‘Europa faciliteert apartheid in Israël’

OPINIE - Een ander geluid uit Israël, dat hier ook wel een keer gehoord mag worden.

Voor de derde achtereenvolgende maal is Likoed-leider Netanyahu er niet in geslaagd een meerderheid te verwerven in het Israëlische parlement voor zijn ultrarechtse blok. Met opnieuw moeizame coalitieonderhandelingen in het vooruitzicht. De meest voor de hand liggende oplossing, een grote coalitie van Netanyahu met zijn concurrent Gantz van de iets minder rechtse Blauw&Wit-formatie lijkt onmogelijk. Netanyahu zou op papier met de ultrarechtse partij Yisrael Beytenu van Liebermann zaken kunnen doen. Maar Liebermann en het religieuze deel van het rechtse blok kunnen niet door één deur. Blauw&Wit gokt op een minderheidsregering met Liebermann. Die zou echter moeite hebben met de steun die daarvoor nodig is van de oorspronkelijk Arabische Joint List, die voor het eerst ook joodse stemmen trok en twee zetels won.

Voor de Palestijnen is het ‘lood om oud ijzer’. Met uitzondering van de Joint List heeft geen van de partijen afstand genomen van de annexatiepolitiek, het inpikken van steeds meer stukken land op de Westoever en de voortdurende apartheidspolitiek. Een eerste reactie van Abu Pessoptimist op de verkiezingsuitslag eindigde vorige week met de vraag: Gaat het ooit nog een keer goed komen?

Borrell

In Israël vormen de critici van de bezetting een kleine minderheid die gesteund wordt door de linkse krant Haaretz. Een van de bekendste columnisten van het blad, Gideon Levy, viel vorige maand tijdens de verkiezingscampagne over de in zijn ogen loze woorden van de net aangetreden Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken van de EU, de Spanjaard Josep Borrell. Die had het gewaagd na de publicatie van het plan-Trump voor de Westbank te waarschuwen voor de Israëlische annexatiepolitiek. Door het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken werd hij meteen weggezet als een handlanger van Iran, waar Borrell net vandaan kwam. Een regeringsgezinde krant opperde Borrell persona non grata te verklaren.

Papieren tijger

Levy noemt de EU op grond van de geschiedenis van bezettingspolitiek in de afgelopen decennia een ‘papieren tijger’.

‘Israël, een held in het verslaan van zwakkelingen, weet dat de EU eigenlijk maar een muis is die brulde en heeft geleerd die te negeren (….), vanwege de verlammende structuur van de Unie, vanwege de rechtse golf die haar leden overspoelt en vanwege het feit dat ze buigt voor de emotionele chantage van Israël en de joodse lobby. Dat gebeurt er als je jarenlang je schuldbewuste bange best doet om Israël alleen met bevlei, hulp en begrip voor je te winnen en door het mee te laten doen aan het Eurovisie Songfestival Europees voetbal. Dat gebeurt er als je alleen holle, veroordelende verklaringen afgeeft en er nooit over piekert om echte maatregelen te nemen.’*

De lieveling die zich alles kan permitteren

Wat Borrell ook zegt, de annexaties zullen onbestraft blijven, schrijft Levy, ‘in stilte’. ‘De joods-Israëlische lobby heeft Europa al het zwijgen opgelegd door het verzet tegen de bezetting te criminaliseren en het te stigmatiseren als een equivalent van antisemitisme.’ Voor Europa is Israël ‘de lieveling die zich alles kan permitteren.’

‘Materiaal en gebouwen voor de Palestijnen verwoesten waaraan de EU met miljoenen euro’s heeft bijgedragen? Ga je gang. De besluiten van de EU negeren? Welkom in Israël. Sancties? Die zijn alleen voor het zwakke Rusland als die de Krim binnenvalt, niet voor een supermacht die de Westoever binnenviel en die voorgoed bleef bezetten en er nooit voor is bestraft.’

De werkelijkheid onder ogen zien

Het is de hoogste tijd dat Europa de werkelijkheid onder ogen gaat zien, meent Levy.

‘Óf je legt sancties op óf je steunt de bezetting. Bespaar ons alleen je vrome maar betekenisloze verklaringen (…) Als Europa invloed wil hebben moet het een nieuwe, revolutionaire taal leren – een die spreekt over gelijke rechten door allen. Blijven doorgaan over ’twee staten’ en zich laten intimideren door Israëlische dreigementen levert maar één ding op: de triomf van apartheid.’

Komt het nog goed?

De verkiezingsuitslag biedt in elk geval weinig perspectieven. De verandering zal, als we de boodschap van Levy serieus nemen, van elders moeten komen. Europese politici zullen zich moeten bezinnen op een andere houding tegenover de Israëlische regering, hoe die er dan ook uit zal zien. Het laatste besluit van premier Netanyahu voor een nieuwe annexatie van een deel van de Westbank moet de propagandisten van het voorzichtig toewerken naar een tweestatenoplossing toch te denken geven. Om zoveel mogelijk rechtse stemmen binnen te halen gaf Netanyahu vlak voor de verkiezingen groen licht voor de bouw van 3.500 huizen ten oosten van Jeruzalem. Als dat doorgaat wordt de Westoever in tweeën en gedeeld en is de kans op een levensvatbare Palestijnse staat definitief verkeken. Hoe ver laat Europa de Israëlische regering nog gaan zonder tegenmaatregelen?

* de vertaling is van 360 Magazine (nr. 175)