Dit is de tweede gastbijdrage van Martin Broek. Zijn eerste bijdrage kreeg een staartje (zie na dit stuk).
De militairen zijn te loyaal en laten zich nauwelijks horen. Het is een kreet die de afgelopen weken in de gesprekken over bezuinigingen regelmatig te horen was. Maar dat valt mee: woordvoerders van de bonden worden gehoord; en kranten als Algemeen Dagblad en Telegraaf dienen als spreekbuis om de kwaadheid via chocolade letters op de voorpagina’s naar buiten te brengen. Bovendien hebben ze een batterij deskundigen die ingezet worden om tegen het afglijden van Nederland te waarschuwen. Dan is er nog minister van Defensie Hillen. Hij gaf zelf het slechte voorbeeld door zijn eigen bezuinigingen te honen. Hij werd hierbij afgelopen zondag door Kamerlid Knops van het CDA in het programma Buitenhof geholpen. Het CDA blijft staan voor een krachtig leger.
Dat wordt er mee uitgestraald.
Toch moet je twijfelen aan de steun van de nationale elite voor de troepen zelf. Steun voor krijgsmacht vertaald zich niet automatisch naar steun voor de militairen. In de brief van Hillen gaat een pagina over een belangrijke verandering in de structuur van Defensie.
“Niet-strategische onderhoudsactiviteiten worden zoveel mogelijk uitbesteed,” schrijft hij (p.9). Dat heeft voordelen. Defensie betaalt voor wat geleverd wordt en hoeft niet de pensioenen en wachtgelden neer te tellen. Bovendien einde klus, einde werk. Dat heet flexibilisering van de arbeid. Het neoliberalisme dringt steeds verder het leger binnen. Daarmee is het krijgsmacht niet alleen de harde hand achter dit economische model, maar is de ziel van de leger er ook slachtoffer van.
Nederland volgt daarmee een ontwikkeling die in de Verenigde Staten al langer geleden is ingezet. Een defensiebegroting in het Westen kon je tien jaar geleden makkelijk uit elkaar trekken door te stellen: de helft voor personeel, een kwart voor materieel en gebouwen en nog een kwart voor onderhoudskosten, brandstof e.d. Voor Europa klopt dit schema grofweg nog steeds. In de Verenigde Staten is die verhouding tegenwoordig heel anders:
| Operaties en onderhoudskosten: | 50% |
| Materieel: | 30% |
| Personeel: | 20% |
| http://www.eda.europa.eu/defencefacts/ |
Een belangrijk deel van de besparingen in de VS wordt bereikt door het inzetten van private ondernemingen tijdens interventies. In december 2010 waren er meer civiele (159.000) dan militaire VS-defensiemedewerkers (144.000) in Afghanistan en Irak. Oorlog is business geworden.
Het resultaat van de Amerikaanse besparingen op arbeid is dat Europa en de Verenigde Staten in absolute zin evenveel uitgeven aan personeel, terwijl het defensiebudget van de VS tweeënhalf maal zo hoog ligt. Dat belooft niet veel goeds voor de Nederlandse soldaten. Ook de verandering in die richting zit ingebakken in brief van Hillen. Dat is onwenselijk, want legers moeten niet privatiseren. Bovendien komt deze flexibilisering van militaire arbeid voort uit een visie op arbeidsrechten die vanuit de optiek van een werknemer onacceptabel is.
PS Mijn eerste gastcolumn ging over de operatie/oefening Flintlock in West-Afrika. Daarover schrijft het Algemeen Dagblad twee maanden later een stukje. De troepen waren inmiddels weer thuis. De SP stelt vervolgens Kamervragen, waarin ook het artikel voor Sargasso als bron wordt genoemd.
Reacties (25)
Gelijk de SP en Dierenpoes delen wij het standpunt van de PVV.
Gewoon de hele boel opdoeken en als er dan toch stront aan de knikker komt huurlingen inzetten, liefst buitenlanders.
Nederansdse reders geven alvast het voorbeeld.
@3 Met dat roeibootje?
Maar ik heb ze wel leren kennen hoor, “hollandse jongens” die in vakantie in Schotland commandootje gingen spelen en er van droomden later het leger in te gaan.
Op mensen jagen, dat was een ervaring die ze wel eens mee wilden maken. Geen grapje hoor, echt waar, doodserieus.
Wat is nu eigenlijk het punt van de auteur ? Er staat niets in dat je niet ook gewoon in de defensiekrant had kunnen lezen.
@KJ je reageert wel vaker met deze vraag. Zou je niet eens een leescursus nemen? Ik maak het je al zo makkelijk door de woorden en frases onwenselijk, onacceptabel en ‘dat belooft niet veel goeds’ op te nemen. Meer Jip en Janneke stijl ga ik echt niet schrijven.
@5 Is dat zo? Ik lees de defensiekrant namelijk niet. Is Sargasso toch nog ergens goed voor.
@martin; Nou niet zo gepikeerd doen. Ik zeg alleen maar dat je een ontwikkeling signaleert. Die ontwikkeling speelt zich volledig af in het publieke domein, 2) die ontwikkeling heeft ook andere oorzaken dan ‘privatisering’ alleen (technologie), en 3) je neemt niet echt een standpunt in over hoe deze ontwikkeling (door jou gekenschetst als ‘slecht’), dan een halt moet worden toegeroepen.
Ik mis, maw. (wellicht voor mij wat nogal voor de hand liggende) elementen in je stukje, die het tot een goed stukje zouden kunnen maken: tegenspraak en een oplossing.
“Dat is onwenselijk, want legers moeten niet privatiseren.”
Waarom legers niet en OV, nutsvoorzieningen en onderwijs wel?
Toch nog even dat stukje van februari er bij gepakt… SP noemt als bron Martin Broek en het AD. Het AD schrijft over een geheime missie. Wat er zo geheim aan is, is mij niet geheel duidelijk (maar het bekt natuurlijk wel lekker). Broek had er natuurlijk al over geschreven, waarbij hij zich voornamelijk baseerde op Jane’s en het MinDef zelf.
Maar goed, de SP doet weer eens een Kamervraag stellen op basis van een krantenbericht – nivootje detailpolitiek. Er kan weer gescoord worden met termen als “schimmig” etc.
Het zal wel bij de huidige trend van Jip-en-Janneke horen…
@Bismarck: omdat “we’ hebben afgesproken dat geweld het monopolie van de staat is?
@avanaa; Nou, missies kunnen wel degelijk geheim zijn, da’s een simpel gegeven. Dat is ook een van de bezwaren die ik kan bedenken tegen een geprivatiseerd leger: geheimhouding is moeilijker af te dwingen.
@KJ Ze kunnen wel geheim zijn, maar die missie die AD/SP openbaren is dat toch vooral niet.
Waarom is in een geprivatiseerd leger geheimhouding moeilijker? Ik denk dat de geheimhouding bij grote multinationals heel goed geregeld is.
Wat is inderdaad het punt van Broek? Vindt hij dat er minder ge-outsourcet moet worden? Ik ben geen expert op het gebied van defensie, maar het is toch juist handig als niet-militaire taken als koken etc. worden uitbesteed? Zolang er maar geen Blackwater-achtige bedrijfjes militaire taken gaan uitvoeren, zie ik niet echt een probleem.
Ik laat me graag informeren/overtuigen.
@11: Ik zie dat niet in gevaar komen als je de logistiek en huisvesting van het leger privatiseert. Sterker nog, zelfs als je de militairen privatiseert kan het geweldsmonopolie nog steeds bij de staat liggen. Nog niet zo lang geleden (zeg 15e-18e eeuw) was dat zelfs normaal, daar vocht men voornamelijk met huurlingenlegers.
@avanaa; Het punt is niet de geheimhouding, het punt is de sanctie die staat tegenover het verbreken van die geheimhouding. Aangezien militairen onder speciale contracten en rechtspraak vallen, is dat binnen die organisatie meestal heel simpel.
@KJ ooit gehoord van een non-disclosure agreement? (http://en.wikipedia.org/wiki/Non-disclosure_agreement)
@avanaa; Jawel. Maar ooit gehoord van een opzeg-termijn bij Defensie ?
Als defensie een zaak van ons allen is dan gaan we toch voor de goedkoopste optie als het om ondersteunen gaat? Vorig jaar meldde de Economist (ik kan helaas het artikel niet meer vinden) dat Nederland en Noorwegen de meest kosteneffectieve ondersteuning hadden voor hun leger, en de Amerikanen veel meer geld kwijt waren.
@KJ wat bedoel je?
@avanaa; Weglopen bij een bedrijf is makkelijk: een maandje opzeg-termijn. Geheimen overbrieven aan de concurrent of media ? Wordt zelden bestraft. Weglopen bij defensie kan alleen heel sporadisch: contracten zijn erg lang en worden niet gebroken (ja, nu wel dus, maar doorgaans niet). Lekken van geheimen wordt heel zwaar aan getild. Ik bedoel: ik kan me voorstellen dat men bij Defensie huiverig is voor de lakse mentaliteit wat dat betreft, in de vrije sector.
contracten zijn in principe lang, maar de slavernij bestaat niet meer. Als jij halverwege je tour of duty naar huis wil, dan mag dat volgens mij gewoon. Ik denk wel dat je dan geen aanbevelingsbrief meekrijgt.
Ik denk dat het wel meevalt met de lakse mentaliteit in de vrije sector waar het bedrijfsgeheimen betreft.
@14. Frankrijk heeft nog steeds een huurliungenafdeling genaamd het vreemdelingenlegioen. Makkelijk omdat je als Franse politicus niets hoeft uit te leggen aan Franse huismoeders als er doden zijn gevallen. Het is ook nog niet zo lang geleden dat Nederlanders vochten tot de laatste Molukker.
Maar de verantwoordelijkheid over de inzet bleef bij de staat.
Ik heb op de radio al enige maanden geleden een paar ex mariniers gehoord die te huur waren om aan boord te gaan van Nederlandse koorvaardijschepen. Volgens de wet mag een gezagvoerder wapens aan boord meenemen om zich te kunnen verdedigen op bepaalde locaties. Als er dan gespecialiseerd personeel meegaat om deze wapens te bedienen kan het nog volgens de wet zijn maar zodra een schip in internationale wateren rondvaart om politieagentje te spelen dan gelden er andere wetten.
Oorlog is al sinds de uitvinding van het begrip oorlog een business. Men vecht of om een geloof of een zakelijk gewin en meestal voor beide. Waar het inzetten van burgers voor gevechtsdoeleinden op een hellend vlak komt is zodra er oncontroleerbare activiteiten zijn.
Laat nou de waarheid als eerste sneuvelen in een oorlog en onafhankelijke journalisten zie ik niet ‘embedded’ tussen huurlingen lopen.
@8 KJ leuke reactie. Kies niet voor een leger gericht op technologie (inderdaad dat is ook een deel in de ontwikkeling naar minder personeel). Steun daarnaast de bonden in hun strijd voor betere arbeidsvoorwaarden. (Overigens lees jij een andere Defensiekrant dan ik.)
@9 Lang heb ik gedacht dat neoliberalisme alles naar de markt bracht behalve haar ijzeren hand. Dat blijkt naïef te zijn geweest. Ik denk dat oorlog nog minder een product is dan onderwijs en gezondheidszorg.
Minik schrijft:”…onafhankelijke journalisten zie ik niet ‘embedded’ tussen huurlingen lopen.”
Onafhankelijke journalisten “embedded”?
@24. Het staat niet voor niets tussen aanhalingstekens. Journalisten die werkten tijdens de Irak- en de Falklandsoorlog tussen de troepen waren nog enigermate zelfstandig. Maar ik heb nog nooit een journalist gezien die vrijuit meldingen kon doen over de operaties van bijvoorbeeld Blackwater.