ANALYSE - Finance Watch, een organisatie die zich in zet voor een eerlijker financieel systeem in de EU, heeft de voorstellen van de verschillende Europese fracties voor financiële hervormingen beoordeeld. Daarbij is gekeken of de voorstellen de stabiliteit van het financiële systeem verbeteren, het democratiseren van financiële instituties en de ontwikkeling van financieel beleid, verschuiving van geldstromen naar duurzame investeringen en voorbereiding op toekomstige financiële crisis. Daaruit komen duidelijke verschil tussen de verschillende fracties.
Finance Watch
Finance Watch is een organisatie die zich er voor inzet dat het financieel systeem de samenleving dient. Onder de leden bevinden zich onder andere Transparency International, BEUC (de Europese consumentenorganisatie), Oxfam, Consumentenbond, SOMO en verschillende vakbonden. Volgens Finance Watch is het huidige financiële systeem nog steeds instabiel en niet voorbereid op de toekomst. Finance Watch is van mening dat er op vier fronten veranderingen nodig zijn en heeft dit vastgelegd in een visie op het financieel systeem met daarbij behorende voorstellen voor verandering in het huidige systeem.
Finance Watch heeft haar wensenlijst vergeleken met de EU brede manifesten van 6 Europese fracties. De Europese fracties Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EFDD) en Europa van Naties en Vrijheid (ENF) hebben nog nooit een EU breed manifest gepubliceerd en hebben ook niet gereageerd op vragen van Finance Watch.
Overzicht Nederlandse fracties in Europa
De meeste Nederlandse partijen werken in Europa samen in een fractie met leden uit meerdere lidstaten. Hieronder een overzicht van politieke partijen en de Europese fractie waarin ze samenwerken, op volgorde van het huidig aantal parlementsleden:
- ALDE (7): D66 (4) en VVD (3)
- EVP (5): CDA (5)
- ENF (4): PVV (4)
- S&D (3): PvdA (3)
- GEU/ENGL (3): SP (2) en PvdD (1)
- Groenen/EVA (2): GroenLinks (2)
- Europese Conservatieven & Hervormers (2): CU (1) en SGP (1)
Stabiliteit financieel systeem
Met betrekking tot de stabiliteit van het financieel systeem heeft Finance Watch verschillende wensen geformuleerd. Op de eerste plaats mag geen financiële instelling to big to fail zijn. Finance Watch wil een scheiding tussen traditionele bankactiviteiten en investeringsbanken. Verder wil Finance Watch het toezicht op financiële instellingen hervormen om stranded assets te voorkomen. Tot slot wil Finance Watch regelgeving om schadelijke financiële speculatie te voorkomen en krediet bubbels te vermijden, bv. door schaduwbanken te reguleren.
Democratiseren van het financieel systeem
Finance Watch heeft verschillende wensen die ze scharen onder het kopje democratiseren van het financieel systeem. Zo willen ze dat financiële instellingen rekenschap geven van de impact van hun leningen en investeringen op het halen van de VN Sustainable Development Goals. Ook willen ze dat de invloed van de financiële lobby beperkt wordt. Verder behoren burgers toegang te hebben tot een basisset aan financiële diensten, die nodig zijn voor economische en sociale deelname binnen de EU. De volledige lijst met eisen is te vinden op de website van Finance Watch.
Verduurzaming financieel systeem
Finance Watch wil een verschuiving van kapitaal naar duurzame investeringen. Om dat te bereiken willen ze dat het EU Action Plan on Financing Sustainable Growht bijdraagt aan het halen van de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs en de Sustainable Development Goals van de VN. Alle wetgeving zou moeten bijdragen aan het uitfaseren van investeringen en leningen aan sociaal- en milieuschadelijke activiteiten. Ook zouden centrale banken en toezichthouders risico’s ten gevolge van klimaat, milieu, ongelijkheid en sociaal moeten meewegen in hun beslissingen.
Voorbereiden op de volgende crisis
Finance Watch vind dat het huidige financieel stelsel onvoldoende voorbereid is op de volgende crisis. De voorstellen die ze heeft om dit te verbeteren zijn veelal technisch van aard, maar gaan onder andere over het verbeteren van stresstesten voor banken en andere financiële instellingen. En over de veiligheid van kritische IT infrastructuur op nationaal en EU niveau.
Conclusie
Als het gaat om de verbeteringen in het financieel systeem die volgens Finance Watch nodig zijn om het financieel systeem eerlijker te maken doen de Greens (GroenLinks), Socialists & Democrats (PvdA) en GUE/ENGL (SP en PvdD) het beter dan andere Europese fracties. Alleen als het gaat om de voorbereiding van het financieel stelsel op de volgende crisis komen de Christian Democrats (CDA) enigzins mee. Het is natuurlijk mogelijk dat de individuele nationale fractie betere plannen heeft dan blijkt uit het Europees manifest van de fractie waartoe een partij behoort, of dat het stemgedrag een ander beeld geeft. Wil je de Nederlandse verkiezingsprogramma’s voor de Europese verkiezingen vergelijken dan kun je terecht bij ons overzicht van stemwijzers voor de Europese verkiezingen. De analyse van het stemgedrag ten aanzien van klimaatbeleid vind je hier.