Minder dan een uur na de aankondiging van zijn verkiezingsoverwinning kreeg Geert Wilders al een felicitatie van Viktor Orbán. The winds of change are here, schreef hij op Twitter bij een oud nummer van The Scorpions. De Hongaarse premier hoopt op Nederlandse steun bij zijn voortdurende strijd tegen de meerderheid van de EU-lidstaten die niets moet hebben van zijn illiberale politiek. Zonder EU kan hij niet. Maar aan EU-afspraken die hem niet goed uitkomen wil hij zich niet houden. Op dat punt kan hij in Wilders wel een bondgenoot vinden, maar het is de vraag of eventuele coalitiegenoten van de PVV daarin meegaan.
Orbán voert de druk op in de EU om nu eindelijk eens tot betaling over te gaan van alle bevroren tegoeden, zoals de €700 miljoen uit het pandemieherstelfonds. In het Europarlement verklaarden de Commissarissen Reynders (Justitie) en Hahn (Budget) deze week dat er vorderingen zijn gemaakt om de al lang bestaande problemen op rechtsstatelijk gebied in Hongarije op te lossen. Maar het is nog niet voldoende om de blokkade op dit fonds op te heffen. Er zijn nog onvoldoende garanties dat belangenverstrengeling in publieke instellingen kan worden voorkomen en er is nog onduidelijkheid over de bevoegdheden van een nieuw instituut dat de integriteit van bestuur moet bewaken, zei Hahn.
De hand van Poetin
Het antwoord uit Hongarije kwam per ommegaande. Orbán dreigt alle hulp van de Europese Unie aan Oekraïne te blokkeren, evenals de toekomstige toetreding van het land tot het blok, tenzij de EU-leiders ermee instemmen hun hele strategie van steun aan Kyiv te herzien. ‘De Europese Raad moet een openhartige en open discussie voeren over de haalbaarheid van de strategische doelstellingen van de EU in Oekraïne,’ schrijft hij aan de Commissie. Hier lezen we mogelijk de hand van Poetin met wie Orbán vorige maand de onderlinge betrekkingen heeft verstevigd. Eerder leek de Commissie juist vanwege het veiligstellen van steun aan Oekraïne wel bereid de bevriezing van een aantal fondsen voor Hongarije op te heffen. Maar het is onwaarschijnlijk dat het Europarlement daarin meegaat. In het Europarlement diende zijn Fideszpartij deze week een wetsvoorstel in over ‘het beschermen van de nationale soevereiniteit’ tegen wat zij noemt ‘ongepaste politieke inmenging door buitenlandse personen of groepen’. Wilders zal vast bereid zijn het voorstel te steunen. De vraag die andere partijen ongetwijfeld gaan stellen is of deze wet ook van toepassing is op Poetins inval in Oekraïne.
Minderheden
Orbán heeft nog meer ijzers in het vuur inzake Oekraïne. Hij heeft steun aan dat land ook verbonden aan de eis dat voor de Hongaarse minderheid in Oekraïne het Hongaars als officiële taal weer wordt ingevoerd. Sinds 2017 is in heel het land het Oekraïens ingevoerd niet alleen ten koste van het Russisch, maar ook van het Hongaars, Roemeens en Slowaaks, talen van de minderheden in het zuidwesten van het land. Niet alle Hongaren zijn er echter blij mee dat Orbán voor hen opkomt. ‘We leven in Oekraïne’, zegt Laslo Zubanych, hoofd van de Oekraïens-Hongaarse Democratische Unie, een van de twee Hongaarse diasporaorganisaties in Oekraïne. ‘Om die reden moeten we ons gedragen als burgers van Oekraïne.’ Hongarije heeft in de jaren voorafgaand aan de oorlog vele miljoenen geïnvesteerd in de regio. Maar veel bewoners van de regio zijn het niet eens met Orbáns pro-Russische standpunten.
Hongaars media-offensief
Sinds Fidesz is geroyeerd uit de Europese Volkspartij (EPP) mist Hongarije de nodige vrienden in Brussel. Ter compensatie daarvan en ook ter voorbereiding van de verkiezingscampagne voor het Europarlement volgend jaar juni heeft Orbán flink geïnvesteerd in zijn public-relations. Bijvoorbeeld in de Brusselse denktank Mathias Corvinus Collegium (MCC) en in media als The European Conservative en Brussels Signal. De uitgever van Signal, Egan, is al jarenlang een Amerikaanse strateeg voor Orbáns Fidesz-partij en ook betrokken bij het regeringsgetrouwe Remix.
De inzet van Orbán gaat verder dan eenvoudige propaganda. Hij ziet zichzelf als een boegbeeld van een wereldwijde cultuuroorlog. In het kader daarvan publiceerde het MCC onlangs een rapport met de titel “How did the LGBTQ lobby take over the EU?”. De directeur van MCC, de Britse socioloog Frank Furedi wil een alternatief beeld van de Europese cultuur promoten. Hij wil een tegenwicht bieden tegen de ‘oneerlijke vuilsprekerij over Hongarije’. Furedi houdt van een goede vechtpartij, zei hij tegen Politico. “Het MCC biedt de kans om terug te vechten in de cultuuroorlogen”. Dit voorjaar sprak hij op de National Conservatism Conference in Londen over “The War Against National Belonging“.
Reacties (3)
Sinds 2017 is in heel het land het Oekraïens ingevoerd niet alleen ten koste van het Russisch, maar ook van het Hongaars, Roemeens en Slowaaks
Ik kan mij wel voorstellen dat in de emoties van de oorlog zo’n besluit genomen wordt, maar ik vind het een verkeerd besluit.
Maar Orbán zal natuurlijk nooit dergelijke rechten toekennen aan minderheden in Hongarije (als die er zijn).
En ik denk niet dat de minderheden in Oekraïne er baat bij hebben te worden gebruikt voor Orbáns propaganda.
Kunnen de andere EU-landen samen uittreden en een nieuwe unie oprichten?
Als je weet hoeveel moeite het heeft gekost om de huidige EU tot stand te brengen kun je je voorstellen dat dit geen echte optie is. Elk afzonderlijk land krijgt dan de kans nieuwe voorwaarden te gaan stellen. Lijkt me echt een onmogelijke weg, nog afgezien van de benodigde tijd en het geld dat met zo’n operatie gemoeid is. Al het voorgenomen beleid (klimaat!) zal jaren op achterstand gezet worden.