens in de war gooien. Curcumine zal het in een medicijnproef doen laten lijken alsof het een medicinale werking heeft, terwijl dit eigenlijk niet zo is. Het zorgt dus voor vals-positieven. In het plaatje hieronder zie je nog meer van dit soort PAINS in the ASSay die tot valse hoop kunnen leiden. Tot dusver heeft geen enkele dubbel-blinde studie met curcumine een positief resultaat opgeleverd.

Foto: Marco Derksen (cc)

De ‘bezorgde’ burger is vooral een verwende praatjesmaker

, door

RECENSIE - Jan Dijkgraaf wordt nooit boos. Echt waar. Er is maar één uitzondering, schrijft hij in de eerste zin van de inleiding van zijn boekje: ‘als ik een boze burger wordt genoemd. Of: een boze witte man’. Dat vind hij niks. Nee, Jan wil ‘bezorgde burger’ genoemd worden. Dat dekt de lading veel beter, vindt hij. Want ‘bezorgdheid duidt op compassie met anderen.’

Vandaar dat zijn boekje ‘De bezorgde burger’ heet. En is Jan ook bezorgd? Nou, nee. We lezen regelmatig over zijn stijgende bloeddruk. Boos is zijn grondtoestand, zijn stijltje. Hij heeft dat gewoon niet meer in de gaten.

IJdelheid der columnisten

Jan Dijkgraaf lijdt aan een onder columnisten veel voorkomend euvel. Na jarenlang stukjes te hebben geschreven, over elk onderwerp waar ze maar zin in hebben, niet gehinderd door echte kennis, ook zonder behoefte aan verdieping, en ondertussen genietend van de ijdele status van het ‘columnist’ zijn, gaan veel columnisten denken dat zijn stukjes wérkelijk iets voorstellen. Dat het werkelijk intellectuele hoogstandjes zijn. Dat ze ‘gelijk’ hebben.

Ze gaan, kortom, naast hun schoenen lopen. En dan sta je weerloos tegenover vleierij. ‘De afgelopen jaren,’ schrijft Dijkgraaf zonder een spoortje ironie (p. 224): ‘hadden Kamerleden van meerdere partijen me gepolst of ik geen trek had in een Kamerlidmaatschap.’

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Ende Shneafliet

, door

Begin jaren 80 vierde het cassettelabel een tijdje hoogtij – Of althans, wat heet hoogtij, als je het hebt over beperkte oplages uitgebracht op muziekcassette welke alleen populair waren in obscure kraakholen, hippiecommunes die verder wilden kijken, en vage kunstenaarscollectieven waarin men voornamelijk aan Hoge Cultuur deed. Maar toch, met name in Nederland werd in die tijd vrij veel experimentele muziek op muziekcassettes uitgebracht, en een van de toonaangevende labels was Trumpett uit Heiloo.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Pauline Slot

, door

Voor de boekenpodcast Het verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Pauline Slot over haar roman Dood van een thrillerschrijfster.

Pauline Slot debuteerde in 1999 zeer succesvol met de roman Zuiderkruis, dit boek werd in dat jaar het best verkochte debuut. Dood van een thrillerschrijfster is haar zevende roman. Zij schrijft ook non-fictie en is docent creative writing.

De verteller in Dood van een thrillerschrijfster Selma Hoogstins is auteur en schrijfcoach. Zij ontvangt in de zomer op haar paradijselijke landgoed in Griekenland mensen die ongestoord een week aan een boek willen werken.  Onder hen is de bekende literaire thrillerschrijfster Esther Noordvlucht die aan het vervolg komt werken van haar bestseller De Vinex-club. Maar aan het eind van de week dobbert haar lijk in de baai. Deze roman begint als een whodunnit, gaat over lezen en schrijven, succes en falen en staat vol geestige verwijzingen naar zichzelf en de wereldliteratuur.

Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Foto: Nuala (cc)

Kunst op Zondag | Baksteen

, door

Op amper te doorgronden wijze zijn we vorige week van porselein op baksteen beland. Baksteen is stukken robuuster dan porselein en dat zal dan ook de reden zijn waarom baksteen wordt gebruikt om dingen te maken die staan als een huis.

Om allerlei goede redenen kan baksteen eigenlijk niet meer. Dat wil zeggen: de originele klomp klei. Geen nood: er zijn bakstenen van alternatief materiaal.

Uiteraard kan in puin gesloopt baksteen en ander bouwmateriaal gerecycled worden tot nieuwe bakstenen. Het kan luchtiger: piepschuimen bakstenen, ja zelfs de sigarettenpeuken van de straat en smog in baksteen. En willen we helemaal “netjes” bouwen dan alleen nog met de “slimme baksteen”.

Wie nog betere bakstenen ideeën heeft kan een gooi doen naar de Brick Award 2018 (prijs voor bijzondere keramische architectuur).

Bakstenen reliëfs zijn al zo oud als het baksteen zelf. In Irak probeert men het oeroude Babylon te restaureren. Het moet een stad met veel baksteen zijn geweest. Met op de gevels reliëfs zoals deze.
cc Flickr ECA Cultural Heritage Center Ishtar Gate relief, Babylon Dragon bas-relief dating to the 6th century B.C. on the Ishtar Gate

Ze wisten het misschien zelf niet, maar Henry Moore en Brad Spencer zijn zonder meer schatplichtig aan die Babylonische reliëfs.

Henry Moore – Wall Relief No. 1, 1955. Gesloopt in 2010, terug geplaatst in 2015.
cc commons.wikimedia.org Rotterdam kunstwerk Wall Relief no.1

Waan van de dag

SG-café zaterdag 18-02-2017

, door

Dit is het Sargasso-café van zaterdag 18-02-2017. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Closing Time | deru

, door

Deru is Benjamin Wynn, een Amerikaans componist die opereert ergens in het schemergebied tussen hiphop, electronica, avant garde, experiment, new music en nog wat meer. Een een schemergebied is het zeker gezien de duistere sfeertjes die de man neerzet.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende