OPINIE - Wil Links de burger aanspreken tijdens de komende verkiezingen, dan zal ze zich duidelijk uit moeten spreken voor een linkse coalitie, meent Hans Boer.
Verkiezingen zijn er om richting aan te geven, niet om de politieke partijen alle vrijheid te geven om ná de verkiezingen willekeurige coalities aan te gaan. De kiezer heeft recht op zo groot mogelijke duidelijkheid vóór de verkiezingen: wat betekent zijn of haar stem ná de verkiezingen.
De vorige keer voelden heel veel kiezers, zowel links als rechts, zich bedrogen door de keuze van VVD en PvdA voor hun coalitie. Dat heeft het vertrouwen in onze parlementaire democratie mild uitgedrukt geen goed gedaan. Dat moet niet opnieuw gebeuren.
Een eerste stap naar meer duidelijkheid vooraf is gezet door de uitsluiting van de PVV door de meeste democratische partijen. In de meeste gevallen had de PVV die samenwerking trouwens zelf al uitgesloten. De PVV is een antidemocratische partij, die groepen mensen systematisch tegen elkaar op zet en de godsdienstvrijheid af wil schaffen.
Richting aangeven
Een tweede stap is dat de partijen duidelijk aangeven welke coalities zij wél willen. In dat verband is een keuze voor afspraken tussen de linkse partijen fundamenteel. Een meerderheid zal dat op 15 maart niet opleveren, dat was ook niet het geval bij het Keerpunt 1972. Maar links moet afspreken samen alles op alles zetten om nu eindelijk op twee hoofdpunten van beleid cruciale stappen in de goede richting te zetten:
Het publieke belang weer centraal plaatsen. Bijna tien jaar na het échec van het neoliberalisme is dat, niet alleen in Nederland, nog vrijwel onaangetast. Het primaat van de marktwerking is zelfs uitgebreid naar de gezondheidszorg. Dat is onaanvaardbaar. Marktwerking is prima, maar niet in essentiële onderdelen van het maatschappelijk functioneren, zoals onderwijs, gezondheidszorg, nutsfuncties. Vaste banen in plaats van flex- en uitzendbanen, geen concurrentie onder de prijs van arbeidsmigranten uit de arme EU-landen. Collectiviseren in plaats van individualiseren van de zorgkosten.
Grootscheeps aanpakken van de klimaatstrijd, de belangrijkste kwestie van onze tijd, geen tijd te verliezen. Vergroening van de belasting, kilometerheffing in de spits, hoge belasting op CO2-uitstoot, regulering in plaats van de modieuze onverplichtende en vertragende samenwerking met het bedrijfsleven.
Initiatief pakken
Als PvdA, SP en GroenLinks afspreken deze twee punten bij alle coalitiebesprekingen centraal te stellen zal dat leiden naar een centrumlinkse coalitie zonder VVD. Roemer, die vroeg om uitsluiting van de VVD, krijgt feitelijk zijn zin, maar dan wel op inhoudelijke gronden. Een centrumlinkse regering is best mogelijk: in de laatste I&O-peiling van 22 januari zaten de drie linkse partijen samen op 47 zetels, en D66 en CDA samen op 28, samen 75. Krap, maar als links door deze samenwerking een nieuw perspectief biedt en het onderlinge gekissebis tot een minimum beperkt, levert het nieuwe elan nog wel een paar zetels extra op. Met vijf partijen is een coalitie nog werkbaar, meer moet het niet worden.
50PLUS, een opportunistische, nog niet zeer stabiele partij met veel linkse programmapunten, kan aanschuiven voor gedoogsteun in ruil voor tenminste een miljard extra voor de ouderenzorg.
Als de drie partijen hun gezamenlijke lijn volhouden zal er alleen al getalsmatig nauwelijks een andere coalitiekeuze mogelijk zijn. Ga maar na: VVD, CDA, D66 halen in genoemde peiling samen 54 zetels, 50+ en SGP erbij levert ook lang niet voldoende zetels op.
Zichzelf overstijgen
De drie partijen hebben het zelf in de hand. Ze moeten wel over hun schaduw heen springen. Dat was ten tijde van het Lenteakkoord in 2012 een hobby van veel partijen om het land bestuurbaar te houden, laat het nu een keus zijn om ons land naar een gezonde toekomst te leiden. Als de PvdA de handen vrij wil houden zal menigeen vrezen voor een herhaling van de vorige coalitiekeuze van de PvdA. Als GroenLinks weigert dringt zich de vraag op hoe serieus de keuze voor links, die deze partij onder leiding van Van Ojik en Klaver heeft gemaakt, eigenlijk is. Als de SP weigert, omdat er niet letterlijk in staat dat de drie partijen nooit met de VVD zullen regeren, ontstaat een andere dringende vraag: wil de SP wel regeren?
Maar nu verval ik in sombere praat. Natuurlijk gaat die afspraak er komen, en gaat GroenLinks daarvoor het initiatief nemen, het is toch de enig mogelijke weg? In de beoogde regeringscoalitie zullen de drie natuurlijk veel in moeten leveren, het wordt geen links feestje. Als de twee hoofdpunten maar overeind blijven. Ik verheug me er buitengewoon op! Liefst onder leiding van een jeugdige premier die het nieuwe elan in persoon uitstraalt!
Hans Boer, eermalig-PSP’er, ex-GroenLinks (waaronder lid van het partijbestuur), was elf jaar lid van de provinciale staten in Groningen.
Reacties (59)
“De vorige keer voelden heel veel kiezers, zowel links als rechts, zich bedrogen door de keuze van VVD en PvdA voor hun coalitie. Dat heeft het vertrouwen in onze parlementaire democratie mild uitgedrukt geen goed gedaan. Dat moet niet opnieuw gebeuren.”
Je moest wel erg naief zijn wilde je geloven dat ze niet samen wilden gaan regeren. Het CDA had zelfmoord geprobeerd te plegen en zouden duidelijk niet meer meedoen, de VVD wilde liever niet met de PVV samen gaan en PvdA wilde niet met de SP. Dus Rutte bleef naar de kiezer er op hameren dat het VVD tegenover PvdA zou gaan worden, en daarom was er dom stemvolk dat op 1 van beide partijen ging stemmen om maar te zorgen dat de ander niet zou winnen.
“Een eerste stap naar meer duidelijkheid vooraf is gezet door de uitsluiting van de PVV door de meeste democratische partijen. In de meeste gevallen had de PVV die samenwerking trouwens zelf al uitgesloten. De PVV is een antidemocratische partij, die groepen mensen systematisch tegen elkaar op zet en de godsdienstvrijheid af wil schaffen.”
Was bij de vorige verkiezingen ook al het geval. Vooral omdat duidelijk was geworden dat de PVV niet wilde regeren tenzij ze verreweg de grootste zouden zijn.
Alles staat of valt met een goed alternatief voor het huidige neoliberale en het op austerity gerichte beleid. Daar ontbreekt het vooralsnog aan. Als SP en Groenlinks een bezielende visie weten te formuleren is het mogelijk, maar daar ontbreekt het vooral aan. Wat we hier nodig hebben is een campagne zoals door Corbyn of Sanders is gevoerd, dat zal trouwens ook menig PVV-er/D66-er naar het linkse kamp trekken.
@1 Als het CDA en D66 met de populisten van SP in zee gaan, zal er nog veel meer water bij de wijn gedaan moeten worden. PvdA en GroenLinks kunnen zelfs al nauwelijks met de SP opschieten.
5 totaal verschillende partijen bij elkaar, dat wordt prijsschieten voor de VVD, dat kan nooit lang stand houden. Bovendien als je de VVD gaat boycotten, dan dwing je ze door overmacht toch met de PVV in zee te gaan.
De enige realistische uitslag is een soort Kunduz regering.
@2: Eens. Een coalitie van partijnamen zal de kiezer niet overtuigen als er geen degelijk programma achter zit. Het is nu wel erg laat om daar nog overeenstemming over te krijgen. Er wordt al gewerkt met drie verschillende campagnestrategieën.
Overigens betwijfel ik of de huidige PvdA zich laat verleiden tot een *links* stembusakkoord. Liever kaapt Asscher linkse stemmen om vervolgens weer met de VVD in zee te gaan, als zijn partij groot genoeg wordt.
Ik begrijp die weerzin tegen het compromis niet.
@3: Dat is natuurlijk onzin. Inhoudelijk gezien zijn de verschillen helemaal niet zo groot. Wat je ziet, is dat allerlei triviale verschilletjes oneindig opgeblazen worden om electorale munt mee te scoren.
Als de progressieve partijen eens zouden stoppen met hun onderling gekwebbel en gewoon eens naar hun programma’s zouden kijken dan is het helemaal niet zo moeilijk.
Afschaffing dwangarbeid in de bijstand, Afschaffing eigen risico in de zorg, terugdraaien bezuinigingen op thuiszorg en ggd, meer geld naar onderwijs, forse investeringen in duurzame energie, en legalisering/regulering van cannabis. Hierover kunnen D66, SP, GL, CU, PvdD en desnoods de PvdA het heel goed eens worden. Er is geen inhoudelijke enkele reden waarom er geen nieuw kabinet zou komen op basis van deze punten.
Maar ja, er is natuurlijk wel een politieke reden. Alleen GL lijkt echt serieus bezig te zijn met het smeden van een coalitie. De andere partijen zijn juist druk bezig om tegen elkaar campagne te voeren. En dat is natuurlijk wel begrijpelijk. Als je op het pluche wil blijven zitten, dan moet je de kiezers zoeken waar ze zich bevinden, en dat is bij bevriende partijen. Maar ja, ookal blijf jij dan op het pluche zitten, je politieke doelen worden nooit verwezenlijkt …
@4: Inderdaad eens. Een geloofwaardig alternatief moet ook inhoudelijk zijn. Mensen gaan niet stemmen op een stembusakkoord; mensen stemmen op een beleid of persoon.
Zoals ik hierboven ook al probeert te stellen, het suffe is dat die inhoud helemaal niet moeilijk is. Volgens mij is er binnen progressieve kringen brede overeenstemming over wat een beter beleid zou zijn. Alleen is er niemand die het opschrijft.
@4: Ik vermoed dat Asscher veel opportunistischer is. Beleid interresseert hem heel weinig; hij voert nu campagne met beleid dat loodrecht staat op wat hij vier jaar lang gedaan heeft, maar dat schijnt hem niet te storen. Hij wil gewoon op het pluche blijven, liefst in een kabinet, en of dat nu via een linkse of rechtse coalitie is maakt hem echt niets uit. Hij weet heel goed, dat zijn linkse boodschap het succesvolst is bij linkse kiezers, dus richt hij zich op de kiezers van de andere linkse partijen. Dat is geen strategie; het is tactiek.
@3
Ik denk ook niet dat D66 en CDA met de SP in zee gaan. Dat deden ze in 2012 ook niet. Er was een kabinet mogelijk van CDA, D66, PvdA en SP. Maar de combinatie van PvdA en VVD lag kennelijk meer voor de hand en dat is het uiteindelijk dan ook geworden.
Daarnaast zijn er nog een aantal aspecten die spelen. GL is momenteel leidend op links. Ze zouden wel gek zijn om dat uit handen te geven. De PvdA verkiest waarschijnlijk bij het te verwachten verlies voor de oppositie. Alleen daar kunnen ze weer groot worden. En de SP lijkt mij voor zowel GL als de PvdA niet aantrekkelijk als partner. Zo goed staan ze er niet voor.
Dit is dus een opinie van wensdenken en luchtfietserij. Verstandiger is het om de uitslag af te wachten voor er coalities worden gesmeed. In de campagne dient nu eenmaal gepolariseerd te worden om na de verkiezingen weer tot elkaar te komen. SP, GL en PvdA halen nu in de peilingen ca 40 zetels. Ergens moeten er nog ca 40 zetels bij komen. De PVV is al uitgesloten. Enig rekenwerk leert dan dat de kans volop aanwezig is dat de VVD tóch weer noodzakelijk is. En dan zitten de 3 genoemde partijen met een probleem: de SP heeft de VVD uitgesloten.
Maar omdat een coalitie van VVD, CDA en D66 waarschijnlijk geen meerderheid haalt is links tóch misschien nodig. Reden te meer voor GL om het kruit droog te houden.
@9: Het probleem met jouw redenering is dat je ervan uitgaat dat de huidige peilingen zo ongeveer de verkiezingsuitslag gaan zijn. Dat is niet zo waarschijnlijk, want dat is nog nooit voorgekomen. Er gaan wel degelijk verschuivingen plaatsvinden in de komende weken. Hans Boer doet een voorstel om die verschuivingen te beinvloeden, en dat voorstel lijkt me niet zo slecht. Het is alleen jammer, dat mensen het al bij voorbaat afschieten.
Goed stuk dit. Als linkse partijen zich verplichten om samen de onderhandelingen in te gaan (niet alleen een lijstverbinding dus) en zo consequent één blok vormen staan ze sterk. Dan kunnen zij de PM leveren. Ze moeten zich dan niet tegen elkaar laten uitspelen uiteraard, en daar zal het wel fout gaan. Asscher vertrouw ik ook niet zoals @8 schrijft.
Een centrumlinkse regering is best mogelijk: in de laatste I&O-peiling van 22 januari zaten de drie linkse partijen samen op 47 zetels, en D66 en CDA samen op 28, samen 75. Krap
als een centrum links regering een minimale meerderheid heeft, heeft dan een centrum rechtse regering dan geen ruime meerderheid.
@12: Volgens mij blijft D66 eigenlijk de sleutel; die heb je nodig voor wat voor coalitie dan ook. Als er dan een inhoudelijk verenigd links blok staat, dan is het heel makkelijk voor Pechtold om iets te formeren. Ik denk dat hij wel wil; op links kan D66 een paar leuke dingen binnenslepen. Maar dan moet er wel iets realistisch op tafel liggen, en dat zie ik nog niet gebeuren.
@9: Maar waarom dient er “nu eenmaal gepolariseerd te worden”? Ik heb hier een hekel aan en ben allang blij dat de campagne hier niet zo eindeloos voortduurt als in de VS. Ik zou liever hebben dat men in deze periode wat meer vooruitliep op de coalitievorming.
@9:
Er is wel wat veranderd natuurlijk, de coalitie in Amsterdam van D66, VVD en SP…
@14: Overigens zou ik het hiervoor ook wel interessant vinden om bij opiniepeilingen bijvoorbeeld te vragen naar een lijstje van meerdere partijen op volgorde van voorkeur, in plaats van slechts één. Zo zouden we misschien wat meer inzicht kunnen krijgen in de voorkeuren van kiezers zelf voor bepaalde coalities.
Ik denk dat deze gedachte inmiddels al in het water is gevallen; PvdA en GL wensen de VVD niet uit te sluiten.
@17: Dat zegt allemaal helemaal niks. Het gaat toch om het zetelaantal na de verkiezingen.
@18: Ja, maar het is wel tekenend voor de kortzichtige houding van links.
vraag: denk je dat de combinatie pvda-gl-sp meer of minder stemmen krijgt dan de partijen afzonderlijk? kan mij voorstellen dat men wel links wil stemmen maar niet de pvda wil “belonen” voor de laatste periode, dus dat de combinatie kleiner is dan de partijen afzonderlijk. andere inzichten?
@20:
Ja. Een campagne gericht tegen populisme, tegen het rechtse afbraakbeleid, tegen de liegende VVD en voor een goed links alternatief kan hier zorgen voor een ruk naar links. Als de drie partijen samen kunnen zorgen voor “Change”campagne , zijn er genoeg ontevreden mensen weg te trekken aan de rechterkant van het spectrum.
Maar ze zullen elkaar wel weer te lijf gaan…
@20: Ik denk dat ze meer stemmen krijgen. Het hele probleem is op dit moment dat niemand een alternatief lijkt te zien voor Rutte. Zodra dat er is stromen de mensen wel toe; dit kabinet is echt bijzonder impopulair. Dat is waar de PVV op meelift; zij misleiden hun kiezers door ze wijs te maken dat ze een alternatief zijn. Laat zien dat het ook anders kan, en het Torentje is voor jou. Maar het kan pas anders als er een geloofwaardige coalitie is.
En zoals ik al zeg, inhoudelijk is het helemaal niet zo moeilijk. Er is volgens mij grote consensus over hoe een alternatief beleid eruit zou moeten zien. Alleen durft niemand dat op te schrijven of uit te spreken, of zo. Het begint wat saai te worden, maar ik moet helaas weer vaststellen dat ze elkaar liever de tent uitvechten dan dat ze samen gaan werken.
@18: Inderdaad …
@19: Helaas, er waren tijden dat links nog stukken idealistischer stelling nam tegenover rechts. Tegenwoordig is dat haast niet meer mogelijk op het smalle neoliberale pad waar we allemaal op blijven.
@23: Ik verbaas me er ook over.
Wat de associatie met de PvdA betreft: je kunt nog steeds kiezen voor de partij van jou keuze. Dat is juist het mooie ervan. Ik heb de vorige keer om strategische redenen op de PvdA gestemd omdat ik hoopt dat als zij de grootste zou worden en ze zo de regering kan vormen – en er dus een linkse regering komt. Wel, dat heb ik geweten. PvdA zal het voorlopig niet meer worden. Maar het zou me wel meer vertrouwen geven als de linkse partijen onvoorwaardelijk hun intentie uitspreken samen te werken en bij een formatie optreden als één blok, als een partij dus, want dan zijn ze de facto de grootste partij. Die hoop is dus nu al vervlogen.Triest, dit gebrek aan strategisch inzicht. Goed gedaan: we geven de moed al voor de verkiezingen op.
@24:
Dat lijkt me nu wat al te pessimistisch. Groenlinks is bezig een campagne op te bouwen naar voorbeeld van Obama en Trudeau laat toch zien dat het zo wel mogelijk is. Daarnaast is zich nu een politieke crisis bij de VVD aan het ontwikkelen met de problemen rond van der Steur. In combinatie met de radicale koers van Trump EN de problemen rond de Brexit, zie ik wel kans voor de ontwikkeling van een tegenbeweging.
@25: Ja, daar heb je op zich wel een paar punten. Het probleem is, het ziet er niet naar uit dat de linkse partijen die ook zien. Er zijn genoeg kansen voor een stevige campagne, maar de enige partij die serieus echt iets wil veranderen lijkt GL te zijn.
Ik denk niet dat ‘Asscher niet te vertrouwen is’. Ik denk dat Asscher gewoon niet overdonderd wil worden door de linkse totaalwappies die in de andere linkse partijen de dienst uitmaken, zodat hij straks samen met krakers, anarchisten, pacifisten, kruidenvrouwtjes, ingewandenlezers, sterrenwichelaars, homeopaten en andere mensen voor wie de maatschappij een groot experiment in het opwekken van magie en het uitdelen van elkaars geld is, beleid moet gaan proberen te maken.
Ik denk m.a.w. dat het heel redelijk is, dat Asscher hier geen zin in heeft. Laat de andere partijen eerst maar eens bewijzen dat ze wel sluitend beleid kunnen formuleren. Daar zullen ze al een moeilijke, zo niet onmogelijke, kluif aan hebben.
O, en D’66 is geen linkse partij. Het is een pro-EU-partij en eigenlijk verder niet zo veel.
@26 en @25: het is wat Sytze Faber de wet van de koestal noemt: In de koestal staat de grootste dief van je ruif naast je. Het is gewoon heel erg dom en kortzichtig. Maar ik heb dan ook nooit beweerd dat het verschil tussen links en rechts iets te maken heeft met intelligentie.
@27: Ik denk, dat ik iemand die het over “linkse totaalwappies” heeft niet meer serieus kan nemen.
@29 mijn idee ook, beter negeren.
@10
Hans Boer gaat toch ook van de peilingen uit?
@14
Polarisatie dient er voor om de kiezer maximaal te informeren.
Dus ook de informatie op wat voor punten GL, PvdA en SP verschillen. Bijvoorbeeld dus vwb het uitsluiten van de VVD. Wie de VVD niet wil uitsluiten (wil men de PVV of zo?) moet niet SP stemmen.
@15
Daar heb je een punt, de SP kan na de verkiezingen besluiten om tóch met andere partijen dan PvdA en GL te gaan regeren. En dan komen VVD en D66 weer in beeld. Maar juist daarom moeten deze 3 partijen onafhankelijk blijven. In voorkomend geval is het alleen kiezersbedrog van de SP. GL en PvdA zijn uit hun aard meer op samenwerking gericht.
@27: Ik denk m.a.w. dat het heel redelijk is, dat Asscher hier geen zin in heeft.
Asscher stelt de linkse samenwerking zelf voor (!)
http://nos.nl/artikel/2154117-asscher-linkse-samenwerking-over-arbeidsmarkt.html
Juist de PvdA heeft het meeste te winnen bij een lijstverbinding – geen concurrenten op links meer. En juist daarom zou ik niet voor zijn: een stem op Jesse moet geen stem op Lodewijk worden.
O, en D’66 is geen linkse partij. Het is een pro-EU-partij en eigenlijk verder niet zo veel.
Het is alweer een jaar of tien D66 (geen “D’66”). Verder is D66 links op milieu, onderwijs, infrastructuur en linksig op sociale zekerheid. Minder op arbeidsmarkt, uitkeringen en zorg dat klopt.
Wat meer on-topic: ik denk dat D66 liever links is in een rechts kabinet dan rechts in een links kabinet. Maar dat is zuiver gevoel eigenlijk.
@32:
De PvdA heeft zoveel geloofwaardigheid verloren als het aankomt op hun reputatie als linkse partij, dat het niet verstandig zou zijn om de PvdA een voortrekkersrol te geven in een samenwerkingsverband. Het “besmet” dan ook de SP en GL.
@34: Ja, precies. Het klinkt raar, maar als Links de verkiezingen wil winnen, dan kan dat eigenlijk alleen maar als de PvdA stuk gaat.
@34: idd, maar de pvda is zeker de grootste in de linkse combinatie – in zetels en in leden. hoe kan de pvda *geen* voortrekkersrol krijgen?
@34, @35 Ik geloof niet zo in dat ‘besmettingsgevaar’. Maar gezien het gedrag van de PvdA de afgelopen jaren is wel reden om de PvdA te wantrouwen, maar dat is niet omdat ze niet links genoeg zijn, maar door hun gedrag tijdens formatie onderhandelingen.
Afgezien daarvan: de PvdA is een ‘linksige’ middenpartij, net als D66 dat ook is. Deze partijen zijn nodig om een meerderheid te krijgen. Het voordeel van een lijstverbinding/samenwerking is nu juist dat je als kiezer geen strategische keuze hoeft te maken. Je kiest voor een van de partijen, of ze nou klein of groot zijn: dat maakt geen verschil meer. Wie dat wil kan SP, PvdD, GL, en ja inderdaad ook PvdA of D66 stemmen, mogelijk zelfs CU. Ze kunnen onderling afspreken dat de grootste de Premier mag leveren. Meerderheid van stemmen beslist immers. Democratie!
Nu is maakt de keuze wel veel uit omdat de grootste partij altijd de informateur mag leveren.
Als links zich niet uit elkaar laat spelen (ik weet… ) zal die eerste onderhandelingsronde, met zeg Wilders (!) of Rutte als informateur, snel voorbij zijn. Voorwaarde is dat de deelnemers zich onvoorwaardelijk uitspreken voor linkse samenwerking.
@36: Het is nog maar te bezien of de PvdA na de verkiezingen nog de grootste is in een (centrum)linkse combinatie. Ik weet dat peilingen maar peilingen zijn, maar zowel D66, SP als GL staan er daar momenteel beter voor. Bovendien heeft #34 gewoon gelijk, de PvdA kan de voortrekkersrol niet krijgen, omdat ze onbetrouwbaar is gebleken voor de linkse kiezer. Ezels stoten zich niet twee keer aan dezelfde steen (zie #24, niet beledigend bedoeld).
@38: de pvda is en blijft de grootste organisatie in deze fusie. heeft de meeste leden/vrijwilligers, aansprekende/bekende bestuurders en campagnebudget: hoe kan de pvda niet domineren in deze linkse combinatie. als ze zich inhouden. met iemand van Asscher – die zich tegenover partijgenoot Samson niet eens kon inhouden – zie dat niet gebeuren.
Afgezien daarvan: de PvdA is een ‘linksige’ middenpartij, net als D66 dat ook is.
als je naar de achterban en de specifieke maatregelen daarvoor, is dat duidelijk niet het geval. de pvda achterban is lager opgeleid met een lager inkomen – het beleid van de pvda geeft dat ook weer.
@39: Bekende bestuurders is in dit geval niet noodzakelijk een voordeel, ze staan voor de linkse kiezer vooral bekend om hun rechtse beleid. Of de PvdA de meeste vrijwilligers en het grootste campagnebudget heeft durf ik te betwijfelen (als ik me niet vergis heeft de SP het grootste campagnebudget van alle partijen). Verder is Asscher gewoon ongeloofwaardig als boegbeeld op links. Als de PvdA zich niet wil schikken, denk ik dat een linkse campagne nog beter zonder PvdA gevoerd kan worden, dan met Asscher als het gezicht van die linkse campagne, want anders zie ik die besmetting wel degelijk gebeuren; Het zal de andere linkse partijen simpelweg stemmen gaan kosten (en de PvdA geen opleveren) ten opzichte van niet gezamenlijk optrekken.
@39:
Het campagnebudget van de SP is de laatste verkiezingen steeds één van de grootste. http://www.volkskrant.nl/politiek/hoe-de-partijen-hun-campagnekas-willen-vullen~a3251934/
Groenlinks en SP hebben de meest gepassioneerde achterban en een veel modernere campagne.
De achterban van de PvdA is hoger opgeleid, heeft een gemiddeld hoog inkomen en vaker gepensioneerd. http://www.ioresearch.nl/Portals/0/verslag_verkiezingsonderzoek_definitief.pdf
Bekende bestuurders is in dit geval niet noodzakelijk een voordeel, ze staan voor de linkse kiezer vooral bekend om hun rechtse beleid.
ok maar ik denk dat een Dijsselbloem toch in eerste instantie als “deskundig” wordt gezien ipv rechts. En de PvdA heeft ook andere prominente bestuurders die zich kunnen distantieren van het kabinetsbeleid (Aboutaleb, van der Laan). SP en GroenLinks hebben geen populaire, landelijk bekende bestuurders.
Of de PvdA de meeste vrijwilligers en het grootste campagnebudget heeft durf ik te betwijfelen
volgens #41 lopen PvdA en SP qua budget gelijk hoewel dit in 2010 was. en volgens dit staatje heeft PvdA weer meer leden dan SP hoewel de aantallen elkaar niet erg ontlopen
http://www.nu.nl/politiek/4211817/ledental-politieke-partijen-laagste-punt-sinds-tweede-wereldoorlog.html
Als de PvdA zich niet wil schikken, denk ik dat een linkse campagne nog beter zonder PvdA gevoerd kan worden, dan met Asscher als het gezicht van die linkse campagne, want anders zie ik die besmetting wel degelijk gebeuren; Het zal de andere linkse partijen simpelweg stemmen gaan kosten
dat zeg ik…
@41:
De achterban van de PvdA is hoger opgeleid, heeft een gemiddeld hoog inkomen en vaker gepensioneerd.
enquete van 8000 mensen. volgens het CBS is onder max. basisonderwijs de PvdA veruit de grootste partij. ongeveer 0% van de laagst opgeleiden stemt D66. Onder hbo,wo is VVD de eerste, PvdA de tweede en D66 de derde. beetje een zijstraat maar ik erger mij aan de bewering dat de PvdA niks voor de onderkant zou doen. het probleem is juist dat de PvdA *alleen* voor de onderkant een aantrekkelijk (economisch) perspectief biedt.
@1: Naïef of niet, daarover kun je van mening verschillen, het is een feitelijkheid dat velen zich daardoor zwaar genomen voelden.
@2: Klaver is m.i. heel aardig bezig.
Corbyn stelt helaas electoraal niks voor.
@3: VVD en PVV samen zijn ver weg van een meerderheid, dat gaat niet lukken.
Natuurlijk zal het niet makkelijk zijn, samenwerking tussen vijf dergelijke partijen. Hard werken, het wordt geen links feestje, en toch moeten achterbannen bereid zijn iets te slikken terwille van het grotere goed: eindelijk weer eens een regering zonder dominante neoliberale inbreng. Ik geloof in nieuw elan als de drie zich vóór de verkiezingen verbinden. Zetelwinst doet scepsis smelten …
In provincies en steden kan het ook!
@4: Een degelijk programma lukt zeker niet meer, maar waarom is dat nodig? Regulering en solidariteit t.o. markt, aanpakken klimaatstrijd met forse middelen zijn aansprekende doelen, moet tot 15 maart voldoende zijn.
Best mogelijk dat de PvdA niet wil, maar dan toch niet zonder een gezamenlijke uitnodiging van GL en SP te hebben geweigerd. Dat is linkse soep voor de PvdA, na 2012. Dus dat zou best eens kunnen lukken.
En let wel: het is geen akkoord om partijen uit te sluiten maar rrn inhoudelijke afspraak om partijen in te sluiten (en in de praktijk natuurlijk wel uitsluiten VVD), dat is zelfs voor PvdA mogelijk.
@7: Inderdaad, zo moeilijk is het niet. Laat Klaver het initiatief nemen, met de SP lukt het wel, de brede steun voor de Klimaatwet geeft aan dat er kansen zijn.
@8: Ik denk dat Asscher wel wat linkser is dan Samsom en Dijsselbloem. Maar ook al is dat niet zo: een redelijk verzoek tot een akkoord kan hij moeilijk afwijzen zonder de PvdA opnieuw ongeloofwaardig te maken.
@9: Beste Lutine, hier word ik echt heel moe van.
Laten we vooral afwachten en alle kans op nieuw elan verspelen! Heb je niet door dat een Links Akkoord de bewegingsvrijheid van D66 en CDA sterk beperkt? Ze hebben geen alternatieven!
Laten we vooral kijken hoever VVD, CDA, D66 samen komen en dan kan GL misschien meedoen! Ik voorspel je dat dat het einde is van GL. En van alle linkse perspectief voor de komende 10 jaar. Ik ben bang dat je dat ook niet zo erg vindt…
@11: Als het akkoord er is zal de ‘verrader’ ervan daar weinig plezier aan beleven.
@12: Dat is het unieke van deze situatie: De PVV heeft zich buiten alle coalities geplaatst. Puur getalsmatig gezien heeft links in heel lange tijd niet zoveel kans gehad op een centrumlinkse regering.
@13: Als er een links akkoord komt heeft D66 geen sleutelpositie meer. En waarom zou er niet iets realistisch op tafel komen? Extra geld voor onderwijs is prima, D66 ook zijn zin. CDA en CU kun je meekrijgen als je de ethische kwesties (voltooid leven) in een kamerbrede commissie parkeert, met de opdracht een brede discussie te organiseren. Daar ben ik inhoudelijk gezien trouwens ook vóór: we moeten proberen zoveel mogelijk mensen méé te nemen bij zulke belangrijke ethische kwesties. Daarmee voorkom je dat het eindeloos door blijft zeuren.
@17: Ik stelde een inhoudelijk akkoord voor zonder de VVD uit te sluiten. Dat dat in de praktijk het gevolg zal zijn is wat anders. Als de SP een dergelijke tegemoetkoming niet accepteert dan willen ze niet echt regeren. Dat kunnen ze ook aan de achterban niet uitleggen. Politiek is een kwestie van compromissen, dat weet de SP ook wel.
Een lijstverbinding zou dan alsnog kunnen volgen, maar dat hoeft miet eens.
@20: een akkoord tussen partijen, de partijen blijven verder geheel zelfstandig. Men moet echt op één van de drie kiezen, er is geen gecombineerde lijst.
@36:
“idd, maar de pvda is zeker de grootste in de linkse combinatie – in zetels en in leden. hoe kan de pvda *geen* voortrekkersrol krijgen?”
Simpel, omdat GL groter wordt dan de PvdA. Klaver is de enige logische trekkker van zo’n links akkoord, logisch, omdat ze ook inhoudelijk tussen SP en PvdA in staan. Als ‘analist’ kon je dit zelf toch wel verzinnen?
@50: Eens, maar hopelijk zien ze dat zelf ook in. Ik heb geen hoge dunk van het strategisch inzicht van linkse politici.
@52: Jazeker wel, want zoals het er nu uitziet gaat de PvdA zo klein blijven dat ze geen sleutelpositie meer kunnen vervullen. D66, daarentegen, is groot genoeg om straks te kunnen kiezen: meedoen met GL/SP/PvdA/CU, of meedoen met VVD/PVV/CDA.
Je begrijpt me een beetje verkeerd; ik zie geen enkele inhoudelijk, morele, of ideologische reden waarom er niets realistisch op tafel zou kunnen komen. Integendeel zelfs, het lijkt met uitermate simpel om een mogelijk regeerakkoord voor een Linkse coalitie te maken; het is overduidelijk hoe dat eruit zou moeten zien. Maar ik zie het niet gebeuren; ik zie geen inhoudelijke samenwerking, en ondertussen zie ik wel dat de partijen onderling flink op elkaar afgeven.
@55: maar de campagne is toch voor de verkiezingsuitslag…. dat na de verkiezingen GL groter kan zijn dan PvdA heeft toch geen invloed op de verhoudingen *voor* de verkiezingen?
@58: Het verschijnsel opiniepeilingen is je vast al eens opgevallen. GL doet het daarin beter dan PvdA. Dat heeft zeker invloed op de verhoudingen vóór de verkiezingen,