ACHTERGROND - De Nazi’s waren de oorspronkelijke privatiseerders.
Het is een populair verwijt in zekere rechtse kringen: ‘Hitler was een socialist!’
Uiteraard klopt daar niets van, maar voor diegenen die meer overtuiging behoeven, zijn er deze twee lezenswaardige artikelen (I, II) van historicus Germà Bel (via).
In het eerste artikel toont Bel aan dat de term ‘privatisering’ niet – zoals vaak aangenomen – afkomstig is uit een boek uit 1969 van Peter Drucker, maar al opduikt in de jaren dertig in beschouwingen over doelbewuste hervormingen van de Duitse (nazi-)economie.
In een tweede, uitgebreider artikel laat Bel zien dat het (vroege) partijprogramma van de NSDAP weliswaar voorzag in nationalisatie van banken en andere bedrijven, maar dat Hitler, als overtuigd sociaal-Darwinist, privébezit niet aan banden wilde leggen.
Belangrijker dan ideologische motieven waren echter praktische overwegingen:
The Nazi government used privatization as a tool to improve its relationship with big industrialists and to increase support among this group for its policies.
Zodoende ging de economische politiek van Nazi-Duitsland direct in tegen de algemene trend, zoals die toen ook in de westerse democratieën bestond:
Nazi Germany privatized systematically, and was the only country to do so at the time. This drove Nazi policy against the mainstream, which flowed against the privatization of state ownership or public services until the last quarter of the twentieth century.
