Waarin de architect Aad Breed uitlegt dat economische groei niet in ons belang is en een pleidooi houdt om alle werklozen aan een bijzonder project te laten werken.
Op 12 september gaan we naar de stembus. Democratisch kunnen we dan uitsluitend kiezen voor economische groei. Dat is raar. We beseffen nauwelijks dat economische groei de werkloosheid en armoede op de wereld zal vergroten. Sterker nog, economische groei leidt naar de ondergang van de democratie, de sociale voorzieningen en het milieu.
Een minimale eis om te bestaan is de individuele beschikking over kernproducten zoals een fatsoenlijke woning, voldoende voedsel, kleding. Daarnaast, maar niet echt nodig, is het aangenaam als de we tot op zekere hoogte kunnen beschikken over pretproducten.
Om onze sociale zekerheid te garanderen, hebben mensen de keuze uit twee soorten economie met beide een arbeidsplicht die veertig tot vijftig jaar duurt.
Ten eerste kunnen we een samenwerkingseconomie omarmen. Hierin zijn alle productiemiddelen in handen van de overheid. De overheid bepaalt dan wat wordt geproduceerd en geconsumeerd. Het streven is voor iedereen een gratis woning, voedsel en kleding door een goede samenwerking, waarbij eigenbelang geen rol speelt. Deze vorm van economie is mislukt, vanwege de slechte kwaliteit en kwantiteit van de producten als gevolg van de afwezigheid van concurrentie en eigenbelang.
Ten tweede is er de concurrentie-economie, waarin alle productiemiddelen in handen zijn van vrije ondernemers. Die produceren in concurrentie en uit eigenbelang alleen die producten waarvoor consumenten zijn die die producten kunnen en willen betalen. Het streven is voor iedereen minimaal een betaalbare woning en voldoende voedsel en kleding. Deze vorm van economie produceert echter bij dezelfde arbeidsplichtige periode steeds grotere hoeveelheden zeer kwalitatieve producten, waarvoor steeds minder arbeiders nodig zijn. Deze vorm van economie functioneert alleen als zowel de productie als de consumptie jaarlijks groeit.
De gevolgen van economische groei
Naast de mislukking van de samenwerkingseconomie krijgen we nu te maken met het mislukken van de concurrentie-economie. Daarvoor is een aantal redenen, namelijk:
– de concurrentie-economie is gericht op het uitschakelen van de concurrent, waardoor bedrijven en banken steeds groter en machtiger worden. Uiteindelijk zal een paar multinationals en banken de gehele productie in handen hebben. Daardoor kunnen ze gemakkelijk via prijsafspraken de winst bepalen. Via concurrentie is elke concurrentie dan uitgeschakeld, zelfs voor ons voedsel. Als volk zijn we dan volkomen onmachtig. Het is het einde van de democratie.
– door de steeds verder gaande mechanisering en automatisering zijn steeds minder arbeiders nodig per product. Als deze werklozen niet meer ingezet kunnen worden voor de productie van nieuwe producten, omdat de consument het geld er niet voor wil of kan uitgeven, treedt werkloosheid op, en wordt de samenleving afhankelijk van de sociale voorzieningen. Deze sociale voorzieningen maken de loonkosten hoger, waardoor de vrije ondernemer zijn concurrentiepositie ziet verslechteren. Daardoor ontstaat nog meer werkloosheid. Door deze neerwaartse spiraal zullen op den duur de sociale voorzieningen onbetaalbaar worden.
– voor een groeiende economie zijn steeds meer grondstoffen en energie nodig, terwijl de beschikbare grondstoffen en fossiele energie daardoor steeds minder worden. Het ecologisch evenwicht wordt daardoor zodanig verstoord, dat het voortbestaan van de mens wordt bedreigd.
Armoede en werkloosheid zijn alleen op te lossen als we de samenwerkingseconomie en de concurrentie-economie naast elkaar laten bestaan. Voor de kernproducten gaat het eigenbelang een hoofdrol spelen in de samenwerkings-economie, en de overheid heeft geen taak meer in het sturen van de concurrentie-economie.
In 2050 wereldwijd iedereen een basisinkomen-in-natura
Om dit te realiseren vraagt de overheid werklozen zich vijf jaar vrijwillig in te zetten voor de lopende-band-productie van woningen, voedsel en grondstoffen voor kleding, waarover deze werklozen zelf na die tijd levenslang gratis beschikken. Voor deze groep zijn dan geen sociale voorzieningen meer nodig, waardoor het uurloon in de concurrentie-economie heel laag kan zijn.
Met deze door de werkloze zelf ontworpen woningen (grootte, indeling en gevels) bouwen ze kleinschalige zelfredzame steden of dorpen, die hun eigen niet-fossiele energie en voedsel produceren, en waarbij winkels, werkgelegenheid en natuur op loopafstand vanuit de woning zijn te bereiken. Voor voorbeelden zie www.piramidestad.nl.
Om bijvoorbeeld een stad met 30.000 woningen te bouwen zijn 5.000 werklozen nodig, die dan na vijf jaar levenslang een basisinkomen-in-natura hebben. De overige 25.000 woningen worden incl. voedsel en kleding verkocht voor een prijs die binnen vijf jaar moet zijn af te lossen. Na tien jaar hebben dan 100.000 mensen zo’n basisinkomen. Met 150 miljoen werklozen zijn er dan voor drie miljard (waarvan een miljard in sloppenwijken) geen sociale voorzieningen meer nodig, precies de groep waarvoor tot 2050 gebouwd moet worden. Onze overheden moeten dan met werklozen en armen in dertig jaar tijd in duizend grote wereldsteden woning- en voedselfabrieken bouwen met een dagproductie van honderd woningen.
De bestaande steden
De bestaande drie miljard stadsbewoners, waarvan er een miljard in sloppenwijken woont, moeten hun steden naar bovengenoemde principes ombouwen, met name het op loopafstand brengen van het woon-werkverkeer, het opwekken van niet-fossiele energie en stadslandbouw. Alleen dan lossen we het overbevolkings- en wereldvoedselvraagstuk op, zodat een vreedzaam en gelukkig leven voor hen mogelijk wordt.
Reacties (23)
Ha, weer iemand met frisse ideeën. Vast en zeker niet precies zo te realiseren, maar niemand wordt er slechter van als we het gaan proberen.
Klinkt leuk, maar eerste vraag die bij mij opkomt, hoe kan je in 5 jaar genoeg voedsel, kleding en woning opbouwen voor een heel mensenleven?Dat lijkt me niet te kunnen en dan zit je met een leuke piramidespel (fijn dat het al verklapt word in het artikel) waarbij we net als met de pensioenen nu verplicht zijn om te blijven groeien om aan de behoeften van de eerste generaties te voldoen.
Toch eens iets lezen over het kapitaaldekkingsstelsel.
door de steeds verder gaande mechanisering en automatisering zijn steeds minder arbeiders nodig per product.
is een beetje in tegenspraak met
Door deze neerwaartse spiraal zullen op den duur de sociale voorzieningen onbetaalbaar worden.
Door vergaande mechanisering kan binnenkort één arbeider (of misschien wat socialer gedacht 1 fte) de sociale voorzieningen voor honderd mensen produceren. Dat kun je op twee manieren doen: Je laat maar een klein deel van de mensen werken, of je laat iedereen aanzienlijk minder werken.
Overigens moeten we voor we überhaupt met dat luxeprobleem zitten eerst eens bedenken waar we de energie benodigd voor de mechanisering vandaan gaan halen, want anders gaan we binnenkort fors demechaniseren en ik ben er vrij zeker van dat dat een vooruitzicht is waar weinigen op zitten te wachten.
We zouden die mensen zelfs menselijke dingen kunnen laten doen, zoals persoonlijk contact. Of denk je dat dat te gewaagd is?
Hier wordt niet-fossiele energie opgewekt, en hier, met elkaar, voor het sociale contact.
Ja kijk dat bedoel ik: demechanisering. Om je plasma TV te kijken zul je als er geen fossiele brandstoffen meer zijn inderdaad een stuk of zes
slavengoedkope werkkrachten moeten inhuren om zo voor je te fietsen (in ploegendienst van drie).Nu je dat woord toch maar niet noemt, ik moest ook een beetje denken aan de “distopie” van Joep van Lieshout: “Slave city”.
Een woning blijft niet je hele leven goed. Die mensen blijven waarschijnlijk ook niet hun hele leven op dezelfde plek wonen. Wat gebeurd er met mensen die geen zin hebben om ‘vrijwillig’ zo’n woning te bouwen?
En dan nog het ridicule idee dat je een stel werklozen op een bouwplaats neer kunt zetten om huizen te gaan bouwen. Dat is een vak, waar je toch wel zo’n 2/3 jaar scholing voor nodig hebt. En daarnaast heb je mensen nodig met veel ervaring. Mensen die leiding geven. Logistieke mensen. Je hebt materialen nodig. Je hebt machines nodig.
5000 werklozen verzamelen en 5 jaar later heb je een stad van 30 000 woningen. Ja natuurlijk…. Succes d’r mee.
Utopia is en zal altijd onbereikbaar blijven.
In het hoofd bedachte “ideale oplossingen” sneuvelen altijd aan de weerbarstigheid van de realiteit.
Het is een leuke denkoefening, maar het heeft uiteindelijk zo weinig nut, dit navelgestaar.
De strekking van dit pleidooi komt mij bekend voor. Volgens mij heeft Aad Breed Alvin Tofflers ‘The Thirth Wave’ gelezen?!
lolwut?
De overheid in Nederland bemoeit zich al stevig met de huizenmarkt om iedereen een betaalbare woning te leveren. We zien hoe dat zich uitpakt, als het slechtste van de menselijke natuur zich roert.
Het hele verhaal klinkt als het door boeren staal laten produceren op het platteland… Eerder geprobeerd, maar nu gaat het lukken want robots!
Quote:
“De overheid in Nederland bemoeit zich al stevig met de huizenmarkt om iedereen een betaalbare woning te leveren”
……………..
Je bedoeld de het om zeep brengen van de coöperaties; het door de gemeenten opdrijven van de kavelprijzen en daarna de boel verpatsen aan projectontwikkelaars; de resultaten vervolgens voorzien van huursubsidie en hypotheekrenten aftrek?
Nou ik weet wel een betere manier om goedkoop te bouwen.
Dat zeg ik dus…
klopt maar ik vond het wat magertje omschreven ;-)
Hoe het komt dat de architectuur primair onpraktische mensen aantrekt vraag ik me al lang af.
Al weer tientallen jaren geleden werden in het noorden des lands nieuwe huizen gebouwd.
Toen die in gebruik werden genomen bleken er een paar probleempjes te zijn:
– je kon geen bed boven krijgen, trap te nauw, en geen raam boven groot genoeg
– als je in de keuken op de daarvoor bestemde plaats een fornuis, die waren toen nog doodgewoon, wilde neerzetten, bleek de keukendeur niet meer open te kunnen.
Een buur uit die tijd, architect, sprak ik daarop aan, hoe zo iets kon.
Zijn antwoord was ‘maar daar gaat het toch niet om ?”.
Daarop vroeg ik waar het dan wel om ging, daar kwam helaas geen antwoord op.
Prof Piet Vroon wijdde vele artikelen aan het ‘sick building syndrome’, als ik het verhaal hierboven lees leidden die artikelen niet tot een mentaliteitsverandering bij architecten.
Vroon pleegde misschien zelfmoord, Solsjenytsyn zei eens dat de invloed van intellectuelen heel beperkt is.
Misschien was Vroon daar ook achter gekomen.
Leuk verhaal, dat kende ik nog niet. Ik geloof niet dat er veel veranderd is. Was er niet een tijd geleden een woonwijk gebouwd met woningen die zo goed waren geïsoleerd dat de bewoners er ziek van werden?
Architecten zouden veel kunnen leren van interactie-ontwerpers van websites.
Eenzijdig verhaal. Zeker per produkt is steeds minder arbeid nodig, maar we willen ook steeds meer produkten.
Edoch de belangrijkste groei van de arbeidsmarkt zijn diensten, de toezichthouders, de voorlichters, de adviseurs, de rapportenschrijvers en zo voort, dus banen zat, alleen de zinnighied is betwistbaar.
Dit is toch wel het meest lachwekkende stuk dat ik in tijden gelezen heb! Zoveel onwaarheden en nonsens, dat ik niet weet waar ik moet beginnen met weerleggen.
Wat een dagdromerij.
Haha! Dus als je werkeloos bent, dan mag je er voor kiezen 5 jaar lang aan de lopende band te gaan staan voor een eigen woning? Werklozen krijgen dus geen uitkering, want daardoor kan het uurloon naar beneden? En dan maakt een werkloze dus z’n eigen huis en daar kan ie dan ergens in gaan wonen, gratis en voor altijd? En men gaat zelf voedsel produceren etcetera… Die werklozen moeten nogal wat kunnen. En vraagt ook de nodige ruimte… Alles op basis van vrijwilligheid uiteraard.
En dan dus geen economische groei meer, want dan zijn er geen werklozen om vrijwillig de plannen uit te voeren.
En de overheid betaalt alles, want dat hoort zo, is helemaal niet duur.
Stel eens het volgende voor:
Je bent groot grondbezitter op kleihoudende grond met wat bomen.
Er wonen een stel paupers in de buurt in de buurt.
Zo nu en dan komen ze wat voedsel uit je moestuin stelen en wat hout jatten.
Omdat je toch altijd al zalig wilde worden besluit je het volgende:
Je geeft ze een stuk grond om hun eigen voedsel te verbouwen en wat voor jou en iets voor de ruilhandel met de buren.
Omdat het niet nodig iedereen voedsel te laten verbouwen, mogen er ook een stel van de klei stenen gaan bakken, houthakken en bewerken enz.
Rest alleen nog het probleem van internet en wat andere hebbedingetjes…………;-)