Leefstijl terug aan de Nederlanders

Het kabinet gaat die prachtige leefstijl teruggeven aan de Nederlanders. De gemeenten worden het doorgeefluik. In de gisteren gepubliceerde Landelijke nota gezondheidsbeleid kondigt minister Schippers (VWS) een omslag aan in preventie- en gezondheidsbeleid. Uiteraard gekoppeld aan een nieuw subsidiebeleid. De omslag zal in totaal een besparing van structureel ongeveer € 220 miljoen euro opleveren. Op leefstijlbeleid kan vanaf 2014 structureel € 18 miljoen worden bespaard.

De gemeenten zien de bui al hangen. Weer een klusje erbij, weer minder geld. De VNG, de belangenvereniging van gemeenten, is het op een aantal punten eens met minister Schippers, maar “de afnemende aandacht voor leefstijlbeleid baart zorgen. Gemeenten hebben (ondersteunend) leefstijlbeleid van de rijksoverheid nodig om de lokale activiteiten te verankeren”, schrijft de VNG in een eerste reactie op de kabinetsplannen.

In de nota (pdf!) maakt het kabinet duidelijk wat die omslag in preventie- en gezondheidsbeleid moet voorstellen. De overheid gaat zich niet meer bemoeien met onze leefstijl. “Gezondheid moet weer iets van de Nederlander zelf worden”, staat in hoofdstuk 2.
Geen “algemene massamediale campagnes” meer. Daar heeft de overheid niet voldoende geld en mensen voor en ze hebben ook  weinig opgeleverd. Afscheid dus van Balkenende’s normen en waardenpropaganda.
Als de overheid er toch nog aan te pas moet komen, dan “zijn de gemeenten in veel gevallen als eerste aan zet”. Dicht bij de mensen en beter in staat “in te spelen op de belevingswereld van de mensen en rekening te houden met specifieke lokale omstandigheden”. De gemeenten mogen dus op eigen houtje vetzucht, comazuipen en roken uit hun grondgebied zien te weren.

Maar het is natuurlijk fantastisch dat we onze leefstijl terugkrijgen. Zelf kiezen of we voldoende kunnen lezen om informatieve gezondheid tot ons te nemen. Want om gezond te kunnen functioneren is het noodzakelijk dat iedereen over voldoende basisvaardigheden beschikt (hoofdstuk 5.1  in de nota). En natuurlijk maken we massaal de makkelijke keuze in een omgeving te wonen met veilige fietspaden, schone parken en supermarkts met gezonde producten (hoofdstuk 5,3).
We kiezen allemaal voor groene woonomgevingen. Want dan ga je minder naar vaak de huisarts. En “jongeren tussen 12 en 17 met meer groen in hun woonomgeving voldoen vaker aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. In groene wijken is het percentage kinderen met overgewicht 15% kleiner dan in vergelijkbare wijken zonder groen. Ook de kans op depressie is 30% kleiner in groene wijken” (hoofdstuk 5.3.2).

Het programma Groen en de Stad loopt dit jaar af, schrijft minister Schippers. Dat moet nu overgenomen worden door de gemeenten. Die hebben juist gesnoeid in aanleg en onderhoud van groenvoorzieningen en moeten de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening nog verwerken. Op dat gebied maken steeds meer gemeenten de gezonde keuze daar niet aan mee te willen werken. Zal het lokale verzet zich nu ook uitbeiden naar de bezuinigingen op een gezonde leefomgeving?