Is Obama te links voor de VS?

Obama heeft de afgelopen jaren de Amerikaanse overheid gigantisch uitgebreid, de Amerikanen allerlei ultralinkse plannen door de strot geduwd en heeft daar vorige week woensdag de rekening voor gepresenteerd gekregen, want ‘het Amerikaanse volk’ houdt niet van socialisme. Toch? Dat zou je in ieder geval denken als je sommige Nederlandse Fox News adepten moet geloven. Maar ook serieuzere media zien in de nederlaag voor de Democraten een afkeuring van het beleid van Obama.

Maar wat was dat beleid dan precies? En wat vinden mensen daar nu eigenlijk echt van? Gelukkig zijn er na verkiezingen ook exit polls. En daarin wordt niet alleen de vraag gesteld op wie iemand gestemd heeft, maar ook een berg extra vragen om te kijken waarom iemand gestemd heeft. Daarnaast wordt het land ook buiten verkiezingen helemaal suf gepeild en ook daar kan je aardige informatie uit halen.

Om te beginnen de vraag of Obama te links is voor de VS. Een groot deel van de Amerikanen, 46% maar liefst, is het daarmee eens. Duidelijk signaal, lijkt het. Totdat je dit getal eens naast de exit polls van de verkiezing van 2008 legt. Dan zie je dat op dat moment al 42% van de Amerikanen vond dat Obama te links was. Kortom, dat is maar een paar procent toegenomen. Dat kan uiteraard nog steeds stevige consequenties in een land waar een 7% gat bij een verkiezing een landslide betekent, maar om nou te zeggen dat grote groepen in hem de Messias zagen en nu afhaken door te links beleid is waarschijnlijk ook bezijden de waarheid. Sterker nog, in 2008 vond maar vier procent van de bevolking hem te conservatief en dat is nu opgelopen naar dertien procent. Die vonden het beleid dus niet links genoeg. Bovendien, 37% van de bevolking is het wel met hem eens. Kortom, 50% van de bevolking vindt de politieke plaatsbepaling van Obama prima, of juist niet links genoeg. Dus te links voor de VS? Nee.

Dan de hervorming van de gezondheidszorg. Heeft iedereen daar een hekel aan? Nou, populair is de hervorming zeker niet, en dat terwijl tweederde van de Amerikanen zich twee jaar geleden zorgen maakte om de kosten van zorg. Maar liefst 48% van de Amerikanen die gingen stemmen wil dat de hervorming teruggedraaid wordt. Maar ook hier zijn de kiezers verdeeld. 16% van de kiezers vindt dat de wet in stand moet blijven en 31% vindt zelfs dat de wet verder uitgebreid moet worden! Het electoraat is dus keurig verdeeld en aangezien de wet nu is ingevoerd, zijn het de Republikeinen die de status quo tegen zich hebben. Als zij iets willen veranderen lopen ze in ieder geval nog twee jaar tegen de vetomacht van de president aan. De hele wet terugdraaien zal dus niet lukken, maar als ze proberen het stukje bij beetje onderuit te halen, hebben ze weer een ander probleem. De wet als geheel is dan wel niet populair, maar de concrete maatregelen erin zijn dat altijd wel geweest! Het lukt kortom wel om de hele wet zwart te maken, maar op het moment dat het specifiek wordt, is de steun voor de hervorming een stuk groter.

Krijgt Obama dan de schuld van de economische malaise? Gedeeltelijk wel. De economie was veruit het belangrijkste thema en 23% van de mensen vindt dat de zwakke economie nu de schuld van Obama is. Vervelend voor hem, maar hij doet het altijd nog beter dan George W. of Wall Street. Respectievelijk 29% en 35% van het electoraat wijst naar hen als de boosdoeners. Het is wel merkwaardig dat van degenen die Wall Street de schuldige vinden, maar liefst 56% vervolgens op de Republikeinen stemt!

Ook een interessante vraag is wat Amerikanen vinden dat moet gebeuren met de belastingverlagingen van Bush. Deze lopen volgend jaar af en er loopt een debat of ze verlengd moeten worden. Obama wil ze alleen verlengen voor gezinnen met een inkomen tot 250.000 dollar, terwijl de Republikeinen ze willen verlengen voor iedereen. Ze voelen zich door de verkiezingsoverwinning zo gesterkt dat Eric Cantor, één van de Republikeinse leiders in het Huis van Afgevaardigden, geroepen heeft dat hij best een compromis wil sluiten, zolang dat compromis maar betekent dat Obama de belastingverlaging verlengt, voor iedereen, voor altijd. De meerderheid van de Amerikanen hebben ze echter niet aan hun kant. Maar 40% is het met hen eens, terwijl 52% het of eens is met het standpunt van Obama, of uberhaupt de belastingverlaging voor iedereen wil laten aflopen.

Wat wil men dan wel? Zelfs daar is men verdeeld over. Zo’n 19% vindt dat de belastingen omlaag moeten, 39% vindt dat het begrotingstekort teruggebracht moet worden en 37% vindt dat juist meer geld uitgegeven moet worden om banen te creeeren. Je zou verwachten dat hiermee een meerderheid van de mensen een groot voorstander van het stimuleringsplan uit 2009 zou zijn. Immers, een derde daarvan ging naar belastingverlaging, een derde naar investeringen in infrastructuur en een derde ging naar de staten om bezuinigingen daar op te vangen, zodat ze bijvoorbeeld hun leraren niet hoefden te ontslaan. Slechts een derde vindt dat de economie erdoor geholpen is. Het resultaat is wel dat Amerikanen het afgelopen jaar het minste belasting betaalden van de afgelopen 60 jaar! Helaas voor Obama lijkt bijna niemand dat te weten.

Het enige dat je hem wellicht zou kunnen verwijten is dat het begrotingstekort opgelopen is. De bailout gebeurde nog onder Bush, maar het stimuleringsplan was wel van zijn hand. Tegelijkertijd vond de grootste groei van het tekort plaats voordat Obama ook maar iets gedaan had en ontstond het voornamelijk door door de recessie tegenvallende inkomsten (daar helpen belastingverlagingen overigens uiteraard niet!) en niet door de vermeende uitgavenexplosie. Het loopt zelfs alweer iets terug.

Wat moet Obama dan doen? Kaj stelde eerder deze week voor dat hij hard de confrontatie moet aangaan met de Republikeinen. Ik denk dat hij gelijk heeft. Twee jaar ‘uniter’ spelen heeft hem geen enkel compromisbereidheid van de andere zijde gebracht en zijn politieke stellingnames zijn vaak populairder dan die van zijn tegenstanders. En behalve de Republikeinen, moet hij wellicht ook Wall Street harder aanpakken.

Update: 13/11/10 link naar FOX adepten gerepareerd.