GC heeft ruimte voor gastloggers. Onze maandelijkse gast, P.J. Cokema, steekt u een hart onder de riem voor de komende donkere dagen. Een doodsteek of een opstekertje?
Een schip drijft op de wet van Archimedes. Maar wat drijft een mens? Een vraag die voor de kapitein op het schip misschien wel belangrijker is dan zijn kennis van de machinekamer. Want wat moet hij met een depressieve machinist, die aan de drank is? Overboord gooien wegens wangedrag? Of een peptalk houden, in de hoop dat de man van drank afblijft?
Een vraag die de komende tijd voor bijna iedereen belangrijk wordt. Niet alleen staan de donkere winterse dagen voor de deur, de geplande bezuinigingen gaan ook heel wat vragen van leidinggevenden en de mensen op de vloer. Als je dan weet wat mensen drijft, kun je iedereen bij de les en gemotiveerd houden. Worden we gedreven door de moed der wanhoop of door toewijding en vitaliteit?
Wie denkt een opstekertje te kunnen gebruiken kan zich inschrijven voor de masterclass Psychologisch kapitaalmanagement. Vanaf woensdag 17 november kun je op de Erasmus Universiteit in drie dagen en voor 1975 euro leren hoe positieve psychologie de hypochonders in je organisatie in het gareel houdt. Kan bruikbaar zijn voor elke hoofdredacteur die een groepsblog aan de gang moet houden. Of voor arbofunctionarissen die met de zwaarmoedigen te maken krijgen, als ze weer eens een dagje ziek thuis zitten te sippen. Voor hen is er 18 november een congres, waar ze opgepept kunnen worden door Willem van Rhenen, hoogleraar in bevlogenheid en productiviteit aan de Nyenrode Business Universiteit.
Het begrip positieve psychologie is, sinds 2000, vooral bekend van Martin Seligman, auteur van vele zelfhulpboekjes (depressief? zoek het zelf maar uit), die voortborduurde op Maslov’s behoeftepyramide. Maslov en Seligman zochten uit welke behoeften een mens beloond wil zien om te kunnen functioneren. Het verschil? Maslow stelde, bijvoorbeeld, dat iemand alleen van kunst kan genieten op een volle maag. Honger zit schoonheidsbeleving in de weg. Seligman stelt: je kan wel honger hebben, maar als er geen eten in de buurt is, moet je er toch wat van zien te maken.
Vertaalt naar werk: je kan wel last hebben van werkdruk, bezuinigingen en reorganisaties, maar hoe kom je dat een beetje goedgehumeurd door?
Hij ontdekte een paar drijfveren die een mens gemotiveerd, dus werklustig houden. Inmiddels bekend bij elke fatsoenlijk opgeleide manager of bestuurder, maar nog lang niet altijd goed toegepast. Hoogleraar Van Rhenen wijst indirect op de psychologie van Martin Seligman en zegt in een interview op Arbo online dat het makkelijker is iemands leven tot een hel te maken, dan er voor te zorgen dat iemand gelukkig en bevlogen wordt. Met dat laatste houdt de psychologie zich immers nog maar tien jaar bezig.
Drie punten acht hij belangrijk. Sociale steun, ofwel belangstelling van collega’s en leidinggevenden. Verder de mogelijkheden tot opleiding en carrière en autonomie, de mogelijkheid zelf je werk in te delen.
Bezuinigingen zullen niet overal dezelfde impact hebben, maar die drie punten zijn op mijn werk aardig om zeep geholpen door de bezuinigingen. Een aantal goede en leuke collega’s kwijt geraakt. Dat wordt gelukkig gecompenseerd door de onderlinge steun, die in deze onzekere tijden sterk boven komt drijven. De carrièremogelijkheden en de autonomie staan wel ineens op een laag pitje. Over de werkindeling hebben we nu niets te zeggen, want die wordt bepaald door het tekort aan personeel dat is ontstaan.
Geeft niet. Mocht de moed der wanhoop zijn tol eisen, dan kunnen we dus naar de arbo-medewerker, die net de positieve psychologie van Seligman onder de knie heeft. De medewerker laat me zoeken naar mijn positieve ervaringen en eigenschappen. Die zitten nu niet op mijn werk, dus die moet ik ergens anders vandaan halen.
Dan krijg je toch een soort therapie die lijkt op: Weet je nog hoe pindakaas smaakt? Ik veer bevlogen op, want pindakaas daar lust ik wel pap van. Waarop de arbo-medewerker roept: Denk daar maar goed aan, als je een droge boterham krijgt voorgeschoteld!
Gelukkig zijn er naast werk nog veel andere mooie dingen in het leven.