“Laten we het eens over selectie hebben”

Foto: hansfoto (cc)
Dossier:

OPINIE - Ja. Briljant idee. Selectie aan de poort in het hoger onderwijs, daar hebben we het al een tijdje niet meer over gehad. Dus wil Dymph van den Boom, aftredend rector van de Universiteit van Amsterdam, het daar nog even over hebben. Aanleiding is haar constatering dat opeenvolgende regeringen klaarblijkelijk niet in staat zijn om de investeringen in hoger onderwijs te doen die eigenlijk nodig zijn.

Daar heeft ze natuurlijk gelijk in. Maar helaas komt ze vervolgens niet verder dan de ‘oplossing’ dat we moeten kijken naar selectie aan de poort, zonder dat verder uit te diepen. Het is tekenend voor veel universiteitsbestuurders. Ze constateren dat er te weinig geld komt vanuit de overheid, maar in plaats om de energie en de politieke lobby vol te richten op dat extra geld dat nodig is, pleiten ze er voor om hun financiële probleem af te wentelen op de studentenpopulatie. In dit geval door de toegankelijkheid te verkleinen.

Dat afwentelen van financiële problemen op studenten is overigens goed gebruik. De Vereniging van universiteiten (VSNU) was er als de kippen bij om te staan juichen toen studenten hun studiebeurs verloren, zolang zij er met de buit vandoor mochten gaan. En deze traditie van ‘dolk in de rug van de eigen studenten steken’ gaat al decennia terug, ten minste tot de jaren 90 van het vorige millennium. Wellicht zou samen met de studenten optrekken om meer financiering binnen te halen productiever zijn?

Maar goed, selectie aan de poort dus. Want te weinig geld. Tuurlijk, als je minder studenten binnen laat, heb je meer geld te besteden per student, een deel van de inkomsten staat immers los  van het aantal studenten. Maar er zijn een paar problemen.

Ten eerste, wie haal je binnen? Bij iedere vorm van selectie zijn er false negatives (mensen die afvallen, maar eigenlijk wel geschikt waren) en false positives (mensen die binnen komen, ondanks dat ze ongeschikt zijn). Vooral voor die eerste groep: erg lullig.

Maar nog veel belangrijker: wat gebeurt er met de mensen die worden afgewezen? Als de UvA de enige universiteit is die selectie toepast, dan is dat fijn voor de UvA, maar de andere universiteiten krijgen er meer studenten bij zodat zij meer geld tekort komen. Dat haalt dus helemaal niets uit, tenzij álle universiteiten streng gaan selecteren. Universiteiten die niet meedoen worden afvoerputjes voor verondersteld kansarme studenten.

Maar als alle universiteiten gaan selecteren, wat gebeurt er dan met al die studenten die hun vwo af hebben gemaakt, maar niet op de universiteit binnenkomen? Antwoord: de overgrote meerderheid zal hun heil zoeken in het hbo. Maar: het hbo is precies datzelfde hoger onderwijs waar een net zo groot tekort aan middelen is als op de universiteiten. Het hbo komt dan in de grootst mogelijke problemen, want wordt het afvoerputje van het wo en wordt overspoeld met (extra) studenten. Tenzij alle hogescholen gaan selecteren aan de poort. Dat leidt vervolgens tot een flinke daling van het hoger opgeleiden in Nederland (dramatisch voor de economie), en voor het mbo een golf studenten die het hbo niet wil.

Ergo: selectie aan de poort lost, zeker als je het vanuit een landelijk perspectief bekijkt, helemaal niets op. Het is jammer dat een (oud)bestuurder van één van de grootste hogeronderwijsinstellingen die ons land rijk is, niet verder lijkt te kunnen kijken dan de eigen toko.

Maar goed, we hebben we het weer even over selectie gehad. Kunnen we er nu alsjeblieft weer over ophouden?

János Betkó is van mening dat we het de komende decennia óók niet meer hoeven te hebben over andere oude onderwijskoeien zoals voucherfinanciering, collegegelddifferentiatie en het open bestel.

 

Dit artikel verscheen ook op www.vrij-zinnig.nl

Reacties (30)

#1 okto

hmm, ik vind deze passage nogal erg kort door de bocht.

Tenzij alle hogescholen gaan selecteren aan de poort. Dat leidt vervolgens tot een flinke daling van het hoger opgeleiden in Nederland (dramatisch voor de economie)

Laten we nu eens veronderstellen dat die selectie aan de poort perfect is, dat wil zeggen: geen false positives en geen false negatives.
Dat betekent dus dat die selectie aan de poort enkel en alleen die mensen er uit pikt die anders de studie niet hadden afgerond. Dat betekent dus inderdaad: 0.0 daling van het aantal hoog-opgeleiden in Nederland. Het betekent dus op z’n best een daling van het aantal mislukte, gesjeesde studenten die het anders toch niet gehaald hadden.

Het tweede deel van de passage is zo mogelijk nog veel korter door de bocht, want het is volstrekt onduidelijk waarom een daling van het aantal gesjeesde studenten nou dramatisch zou zijn voor de economie. Het omgekeerde lijkt me eerder het geval. Maar zelfs al zou het werkelijk een daling van het aantal afgestudeerde hoog-opgeleiden zijn, dan nog hoeft dat niet per se een dramatisch effect op de economie te hebben. Er studeren b.v. nog steeds vele malen meer psychologen af dan er ooit een baan zullen krijgen in hun vakgebied, dus een afname van het aantal mensen met een wo-diploma leidt echt niet automatisch tot een economisch drama.

Daarnaast vergeet je gemakshalve dat selectie aan de poort potentieel kan leiden tot een hogere kwaliteit van onderwijs aan degenen die geselecteerd zijn, en dat kan juist de balans van het economische argument weer doen doorslaan naar de positieve kant.

Natuurlijk is aanname in bovenstaande kritiek niet realistisch: geen enkele selectie aan de poort is perfect. Maar het toont wel aan dat je betoog rammelt: het slagen van selectie aan de poort is afhankelijk van hoe goed je het doet (open deur, dat is met alles zo), en het is helemaal niet gezegd dat (een deel van) de effecten die je noemt optreden. Als selectie aan de poort betekent dat uiteindelijk meer mensen terecht komen op de plek waar ze qua passend onderwijs thuishoren, lijkt me dat positief, hoewel het natuurlijk naar is dat laatbloeiers dan de boot kunnen missen.

Het overloop-argument speelt in beginsel natuurlijk wel, maar dat is een aanpassingskwestie: als we aan de poort zouden selecteren omdat er nu te veel mensen te hoog gokken, dan betekent dat dat het aanbod van minder hoog onderwijs tot nu toe een ondercapaciteit had. En dat kun je gewoon oplossen door die capaciteit aan te passen – dat is geen argument om maar helemaal geen selectie aan de poort te doen.

Ik wil hiermee geenszins zeggen dat selectie aan de poort goed is, en dat we dat moeten doen. Maar je betoog rammelt op de argumenten die je aanvoert. Het enige zinnige argument dat er is tegen selectie aan de poort is dat het sneu is voor de laatbloeiers. Hetgeen wat mij betreft een heel belangrijk argument is.

  • Volgende discussie
#2 Bismarck

@1: “mensen te hoog gokken”
Er is nog wel wat meer aan de hand; Veel aankomende studenten kiezen niet zozeer voor een te hoog niveau, maar simpelweg voor de verkeerde studie. Omdat ze bij gebrek aan een selectiemoment niet allemaal even goed nadenken over hun opleiding, komen ze ergens terecht waar ze helemaal niet thuishoren. Daar komen ze dan na een jaar of soms zelfs nog later pas achter en dan moeten ze weer ergens anders opnieuw beginnen (of ze maken de niet passende opleiding af, maar dat is maatschappelijk gezien eigenlijk nog erger). Een selectiemoment kan ook gebruikt worden om de betreffende aspirant-student zelf op tijd tot bezinning te brengen. Een beetje gebeurt dat nu al met de studiekeuzecheck, maar die is volledig (en dus te) vrijblijvend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Geband van Joop

Ik heb het altijd een gek beleid gevonden dat iedereen naar de universiteit moet kunnen (en daar moet kunnen afstuderen) waardoor het niveau van de universiteitsexamens al decennia lang daalt naar inmiddels bijna debielenniveau. Het idee erachter zal enerzijds het sociaal-democratisch emancipatie-ideaal zijn (iedereen is gelijk en moet dezelfde kansen in het leven krijgen) en anderzijds de kenniseconomie waar liberalen op hameren (in de globaliserende wereld kunnen wij alleen concurreren met de lagelonenlanden als wij beter opgeleid zijn en hoogwaardigere producten leveren). Maar ik vind het een verkrachting van het academische ideaal. Uit ervaring weet ik dat hooguit 5-10% van de studenten uberhaupt interesse heeft in wetenschap of in academisch onderzoek: voor 90-95% van de studenten is de universiteit gewoon een verlenging van hun middelbare school (iets waar je nu eenmaal heen bent gestuurd) of een beroepsopleiding naar een goedbetaalde baan in het bedrijfsleven of overheid. Maar ik zeg: die 90-95% hoort helemaal niet thuis op een universiteit maar op een HBO of MBO. Wat mij betreft mogen alleen nog VWO-scholieren met een gemiddeld eindcijfer van 8 1/2 of hoger naar de universiteit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Co Stuifbergen

@1: Het andere argument tegen selectie aan de poort, is dat er tot nu toe geen goede test voor gebruikt wordt.

Er bestaat wel een goede test: laat iemand op intensieve wijze, gedurende langere tijd, kennismaken met de studie die hij/zij wil doen. Inclusief toetsen, en eventuele verwijdering als hij/zij de toetsen niet haalt.

Als iemand ongeveer 40 uur per week aan zo’n test onderworpen is, weet je na een paar jaar of iemand geschikt is voor de studie.
En dan kun je meteen een Bachelor-diploma uitreiken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Co Stuifbergen

@3: Inderdaad gaat maar een handvol studenten de wetenschap in, maar we weten niet vooraf wie dat zullen zijn.
En zelf weten ze het ook niet – ze komen er pas achter na een paar jaar studie.

En de meesten vervullen dan toch een nuttige functie in de maatschappij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Winston Smith

@4: ;)
We hebben als tussenvorm ook het bindend studieadvies. Als je in het eerste studiejaar niet genoeg vakken haalt, zul je met de opleiding moeten stoppen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 analist

@3: heel boeiend! vertel alsjeblieft meer!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 KJH

@3: Een aantal, toch heel traditionele, universiteits-studies zijn ook gewoon verkapte beroeps-opleidingen. Zoals rechten en medicijnen. Reken je die mee?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Geband van Joop

@8: Het grappige is dat de universiteit oorspronkelijk puur praktisch was gericht: theologie voor het zielenheil, medicijnen voor het lichamelijke heil en rechten voor het maatschappelijke heil. Maar in de moderne tijd is kennis toch ook een doel op zichzelf geworden en de universiteit de plek waar mensen worden opgeleid om wetenschapper te worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 okto

@8: de opleiding tot arts is inderdaad gewoon een verkapte beroepsopleiding. De opleiding heeft nauwelijks aandacht voor dingen als methodologie, en die paar weekjes dat ze er aan besteden is voor de meeste studenten een kwestie van adem inhouden en hopen dat je er in godsnaam door komt, want veel snappen ze er niet van. Wat dat betreft zou de opleiding eigenlijk teruggeschaald moeten worden naar een hbo-opleiding.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Jos van Dijk

1. Als je met enige zekerheid er op zou kunnen vertrouwen dat selectie vroegtijdige uitval kan voorkomen en dat de juiste persoon op de juiste plek komt ( @2: ) dan zou ik er geen bezwaar tegen hebben. Maar de effectiviteit van de selectieprocedures die er zijn (bij geneeskunde bv) is hoogst omstreden ( @4: ). En het kost enorm veel tijd van docenten die ze beter kunnen gebruiken.

2. Een ander punt in deze discussie waar je, vind ik, wat gemakkelijk overheen stapt is de langzamerhand gegroeide vanzelfsprekendheid dat iedereen voor de hoogst genoteerde opleiding moet gaan. Er vallen gaten in middelbare beroepen en veel academici hebben moeite een baan te vinden. Moet iedereen een universitaire opleiding kunnen halen (@3: )? Nee toch? In principe ben ik (oud-docent hbo) dus niet tegen selectie. Als…zie 1

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Tony

Bijna iedereen lijkt hier te denken dat selectie aan de poort als doel en/of effect heeft te zwakke studenten buiten te houden, maar zo simpel is het niet. Zwakkere studenten zijn, zelfs als de selectie ‘perfect’ is, niet per se té zwak. In de praktijk is selectie aan de poort waar het al bestaat vrijwel altijd ook of zelfs vooral gericht op studenten die bij toelating gewoon zouden afstuderen. Je reduceert er dus ook bij een vlekkeloze uitvoering het aantal afgestudeerden mee. Dat is precies de bedoeling, want je (Van der Boom in dit geval) wilt meer geld per student overhouden, en dat gebeurt bij uitvallers (deels) sowieso al. Hoe langer iemand niet studeert door niet-toelating, hoe hoger het rendement van selectie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 KJH

In de UK zijn ze ook bezig met dit ‘debat’. Daar wordt aan de linkerkant betoogd dat welke selectie dan ook kan worden omzeild met geld (d.w.z. een dure, private tutor betalen om speciaal voor de test te leren). Dit is het daar geldende argument – dat selectie om deze reden alleen maar bestaande klasse-structuren versterkt.

Ik – maar dat zal je niet verbazen – vind dat een load of bollocks. Wie kan leren voor de test, kan op die school; testen is testen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Janos

@1 Je redeneert vanuit een aanname dat selectie iedereen er uit zou kunnen vissen die anders de studie af zou kunnen maken. Dat vind ik een wel heel theoretisch argument. Zelfs de meest fervente voorstanders van selectie gaan niet zo ver dat dat zou kunnen. Immers, dat mensen hun studie niet af maken heeft vaak minstens zo veel te maken met gebeurtenissen / ontwikkelingen tijdens een studie, dan met een inherente ‘geschiktheid’.

@2 Dat is de ‘matching’ waar al sinds een aantal jaren mee geexperimenteerd wordt in het hoger onderwijs. Wel een geschiktheidscheck, zonder harde ‘neen’ aan de kant van de opleiding. Stukken sympathieker, en toen ik het nog volgde (is alweer aantal jaar geleden) leek het effectief te zijn.

@3 Dan moeten we ons onderwijssysteem opnieuw in gaan richten, want een vwo-diploma heeft als doel ‘geschiktheid voor het wetenschappelijk onderwijs’ aantonen.

@4 en @5: +1

@6: inderdaad, helaas.

@11 Eens met je eerste punt. Als tweede: ik vind het jammer dat vaak gekeken wordt door scholieren/studenten/ouders naar ‘zo hoog mogelijk’ en niet naar ‘wat past het beste’. Niet iedereen hoeft naar de uni. Maar: iemand met een vwo-diploma zou wel een heel redelijke kans moeten hebben om een studie af te ronden.

@13 Het is me onduidelijk waar je dan precies niet in gelooft. Dat extra onderwijs effect kan hebben, lijkt het, maar dat zou ik raar vinden. Want natuurlijk de goede kinderen/scholieren/studenten (afh van niveau) die halen het toch wel, de hele slechte halen het sowieso niet. Maar er is altijd een groep die het qua niveau ‘net niet’ heeft, de vijfjes, zeg maar. Die kun je wel degelijk met heel veel extra privé-onderwijs optrekken naar de 5,6, of naar die score die toegang geeft tot de havo. En dan heeft ‘links’ gewoon gelijk, dat er dan een verschil is tussen mensen die kunnen betalen en die dat niet kunnen, en dat dat bestaande (klasse)structuren in stand houdt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Tom van Doormaal

Een aspect van het selecteren blijft nog wat onderbelicht: wat kost een zwakke student, of een afgebroken studie?
Of: hoe erg is het dat er tijdens de studie uitval of wisseling is?
Zijn er actieve docenten, die daarover iets kunnen beweren? Ik heb het vermoeden dat die kosten niet zo groot zijn en dat het juist de talentvollen zijn die een beroep doen op docenten, examenfaciliteiten en collegezalen.
Het mislukken en het wisselen van studie vertegenwoordigt ook een culturele waarde: de vrijheid om het vak te kiezen dat echt bij je past wordt al genoeg ingesnoerd door capaciteitsproblemen.
Mensen moeten de richting kunnen kiezen, die bij hen past, te hoog kunnen grijpen.
Mijn eerste herinneringen aan dit onderwerp en discussie daarover dateren uit de jaren zestig. Ook toen ging het over fouten van de eerste en tweede soort, selectie aan de poort en de redenen daarvoor, die ook toen maar matig overtuigden.
Natuurlijk, voor de efficiëncy van het WO is het beter dat mensen in een keer goed kiezen en hun leven in het gekozen vak/richting productief blijven. Hoe je dat bevordert is misschien een goede vraag. Het goede antwoord lijkt mij ook niet selectie aan de poort te zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Spam

Ook een afgebroken studie kan een wezenlijke bijdrage leveren aan je ontwikkeling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Arduenn

Er was een tijd dat biologie/natuurkunde/scheikunde in het middelbareschooleindexamenpakket (3 x woordwaarde) vereist was bij toelating tot opleiding voor moleculair biologisch wetenschapper. Er kwam een tijd dat dit criterium uit de toelatingseisen werd geschrapt. Dat was het moment waarop, elke keer als ik bij een college begon over Van der Waals-krachten, Gibbs free energy, entropie e.d. een groot deel van de studenten in de zaal me begon aan te kijken alsof het water zag branden. Waarop men begon te grinniken als ik de termen ‘hydrofiel’ en ‘hydrofoob’ liet vallen, alsof het een seksuele oriëntatie was. Belangrijker: de zesjescultuur en het gebedel om een paar extra tienden van punten erbij begon hier nu ook echt los te barsten. Als universitair docent word je (vakgroep) afgerekend op contacturen. Dat zijn het aantal lesuren maal het aantal studenten. Hoe meer hoe beter. Leve de lol.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 HansR

@17: Je hebt echt nog plezier in het lesgeven begrijp ik.
/ironie

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Gwen

Voor studies met een numerus fixus geldt vanaf komend studiejaar al selectie (i.p.v. loting): https://duo.nl/particulier/student-hbo-of-universiteit/afschaffing-loting.jsp. De universiteiten mogen zelf bepalen hoe ze selecteren, al moeten ze naast een prestatiecriterium (bijv. cijfers of een toets) ook een ander criterium meenemen (bijv. motivatie).

Waar ik me zorgen over maak is de toegankelijkheid voor scholieren wiens ouders niet zo hoog opgeleid zijn, en die het gemiddeld genomen minder goed doen op de middelbare school. Zij scoren dus gemiddeld minder goed op het prestatiecriterium, en het is ook niet ondenkbaar dat het invloed heeft op de kwaliteit van iets als een motivatiebrief. De toegankelijkheid voor mensen met laagopgeleide ouders zou m.i. gemonitord moeten worden, maar helaas is dat vanuit OCW niet opgelegd aan de opleidingen.

Overigens was ik enkele jaren geleden bij een bijeenkomst om over selectiecriteria na te denken (bij de universiteit waar ik toen werkte), en discussieerden we o.a. over de vraag wat nu de functie van de universiteit (of onderwijs algemeen) is: 1) de beste mensen klaarstomen voor allerlei functies, of 2) mensen helpen in hun ontwikkeling, ook als ze nog niet uitblinken bij aanvang? Die tweede strookt niet met een selectieproces. We kwamen er toen natuurlijk niet uit. Vermoed dat het standpunt van de universiteiten en OCW meer in lijn ligt met de eerste functie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Arduenn

@18

Sommige foute antwoorden houden me op de been.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 HansR

@20: OK, snap ik :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 beugwant

Toch wordt het bij het doorzetten van de bestaande tendensen tijd om de hoogste klasse scholingsinstituten te hernoemen. Ze leveren immers geen universele mensen meer af maar vakidioten en daarom zouden universiteiten beter monoïteiten of soloscholen kunnen heten.

Tegen een verkeerde studiekeuze kan meer levenservaring en zelfkennis helpen. Verleng de leerplicht tot pakweg het twintigste levensjaar en bouw er een verplicht buitenlands praktijkjaar in. Dat buitenlandse is vooral gedacht om ze van moeders pappot weg te krijgen. En die praktijk is nodig omdat we niet allemaal theoretische boekentypes zijn.
Probleem is wel dat zoiets geld kost, maar als de multinationals die hier zeker van zullen profiteren nu ook eens hún deel aan belasting betalen, dan is dat ook weer opgelost.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 okto

@14: Ik nam een extreem uitgangspunt aan om aan te tonen dat je argumentatie niet klopt. Je stelt dat het aantal hoogopgeleiden terug zal lopen (niet bewezen), en dat dat dramatisch is voor de economie (ook niet bewezen). Met je antwoord dat mijn uitgangspunt te extreem is, heb je nog steeds deze standpunten niet aannemelijk gemaakt.

Ook negeer je nog steeds de mogelijkheid dat strengere toelatingscriteria kunnen leiden tot een verhoogde kwaliteit van onderwijs, en daarmee tot een compensatie van eventueel economisch verlies door minder hoogopgeleiden.
Immers, (weer een extreem uitgangspunt, om de argumentatie te laten zien): als we IEDEREEN toe zouden laten op de universiteit (dus elke vmbo’er), dan zou het onderwijs er drastisch dalen in kwaliteit, en dat zou pas echt dramatisch zijn voor de economie. Een verminderd aantal toegelaten studenten op de universiteit kan dus heel goed tot betere economische output leiden. En laat ik nou net het gevoel hebben dat er heden ten dage steeds meer vmbo’ers op de universiteit komen.

Je pleidooi wordt pas krachtig als je op een of andere manier aannemelijk zou kunnen maken dat die mensen die buiten de boot dreigen te vallen door selectie aan de poort, het daadwerkelijk goed doen op de universiteit als die selectie er niet zou komen. Dan pas heb je een punt. Niet door klakkeloos aan te nemen dat minder toelatingen minder economie betekent.

Overigens wil ik benadrukken dat economie natuurlijk niet de enige factor van belang is. Ik ga daar hier op in omdat ik vind dat je argumentatie op dit economische punt niet deugt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Jos van Dijk

@14: VWO studenten gun ik een ‘redelijke kans’ een universitaire opleiding af te maken maar dan moet je bij het bindend studieadvies niet ‘helaas’ roepen. Dat suggereert toch weer dat iedereen vrij en zonder enige belemmering moet kunnen doorstromen. En ‘helaas’ helpen we daar niemand mee, nog los van de materiële en immateriële (docentenchagrijn) kosten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Bismarck

@14: Die matching noemde ik al (Studiekeuzecheck), die is wel “verplicht”, maar iedere student die zich voor 1 mei inschrijft voor een niet-numerus fixus studie moet door de universiteiten geaccepteerd worden (dus ook als je de studiekeuzecheck niet doet, of als je hem niet serieus invult*) en iedereen die hem (al is het zelfs zonder te lezen) invult moet ook geaccepteerd worden, ook als ie zich pas na 1 mei inschrijft. Het is dus een behoorlijk wassen neus, zo lang er geen enkele selecterende waarde aan verbonden zit.

@19: “het is ook niet ondenkbaar dat het invloed heeft op de kwaliteit van iets als een motivatiebrief.”
Dan ben je nog zo vriendelijk om buiten beschouwing te laten dat iemand met geld die brief kan láten schrijven. Ga er het beste maar van uit dat elke selectie die niet onder toezicht van de universiteit gebeurt, gekocht kan en zál worden door de mensen met voldoende middelen. Denk in dat verband ook aan het recente schandaal rondom dyslexieverklaringen (die bleken simpelweg te koop voor iemand met voldoende geld).

*Bij mijn weten vullen de universiteiten de studiekeuzecheck vooral in in de vorm van een enquête, want alle aspirant-studenten (inclusief de helft die uiteindelijk toch niet begint) uitnodigen is weer te duur, zolang de overheid er de beurs niet voor trekt (selectie kost ook geld en betaalt zich op zijn best pas jaren later terug, en dan alleen nog als je weer terugkeert naar volledige diplomafinanciering).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 KJH

@14:

Het is me onduidelijk waar je dan precies niet in gelooft. Dat extra onderwijs effect kan hebben, lijkt het, maar dat zou ik raar vinden.

Waarom zou dat raar zijn? Iemands kwaliteit wordt bepaald door een combinatie van aanleg en onderwijs. Wat raar zou zijn, is beargumenteren dat het uitsluitend aanleg is (wat bijna niemand doet), of dat het uitsluitend onderwijs is (wat een bijna universeel gedeeld beeld is aan de linkerkant van het politieke spectrum).

En dan heeft ‘links’ gewoon gelijk, dat er dan een verschil is tussen mensen die kunnen betalen en die dat niet kunnen, en dat dat bestaande (klasse)structuren in stand houdt.

Het is een afweging. Ik zeg dat de winst van selectie (het tussen je intellectuele peers onderwezen worden en sneller bij je doel arriveren) groter is dan de winst van eeuwig meerdere kansen krijgen op kosten van de staat (en in de tussentijd een grote grijze brij creëren waarbij alle leerlingen elkaar naar beneden trekken). Dat er cornercases zijn, kun je toch niet voorkomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Michel

Hoe je ook test of toetst, altijd zullen mensen zich speciaal op die toets gaan voorbereiden. Wat meet je dan? Bovendien: extra cursussen, bijles, speciale scholen die je voorbereiden, enz. leiden er toe dat kinderen van ouders die de motivatie en het geld hebben voordeel hebben. Als toetsen geen goede voorspelling is van succes en alleen maar veel inspanning en geld kost, zoals ik hier begrijp, dan kun je net zo goed – nee beter – loten. Het voelt wel onrechtvaardig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Janos

@15 en @16 Eens, niets aan toe te voegen.

@17 Een inhoudelijke vakeis (natuurkunde volgen op het vwo voor je een universitaire studie natuurkunde kan doen) is een stuk logischer ingangseis dan een aparte selectieprocedure.

@19 Ik ben bang dat je gelijk hebt. Persoonlijk vind ik die tweede functie die je noemt belangrijker, maar ja.

@22 kan, of we doen wat minder krampachtig wanneer een student in het eerste jaar van studie wisselt, of wat meer tijd nodig heeft om zich aan te passen. En geven daar gewoon de ruimte voor.

@23 Het uitgangspunt van Dymph was: door selectie hebben we minder studenten en dus meer geld per student (1). Er is geen selectiemiddel dat perfect is (2). Daarmee volgt onvermijdelijk dat bij die studenten die uitvallen, er ook studenten zitten die anders zouden zijn afgestudeerd. Ik weet niet wat daar verder nog aan te bewijzen valt. Daaruit volgt dat er minder hoogopgeleiden overblijven, dan in de huidige situatie. Er zijn tal van onderzoeken waaruit blijkt dat hoogopgeleiden minder zorgkosten hebben, meer belasting betalen, minder vaak in de criminaliteit geraken, etc. Wellicht ben ik zo duidelijker? Ik vind de menselijke factor overigens ook belangrijker dan de economische.

@24 nee, ik wil niet iedereen zonder belemmering laten doorstromen. Ik wil dat een studenten in het hoger onderwijs die een 3 verdient die 3 krijgt. En bij de herkansing weer. En wanneer nodig weer. En als iemand echt een kansloos geval is, dat de docent en studieadviseur een goed gesprek met hem/haar heeft, dat dit niet de plek is voor hem/haar. Wat ik wil is een hoge kwaliteitseisen, waar compromisloos aan wordt vastgehouden, in combinatie met goede begeleiding. Geen artificiële instrumenten als selectie aan de poort of BSA. Want ook bij het BSA zijn de voorbeelden waarbij het mis gaat legio.

@25 die selecterende waarde zit hem in het bevorderen van het zelfselecterend vermogen bij de student: die wordt gedwongen na te denken wat hij/zij wil, kan en wat bij hem/haar past.

@26

wat een bijna universeel gedeeld beeld is aan de linkerkant van het politieke spectrum

Bron? Het lijkt mij namelijk flauwekul, en heb het nooit een links onderwijspersoon horen verkondigen.

Je noemt ‘cornercases’, maar laten we eens nadenken: hoeveel scholieren in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, mbo, hbo en wo zullen net op de grens zitten tussen wel / niet iets halen? Alle vijf-vijfeneenhalfjes. Ik heb geen cijfers, maar ik vermoed tienduizenden per jaar. Als we aannemen dat onderwijs helpt bij het halen van een vak of toets (let op: niet allesbepalend is), dan helpt extra onderwijs daarbij meer. Dus als je dat wel kan kopen, heb je een voordeel tov mensen die dat niet kunnen.

Ik weet niet zo veel van het systeem in de UK, maar ik heb de indruk dat het daar met de vele dure privescholen nog veel meer uitmaakt hoeveel geld je hebt. De zorg dat het al dan niet hebben van geld klasseverschillen in stand houdt via het onderwijs, lijkt me daar nog meer gerechtvaardigd dan hier.

Onlangs constateerde onlangs de Inspectie nog dat de ongelijkheid in het onderwijs in Nederland groeit: https://www.onderwijsinspectie.nl/actueel/nieuws/2016/04/13/onderwijsinspectie-kansenongelijkheid-groeit

Verder wat @27 zegt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Winston Smith

@28: Het BSA is in gebruik gekomen toen ik nog studeerde. Het gold niet voor mij, maar mijn kritiek was (en is) dat het nodeloos streng is om de nadruk zo op het eerste jaar te leggen, gezien de grote overgang van VWO naar universiteit. Met name in het eerste jaar is het erg wennen aan het hogere niveau en tempo en de verwachte zelfstandigheid. Het BSA is slechts een geformaliseerde (en inderdaad artificiële) grens waarmee studieuitval afgedwongen kan worden. Die uitval bestond natuurlijk ook zonder bindend advies, want ook toen werd studenten met veel onvoldoendes wel serieus door hun coördinator gevraagd of ze niet beter af zouden zijn op een ander niveau.

Verder vandaag in de NRC nog een relevant artikel over de spanning tussen geld en kwaliteit:
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/18/20-miljoen-dollar-voor-universiteitsdiploma-6249233-a1541713

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Janos

@29 Interessante link, dank!

  • Vorige discussie