Nederlanders denken veel over EU te weten – maar dat valt tegen

ANALYSE - Onderzoek naar de publieke opinie over Europa gaat vaak over euroscepsis en vertrouwen. Maar hoe veel weten Nederlanders eigenlijk van Europa?

Het langlopende Eurobarometer-onderzoek stelt regelmatig vragen naar de kennis over de Europese Unie. Het figuur hieronder zet het begrip dat we denken te hebben over de Europese Unie uit tegen de feitelijke kennis erover. Die feitelijke kennis werd eind 2012 gemeten met drie basale stellingen waar ‘juist’ of ‘onjuist’ bij kon worden aangekruist:

  • De Europese Unie bestaat momenteel uit 27 lidstaten [juist]
  • De leden van het Europees Parlement worden direct verkozen door de inwoners van elke lidstaat [juist]
  • Zwitserland is lid van de EU [onjuist]

Wie minstens twee goede antwoorden aankruiste, heb ik in het figuur geteld als een respondent met kennis over de EU. De grote blauwe vlek is het gewogen gemiddelde in de Europese Unie. Nederland is de oranje vlek. Daarnaast heb ik enkele andere lidstaten weergegeven aan wie we ons spiegelen of die op ons blijken te lijken.

Drukwerk

Zelfbeeld en feitelijke kennis komen niet overeen

Nederlanders scoren bovengemiddeld hoog op de kennis die we onszelf toedichten over de EU: 55% van de Nederlanders denkt te snappen hoe de EU werkt, tegenover een Europees gemiddelde van 48%. We zijn dus niet bepaald bescheiden.

Een beetje meer bescheidenheid zou echter wel terecht zijn geweest. Slechts 66% van de Nederlanders heeft 2 of 3 van de stellingen goed. Het Europese gemiddelde is 68%. Omliggende landen als Duitsland, Denemarken, België en Luxemburg scoren alle hoger. De minste feitelijke kennis hebben – niet onverwachts – de Britten (56%). Maar dat lijken ze ook van zichzelf te beseffen.

Het beeld lijkt in 2012 overigens sterk op dat van 2008, toen de feitelijke kennis werd gemeten via vier stellingen (waarvan alleen die over Zwitserland hierboven herhaald werd).

Niet veel meer kennis dan een groep apen

Om te benadrukken hoe laag dat is: een populatie van apen die random op een toetsenbord ramt, zou al 50% goed hebben als ze geen optie krijgen om ‘weet niet’ in te vullen. (Krijgen ze die derde optie trouwens wel, dan nog zouden de apen een score hebben van 27%.) Overigens konden net als de fictieve apen ook de echte respondenten de goede antwoorden niet opzoeken op internet: interviews van de Eurobarometer zijn face-to-face.

De meeste inwoners die een fout antwoord geven

We scoren dus bovengemiddeld op kennis die we onszelf toedichten, maar benedengemiddeld op de kennis die we daadwerkelijk hebben. De Esten, Letten, Litouwers, en Roemenen (die op ons lijken) scoren laag op feitelijke kennis doordat ze vaker toegeven dat ze het goede antwoord niet weten. En door dat toe te geven, scoor je automatisch laag.

Toegeven dat je het antwoord niet weet, dat doen Nederlanders – net als de Polen trouwens – minder graag. Door te gokken, heb je in elk geval nog 50% kans op een goed antwoord. Dat maakt onze lage score op feitelijke kennis ook zo opmerkelijk.

Op één ranglijst staan Nederlanders echter vet bovenaan. Geen land heeft zo veel respondenten die minstens één fout antwoord hebben aangekruist bij de drie stellingen als wij: 56%. Daarop scoren we zelfs hoger dan de Britten en de Spanjaarden. Ook zij geven simpelweg toe dat ze het goede antwoord niet weten.

Dit stuk van Tom van der Meer verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.

Reacties (35)

#1 Bismarck

“Een beetje meer bescheidenheid zou echter wel terecht zijn geweest.”

Omdat andere Europeanen nog bescheidener zijn (of zichzelf nog slechter kunnen inschatten), moeten Nederlanders nog meer dan 11% te laag gaan zitten in hun zelfinschatting?

  • Volgende discussie
#2 objectief

Je hoeft toch niets van de EU te weten, om te voelen dat die EU, met de euro, een ramp is ?
Waarom stemden wij bij referendum tegen ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Levi

Reactie verwijderd – geen beledigingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Andy Cap

“Dit stuk van Tom van der Meer verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.”

Dat was al bekend, want Flip Van Dyke zag er een prachtige bevestiging in van de stelling, dat de “Man in de straat” het bijna altijd mis heeft: https://sargasso.nl/wvdd/man-in-de-straat-heeft-het-bijna-altijd-mis/ (nummertje 14)

Het lijkt wel of een opinieonderzoekje met grafiekje wel de moeite waard moet zijn om kennis van te nemen. In werkelijkheid worden 3 triviale vragen gesteld en daaruit meent de auteur te mogen opmaken, dat “55% van de Nederlanders denkt te snappen hoe de EU werkt”.

Stel nou eens dat iedereen alle 3 vragen goed zou beantwoorden, zou je daaruit de conclusie mogen trekken dat 100% van de Nederlanders snapt hoe de EU werkt? Gezien de aard van de vragen meen ik te mogen stellen dat die conclusie op zijn minst voorbarig zou zijn.

Het gaat om triviant voor en door statistici, meer niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jan

Oh, dus als je weet hoeveel lidstaten de EU heeft, dat Zwitserland geen lid is van de EU en als je ook maar weet dat de leden van het EP rechtstreeks door de inwoners van elke lidstaat worden verkozen ben je het mannetje. Belachelijk. Alsof dat belangrijk is om te weten wat er allemaal vanuit de EU beslist wordt.

Het aantal lidstaten had ik overigens moeten opzoeken omdat ik dat aantal niet paraat heb. Eigenlijk ben ik te stom om een mening hierover te hebben. Dus bij voorbaat bied ik bij deze m’n excuses aan voor mijn waarschijnlijk zeer domme opmerking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Levi

Bevreemdende anti-Europese stemming hier in de commentaarvelden van Sargasso.

Redactie: zinnen verwijderd – offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Levi

@Jan Kroatië is vorige maand toegetreden tot de EU, het afgelopen jaar zijn hierover in alle kranten artikelen verschenen in de laatste weken voor de toetreding werd breeduit in de media melding gemaakt van dat de EU nu bestaat uit 28 lidstaten. Ben ik nu zo dom, of….?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Olav

Reactie verwijderd: offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bismarck

@5: De stelling over het EP lijkt me wel een behoorlijk essentieel inzake de werking van de EU (toegegeven, wie precies wel en geen lid is, waar beide andere stellingen over gaan, is dat niet). Ik ben er overigens vrij zeker van dat als de andere twee stellingen vervangen zouden worden door relevantere stellingen (over de werking van de EU, bv. over EC, ER, verdrag van Lissabon, of ECB), dit voor bijna alle landen tot lagere percentages twee of meer vragen goed had geleid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 cerridwen

@4: Jij had ze allemaal goed?

Omdat het om een vergelijking tussen landen gaat, kan je dit prima gebruiken voor onderzoek. Het gaat er niet om hoeveel mensen precies weten hoe de EU werkt, maar om te kijken of mensen iéts weten van de EU, en de lat wordt inderdaad laag gelegd (je hoeft er maar 2 goed te hebben).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 mark3000

Dus ongeveer 80-90% van de mensen uit het VK kan geen enkele vraag beantwoorden en gokt maar wat, lol.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Andy Cap

@10: Ik behoor niet tot de mensen die elk vragenlijstje invult om te controleren of ik misschien slimmer ben dan de rest. En als ik dit draadje verlaat, ben ik de vragen al weer vergeten. Eh,

dat wil zeggen, wat waren de vragen ook al weer?

Ik heb zo’n slecht geheugen voor trivialiteiten.

Wanneer ging Jimi Hindrix dood. En John Lennon?
Zie je nou wel, ik weet niets an popmuziek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Jan

@7: het “onderzoek” werd eind 2012 gehouden :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Bernard Weiss

De kennis van heel Europa over heel Europa meten aan de hand van drie simpele vragen. En die dan nog ‘stellingen’ noemen ook. Wat een baarlijke nonsens.

Die Tom van der Meer, is dat soms een sociale wetenschapper (en ik gebruik de term luchthartig!)?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 hansje ter horst

@5:
Het aantal lidstaten zou ik ook niet weten, er komen er trouwens regelmatig bij zonder dat daarover ook maar één vraag aan de kiezers is gesteld.
Afgezien daarvan interesseert het me geen donder, want veel bijdragen doen ze niet, integendeel, op het moment dat ze aantreden gaan ze ons allen geld kosten.

Maar wat men daar in Brussel allemaal voor ons, en over ons, maar zonder ons bekokstooft en regelt zou ik WEL graag willen weten.
Kijk, en dat merken we dan pas als het weer eens te laat is om er nog iets aan te doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 objectief

@6:
Zo te zien weet jij niets van de EU.
Van de prins geen kwaad weten, is de uitdrukking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Cerridwen

@15:

Maar wat men daar in Brussel allemaal voor ons, en over ons, maar zonder ons bekokstooft en regelt zou ik WEL graag willen weten.

De Europese Unie heeft een uitgebreide website waarop staat wat ze allemaal doen en over besluiten. Het is toch echt je eigen verantwoordelijkheid om je op de hoogte te stellen van wat er in Brussel speelt, net als dat het je eigen verantwoordelijkheid is voor Den Haag. Het is ook niet zonder jou: je hebt een vertegenwoordiger in het Europees Parlement (als je de moeite hebt genomen om te stemmen) en in de Tweede Kamer die de regeringsleiders kan controleren. Het wemelt van de lobbyclubs (daarmee bedoel ik ook bijvoorbeeld vakbonden) die proberen het beleid te beïnvloeden; jouw standpunt staat echt wel ergens op de agenda.

Over of je last hebt van de toetreding van Kroatië, dat valt wel mee denk ik. Het is een klein en helemaal niet zo arm land, dat merken we nauwelijks. Aan de plus kant is de rust in de Balkan die wij terugkrijgen voor het perspectief op toetreding nauwelijks in geld uit te drukken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Bernard Weiss

@17: Je geeft weer een geheel nieuwe en intense lading aan het woord ‘naïef’…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 hansje ter horst

Reactie verwijderd: offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 hansje ter horst

@3:
geweldig. Een knots van een argument. Niets tegen in te brengen.
Hulde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Cerridwen

@18: Ik probeer er alleen op te wijzen dat er dubbele standaarden worden aangelegd voor het beleidsvormingsproces in de EU en in Nederland. Dat we er minder over horen heeft niet te maken met de EU, maar met de vicieuze cirkel van ingewikkeldheid, minder media aandacht en desinteresse bij het Nederlandse publiek.

Het is vaak nog interessanter in Europa ook, waar in Nederland de regeringspartijen van te voren afspraken maken en daarna de poort voor andere visies potdicht houden, is er in Brussel tijdens het hele proces van alles mogelijk.

Dus als Hans het gevoel heeft dat er vanalles onzichtbaar besloten wordt in Europa, dan is dat deels zijn eigen schuld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Henk van S tot S

@4:
Wat jammer nu:
Ik dacht dat ik heel wat wist, omdat ik ze alle 3 goed had ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 roland

@0 “leden van het Europees Parlement worden direct verkozen door de inwoners van elke lidstaat [juist]”

ONJUIST elke lidstaat kiest uitsluitende de leden voor dat land.
Distriktenstelsel i.p.v direkte verkiezing. Europabrede partijen hebben dan ook geen voordeel en kleine partijen nadeel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Mister Pink

@21:

Daar heeft Hans gelijk. Wel een van de Comitologie gehoord? Groen en witboeken? 70% wordt in het comitologie besloten, 20% in COPERER 1 en 2 en de rest dus in ministerrraden. Enkel in de raden komt de besluitvorming pas boven de radar. (Wallace, Decision-Making in the European Union) Daarvoor is het voor niet ingewijden praktisch onmogelijk het proces en inhoud ervan bij te houden, tenzij je zelf dus bij een werkgroepje zit die voorstellen doet. Een mooi voorbeeld hiervan is dat rond 1988-2001 Nederland zelf bezig was een CO2 markt op te zetten op nationaal niveau om uitstoot te vermideren, toen plotseling (zelfs voor de Nederlandse ministeries!) Europa een CO2 beleid had ingevoerd die vanaf 2002 in werking trad (Geschiedschrijving CO2 emissiehandel, Ministerie VROM 2007).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Mister Pink

@18:

Je hebt toch wel gelezen dat de EU nu een splijtzwam vormt in de Balkan? Er is namelijk een hardere grens vastgelegd die voor weerstand zorgt, zeker bij degenen die Joegoslavië nog levend in de herinnering hebben. En dat zijn er een boel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Cerridwen

@25: Die hardere grens is tijdelijk, want de rest van de Balkan gaat ook toetreden, vroeg of laat. Voor de hardere buitengrens krijgt Kroatië een zachtere binnengrens (met Slovenië en Hongarije)terug.

Dat weegt dus niet op tegen de positieve invloed van jarenlange druk om interne wetgeving op orde te krijgen en problemen met praten op te lossen. Zonder de worst van toetreding tot de Europese Unie was het Kosovo conflict echt niet vreedzaam opgelost. Om het bij Kroatië te houden, dat land heeft in het toetredingsproces alle conflicten met de buurlanden opgelost. Pure winst voor alle betrokkenen.

En de comitologie, mateloos interessant fenomeen. Noodzakelijk doordat veel landen Europa zo klein mogelijk willen houden, dus moet er capaciteit uit de lidstaten bij.
In Nederland is het overigens ook zo dat er veel besluitvorming onder de radar plaatsvindt, op ministeries, in overleg met sociale partners, het veld. Wel eens van de basis GGZ gehoord? Een langlopende vrij ingrijpende hervorming van de GGZ over meerdere kabinetten en ministers heen, een samenwerking tussen het ministerie en het veld. Gaat 2014 van start. Niets over gehoord in media en politiek.

Dat CO2 verhaal neem ik maar voor kennisgeving aan; het ministerie had duidelijk zijn huiswerk niet goed gedaan, en dit is nu typisch zo’n dossier waar Nederland de afgelopen 10 jaar stelselmatig achter de feiten aanloopt en waar we dus veel baat hebben bij de druk vanuit Europa.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Mister Pink

@26:

Hoe je weet dat de hele Balkan toe gaat treden is mij een raadsel. Mijn inziens is de EU tegen die tijd al lang aan het ontbinden. We bevinden ons nu in het eindspel.

Maar goed, het gaat verder niet in op het feit dat het niet Hans verwijtbaar is dat hij niet op de hoogte is van het leeuwendeel van de Brusselse besluitvorming en dat de reden daarvoor is dat het gewoon niet toegankelijk is voor het leeuwendeel van de mensen. Zelfs de persrestricties zijn van dusdanige aard dat als een professionele journalist verslag wilt onderzoeken, dat onwerkbaar wordt gemaakt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Flip Van Dyke

Neem bijvoorbeeld deze over het recht op bijstand: http://www.dagelijksestandaard.nl/2013/03/nieuw-iedereen-in-de-eu-recht-op-bijstand-in-nederland van mijn grote vriend Joost Niemoller.

Of deze http://www.dagelijksestandaard.nl/2012/10/britten-zetten-mes-in-schengen ook van Niemöller: http://www.dagelijksestandaard.nl/2012/10/britten-zetten-mes-in-schengen
Waarin Niemöller beweert dat immigratie door het Verdrag van Schengen komt en Engeland lid is van de EU (de zin ‘Zelf maakt Groot Brittannië overigens geen onderdeel uit van Schengen. Mar hij kaart het onderliggende principe aan, dat van de Europese ruimte voor vrije bewegingsvrijheid’), heeft hij er later bijgevoegd.

Deze Niemöller zit in een comité http://www.dagelijksestandaard.nl/2013/02/teken-nu-het-eu-monster-weg dat vindt dat er een referendum moet komen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Noortje

@28: Toch positief dat hij de moeite neemt zich met de EU bezig te houden. Factfree weliswaar ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 objectief

@17:
Eén van de laatste EU stunts is de caravan APK.
Gelukkig hebben de idioten daar geen idee van uitvoering.
Ze hebben ook besloten dat elk EU land boetes in andere EU landen kan innen.
Zelfs tussen Frankrijk en Nederland lukt het niet de systemen aan elkaar te koppelen.
Zo mislukt, volgens een VS zender, ook het ECB bankentoezicht volledig.
Men heeft een 600 tot 1000 man daarvoor nodig, maar geen enkele geschikte wil er werken, zo werd bericht.
En zo gaat de EU in chaos ten onder door onkunde en utopische gedachten.
En neemt de EU landen daarbij mee.
Maar de CO2 uitstoot per gerecht op de EU restaurant kaart vermelden lukt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Henk van S tot S

@30:
De VS die het over bankentoezicht heeft, dat is wel de giller van de maand ;-)

Wat die sleurhutten-apk betreft:
Dat lijkt me op zich een schitterend idee.
Het is namelijk wonderbaarlijk hoeveel slecht onderhouden zooi er tussen rijdt. (neem alleen het aantal te oude(=uitgedroogde) banden al.
Maar misschien is het beter om een duidelijk zichtbare asdrukmetermeter in te bouwen, om overbelading tegen te gaan.
Het aantal “groot-vervoerders” van voedsel en andere goederen is erg groot ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 objectief

@31:
Het is namelijk wonderbaarlijk hoeveel slecht onderhouden zooi er tussen rijdt. (neem alleen het aantal te oude(=uitgedroogde) banden al.

Geen idee waar je het op baseert.
Wij zien die slecht onderhouden zooi maar zelden of nooit, niet op snelwegen, niet op campings.
Er zijn ook vrijwel geen ongelukken met caravans door slecht onderhoud.
Overbelading schijnt voor te komen, maar mij is niet bekend dat daaruit ongelukken voortkomen.
Hoe een asdrukmeter zou moeten werken, geen idee.
Maar er zijn caravanweegschalen, je moet elk wiel daarop rijden, dan zie je de totale belading.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Henk van S tot S

Als jij geen idee hebt, zijn ze dus goed onderhouden?
Banden van een caravan hebben vaak nog wel voldoende profiel, maar alle banden (ook een ongebruikt reservewiel) drogen uit en krijgen haarscheurtjes.

Overbelading – 1e treffer Google:

https://www.kck.eu/?page=artikelen&sub=article&id=2313&lastpage=archive&lastid=

Voor het inbouwen van een eventuele asdrukmeter zijn niet echt technische hoogstandjes vereist.

Tot die tijd gebruikt een verstandig mens iets als
http://www.wvopzeeland.nl/contents/nl/d305.html

Het enige dat echt tegen een die keuring ingebracht kan worden is, dat het niet in het buitenland kan:
Veel caravans die in het buitenland gestald staan zouden dus onnodige kilometers moeten maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 objectief

@33:
” Het enige dat echt tegen een die keuring ingebracht kan worden is, dat het niet in het buitenland kan: ”

De kosten staan in geen verhouding tot de opbrengsten, in de zin van vermeden ongelukken.

Maar het is als met de euro, dat interesseert de Brusselse bende niet, hun eigen netto inkomens liggen ver boven die van Welten.

Een ongebruikt reserve wiel, ik heb nu 25 jaar een caravan, heb één keer een lekke band gehad.
De volgende dag werd de band gerepareerd, en reden we verder.

De bende heeft ook niet door wat voor gedoe het is een caravan uit de stalling te halen, naar een keuringsbedrijf te brengen, weer terug te rijden, en weer in de stalling te zetten.
Vele stallinghouders zullen, terecht, kosten in rekening gaan brengen.

Verheugend is dat de bende zichzelf steeds meer haat toebrengt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Henk van S tot S

Ik neem aan dat je zoals iedere verantwoorde caravan bezitter, voordat je met je caravan op vakantie gaat dat ding even door laat nakijken.
Ingeval van apk zou dat dan mooi te gelijk kunnen.
Hoor je tot die caravan bezitters die dat niet doen, ben je waarschijnlijk oorzaak van dat apk-idee op zich.
Quote:
“De kosten staan in geen verhouding tot de opbrengsten, in de zin van vermeden ongelukken. ”
Hoeveel is een dode minder waard?
Hoeveel is een invalide minder waard.

Vraagje:
Ooit een antislipcursus met caravan gevolgd?
Zou wat mij betreft even als een zonder caravan bij afgifte v.e. rijbewijs verplicht moeten zijn.

Verder houd ik deze toch wel redelijke offtopic discussie tussen ons voor gezien; worden het toch niet eens.

  • Vorige discussie