HRW: Israël schiet in het wilde weg burgers dood in Gaza

ACHTERGROND - Human Rights Watch heeft afgelopen week een boekje open gedaan over de manier waarop Israël in de Gazastrook ongewapende, vreedzame burgers doodschiet in de zogenaamde ‘no go-zone’, een strook van enkele honderden meters breed binnen de Gazastrook, gemeten vanaf het grenshek.

In deze strook ligt volgens de VN 35% van het landbouwgebied van de Gazastrook. Het is dus niet onbegrijpelijk dat de bewoners van Gaza de neiging hebben zich daar op te houden. De no go-zone zou overigens na het bestand dat Israël in 2012 met Hamas overeen kwam, worden afgeschaft, maar deze afspraak behoort tot de lange lijst van afspraken waaraan Israël zich nooit heeft gehouden.

Human Rights Watch citeert cijfers van de VN wanneer het zegt dat sinds begin januari 2014 vier mensen zijn doodgeschoten en 60 gewond (in heel 2013 waren dat vijf doden en eveneens 60 gewonden). Zelf onderzocht HRW zeven gevallen, waaronder de vier met dodelijke afloop.

Die vier betroffen een middelbare scholier die aan het picknicken was, een geestelijk gehandicapte vrouw van middelbare leeftijd die was verdwaald, een man die hertjes fotografeerde en een andere man die puin verzamelde dat zou kunnen worden hergebruikt in de bouw. Onder de gewonden waren twee journalisten en twee demonstranten die olijfboompjes aan het planten waren. Geen van de slachtoffers was betrokken bij een militaire operatie (iets wat ook Israël nooit heeft beweerd). Sara Leah Whitson, de directeur Midden Oosten van Human Rights Watch, noemde het ‘verschrikkelijk’ dat Israël mensen zomaar neerschiet, alleen omdat ze een denkbeeldige lijn overschrijden.

Het rapport van Human Rights Watch volgt op een rapport van Amnesty International van februari dat de dood van 22 burgers (onder wie veel tieners) onderzocht die recentelijk op de Westoever door Israëlische militairen zijn doodgeschoten. Ook dat rapport onderschreef persrapporten waarin was gemeld dat de slachtoffers geen enkele bedreiging vormden, niet gewapend waren en nodeloos werden gedood – en zonder dat de Israëlische autoriteiten een onderzoek instelden.

Ik citeer hier twee gevallen met dodelijke afloop. De verhalen zijn, nadat Human Rights Watch met getuigen heeft gepraat, nog schrijnender dan aanvankelijk leek. Het eerste geval betrof Adnan Abu Khater, 16, die zes met klasgenoten van zijn middelbare school op 2 januari deelnam aan een picknick ten oosten van Jabalia, op een plek die ze uitkozen omdat het er mooi is. Ze namen falafel mee, avocado’s en eieren. Adnan’s neef Muhammad was er ook bij. Hij vertelt:

We zaten op een heuvel honderden meters van het hek. We waren geen stenen aan het gooien of zoiets en er waren geen ‘jeeps’ [een gebruikelijk term voor de militaire Hummers] of drones in de buurt. Een Hummer reed naar het hek, er stapte en soldaat uit en hij schoot op ons. Hij schoot vier keer. Ik weet dat hij op ons schoot want ik zag dat zand om ons heen omhoog sprong. We zochten dekking achter de heuvel. De Hummer ging weg, het schieten hield op en we gingen in kleine groepjes weg. Ik liep voorop. Adnan liep samen met twee anderen achter me toen hij werd geraakt.

Ayman Abu Sido, chauffeur van een vrachtauto die gascilinders in het gebied in het gebied rondbrengt, vertelde Human Rights Watch dat hij iets verderop zat te lunchen toen Abu Khater werd neergeschoten:

Ik was eerder gekomen dan de kinderen. Kinderen gaan vaak naar die plek, maar we hoorden de schoten en vatten het op als een waarschuwing. Nadat de jeep wegging gingen zij ook weg – wij ook – we we gingen allemaal weg. Adnan liep achteraan in de groep, en daarop werd hij neergeschoten.

Muhammad Abu Khater zei dat hij en een van hun klasgenoten teruggingen en Adnan enkele honderden meters meesleepten van het hek, ‘zigzaggend want ze bleven op ons schieten’. Muhammad zei dat Adnan, die was geraakt boven de heup, bloedde. ‘De ambulance deed er lang over om te komen,’ zei hij. ‘Ze probeerden onmiddellijk de kogel te verwijderen, maar een van de dokters zei dat hij versplinterd was en zijn bekken, maag en dikke darm had beschadigd.’

Adnan werd geopereerd, waarbij achttien zakken bloed nodig waren. Later werd hij naar een kliniek in Israël vervoerd, waar hij de volgende ochtend vroeg op de operatietafel overleed. Volgens zijn overlijdenscertificaat stierf hij doordat een kogel, die ook zijn bekken beschadigde, een ader in de buikholte had afgescheurd. De Israëlische militairen hadden gezegd dat de jongeren bezig waren geweest het grenshek te vernielen.

Een ander geval dat werd aangedragen door Human Rights Watch is dat van Bilal Oweidah, 20, een werkloze timmerman, die op 24 januari naar een huis van een familielid ging ten noorden van Beit Lahia, samen met een vriend van de familie en een neef, Akram Oweidah, 21. Akram vertelde Human Rights Watch dat zij daar ‘gewoonlijk elke vrijdag heen gingen. Het is er mooi, en relatief rustig, anders dan andere plaatsen bij het grenshek waar de Palestijnen soms demonstreren.’ De groep kwam zelden dichtbij het hek, want ‘er zijn meestal Israëlische militaire patrouilles in het gebied, tanks, of jeeps. Maar die keer was er niemand. We zagen geen militairen.’

Akram zei dat toen hij en Bilal op de plek aankwamen, ze vier Palestijnen zagen die op ongeveer zeven meter van het hek foto’s aan het nemen waren van herten aan de Israëlische kant van het hek:

We zagen de herten en Bilal riep me om dichterbij te komen en samen met hem foto’s te maken. We hadden niets bij ons, alleen onze mobiele telefoons waar we mee fotografeerden. Bilal, ik, en onze vriend, Nour, liepen tot de plek bij het hek waar de andere vier mensen stonden en er gebeurde niets. Plotseling hoorden we een schot en we renden allemaal weg. Ik liep misschien vijf meter samen met Bilal en ineens riep hij ‘Ik ben getroffen!’ Ik zei: ‘Maak je een grapje?’ en toen zag ik hem langzaam vallen. Ik ging naar hem toe en draaide hem om, zijn borst en de grond waren bebloed. Het was een schot in de borst, hij had geen andere verwondingen. Hij knipperde twee, drie keer met zijn ogen en toen was hij dood. Het moet een sluipschutter geweest zijn, iemand die van ver weg schoot, want we hebben geen soldaten gezien.

In het geval van Oweidah meldden de Palestijnen zelf dat het ging om mensen die tegen het ‘hek’ protesteerden. De realiteit was dus nog veel cynischer.

En wat is nu de moraal van dit rapport, en van dat van Amnesty in februari? Eigenlijk dit: Israël schiet met grote regelmaat onschuldige Palestijnse burgers dood alsof het konijnen zijn en er kraait geen haan naar. Amnesty en Human Rights Watch, the Palestinian Centre for Human Rights, al-Haq, en soms ook B’tselem kunnen rapporten uitbrengen tot ze een ons wegen, het maakt niets uit, want Israël komt er mee weg. Hoezo en waarom? Misschien omdat de stereotypen ‘Israël = holocaustslachtoffers’, ‘Palestijnen = terreur’ onuitroeibaar zijn? Zoiets? Wie het weet, mag het zeggen.