Op de grote stapel papier van de Tweede Kamer is deze week ook het voorstel van de EU tot meer en makkelijker openbaar toegang tot overheidsdocumentatie terecht gekomen. In essentie neemt de Nederlandse regering dit voorstel wel over. Dat ze daarbij doet voorkomen dat Nederland al vrijwel geheel voldoet aan de richtlijn is wat overdreven. Het gaat de goede kant op, maar er moet nog heel veel gebeuren.
Ook goed is dat ze vasthouden aan het principe dat er geen kosten in rekening gebracht mogen worden voor het beschikbaar stellen van de data, anders dan de direct te maken kosten voor bijvoorbeeld papier, kopiëren of verzenden.
Maar 1 aspect van het voorstel roept wat vragen op. Vanuit Europa wil men een toezichthouder met ook nog enige macht (pagina 9). Zie hier de reactie van de regering:
“4. Toezichthouder
Nederland staat afwijzend tegenover de verplichting om een nationale onafhankelijke toezichthouder op te richten of aan te wijzen voor handhaving van de richtlijn en beslechting van geschillen omdat dit een inbreuk vormt op het Nederlandse (bestuursrechtsysteem). In Nederland wordt toezicht op overheidsorganen in beginsel niet aan onafhankelijke toezichtorganen toebedeeld en wordt een dergelijk orgaan niet belast met de beslechting van geschillen tussen burgers en overheid.”
En elders geeft ze ook nog aan dat alweer een extra orgaan op Europees niveau niet wenselijk is (bureaucratie).
Nu ben ik het enerzijds met dit standpunt eens. Iets als Open Data moet je niet vastklinken met allerlei organen en wetten. Daarmee ga je voorbij aan de essentie, namelijk de overtuiging dat het gewoon hoort bij een goede overheid in een moderne maatschappij.
Maar anderzijds heeft Nederland wel wat boter op zijn hoofd. De uitspraken van Donner inzake het WOBben lieten dit duidelijk zien. Er zijn teveel krachten in het huidige systeem die gewoon geen zin hebben in echte openheid. Een externe toezichthouder zou hier spelbreker in kunnen zijn. En juist daarom dus weer wel wenselijk.
Ik twijfel.
Reacties (3)
De bestuursrechter is toch veel beter in zulke geschillen dan weer zo’n nieuwe ombudsman/cbp/etc. die net niet genoeg mag? Zorgt ook dat de rechtspreker een open vizier houdt omdat hij niet alléén bezig is met één miniscuul aspect van het recht.
Tenzij je de toezichthouder een actieve rol toebedeelt natuurlijk.
Ik weet het niet, iedereen gaat dan weer aan alle kanten aan die toezichthouder trekken, bij de bestuursrechter heb je dat veel minder. En de bestuursrechter heeft volgens mij consequent de kant van de WOB gekozen sinds die is ingevoerd.