Neem het niet!

“Scheppen is weerstand bieden. Weerstand bieden is scheppen.”

Premier Rutte laat zich er op voorstaan dat zijn beleid er op gericht is om Nederland terug te geven aan de Nederlanders. Dat vond ik al een opmerking van niks maar na het pamflet “Neem het niet!” Van Stéphane Hessel te hebben gelezen vind ik het “project” van Rutte ronduit een gotspe.

De oud-verzetsstrijder en mede-opsteller van de de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens beschrijft de plannen van de Franse Raad van het Verzet: “teruggave aan het volk van de grote gemonopoliseerde productiemiddelen, die de vrucht zijn van collectieve arbeid, van de energiebronnen, de bodemschatten, de verzekeringsmaatschappijen en de grote banken; de invoering van een echte economische en sociale democratie met uitschakeling van de economische en financiële aristocratie in de leiding van het economische bestel.”

Kom daar maar eens om bij Rutte. Hij zou naar z’n hoofd wijzen en je voor gek verklaren. Het rare is dat hij de tijdsgeest aan z’n zijde vindt. Ondanks de kredietcrisis en de verontwaardiging over de nog steeds uitgekeerde bonussen ziet de meerderheid lijdzaam toe hoe de “ongecontroleerde vrijheid van de vos in het kippenhok” vergroot wordt. Terwijl we 66 jaar vrijheid vieren, beseffen we blijkbaar niet dat we de doelstellingen van het verzet met voeten treden.

Verzetsheld Hessel schrijft dat hij met z’n 93 jaar het geluk heeft nog eenmaal uit te leggen waar hij het voor gedaan heeft. Niet voor wat we nu doen in ieder geval. Het roer moet radicaal om, we moeten breken met het productivistische denken als we de wereld uit de crisis willen trekken. De zorg voor de ethiek, het recht en een duurzaam evenwicht moeten op de eerste plaats staan.

De titel van z’n pamflet is oorspronkelijk Indignez vous wat nogal slap vertaald is naar Neem het niet. De oud-diplomaat is niet van dat slappe. Hij veegt de vloer aan met de zogenaamde beschaving. De drang naar steeds meer wordt zet hij weg als een verwoestende orkaan.  Wie onverschillig meegaat in de rat race ontneemt zichzelf een deel van z’n menselijkheid. Het meest kenmerkende aan de mens is namelijk om je te verontwaardigen, om je ergens kwaad om te maken en in opstand te komen.

Geheel tegen de mode in steekt Stéphane Hessel van wal. In nog geen dertig bladzijden wil hij het vuur van het verzet doorgeven. Verzet tegen de macht van het geld. Verzet tegen het ongebreidelde marktdenken. Verzet tegen de toenemende inkomensverschillen. Klassieke linkse stokpaardjes die de laatste maanden desondanks anderhalf miljoen keer over Franse toonbanken vlogen.

Hessel hekelt de massaconsumptie, de minachting voor de zwaksten en voor de cultuur en hij beschuldigt ons van een hand over hand toenemend geheugenverlies. De rechtse wind die door Europa waait staat haaks op de idealen van de Raad van het Verzet. Het sociale stelsel dat na de oorlog is opgebouwd ligt onder vuur. Waar de jaren ’90 van de vorige eeuw dankzij de wereldvrouwenconferentie en het aannemen van de millenniumdoelstellingen nog een bron van vooruitgang waren, kenmerkt het afgelopen decennium zich door de gruwelen van de economische crisis en de oorlog in Irak. Hessel constateert dat we op een drempel staan. Modderen we voort terwijl onze vrijheden verkwanseld worden of komen we eindelijk in verzet?

Namens de veteranen van de verzetsbewegingen en van de strijdkrachten van het vrije Frankrijk roept Hessel jongere generaties op om de erfenis en de idealen van het verzet nieuw leven in te blazen en ze door te geven. Neem het niet is een wake up call, de boodschap is dat er gestreden dient te worden tegen de internationale dictatuur van de financiële markten, die een bedreiging vormt voor vrede en democratie. Als we geen gehoor geven aan de oproep om ons kwaad te maken dan vreest Hessel dat we bezig zijn ons eigen einde in te luiden omdat we de planeet onbewoonbaar maken. Neem de mooie praatjes en de joviale glimlach van Rutte daarom niet. Als hij het land daadwerkelijk terug wil geven aan de Nederlanders dan moeten het gedoog- en regeerakkoord in de prullenbak.

Stéphane Hessel – Neem het niet!
Uitgeverij Van Gennep, 31 p.

Bestel hier Neem het niet!.