Gebroken plaat

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
NU.nl, 15-10-2014 NU.nl, 4-11-2014
Het zal nog wel even duren voordat automobilisten de sterke daling van de olieprijs ook merken aan de pomp. Benzine en diesel zullen pas een stuk goedkoper worden, wanneer de prijzen van ruwe olie langer op een laag niveau blijven.

Oliemaatschappijen kampen nu nog met grote voorraden die zijn aangeschaft toen de olieprijs nog hoger lag. Die zullen zij volgens de marktdeskundige niet zomaar tegen een lagere prijs van de hand doen.

Hoewel de prijs van ruwe olie steeds verder zakt, is de daling van de benzineprijs aan de pomp al ruim een week tot stilstand gekomen.

Of er voor automobilisten nog lagere prijzen in het verschiet liggen is volgens brandstofexpert Paul van Selms van de consumentenorganisatie koffiedik kijken. Daarvoor moet de olieprijs langere tijd structureel laag blijven.

“De oude dure voorraden van oliemaatschappijen moeten immers eerst op”, aldus Van Selms.

De ‘marktdeskundige’ die in bovenstaande berichten aan het woord komt, is in beide gevallen is Paul van Selms. Hij werkt bij UnitedConsumers.

Wie een beetje in de nieuwshistorie graaft, zal varianten op dit bericht vinden bij iedere sterke daling of stijging van de olieprijs. En daar zitten een aantal problematische kanten aan.

Ten eerste gaat het hier om een belangenorganisatie. Deze organisatie heeft als doel de prijs van consumentenproducten zo laag mogelijk te krijgen voor haar klanten. Dat klinkt nobel, maar het is natuurlijk gewoon een organisatie met een duidelijk doel. Ze zijn dus niet objectief. Dus om woordvoerders van UnitedConsumers (UC) steeds op te voeren als ‘marktdeskundige’ geeft een vertekend beeld.

Ten tweede communiceert UC selectief. Bij stijging van de olieprijs wordt direct gewaarschuwd voor snel stijgende benzineprijzen en de effecten op consumenten. Echter, bij een daling van de olieprijs geeft men consequent aan dat het wel even zal duren voor de consument dit zal merken (met diverse redenen omkleed). En steeds wordt daarbij geklaagd over de hoge accijns.

Dit versterkt bij de lezer het gevoel dat ze belazerd worden door de oliemaatschappijen. Die zouden een daling laat doorrekenen en een stijging heel snel. Dit fabeltje is al meerdere malen ontkracht.

Hierbij dient ook opgemerkt te worden dat de olieprijs (in euro’s) zich anderhalve week licht herstelde.

Ten derde is het problematisch omdat blijkt dat er geen kritische journalistiek wordt bedreven. Feitelijk worden persberichten steeds één op één vertaald in artikelen.

Het is tevens niet kritisch omdat binnen twee weken na een eerdere publicatie – waarop wel een snelle daling volgde en dus de onderbouwing zwak bleek – hetzelfde riedeltje klakkeloos nogmaals wordt overgenomen.

Nota bene: we nemen hier even NU.nl als voorbeeld, maar ook andere media doen dit regelmatig.

Ten vierde zorgt het klakkeloos overnemen van dit soort berichten bij iedere schommeling in de markt voor overbodige informatie die het zicht ontneemt op de werkelijk relevante ontwikkelingen.

Kortom, of de heren en dames journalisten op de redacties hun vak iets serieuzer willen nemen. Zo niet, zet dan permanent in de inleiding: we hebben geen tijd om over de inhoud na te denken, iedere toegevoegde waarde van onze kant ontbreekt, lezen op eigen risico.

Reacties (10)

#1 rj

Goed aanschouwelijk voorbeeld, maar het is natuurlijk één uit duizenden van media (NOS, kranten) die vaak klakkeloos persberichten overschrijven en zich laten gebruiken als doorgeefluikje van – ik noem maar wat – de overheid.

  • Volgende discussie
#2 zuiver

Het komt eigenlijk omdat de elektrische auto sterk in de lift zit. De oliebedrijven willen natuurlijk wel het signaal afgeven dat hun brandstof nog lang niet voorbij is en nog steeds economisch om te gebruiken.

/???

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 pedro

Wat de oliemaatschappijen ons in NL rekenen, klopt natuurlijk sowieso niet. In de ons omringende landen is de prijs lager. In een Land als Duitsland bijvoorbeeld, terwijl daar de gezamenlijke belastingen en accijnzen relatief juist nog hoger zijn dan hier. Daar nemen de oliemaatschappijen gewoon met minder winst genoegen. Op wikipedia staat nog een berekening uit 2005. Toen gold: De kale, dus exclusief alle belastingen, benzineprijs in Duitsland is ongeveer 8,7 cent lager dan in Nederland. Sindsdien is in die verhoudingen niet geweldig veel veranderd.

Maar dat is natuurlijk precies altijd hetzelfde gelazer op onvolkomen markten, waar maar een paar aanbieders zijn. Daar treedt geen echte prijsconcurrentie op en liggen de prijzen hoger dan we allemaal in les 1 van de economie voor beginners geleerd hebben. Het zijn geen vraag en aanbodmarkten, maar take it or leave it markten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 AnnaS

Beetje off-topic, waarvoor mijn excuses, maar die titel is een ernstig anglicisme. ‘Broken record’ is Engels voor ‘kras in de plaat’. Als er op een elpee een kras zit, kan het voorkomen dat de naald steeds terugschiet in dezelfde groef en daardoor steeds weer hetzelfde stukje muziek afspeelt. Een ‘gebroken plaat’ kan je helemaal niet meer afspelen, en dat is dus niet wat je hier bedoelt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Steeph

@4: Darn! Dat krijg je als je steeds tussen talen wisselt. Helemaal gelijk. Het had “Overslaande plaat” moeten zijn.

(waardoor je steeds hetzelfde stukje herhaalt)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 zmoooc

Kun je nagaan wat een “broken leg” voor taferelen oplevert:p

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Tim

Hier in Duitland was de prijs voor diesel laatst 120.9 ct/liter! En dezelfde dag kan het rustig weer 130.9 zijn (maar op het moment niet veel meer). Hier is het blijkbaar wel mogelijk de olieprijs te volgen :P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 zmoooc

Geen tijd voor nadere research, maar is het niet zo dat dieselprijzen sowieso meer fluctueren doordat we steeds meer op diesel zijn gaan rijden en daardoor meer diesel nodig is dan je met de meest efficiente methode van aardolie kunt maken?

Er is een ideale diesel-benzine-productieverhouding – als het werkelijke verbruik daar niet mee correspondeert zal de prijs van het product waar teveel vraag naar is prijsschommelingen – vooral omhoog – sneller en sterker volgen.

In theorie :p

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Diener

@7: Hier in Frankrijk lijken de prijzen aan de pomp ook wel degelijk beter de olieprijs te volgen. Momenteel betaal je bij de supermarktpomp, die ongeveer tegen kostprijs verkoopt, 1.20 voor een liter diesel.
Het zou interessant zijn eens in kaart te brengen (Steeph!) wat de verschillen zijn tussen landen wat betreft het volgen van de olieprijsschommelingen. Ik heb ook het idee dat de Nederlander zich behoorlijk laat naaien, maar bewijzen kan ik het niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Ronny

@8: dat mechanisme klopt, op zich, maar de diesel/benzine verhouding is afhankelijk van de samenstelling (en dus: herkomst) van de ruwe aardolie. Deze verschilt behoorlijk en is dus ook een instrument om de vraag-verhouding tussen benzine en diesel zo goed mogelijk te kunnen volgen. De seizoenseffecten zijn behoorlijk: in de zomervakantie daalt de dieselconsumptie behoorlijk, en stijgt de benzineconsumptie (de vrachtwagenchauffeur zet de truck van z’n baas aan de kant en gaat met z’n prive auto op vakantie). Oliemaatschappijen spelen hierop (deels) in met hun grondstofkeuze.

Daarnaast zijn er ook nog allerlei conversietechnieken waarmee fracties (deels) in elkaar omgezet kunnen worden om zo alsnog de productieverhouding en de vraagverhouding op elkaar af te stemmen.

  • Vorige discussie