Oom agent als opvoeder

Aangezien ik mijn rijbewijs nooit heb weten te halen, is een programma als Wegmisbruikers aan mij eigenlijk sowieso niet besteed. Toch blijf ik er wel eens bij hangen. Geen beter vermaak dan leedvermaak, nietwaar?

Hart van het programma is de menselijke interactie in een conflictsituatie (dat is trouwens ook wat De Rijdende Rechter of Ik Vertrek haar charme geeft). De politie zet een verkeersovertreder aan de kant, en dan kan het tragikomische zedenspel beginnen. De ene bestuurder reageert gelaten, de ander laconiek, de meesten zelfrechtvaardigend, en sommigen ronduit verontwaardigd. Het is natuurlijk het leukst als iemand volstrekt uit zijn plaat gaat.

Een programma als Wegmisbruikers laat zien dat de politie vooral ook een pedagogische taak heeft: keer op keer zien we dienders die bestuurders aan de hand van camerabeelden tonen waar dezen in de fout zijn gegaan en hoe dat een gevaarlijke situatie oplevert. Niet zelden zien we hoe zij de hele pedagogische en retorische trukendoos open moeten trekken om tegenwerpingen en smoesjes te omzeilen of omver te halen.

Hoezo, de politie is geen pedagogisch instituut? Dat was namelijk een van de interessantere tegenwerpingen die ik kreeg op dit stukje van mijn hand over de noodzaak van reflectievermogen en pedagogische vaardigheden bij agenten.

Sowieso: wetgeving stelt een norm (denk aan het rookverbod op het werk en in de horeca) en is als zodanig al een opvoedkundig instrument. Door die norm te handhaven stelt de politie zich derhalve per definitie op als opvoedende instantie.

En zoals iedere bekwame opvoeder weet: repressie is slechts één hulpmiddel in de gereedschapskist. Wie verstandig is, gaat daar uiterst spaarzaam mee om. Want ook voor opvoeding geldt: wat je zaait zul je oogsten. Dat gaat op voor honden, dat gaat op voor kinderen, en dat gaat ook op voor grote én kleine burgers op straat.