ELDERS - Ondanks het verzet van de katholieke kerk is het Italiaanse Huis van Afgevaardigden deze week akkoord gegaan met de wet die geregistreerd partnerschap voor homo’s en lesbiennes mogelijk maakt. Europa boekt vooruitgang, maar niet overal.
In januari gingen nog tienduizenden katholieken de straat op om te protesteren tegen de wetswijziging die het geregistreerd partnerschap ook in Italië mogelijk maakt. In maart ging de Italiaanse Senaat akkoord. Volgens een van de tegenstanders betekende het “homoseksuele pseudo-huwelijk het laatste stadium in het proces van maatschappelijke ontbinding”. De paus keerde zich er vorig najaar nog tegen voor het forum van de wereldleiders: “het is een abnormale en onverantwoorde levenswijze, en in strijd met de menselijke natuur”. Maar de overwegend katholieke politici hebben zich nu dan toch een keer niet gevoegd naar het standpunt van hun geestelijk leider.
In de Italiaanse wet zijn adoptierechten nog niet vastgelegd. En er zal lokaal nog de nodige strijd geleverd moeten worden. Sommige gemeenten hebben nu al aangekondigd dat ze niet van plan zijn de nieuwe wet uit te voeren.
Op een officiële homohuwelijk moeten de Italianen nog even wachten, maar dat geldt ook voor Duitsers en Oostenrijkers. Duitsland gaf deze week wel eerherstel aan 50.000 homoseksuelen die zijn veroordeeld op grond van een verbod op seksueel contact tussen mannen dat tot 1994 in de wet stond. Hun vonnissen worden vernietigd en ze krijgen een schadeloosstelling. De wet stamt uit de 19e eeuw en was door de nationaalsocialisten in de jaren dertig van de vorige eeuw flink aangescherpt. Het nazi-regime sloot uiteindelijk tussen de 5000 en 15.000 mannen op in concentratiekampen vanwege hun (veronderstelde) homoseksualiteit. De meesten van hen stierven daar. Zij die een kamp op Duitse bodem overleefden, werden na de oorlog niet vrijgelaten maar moesten een eventueel voor de oorlog door de rechtbank opgelegde straf alsnog uitzitten. In Oost-Duitsland is de naziwetgeving in 1950 afgeschaft en verdween de bepaling in z’n geheel in 1968. In West-Duitsland werden tussen 1945 en 1969 nog 50.000 Duitse mannen veroordeeld op basis van paragraaf 175. Een “175-er” vertelt -nog steeds anoniem- over zijn gevangenisstraf in de jaren zestig.
Op de kaart van Europa (waar de nieuwste gegevens over Italië nog niet zijn ingevoerd) zien we dat er vooral in Oost-Europa nog veel moet gebeuren. Directeur Evelyne Paradis van ILGA-Europa, de organisatie die de nieuwe Rainbow-map dinsdag in Denemarken presenteerde, merkte daarbij op dat het ook in Europa geen gelopen race is wat betreft homorechten. Er zijn nog te veel landen waar de vooruitgang op dit gebied stokt. Landen die een paar jaar geleden nog voorop liepen laten nu een vertraging zien. De jaarlijkse actiedag tegen homofobie op 17 mei kan nog niet gemist worden.
Uit onderzoek van het Nederlandse Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat de opvattingen van de bevolking in vrijwel alle Europese landen sinds de eeuwwisseling in positieve zin is veranderd. Maar er zijn wel verschillen. De acceptatie van homoseksualiteit is in Duitsland en de Scandinavische landen tussen 2002 en 2014 sterk gestegen. In de zuidelijke landen zien we minder vooruitgang, behalve in Spanje. In dat land is het homohuwelijk al in 2005 ingevoerd. Ook in Slovenië is de acceptatie gestegen ondanks het feit dat vorig jaar een al aangenomen wet voor het homohuwelijk door een referendum is teruggedraaid.
Religie speelt een belangrijke rol in de acceptatie van homoseksualiteit. In landen waar religie in de politiek een belangrijke rol speelt blijken ook niet-religieuze mensen minder tolerant. Katholieken blijken liberaler dan orthodoxe protestanten en islamieten. Kerk- en moskeegangers zijn over het algemeen ook conservatiever dan anderen. De acceptatie van homoseksualiteit lijkt dan ook sterk afhankelijk van de opvattingen van politieke en geestelijke leiders.
De minst homofobe landen in de Europese Unie zijn Nederland, Denemarken en Zweden. Polen en Estland zijn het minst tolerant. Voor Nederland concludeert het SCP-onderzoek volgens Trouw (€) dat allochtonen in Nederland veel minder positief over homo’s en lesbiennes denken dan andere Nederlanders. Maar vergeleken met bijvoorbeeld laagopgeleiden en streng kerkelijken van autochtone komaf zijn de verschillen minder groot. Tegenover 92% van alle Nederlanders vindt twee derde van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders dat homo’s en lesbiennes hun leven moeten leiden zoals zij dat willen.
[aangepast 13-5]
Reacties (8)
Belangrijke correctie: het gaat in Italië niet om het huwelijk, maar om een geregistreerd partnerschap. Er blijven nog verschillen met het huwelijk.
Dus in die zin loopt Duitsland nog steeds voor op Italië, daar is immers al lang een geregistreerd partnerschap geregeld.
Overigens lopen alle Duitstalige landen wat dit betreft achter, ook in Oostenrijk en Zwitserland is er nog geen homohuwelijk.
Wel interessant over de houding van Nederlandse allochtonen tegenover homoseksualiteit, is dat ze weliswaar een stuk minder tolerant zijn dan autochtone nederlanders, maar tegelijkertijd vele malen toleranter dan inwoners van Marokko en Turkije, en volgens mij ook toleranter dan Turken en Marokkanen in andere Europese landen.
@1.
Kan u de laatste alinea onderbouwen?
@1: Dankjewel voor deze terechte correctie. Even niet opgelet. Ik heb het meteen rechtgezet.
@2: Hier is de LHB monitor 2016 van het SCP:
http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2016/LHBT_monitor_2016
Hier zie je dat ca. 65% van de Turken en Marokkanen in Nederland vindt dat homo’s hun leven moeten kunnen leiden zoals zij dat willen. Deze vraag is ook in Europees verband gesteld, en dit percentage zit tussen Oost-Europa en Zuid-Europa in. Vergelijk ook Polen, waar 51% dit vindt, en Polen in Nederland, waar 75% het eens is met deze vraag.
Dan de vraag over het homohuwelijk, dat wordt gesteund door 30% van de Marokkanen en 35% van de Turken in Nederland. Op Wikipedia wordt een peiling uit 2013 in Turkije genoemd waarin 3,6% van de ondervraagden het homohuwelijk steunt.
@4.
Enige onderbouwing, hoewel ik peilingen enigszins wantrouw. We hebben dat eerder gezien met een peiling t.o.v. houding naar ISIS en weet ik wat onder jongeren.
@5: Waar zit je twijfel? Met andere woorden, over welke van mijn uitspraken ben je sceptisch, en hoe zit het volgens jou?
@6.
Ben enigszins sceptisch vanwege de representativiteit van eerdere peilingen vanwege bijvoorbeeld dit:
http://stukroodvlees.nl/hoe-representatief-was-de-motivaction-peiling-onder-jonge-turken-en-marokkanen/
Verder denk ik dat wat er onder elke bevolkingsgroep grote onverschilligheid is, want maar enkelingen die echt nadenken over een homohuwelijk en of dat nou goed is.
Wel met correlatie wat betreft afkomst/godsdienst/gewoonte en rituelen die men gewend is. Dus men zegt dan maar dat het niet ‘gepast’ is in hun referentiekader. Of een beetje individualistischer en menen dat iedereen het voor zichzelf moet weten. Leven en laten leven.
@7: Ik zie niet in waarom je een losse flodder van Motivaction zou willen vergelijken met langlopende onderzoeken van het SCP.
Maar begrijp ik goed dat je de intolerantie voor homoseksualiteit nogal hoog vindt? Hoger dan verwacht?
Ik zie hier geen aanwijzing voor. Homoseksualiteit is breed geaccepteerd in Nederland, en dus kennen de meeste Nederlanders homo’s en lesbiennes als familieleden, vrienden en collega’s. Ik twijfel er niet aan dat hun steun voor huwelijksgeluk oprecht is.
Dit in groot contrast met de Turkse en Marokkaanse gemeenschap (en met de strenge protestanten), waar homoseksualiteit nog erg in de taboesfeer is, en veel homo’s dus ook maar in de kast blijven, waardoor het beeld dat homoseksualiteit ‘niet bestaat’ maar langzaam doorbroken wordt.
Het effect van de open houding in Nederland is er wel, maar er is nog een lange weg te gaan, en aangezien de jongeren religieuzer lijken te zijn dan hun ouders, zal dit niet vanzelf gaan.