Zoals we hier al eerder bespraken, is de regering bezig met het herzien van de grondwet. Dat gaat natuurlijk niet zo snel. We zitten nu pas op het punt dat er een opdracht geformuleerd wordt voor een staatscommissie. Afgelopen week was daar een debat over.
Eigenlijk is dit debat nog niet echt spannend, want de werkelijke voorstellen moeten nog komen. Maar er zaten toch al een aantal interessante schoten voor de boeg in.
Maar voordat ik u die geef eerst even het advies van de Raad van State bij dit onderwerp. Dat was nogal kritisch. In essentie is het eerste stuk uit de conclusie het meest uitgesproken:
“De Raad van State stelt vast dat uit de adviesaanvraag niet duidelijk wordt om welke problemen het eigenlijk gaat, waardoor die problemen worden veroorzaakt en waarom wijziging of aanvulling van de Grondwet op de in de adviesaanvraag genoemde punten de meest in aanmerking komende oplossing voor die problemen zou zijn. Die punten zijn niet alleen ongelijksoortig van gewicht, maar missen ook samenhang. Het is mede daardoor ook niet duidelijk waarom alle punten aan een staatscommissie moeten worden voorgelegd en wat de betekenis van die staatscommissie is.”
Maar in deze uitspraak staat iets niet. Dat kan ook niet, want dat is niet de rol van de RvS. Maar in het debat komt dat wel naar voren. Is de gewenste verandering van de grondwet, zoals vastgelegd in het coalitieakkoord niet vooral politiek ingegeven?
Daar lijkt het wel op. En dat is bedenkelijk voor iets fundamenteels als een grondwet.
Maar bijvoorbeeld de wens van het CDA en de CU om “het recht op leven” in de grondwet op te nemen is wel een duidelijke aanwijzing. Daarnaast is er nog het gedweep met het vastleggen van Nederlands als enige officiele taal van ons Koninkrijk. Duidelijk bedoelt om de nationalistische sentimenten te gebruiken.
Dhr de Roon (PVV) verwoorde dit eigenlijk uitstekend:
“Samenvattend in mijn eigen woorden: de Grondwet wordt dus door de regering ingezet als verdovend middel voor psychosociale pijn.”
Maar het is niet helemaal een loze discussie. Er zitten wel degelijk voorstellen tussen die zinvol zijn. De relatie tussen het Nederlandse recht en internationale afspraken bijvoorbeeld. Ook de discussie over de mogelijkheid tot toetsen van wetten aan de grondwet door rechters is een belangrijke. Hoewel voor dit laatste al een voorstel inmiddels in de eerste ronde bij de Eerste Kamer ligt.
In het debat kwamen nog meer suggesties naar voren die in mijn ogen relevant waren. Zo is de grondwet nauwelijks meegegaan met de technologische ontwikkelingen. Spreken over de “drukpers” in tijden van internet geeft mogelijk teveel ruimte.
Maar het is de vraag of daar aandacht voor zal zijn. Eigenlijk wordt de opdracht aan de Staatscommissie voorgekookt en wordt het parlement alleen in goedkeurende zin betrokken. Gemiste kans.
Dan nog even een uitsmijter. Er is ook sprake van een preambule bij de Grondwet. Een aansprekende tekst die het Nederlanderschap goed verwoordt. Zat ook in de Europese Grondwet, en u weet hoe dat gelopen is. Maar goed, de uitsmijter dus. Wederom van dhr de Roon van de PVV. Hij had wel een korte en krachtige suggestie:
“Liever dood dan slaaf”
En ik ga weer over tot de orde van de dag.
Overigens ben ik van mening dat altijd bekend moet zijn hoe de individuele kamerleden gestemd hebben en dat alle stemmingen direct online beschikbaar moeten zijn.
En mocht u uw ei kwijt willen bij de politiek naar aanleiding van bovenstaand stuk, gebruik dan de site van Mail de politiek.
KSTn = Selectie uit recente KamerSTukken.
Reacties (7)
Wat mij betreft zou het belangrijkste onderdeel van een grondwetswijziging juist moeten gaan over de EU: de wijze waarop parlement vooraf geinformeerd en betrokken moet worden bij Europese besluitvorming bijvoorveeld.
Er zitten wel degelijk voorstellen tussen die zinvol zijn. De relatie tussen het Nederlandse recht en internationale afspraken bijvoorbeeld.
Oh ja? Wat is er mis met de relatie tussen Nederlands recht en internationale afspraken zoals die nu is?
Ik verwacht minstens één argument als je zegt dat het wijzigen van de grondwet op dit punt zinvol is.
@Freek: Sorry, had ik even een verwijzing bij kunnen zetten. RvS verwoordt het goed in hun betoog (paragraaf 4.2.3):
http://static.ikregeer.nl/pdf/KST121767.pdf
Liever dood dan slaaf? Maak er dan direct Fryslân boppe van.
JoegoSlaaf?
Het CDA heeft eerder angegeven het de nederlandse taal in de grondwet op te willen nemen. In het genoemde debat van 14 nov. vroeg de SP zich af of he debat ook in het Fries gehouden kon worden. De Friese taal is een erkende taal, dus waarom niet?
Nog een opmerkelijkheidje.
Ter Horst wil in de nieuwe grondwet “iets” over de rol van politieke partijen opnemen. Het feit dat zij, namens het kabinet, geheel tegen de wens van een meerderheid in de Kamer de staatscommissie instelt, zonder eerst een uitvoerig en diepgaand debat met de Kamer aan te gaan, is wellicht tekenenend voor hoe zij die rol ingevuld wil zien.
Ook wil ze in de grondwet vastleggen dat die niet zo makkelijk veranderd kan worden. De eerste versie, uit 1814, evolueerde na behoorlijk wat wijzigingen in de versie die we nu alweer 25 jaar kennen. De laatste wijziging stamt overigens uit 2003.
Ik ga er vanuit dat veranderende tijden die wijzigingen noodzakelijke maakten. Dat vindt Ter Horst nu blijkbaar ook, alleen waarom een artikel erin opnemen dat de grondwet voortaan niet zo makkelijk kan worden gewijzigd?
Wil het kabinet hier geschiedenis schrijven en de norkmen en waarden voor de eeuwigheid vastleggen?
Om te beginnen ben ik van mening dat “Liever dood dan slaaf.” als pre-ambule tekst een mooie keuze zou zijn. Eindelijk een punt waarin ik het volmondig met de PVV eens kan zijn. Vrijheid bovenal!
Toetsing aan de grondwet? Goed als wet, maar beter opgenomen in de grondwet, echter alleen als het voor een ieder toegangkelijk is. De huidige trend, ingezet door het Min v Justitie om de gesubsidieerde rechtshulp te verminderen als bezuinigingsmaatregel begint rechtshulp weer elitair te maken… een slechte zaak die met de toetsing aan de grondwet zeker niet mag worden doorgetrokken.
Politieke partijen horen niet in de grondwet thuis. In de grondwet hoort de verhouding tussen de burger en de staat geregeld te zijn. Politieke partijen horen daarin niet thuis.
Veranderbaarheid van de grondwet bemoeilijken? Het is nu soms misschien al te moeilijk om de grondwet te wijzigen, dus zeker niet bemoeilijken. De grondwet moet met zijn tijd mee kunnen gaan. Maar misschien vindt ter Horst dat zij de wijsheid in pacht heeft? Proost!
Laten ze, als ze de grondwet toch veranderen, gelijk de mogelijkheid inbouwen om via een referendum een minister/staatsseretaris naar huis te sturen. Daarmee dwing je de regering niet meer aan te klooien zoals tot nu toe gebruikelijk.
Klink staat bovenaan mijn shortlist om naar huis gestuurd te worden voor zijn optreden in het EPD en het rookverbod in kleine cafe’s, gevolgd door Albayrak voor haar bezuiniging op de gesubsidieerde rechtshulp.