Een ‘boodschap van vriendschap tussen de volkeren’

In Griekenland is dinsdag het traditionele olympisch vuur ontstoken. Het is nu op weg naar Parijs waar op 26 juli de Spelen worden geopend. De burgemeester van Parijs Anne Hidalgo zei bij de plechtigheid in het Griekse Olympia: “Deze fakkel is een boodschap van vrede, een boodschap van vriendschap tussen volkeren, die des te sterker is in een tijd waarin de wereld er zo slecht aan toe is.” De Franse regering beloofde twee jaar terug van deze Olympische Spelen een volksfeest te maken. Maar de Fransen zijn nog niet erg enthousiast zoals een enquete vorige maand liet zien. Slechts 37% zou met “veel” of “enige gretigheid” uitkijken naar de Spelen. In december wees een peiling onder Parijzenaars uit dat de helft overweegt de stad in de periode van de Spelen te verlaten. Voor Voxeurope zocht Francesca Barca naar verklaringen.

Parijs wist jaren geleden de nominatie voor de Olympische Spelen in de wacht te slepen nadat enkele steden waren afgehaakt (onder andere vanwege gebrek aan draagvlak). De Franse hoofdstad zou het allemaal goedkoper en groener kunnen doen zonder prestigieuze bouwprojecten. Veel benodigde sportinfrastructuur bestaat al. En de lokale gemeenschap zou er van kunnen profiteren. Dat betreft dan de Parijse voorstad Seine-Saint-Denis waar de meeste activiteiten worden geconcentreerd. Seine-Saint-Denis in het noorden van Parijs is het armste stukje Frankrijk. De Spelen moeten de bewoners nieuwe woningen en sportfaciliteiten opleveren, zoals zwembaden. De helft van de kinderen onder de tien jaar kan nog niet zwemmen. Maar Barca signaleert ook kritische geluiden. Groen wordt opgeofferd en een groot aantal mensen moet elders onderdak zien te vinden. De toegangsprijzen zijn bepaald niet in overeenstemming met het karakter van een ‘volksfeest’.  Het goedkoopste kaartje voor een atletiekwedstrijd, alleen geldig in de voorrondes, is 85 euro. Hotelprijzen zijn inmiddels verviervoudigd. De prijzen voor metro en bus zullen gedurende de Olympische Spelen worden verdubbeld.

Net als vorige keren leiden de Olympische Spelen in Parijs ook tot verdrijving van mensen, vooral migranten en studenten. ‘Het collectief ‘Le Revers de la médaille‘ (De andere kant van de medaille) hekelt de verplaatsing van bevolkingsgroepen die als “ongewenst” worden beschouwd: migranten, daklozen, sekswerkers. “De Olympische Spelen komen en gaan. De beleving van deze megasportevenementen over de hele wereld leidt tot hetzelfde spektakel: systematische sociale zuivering”, meldt L’Humanité.’ In december schreef persbureau Reuters over de verdrijving van Roma uit een gekraakt gebouw. ‘De sluiting van de kraakpanden zorgt ervoor dat kwetsbare mensen in onstabiele woonsituaties terechtkomen. De overheid heeft de sociale hotelplekken die worden gebruikt voor noodhuisvesting met 1.000 heeft ingekrompen, een verlaging van ongeveer 10%.’ De kosten van het hele spektakel zijn ten opzichte van de eerste ramingen inmiddels bijna verdubbeld.

Veiligheidsmaatregelen

Om terroristische aanslagen te voorkomen is er veel geïnvesteerd in veiligheidsmaatregelen. De BBC meldt dat ‘de Franse regering ongeveer 20.000 soldaten en ruim 40.000 politieagenten gaat inzetten om de veiligheid te garanderen. Veiligheidsdiensten hebben een miljoen mensen gescreend die betrokken zijn bij de Spelen, waaronder atleten, bewoners die dichtbij de Olympische locaties wonen, medisch personeel en vrijwilligers.’ Dat belooft wat voor de bezoekers die zich straks gaan melden bij de toegangspoorten.

Het Olympisch Comité verwacht in elk geval cyberaanvallen. Daar is ook een hele organisatie voor opgetuigd. In Parijs zit nu al een team klaar voor tegenmaatregelen. Tot nu toe zijn er volgens teamleider Regul geen ernstige verstoringen geweest. Maar naarmate de Spelen dichterbij komen, verwacht hij dat het aantal hackpogingen en het risiconiveau exponentieel zullen gaan stijgen.

Spannend wordt het bij de openingsceremonie. De nationale teams gaan zich volgens plan presenteren in een lang sliert boten op de Seine. Aanvankelijk waren hiervoor 600.000 tickets beschikbaar. Dat aantal is met de helft gereduceerd en de kaartje gaan alleen naar speciaal uitgenodigde gasten. Vorig jaar kwamen de bouquinistes, de boekverkopers op de Seinekade, in opstand tegen een mogelijke verwijdering van hun stalletjes. Dankzij de interventie van president Macron mogen ze nu toch blijven. Hij kondigde deze week voorts aan dat in geval van ernstige dreigingen de hele ceremonie zal worden verplaatst.

Rusland niet, Israël wel

Macron wordt voorts nog aangesproken over de uitsluiting van Rusland en Wit-Rusland van de Spelen vanwege de oorlog in Oekraïne terwijl Israël ondanks de Gaza-oorlog wel wordt toegelaten. Israël mag meedoen onder eigen vlag, omdat het land zich volgens Macron “verdedigt” tegen een “terroristische aanval”. Rusland daarentegen zou zijn uitgesloten als land, omdat het een “oorlog van agressie” voert in Oekraïne. “Men kan het oneens zijn met Israël over de manier om te reageren en zich te beschermen, maar men kan niet zeggen dat Israël een aanvaller is”, aldus Macron. Het is een visie die door een groot deel van de wereld niet zal worden gedeeld. Met alle risico’s van dien. De Franse president kwam deze week met het idee voor een wapenstilstand tijdens de Olympische Spelen. Zoiets was in de oudheid traditie. Rusland regeerde sceptisch. Hoe er in Israël over wordt gedacht is niet bekend.