DATA - In Europa smijten regeringsleiders momenteel met miljarden. Honderden miljarden aan leningen, miljarden die Nederland hieraan bijdraagt en miljarden die banken kwijtraken mocht Griekenland failliet gaan. Wij zijn het overzicht en perspectief in de miljardenregen een beetje kwijtgeraakt. Tijd voor wat inzicht. Om welke bedragen gaat het in Griekenland? Waar komen ze vandaan? En hoe verhouden die bedragen zich tot elkaar en andere bedragen? Onderaan vind je een overzicht.
Leningen
In mei 2010 besloten de regeringsleiders van de eurolanden Griekenland te redden. Voor 110 miljard zouden ze het land uit de penarie halen. 30 miljard daarvan betaalde het Internationaal Monetair Fonds (IMF), 80 miljard betaalden de eurolanden. Nederland droeg 4,7 miljard bij.
Dit Nederlandse aandeel is gebaseerd op de zogenaamde kapitaalverdeelsleutel die de Europese Centrale Bank (ECB) hanteert. Op basis hiervan wordt het aandeel van elke lidstaat in de ECB berekend. De berekening is als volgt: de som van 50% van het aandeel van de lidstaat in kwestie in de bevolking van de Europese Unie en 50% van zijn aandeel in het bruto binnenlands product (bbp), alles wat in de Europese Unie wordt verdiend. Deze verdeelsleutel geldt voor alle landen in de Europese Unie. Om op het percentage te komen dat Nederland voor deze lening betaalt moet je de niet-eurolanden en natuurlijk Griekenland zelf er af halen. Onze bijdrage is op deze manier gesteld op 5,9 procent.
Nederland draagt overigens ook bij aan het bedrag dat het IMF betaalt, weer via een kapitaalverdeelsleutel. Hierin is het aandeel van Nederland gelukkig veel kleiner, bij het IMF zijn namelijk 185 lidstaten aangesloten waarover het bedrag wordt verdeeld.
Nederland staat nummer drie qua hoogte van het bbp per hoofd van de bevolking, alleen Luxemburg en Ierland hebben een nog hoger bbp per hoofd van de bevolking. Duitsland en Frankrijk hebben als groot land zijnde in totaal een hoger bbp, zij hebben dus het grootste aandeel in de Griekse leningen, maar per hoofd van de bevolking betalen zij minder dan Nederland. (Waarom mogen Merkel en Sarkozy ook alweer zomaar beslissingen nemen? Omdat zij ‘zoveel betalen’?)
In juli besloten de regeringsleiders van de eurolanden dat Griekenland een tweede lening krijgt, om hiermee te waarborgen dat zij tot 2014 haar rekeningen kan betalen. Vanuit de overheden van de eurolanden komt 109 miljard, vanuit de private sector nog eens 50 tot 100 miljard. Hoeveel Nederland hier aan bijdraagt is nog onzeker omdat nog niet duidelijk is hoeveel het IMF op tafel legt.
Banken
De afgelopen dagen is duidelijk geworden dat minister De Jager van Financiën ook andere scenario’s uitwerkt dan het redden van Griekenland met leningen. Ze noemen het ‘gecontroleerd failliet laten gaan’. De Jager blijft benadrukken dat de Nederlandse overheid al haar uitgeleende geld terug krijgt, maar het kan een tijdje duren. Wat ze vooral doorrekenen nu, is het domino-effect.
Nederlandse banken samen hebben ongeveer 3,7 miljard uitstaan in Griekenland. Daarbovenop komen nog enkele miljarden van de pensioenfondsen en verzekeraars. Hier kan geen concreet getal genoemd worden omdat dit vertrouwelijke informatie is die De Jager niet vrij wil geven. Hiervan zullen de banken ongeveer de helft verliezen in het geval van een faillissement van Griekenland.
De Nederlandse banken kunnen dit waarschijnlijk nog wel hebben, maar Nederland is niet het enige land dat aan Griekenland leent. In totaal hebben banken wereldwijd ongeveer 92 miljard in Griekenland uitstaan. De bedragen die ‘risicovolle landen’ zoals Spanje (800 miljoen) en Italië (1,3 miljard) en de niet zo goed te boek staande banken van Frankrijk (9,5 miljard) uit hebben staan bieden reden tot zorg. Het is niet ondenkbaar dat deze banken omvallen als Griekenland failliet gaat. Nederlandse banken hebben weer geld uitstaan bij deze banken, waardoor Nederlandse banken uiteindelijk met een groot probleem komen te zitten of zelf ook omvallen.
Opbeurend detail: het had allemaal nog veel erger kunnen zijn. Drie jaar geleden hadden banken in totaal nog meer dan 200 miljard uitstaan in Griekenland, dat is ruim twee keer zo veel als nu.
Hieronder zijn de belangrijkste bedragen nog eens in perspectief gezet. De oppervlakte van de blokken geeft het aantal miljarden weer (de bedragen zijn tussen haakjes genoemd). Dan weten we weer even wat 200 miljard betekent. Klik op het plaatje voor een grote versie.
(Bronnen: IMF, Rijksoverheid)
Reacties (52)
Als je dat zo ziet, vraag je je af waar we ons in NL over druk maken.
(kleuren maken het wat lastig leesbaar)
We maken ons druk omdat er geld gaat naar hen die die dat niet verdienen.
Als er dan zo nodig geld moet worden uitgedeeld, dan aan Nederlandse pensioenfondsen die verliezen lijden agv het failliet van Griekenland, niet aan de Grieken zelf. Cut the middle man. Er gaan al genoeg subsidies naar arme regio’s.
En we maken ons vooral druk omdat die achterlijke zot van een Jan Kees de Jager ons voor gek verslijt.
“We maken ons druk omdat er geld gaat naar hen die die dat niet verdienen2
Dat vind ik ook, maar je vergist je als je denkt, dat dit geld bij de Grieken terecht komt. Het geld gaat uiteindelijk naar de banken. Zo gaat dat met leningen.
Of wil je me anders even vertellen, waar ik een hypotheek af kan sluiten, waar de bank mij geld geeft en het niet terug wil hebben, met winst?
Niet dat ik denk, dat je dit wil snappen, overigens, want je wil gewoon roepen, dat de Grieken de schuldigen zijn. Je zegt wat je denkt en ‘dus’ heb je gelijk.
Lijken wel de sargasso website kleuren. :)~
ja die kleuren zijn lastig. maar interessant is ook dat als je ’t uitsplitst naar bijdrage per hoofd van de bevolking dld dus helemaal niet zo achterlijk veel bijdraagt…
De banken hadden meer dan 200 miljard uitstaan, nu nog maar meer dan 92.
De Europese overheden en het IMF hebben afgelopen tijd dus voor 110 miljard waardeloos Grieks schuldenpapier van de banken overgenomen.
Het was dus de opzet dat er in 2014 nog eens zo’n 100 miljard aan Griekse schuldenrommel aan de banken en pensioenfondsen zou worden afgelost.
220 miljard…. dat is 500 euro per inwoner van de EU.
Daarvan hadden we dus met z’n allen een weekje Kreta kunnen boeken.
lijkt me wat druk worden…
500 p.p. ? Hmm da’s eigenlijk helemaal niet veel, waar maakt iedereen zich zo druk over?
EU moet gewoon de vakanties in Griekenland gaan subsidieren. Geef de burger 20% korting op een vakantie en alles komt goed.
vreemd toch, als een normaal iemand die meer solvabel is dan griekenland geld nodig heeft, krijgt ie het niet… en in zo’n zwart gat wordt zonder omkijken voor miljarden gepleurd.
Griekenland is dan ook geen normaal iemand. Zelfs geen iemand. Appels en peren. Maar toch geldt ook hier: moet je de bank 100.000 terugbetalen en je kunt het niet heb jij een probleem. Moet je 100 miljoen terugbetalen en je kunt het niet dan heeft de bank een probleem.
Ik heb toch wel een punt van kritiek voor de datavisualisatrice. Geen bijschrift, onleesbare letters, kleuren waar kleurenblinden niet mee uit de voeten kunnen en een opzet die niet intuïtief is. Ik vind je artikel goed, maar de vormgeving kan toch echt wel beter.
On topic, Steeph, jij begrijpt je niet waar we ons zo druk over maken. Het gaat toch wel om erg veel geld zeg. En als dan onbekend is wat het effect is mochten Franse of andere banken omvallen voor Nederlandse banken en economie dan vind ik het wel vreemd dat je er zo luchtig over doet. Bovendien zit Griekenland vooral zo diep in de problemen omdat ze in het verleden hebben gefraudeerd met hun cijfers waarvoor bij mijn weten nog niemand voor is veroordeeld (of zelfs maar aangeklaagd). Reden genoeg voor mij om me er wel druk over te maken.
Vergeleken met onze eigen staatsschuld en de andere uitdagingen die we de komende jaren hebben (krimp, dure olie), is dit kinderspel.
Als je er vanuit gaat dat dit eenmalig is.
Dat is wel een relevante kanttekening.
Maar juist het feit dat er geen-enkele zelfreflectie is bij politici over de gang van zaken worden er belangrijke lessen niet geleerd. En dat je kan verwachten dat er meer mis zal gaan.
Daarnaast is het zo dat jij (en ook Boog elders) gelijk hebben dat gemiddeld 500 Euro per Nederlander nou niet zo veel is dat we daar gemiddeld aan dood gaan, maar individuele Nederlanders zullen daarvan toch wel meer dragen (b.v. orde van grootte van tweeduizend Euro p.p. voor de middenklasse die de meeste belastingen opbrengt?). Bovendien zit het grootste gevaar van deze crisis in de besmetting van het verder al behoorlijk rotte financiële systeem waaraan risico’s zitten die de 500 Euro per Nederlander ver te boven gaan. Zeg maar het Lehmanstruikelmomentje.
Tenslotte heb je gelijk dat structurele vragen over de eindigheid van onze welvaart en het welzijn van onze planeet vele malen belangrijker zijn, maar dat rechtvaardigt mijns inziens echt niet een relativerende houding ten opzichte van de huidige Eurocrisis.
Wie het snapt steekt zijn hand op…..
*de rest doet er goed aan vaseline bij de hand te houden
Amerika besteedde zo’n 300 triljard aan de War on Terror. Vooral met geleend geld dat de VS onmogelijk ooit kan terugbetalen. Waarom hebben ‘wij’ dan eigenlijk geen kritiek op de VS? Die ook nog eens aanzienlijk achterlopen bij de contributiebetaling aan de VN.
Juist dat laatste is zeer te prijzen.
Nog een mogelijkheid voor Rutte om te bezuinigen: geen cent naar de VN.
Ja precies geen cent naar de VN. Verder alle vakbonden opheffen, alle internationale verdragen opzeggen. Alle ambassadeurs eruit. Geen export meer naar het buitenland en geen import meer. De maas en de rijn dichtgooien en de zeehavens sluiten. Geen buitenlands vliegverkeer meer en internet alleen met en voor .nl domeinnamen. Tot zover de praktische oplossingen van de PVV.
De V.S. vragen ons niet om een bail-out?
Daar heb je een aardig punt. Ze kunnen ons dwingen tot een bail-out. Sterker nog. Dat hebben ze al meer dan eens gedaan.
De schulden van de Vietnam oorlog hebben de VS deels op het buitenland afgewenteld door de dollar te laten devalueren. “It’s our currency, your problem” Dat heeft de Europese landen destijds veel geld gekost.
Het lijkt erop dat de VS zich opnieuw onder hun schuldenberg willen uitdevalueren. De euro biedt ons hier gelukkig meer bescherming tegen dan 22 verschillende kleine Europese munteenheden. Alleen Zwitserland voelt nu de problemen van een sterk stijgende munt en waardevermindering van investeringen in dollars.
Ga maar eens na wat het voor pensioenfondsen en banken betekent als de dollar ineens 50% minder waard wordt. Daar is Griekenland niets bij.
Het is minder dan eerlijk, maar de EU doet in principe hetzelfde door zuid-Europese schulden aan de balans toevoegen, cq om te zetten in (papier)geld.
Tussen alle verdeeldheid door lijkt het bijna alsof het Griekse drama bewust in stand wordt gehouden.
China heeft vele malen haar munt gedevalueerd. Hoor je niemand over. Alles wat China produceert is gekopiëerd uit het Westen. Hoor je niemand over. Naar China exporteren is bijna onmogelijk, China houdt haar grenzen gesloten voor andermans producten. Hoor je niemand over. China steunt de terreurbeweging die maakt dat miljoenen Somaliërs hongersnood lijden. Niemand zegt iets.
Da’s toch echt de moderne manier van oorlog voeren. Kijk naar het resultaat.
Die oorlogen van de VS staan voor $1.6 biljoen, $1600 miljard, in de boeken. Of was het 1.4? Hier is de verhoging van het budget van Defensie niet meegerekend. Die is in acht jaar tijd zo’n 2/3 verhoogd, van $300 miljard naar $500 miljard. Ongeveer. Jaarlijks geven de VS zo’n $500 miljard á $700 miljard uit aan Defensie. $671 dit jaar, geloof ik, 553 om 118. Die oorlogen kosten jaarlijks $100 á $200 miljard. Maar veiligheid totaal, incluis Defensie, kost hen ongeveer $1 á $1.2 biljoen. Jaarlijks. In 2011 heeft de federale regering zo’n $2.2 biljoen te besteden. De staatsschuld is $14 biljoen.
Zijn het die oorlogen, of de belastingpercentages waar sommigen massaal voor in aanmerking komen? Laatst las ik dat de 25 grootste bedrijven van de VS meer betalen aan hun directeur of voorzitter, dan dat zij aan loonbelasting afdragen.
Ga lekker in China wonen dan.
Waarom? Je mag van mij zeggen wat je wilt, maar waarom moet ik in China gaan wonen?
“per hoofd van de bevolking betalen zij minder dan Nederland. (Waarom mogen Merkel en Sarkozy ook alweer zomaar beslissingen nemen? Omdat zij ‘zoveel betalen’?)”
Mag ik hieruit concluderen dat je suggereert dat Luxemburg en Ierland eigenlijk de beslissingen moeten nemen in plaats van Frankrijk en Duitsland, omdat ze het meeste bijdragen per hoofd van de bevolking? Ik hoop dat je zelf het absurde (en populistische) in ziet van je redenering.
Nederland staat 10de bij het IMF als het gaat om BBP per hoofd van de bevolking:
1 Luxembourg 108,832
2 Norway 84,444
3 Qatar 76,168
4 Switzerland 67,246
5 United Arab Emirates 59,717
6 Denmark 56,147
7 Australia 55,590
8 Sweden 48,875
9 United States 47,284
10 Netherlands 47,172
#2 tm #9 zijn geen eurolanden. Blijkbaar is Ierland onder Nederland gezakt (ook wel plausibel sinds daar de huizenbubbel is geplatst).
Het is ook nominaal bbp volgens mij.
Wat jammer dat het artikel niet vermeldt dat Griekenland wordt gedwongen door Duitsland en Frankrijk om voor miljarden, Duitse en Franse, wapens te kopen:
http://www.defensenews.com/story.php?i=4616433
Nadat de ECB, Europese bank, Italiaanse staatsobligaties had gekocht, trok Berlosconi de belastingverhoging weer in. De ECB bestaat bijna alleen uit Zuid-Europeanen.
Alles valt en staat met het feit dat de Europese, Nederlandse voorop, politici niet eens middelmaat zijn. Het ambtenarenbestand is hier natuurlijk aan aangepast, da’s nog lager niveau. Hier in Amsterdam is het op het misdadige af. Niet alleen in Oost. Het is corruptie troef.
We moeten ons eens afvragen hoe het kan dat in de VS en Italië politici gevangenisstraf krijgen na corrupt handelen. In Nederland lijkt dit niet te bestaan. Doctors van Leeuwen heeft hierop gewezen. De IRT affaire bv is nog springlevend. Allerlei ambtenaren, politici, rechters en officieren van justitie waar bewijs tegen was wegens corruptie, het is in de kluis verdwenen. Het gros van die mensen is nog in functie. Vraag maar aan Harry Borghouts van GroenLinks.
En nog even over dat BBP.
Nederland staat internationaal bekend als belastingparadijs voor internationals. We weten allemaal dat Bono en Mick Jagger één dag per jaar in Amsterdam rondlopen. Dat zijn ze wettelijk verplicht, anders mogen zij hier geen brievenbusfirma hebben.
Zo zijn er vele internationals die elke jaar hun miljarden één dagje overboeken naar Nederland, om het vervolgens meteen weer terug te boeken. Dan betalen zij hier slechts vermogensbelasting, en ontwijken zij de inkomstenbelasting, bv in de VS. Brievenbusfirma’s.
Deze miljardenstroom rekent Nederland bij haar BBP.
Zo ook de Duitse export, welke via Rotterdam verloopt. Niet alleen Duitsland telt deze geldstroom bij haar BBP, Nederland ook.
Hoe zou de nationale schuld zich verhouden tot het BBP zonder deze, tientallen, miljarden euro’s?
Niet de volledige ontweken belasting/wederuitvoer wordt bij ons BBP opgeteld. Alleen de commissies/transportkosten die wij maken. Geld verdienen met handel en handig zijn is een Nederlandse traditie: we zijn nooit een groot industrieland geweest.
Dus eigenlijk is het zo, dat banken gespeculeerd hebben op het gegeven dat Griekenland niet zomaar de Eurozone uit kan zonder uit de EU te gaan, waardoor de waarschijnlijkheid daarvan erg laag is. Die banken hebben gespeculeerd op de kans dat overheden hun risico’s gingen ‘socialiseren’.
Het grote probleem is namelijk, dat de Eurozone geen scheidingsprocedure heeft geregeld. Dit, terwijl ieder versgetrouwd stelletje dat wel bij een notaris regelt.
Deze vorm van Europese eenrichtingsintegratie is een speculatie-object van banken geworden. Het wordt tijd voor een ‘Europa a la carte’ ipv een ‘Europa van de fuik’.
Ik heb het altijd vreemd gevonden, deze economische statistieken van het CBS. Evenals de berekening van de inflatie. Eigenlijk slaat het nergens op. En de VVD en co. laat zich erdoor leiden, omdat het oh zo belangrijk is om economische groei te hebben.
De hele economie is een schijn om mensen te laten werken. Want laten we eerlijk zijn, het hele systeem is slechts de verdeling van goederen onder de mensen. Productie=consumptie als er geen voorraden zijn. En wie hard werkt en dus veel produceerd kan ook veel consumeren. Als er morgen een bank omvalt.. boeiend.. er wordt nog net zo veel graan geproduceerd de dag erna. Het is alleen de vraag wie de graan consumeert. In ieder geval minder graan naar de mensen die bij die bank werkten en de mensen die meer dan een ton bij die bank hadden.. en terecht, want ze hebben zelf gefaald.
Ik zeg.. laat de mensen die de risico’s wilden nemen, de mensen die voor de hoge rendementen gingen nu ook maar dokken voor de hele shit. FAILLIET verklaren deze handel :D en schuld saneren en de zooi devalueren. Jammer voor de mensen met de aandelen/obligaties in griekenland, maar dat is het risico, zullen we maar zeggen.
Op dit moment is het namelijk zo dat ook de mensen die geen risico’s wilden nemen en geen aandelen hebben ook moeten meebetalen en ik ben van mening dat dit onterecht en oneerlijk is. Net als deze hele ICEsave affaire. Wel 5% rendement willen halen, maar als het omvalt.. huillie huillie gaan doen. 90% uitkeren ipv 100%, dat is het risico. Maar goed, mijn mening.
CPB doet de berekeningen…
Dan staat het fout op wiki: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bruto_binnenlands_product
Het bbp van Nederland wordt vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van de nationale rekeningen. Bij de berekening van het bbp worden internationale richtlijnen gevolgd.
Oh shit, zat met de Miljoenennota in mn hoofd. Excuses!
Het lijkt mij er weinig toe doen of het “maar” 500 euro pp is. Ik zou de eerste de beste boerenlul die mij erom vraagt op straat ook geen 500 euro geven. Het is volstrekt onduidelijk of de lening aan Griekenland de economie van de Eurozone helpt te stabiliseren op de langere termijn. En als we aan liefdadigheid doen is er een groot aantal doelen die het geld beter kunnen besteden dan de Grieken.
Het geinige is dat Griekenland nauwelijks industriele productie/dienstverlening heeft. Lijkt me toch wel erg significant voor het vermogen van een land ooit EEN cent terug te kunnen betalen.. (zo werkt het ook voor een persoon: als je geen baan hebt kun je een lening op je buik schrijven. Mooie blauwe ogen werken dus echt niet)
Ook de claim uit de politiek dat als GR omvalt de Eurozone ernstige schade leidt heb ik nog niet bevredigend onderbouwd gezien. Zolang vind ik iedere cent voor Griekenland onkosten op sterfhuis.
In een andere post: Griekenland heeft EU gegijzeld (kan hem niet meer vinden)? Oké, Griekenland zorgenkindje (reeds bekend ten tijde van toetreding: peanuts…en jammer van die crisis)…maar in het kader van de “brug” naar de e.v.t. toetreding van Turkije (als potentieel economisch aantrekkelijk en naar de islam en zo…)? Niets van gezien in comments en posts. Het/een groter doel, op het strategisch geopolitieke schaakbord…
Erfvijanden hè.
je `leent`eerst honderden miljarden aan de zwendel “warme” landen
Vervolgens gaan ze min of meer failliet
Diegenen die uitleenden mogen vervolgens kwijtschelden.
Wie zijn dit…….. oa de pesioenfondsen……dag pensioen geld.
Vervolgens zeggen de regeringen pensioen maken we afhankelijk van de beleggingen.
Klopt, helemaal.
Griekenland koopt 400 afgedankte US Abrams tanks (a 3,2 mln de stuk)
http://www.defencegreece.com/index.php/2011/10/the-u-s-approved-to-grant-400-m1a1-abrams-to-greece/
Geh, om de barbaren buiten te houden natuurlijk…in het geval dat.
Tanks worden altijd gebruikt om de eigen bevolking ‘onder de duim’ te houden. Lijfsbehoud van de elite.
Lekker effectief, tanks in een binnenstad..
Kun je wel zeggen ja. Zo’n tank rijdt met gemak een barricade weg, of door een woonhuis heen en er zitten mitrailleurposten op om groepen mensen mee uit elkaar te schieten en traangas-granaatwerpers etc. Gewoon zeer handig voor een tax innnende overheid.
Send ALL the tanks!! /memebase
Kamer stemt in met versterking noodfonds euro
Bezuinigen in NL, investeren in Griekenland..
Da’s € 14000,- per werkende NLer inmiddels. Tanksubsidie?
Hebben jullie het over deze tanks?:
http://www.indymedia.nl/nl/2011/10/78906.shtml
Marx had en heeft gelijk.
Nog onlangs noemde een hoogleraar (!) economie in de krant als oorzaak van de crisis dan weer: “overmatig consumentisme en materialisme.Toen Karl Marx en Friedrich Engels ruim 150 jaar geleden de toenmalige kapitalistische economie analyseerden,spraken zij niet over werknemers, maar over arbeidersklasse. Niet over werkgevers, maar over kapitalistenklasse of bourgeoisie. Het verschil tussen dat wat een arbeider nodig heeft om met zijn gezin van te leven en het door hem geproduceerde, noemde Marx “meerwaarde”. Die meerwaarde ontdekte hij als de bron van de winst. De toename van de productiviteit zoals dat tegenwoordig genoemd wordt, noemden zij de groei van de meerwaarde. De strijd om lonen en werktijden, tussen arbeiders en kapitalisten, noemden Marx en Engels “klassenstrijd”. Die strijd dwingt de ondernemers hun productie steeds te moderniseren om arbeidskosten te besparen. Daarom is klassenstrijd eigenlijk de motor van de economische en maatschappelijke vooruitgang.Omdat arbeid de bron is van meerwaarde en winst, zorgen arbeidsbesparende machines voor een daling van de winst. Machines zelf leveren immers geen meerwaarde. En dus ook geen winst. Ze maken alleen de werknemer productiever. Een tweede probleem is dat door machines overbodig geworden werknemers geen loon of salaris meer ontvangen en dus de geproduceerde goederen niet meer kunnen kopen. Dankzij machines wordt er veel meer geproduceerd, maar minder geconsumeerd: Overproductie en onderconsumptie. Dalende winsten, overproductie, te weinig consumptie, verminderde economische groei, allemaal oorzaken en symptomen van de steeds weer terugkerende crises in de kapitalistische economie.
Globalisering.
Oplossingen werden en worden gezocht door kapitaal buiten de grenzen te investeren, op zoek naar grondstoffen, arbeidskrachten en nieuwe afzetmarkten. Deze eerste globalisering van de kapitalistische economie aan het eind van de negentiende eeuw leidde tot spanningen en tegenstellingen vergelijkbaar met die van de huidige globalisering. Toen die globalisering, zich manifesterend in kolonialisme en imperialisme, geen duurzame oplossing bood voor de problemen van de kapitalistische economie, bleef de alles verwoestende oorlog tussen concurrerende kapitalistische landen een laatste redmiddel: in de loop van de vorige eeuw alleen al twee wereldoorlogen. Plus koloniale en onafhankelijkheidsoorlogen in gebieden buiten Europa en Amerika.
Onze samenleving is aan het verrotten. In hoog tempo!
The Great Pyramid Scheme
http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200809/cmselect/cmtreasy/144/144w254.htm
Gaten met gaten dichtgooien.
Benieuwd hoe het hier vandaag afloopt.
http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,790577,00.html