Olieanalyse – Brazilië & Rusland

114 dollar per olievat, de arme landen worden de oliemarkt uitgedrukt. In de Nederlandse kranten lezen we hier alleen niks over. Nee, we moeten we het doen met (incomplete) berichtgeving over de daling in de Russische olieproductie en de mogelijk grote Braziliaanse olievondst. De oliecrises in ondermeer Gambia, Kameroen en Liberia zijn niet interessant. Daar heeft men dan wel grote rijen heeft voor de benzinepomp, en soms totaal geen autobrandstof, maar waarom zou ons dat in het westen interesseren. Minder dan 4% van het totaal aan buitenlandse investeringen in onze wereld stroomt immers naar Afrika. En daarvan gaat weer een fractie maar naar Gambia, Kameroen en Liberia. Dus… terug naar mijn tweeluik over de daling in de Russische olieproductie & het Braziliaanse Carioca olieveld, mogelijk de grootste olievondst sinds 1957.

In de grafiek hierboven is te zien hoe het verloop van de Braziliaanse olieproductie er ongeveer uit zal gaan zien in de periode tot aan 2020. Meerdere olievelden die in de laatste jaren ontdekt zijn worden in de periode 2008 tot en met 2017 in productie gebracht. Voor een overzichtlijstje kun je hier kijken op de website van Petrobras, de nationale oliemaatschappij van Brazilië. Die extra velden zullen leiden tot een productieniveau rond de 3 miljoen vaten per dag tegen 2015. Vervolgens zal de productie mede dankzij de recente ontdekkingen Tupi (+-5 miljard vaten) en Carioca doorstijgen naar 5 miljoen vaten per dag tegen 2020. Daarmee wordt Brazilië tegen die tijd de vierde of vijfde grootste olieproducent ter wereld, na Saoedi-Arabië, Rusland, de Verenigde Staten en wellicht Canada.

Of die productiehoogte van 5 miljoen vaten per dag lang zal blijven is onbekend. Het hangt af van de grootte van de huidige ontdekking Carioca en de ontdekkingen die nog gedaan zullen worden in de diepzeewateren rond Brazilië. Het Carioca veld zou 33 miljard vaten olie bevatten volgens de geruchten. Probleempje, het cijfer van 33 miljard is zo lek als een mandje. Er is pas 1 exploratieboring afgerond naar het veld in September vorig jaar en de tweede boring om het cijfer enigzins te bevestigen is nu pas gaande. Die tweede boring wordt pas over twee maanden afgerond dus nieuwe meetresultaten zullen minstens zo lang op zich laten wachten. Ook weten we niet onder wat voor classificatie de olie uit Carioca valt. Gaat het om voorkomens (oil initially in place)? om winbare olie? om mogelijk winbare olie? En wat is gezien de diepte de verhouding aardgas en olie in het veld? Het veld zou bet wel eens grotendeels aardgas kunnen bevatten in plaats van olie. Allemaal zeer onduidelijk. De man die het cijfer lanceerde, niemand minder dan het hoofd van het olieministerie van Brazilië, Harolda Lima, kletst dan ook uit zijn nek. Hij krijgt nu terecht een forse bak kritiek over zich heen van de Braziliaanse mededingingsautoriteit.

Rusland – de piek is voorbij

De Russische olieproductie daalt. Zelfs de Telegraaf kopte gisteren “Russische olieproductie daalt na jaren van groei”. Om de krant precies te citeren : “De Russische olievoorraden zijn in de eerste drie maanden voor de eerste maal dit decennium gedaald. Gemiddeld kwam de productie uit op 10 miljoen vaten per dag, een daling met 1% ten opzichte van dezelfde periode in 2007, aldus gegevens van het Internationale Energie Agentschap, de energiewaakhond van de geïndustrialiseerde wereld.” Pijnlijk, want Rusland was niet zomaar belangrijk voor de oliemarkt in de afgelopen jaren. Ze was de groeimotor van de wereldproductie, goed voor een stijging van 4 miljoen vaten per dag sinds 2000, wat zoveel is als de groei in de chinese olieconsumptie in die periode. Russische oliegroei die in 2006 en 2007 steeds verder afzwakte, en vanaf juli 2007 is gestagneerd (zie grafiek 1 hieronder). Weinig nieuws dus, alleen de recente poging IEA om maar eens aan de alarmbel te trekken doet de klokken van de Nederlandse pers luidden. Want het wordt langzamerhand wel overduidelijk dat 110 dollar per vat niet het laatste stadium is van de olieprijsstijging.

De recente daling in de Russische productie kan makkelijk verklaard worden door de combinatie van geologische en economische factoren die opspelen. Om mijn samenvatting van de Russische oliesituatie van februari dit jaar er eens bij te pakken:

“De dalende productie wordt veroorzaakt doordat de grote makkelijke velden uitontwikkelt zijn en een aantal olieprojecten tegenvallende resultaten opleveren. Zo is het Sakhalin-1 olieveld van ExxonMobil over haar piek heen en daalt de productie veel scherper dan gedacht. In 2008 zal de productie 25% lager uitkomen, waardoor de productie van dit veld zal dalen van 225.000 naar 155.000 vaten per dag. Er zijn nog veel olievelden in Rusland waar extra productie vandaan kan komen maar deze worden niet ontwikkelt vanwege slechte economische voorwaarden. De Russische overheid heft belastingen op de productie en de export van olie en geraffineerde producten. Meer dan de helft van de olie-inkomsten van oliemaatschappijen wordt zodoende afgeroomd voor de Russische staatskas. Het Russische export tarief op Urals olie steeg begin februari naar 45 dollar per vat. “

Geen wonder dus dat Leonid Fedun, de CEO van de Russische oliemaatschappij Lukoil, niet veel goeds te melden had tegen journalisten van de financial times over de toekomst van de Russische olieproductie. 2007 zal volgens Fedun te boek gaan als het jaar zijn waarin het hoogtepunt van de Russische productie behaald werd. Althans, het hoogste productieniveau die Fedun zelf nog mee gaat maken. Met de huidige 52 jaren van Fedun kan dat citaat alleen maar geïnterpreteerd worden als de piekproductie van Rusland is bereikt. Gevolgtrekking: scenario’s die uitgaan van een stabiele Russische productie die stijgt naar 11 miljoen vaten per dag tegen 2030, zoals die van het internationaal energie agentschap, moeten op de schop. Een verwachting uit Januari 2008 zoals die links is weergegeven lijkt een stuk gepaster. Deze komt uit een prachtrapport van Deutsche Bank, die de data gebruikt van olieconsultancy Wood Mackenzie. Helaas lijkt de verwachting van de piekproductie in 2012 van Wood Mackenzie alweer achterhaald. Zo snel gaan de ontwikkelingen nou eenmaal in de oliemarkt, of kunnen we niet beter zeggen, zo slecht zijn de inzichten in de toekomst van de olieproductie?