Overzicht

dossier

Asielbeleid in Nederland

Foto: SP Groningen (cc)

Sargasso houdt het asielbeleid in Nederland tegen het licht. In achtergrondverhalen, interviews en reportages onderzoeken we de dagelijkse gang van zaken in deze sector.


Foto: SP Groningen (cc)

Actief burgerschap biedt uitweg uit asielcrisis

, door

De grote ophef in Albergen rondom de vestiging van een opvang van asielzoekers en de mensonwaardige omstandigheden in Ter Apel zijn evenzoveel kenmerken van een overheidsbeleid dat al decennialang ernstig tekortschiet. Ervaringen in het buitenland en van betrokken burgers leren dat het echt beter kan, zegt Sascha Pimentel van mensenrechtenorganisatie Justice & Peace.

De Nederlandse ontvangst van vluchtelingen heeft een Januskop: tegenover lokale welkomstacties en initiatieven staat een berekenend en onbewogen overheidsbeleid. Groningse ondernemers haalden onlangs via een inzamelingsactie €12.500 op om opgooitentjes voor de mensen buiten de hekken van Ter Apel te kopen. ‘We mengen ons niet met de politiek, maar mensen moeten niet buiten slapen’, zei Willem Straat, een van de ondernemers.

Betrokken burger, onbereikbare overheid

Boa’s en politie namen de opgooitentjes overigens haastig in beslag waardoor vluchtelingen ’s nachts alsnog en opnieuw in het natte gras lagen. Het is een gebeurtenis die zich steeds herhaalt: als burgers in het gat springen dat de overheid laat vallen willen de beleidsmakers daar niets van weten.

Bij de vluchtelingen die voortkwamen uit de crises in Syrië, Afghanistan en Oekraïne reageerden burgers veel alerter en adequater dan de overheid.  Zij stelden hun huizen open, zamelden spullen in, en hielpen nieuwkomers met de taal of met praktische zaken. De Taalmaatjes, gastgezinnen en vrijwilligers laten steeds zien dat mensen elkaar gewoon willen en kunnen opvangen. Voor de overheid is dat echter geen aanleiding om de burgerlijke betrokkenheid aan te moedigen of te ondersteunen, zelfs niet als de centrale opvang van vluchtelingen dramatisch tekortschiet en de procedures eindeloos voortslepen en ontmenselijken. ‘Het is dweilen met de kraan open, maar we moeten harder dweilen’, zei de staatssecretaris Asiel en Migratie Eric van der Burg, toen vorige maand de mogelijkheden voor asielopvang op zee werden onderzocht.

Foto: SP Groningen (cc)

Het COA verrast gemeenten

, door

COLUMN - Dat het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) voor verrassingen zorgt, is niet uniek voor Albergen, gemeente Tubbergen. Hoewel de ene verrassing de andere niet is, zetten we hier wat recente verrassingen op een rij. Zoek de verschillen en overeenkomsten met Albergen.

29 juni

Buurtbewoners rond twee sporthalen in Waalre waren “verrast over de opvang van asielzoekers”. Ze staan achter de gemeentelijke plannen voor de opvang. Vooral omdat de opvang maar twee tot drie weken zou duren?

21 juli

Een deel van de omwonenden van sporthal de Pompenmaker in Heeze waren verrast over de opvang van 225 asielzoekers voor een periode van drie weken. Loco-burgermeester De Bruijn heeft op een informatieavond uitgelegd dat dit echt niet anders kon. Ik snap dat niet iedereen helemaal tevreden is, maar er is sprake van een crisissituatie”.

10 augustus

In Houten worden 135 vluchtelingen opgevangen in een Van der Valk Hotel. De gemeente hoorde er één dag van tevoren pas van. De burgemeester had het graag wat eerder geweten. De gemeente was al in gesprek met het COA over een structurele opvang over een periode van vijftien jaar.  De lokale politieke partij ITH (Inwonerspartij Toekomst Houten) wil dat het COA nu eerst excuses maakt alvorens de gemeente het gesprek voortzet.

Foto: SP Groningen (cc)

Asielcrisis: kwestie van middelen en mensen

, door

Tijdens de Covid-pandemie dachten mensen dat met extra IC-bedden ziekenhuizen geholpen zouden zijn. En nu denken sommige mensen dat extra opvangplaatsen voor asielzoekers de druk op Ter Apel kan verlichten.

Maar als de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) de asielaanvragen niet vlot weet te verwerken, ontstaat daar de eerste bottleneck waardoor de doorstroom stagneert. Vorig jaar juichte de dienst nog dat achterstanden grotendeels waren weggewerkt. Nu luidt men de noodklok wegens gebrek aan capaciteit dat leidt tot langere wachttijden. Men verwacht dat veel zaken buiten de wettelijke termijn beslist zullen worden.

De IND zoekt nu honderden nieuwe medewerkers. Volgens berichtgeving uit juni zijn  er 500 medewerkers gezocht. Er zijn 300 mensen aangenomen en 80 rondden binnen afzienbare tijd de sollicitatieprocedure af. Er vanuit gaande dat die 80 sollicitanten zijn aan genomen, zoekt de IND dus nog 120 nieuwe collega’s. Dat schiet niet echt op.

Mocht u het wat lijken om bij de IND te werken: de dienst heeft 28 vacatures voor 54 werkplekken in de aanbieding (gepeild op 20 juli 2022). Verdiensten variëren van 2269 tot 6547 euro.

Er zijn 24 (44%) functies die direct het primaire proces betreffen(asielaanvragen, vervolg, bezwaren en ondersteuning daarvan). Management en overige functies vormen 31% van het aanbod en 24% betreft IT-gerelateerde functies.

Foto: SP Groningen (cc)

Een beschaafd land onwaardig

, door

Kom kijken, haal je wijsheid niet uit de dossiers. Dan zie je met eigen ogen ons eigen Lampedusa. En daar word je dus echt beroerd van.

Koen Schuiling, burgemeester van Groningen en voorzitter van de Veiligheidsregio Groningen, heeft de situatie in de asielzoekersopvang in Ter Apel wel met eigen ogen gezien. In een interview met Binnenlands Bestuur doet hij zijn verhaal.

De situatie in het overvolle opvangcentrum is aan alle kanten beschamend. En dat geldt ook voor de houding van sommige gemeenten. Binnenland Bestuur schrijft:

En wat net zo beschamend is, is dat nogal wat van zijn eerbiedwaardige collega’s in den lande zien dat de opvang in Groningen mensonwaardig is, zelf genoeg opvangmogelijkheden hebben, maar geen vinger uitsteken.

De burgemeester wil niet aan ‘naming & shaming’ doen. Maar wie een beetje moeite doet komt er al snel achter dat in 246 gemeenten geen asielzoekersopvang is. Als ook maar vijftig van die gemeenten een beetje hun best er voor doen, zou dat al gauw ruim 26.600 extra opvangplaatsen op kunnen leveren.

Dat is ook ruim genoeg om de huidige achterstand met het huisvesten van 10.563 statushouders in te lopen. Slechts 20 gemeenten voldoen aan de taakstelling. Koen Schuiling stipt in het interview de huidige voortvarendheid aan waarmee die gemeenten en Rijksoverheid nu opvang weten te regelen voor vluchtelingen uit Oekraïne. Met enig cynisme put hij daar hoop uit:

Foto: SP Groningen (cc)

Er is meer ruimte voor vluchtelingen

, door

Een onderzoekje via de locatiezoeker van het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) leert dat in  slechts 23,5% van de 345 gemeenten COA-vestigingen zijn.

Dat schreven we gisteren hier. Percentages verhullen de harde realiteit. Die 23,5% betekent immers dat in 264 gemeenten géén locatie voor asielzoekers is.. Dat 81 gemeenten wel opvang bieden is dus een erg schamel resultaat.

We hebben 50 van die 264 gemeenten vergeleken met 50 gemeenten die nu wel opvang bieden. Als uitgangpunt namen we de opvangcapaciteit (aantal plaatsen) als percentage van het aantal inwoners van een gemeente.

Voorbeeld: De gemeente Venlo heeft geen COA-locatie(s). Deventer wel. Beide gemeenten hebben ongeveer eenzelfde aantal inwoners. Momenteel biedt Deventer een opvang van 650 bedden. Dat is 0,64% van het aantal inwoners. Als Venlo ook een opvang van 0,64% zou realiseert zou de gemeente 654 bedden kunnen aanbieden.

We hebben van beide groepen (die van 81 en die van 264) de vijftig gemeenten met de meeste inwoners genomen. Resultaat: de capaciteit voor opvang van vluchtelingen zou uitgebreid kunnen worden met ruim 26.600 bedden. De details kunt u hier inzien.

Zo werkt dat niet. Er spelen meer factoren een rol. Zijn er bijvoorbeeld wel geschikte panden? En kunnen er ook genoeg faciliteiten geboden worden als onderwijs aan kinderen en jongeren, taallessen voor alle asielzoekers, medische zorg etc.

Foto: SP Groningen (cc)

De urgentie van een nieuwe bestuurscultuur

, door

ACHTERGROND - In de verkiezingscampagne speelde het toeslagenschandaal merkwaardig genoeg nauwelijks een rol. Rutte kwam er makkelijk mee weg en de VVD bleef de grootste partij. Zelfs na de schaamteloze leugens van de premier over de notulen van Ollongren bleef de arrogantie aan de macht. Nu is de achterliggende bestuurscultuur door informateur Tjeenk Willink alsnog op de agenda gezet. Gaat dat verandering brengen? Tjeenk Willink is het verplicht aan zijn eerder gepubliceerde visie op de problemen met het bestuur van de Nederlandse overheid. Maar hij staat als oudgediende in Den Haag ook weer niet helemaal buiten de gevestigde orde. En kun je verwachten dat een decennialange dominante gesloten bestuurspraktijk met parlementaire gedoogsteun in korte tijd vervangen kan worden door open, democratische en dienstverlenende werkwijze met alle respect voor de burgers om wie het uiteindelijk gaat?

Waarom het toeslagenschandaal zo uit de hand kon lopen is inmiddels al uitgebreid besproken. Informatief vond ik de lezing van hoofdrolspeler Pieter Omtzigt met aansluitend debat in de Balie met Alexander Brenninkmeijer en Sylvana Simons. Omtzigt haalde daarbij een aantal punten aan die hij verder heeft uitgewerkt in zijn boek  “Een nieuw sociaal contract”. Dat gaat onder andere over het gebrek aan aandacht voor uitvoeringsproblemen bij de wetgever, over de rol van modellen in de planning, over de druk op Kamerleden om zich te conformeren en de last van diegenen die dat niet direct doen. En natuurlijk over de stelselmatige weigering van informatie ter verantwoording van het gevoerde beleid. Dat het op Rutte’s ministerie van Algemene Zaken geen gewoonte is gespreksverslagen te maken vindt Omtzigt een klap in het gezicht van bijvoorbeeld zorgmedewerkers die zich over de kop werken omdat ze alles wat ze doen tot op de vijf minuten moeten verantwoorden.  In zijn serie voorbeelden van fout beleid vond ik de opheffing van de Commissie die de Rijksuitgaven moet beoordelen ook schokkend. Een van de belangrijkste taken die onze volksvertegenwoordiging heeft is nu slechts onderdeel van een gewone vaste commissie.

Foto: SP Groningen (cc)

Lili en Howick mogen toch blijven

, door

NIEUWS - Het was bijna niet meer te verwachten, maar Lili en Howick mogen toch blijven. Nadat ze eerder waren ondergedoken en op de dag van uitzetting weggelopen (of weer ergens anders ondergebracht, dat weten we natuurlijk niet), strijkt staatssecretaris Harbers nu toch met de hand over het hart. Ahum.

Ontploffing

De sociale media en commentaren op opiniesites ontploften vandaag zo ongeveer, nadat er een zoektocht naar de kinderen was aangekondigd. Het woord klopjacht viel en #ikwerknietmee werd trending. Gisteravond was er bij Pauw ook grote verontwaardiging over de situatie.

Rond 15.30u zaterdagmiddag meldde Ron Fresen van het NOS op Twitter eerst dat er “koortsachtig overlegd werd” en even later dat ze mogen blijven. Onder die tweet vind je overigens ook weer een heleboel azijnzeikers die het de bijl aan de rechtsstaat vinden, maar dat zijn zoals we weten meestal luitjes die daar weinig van snappen.

De wet

De discretionaire bevoegdheid is juist in het leven geroepen omdat procedures en de wet nou eenmaal niet altijd voldoen. Die zijn vrij rigide. Zo kon de rechter in de laatste procedure de advocaat van de moeder niet anders dan in het ongelijk stellen – het argument was dat zij psychisch niet in orde is en dus niet in staat de kinderen te verzorgen – omdat ze geen officiële diagnose kon overleggen. Terwijl we allemaal wel kunnen bedenken dat zij daar inderdaad niet toe in staat is, gezien de omstandigheden waarin ze leeft. Ze heeft geen werk, geen fatsoenlijk onderkomen en heeft haar kinderen al een jaar niet gezien. Dat er geen arts is om een diagnose te stellen doet daar niets aan af.

Foto: SP Groningen (cc)

Gastvrijheid gesloten

, door

NIEUWS - In drie plaatsen heeft men 25 tot ruim 30 jaar ervaring met de opvang van asielzoekers. Die ervaring wordt weggegooid omdat in ondoorgrondelijke wijsheid is besloten deze plaatsen hun asielzoekerscentra te ontnemen.

In Alkmaar (Noord-Holland) en Sweikhuizen (Limburg) verdwijnt nog dit jaar zo’n 30 jaar ervaring. In Musselkanaal (Groningen) wordt ruim 25 jaar ervaring teniet gedaan.

In Musselkanaal pikt men dat niet zomaar. Namens negen lokale organisaties stuurde de FNV een brandbrief naar de Tweede Kamer en roept de parlementariërs op hun “invloed aan te wenden met het doel om de sluiting van AZC Musselkanaal te laten heroverwegen.” Want, zo staat er ook in de brief, de sluiting van het AZC “zal een ontwrichting van de gemeenschap tot gevolg hebben.”

Een gemeenschap ontwricht door de sluiting van een AZC? Dat is tegenwoordig nog eens nieuws.

Ook in Sweikhuizen wordt men niet vrolijk van de sluiting van het lokale azc. Nu heeft men ook daar ervaring mee. In 2012 werd het centrum al eens gesloten, om een jaar later weer open te gaan. Dat leidde destijds eveneens tot lokaal onbegrip. Een Sweikhuizenaar verzuchtte destijds: “Die mensen hebben het al moeilijk genoeg, en nu worden ze ook nog eens uit het asielzoekerscentrum gekegeld. Ik snap gewoon niet waar dat voor nodig is. Mensen opvangen is toch het mooiste wat je kunt doen.”

Waan van de dag

Karskens kletst: wat hij wil gebeurt al

, door

FACTCHECK - Oorlogsverslaggever en onderzoeksjournalist Arnold Karskens praat bij WNL op Zaterdag over de stelling dat Nederland het Deense model waarbij geld en bezittingen worden afgepakt van vluchtelingen wel of niet moet overnemen.

Hij beweert daar meerdere keren dat mensen die geld hebben maar moeten bijdragen aan hun opvang. De vergelijking met de bijstandsuitkering wordt gemaakt.

Karskens:

Waarom zou je ze gratis eten en onderdak geven als ze nog een ton in het achterzak hebben? Dat is niet eerlijk.
…
Ik vind wel dat als je draagvlak wil houden … heb je veel geld als vluchteling, sorry, dan moet je bijbetalen.
…
U (daarmee bedoelt hij Simone Filippini, red.) kunt mij niet uitleggen waarom mensen met heel veel geld niet bijdragen aan hun eigen opvang.
…
Waarom zou je als je in de bijstand wil, je geld niet eerst gebruiken.

Foto: SP Groningen (cc)

Halbe Zijlstra liegt weer eens

, door

Het hoge woord is er uit: De VVD wil van het Vluchtelingenverdrag af. Want daar staat volgens Halbe Zijlstra in dat “alleen Europa” asielzoekers hoeft op te vangen.
Tja. Dat is natuurlijk weer eens gelogen.

We worden er al 2 jaar voor klaar gestoomd, met opgeklopte verhalen over aantallen, met valse beschuldigingen, grove beledigingen en geplande relletjes. Maar eindelijk is het hoge woord er dan toch uit:

VVD-fractievoorzitter Zijlstra wil af van het Vluchtelingenverdrag. Hij wil het recht tot vluchten beperken tot de eigen regio.

Nou wil het toeval dat inwoners van de EU sinds 2012 überhaupt geen asiel meer mogen vragen in Nederland. Het toeval wil zelfs dat dit door een VVD kabinet besloten is.
De VVD stelt nu dus feitelijk voor om helemaal niemand meer asiel te geven. De 60 miljoen vluchtelingen die er (al decennia) wereldwijd zijn kunnen het dan verder bekijken, de rijkste regio van de wereld helpt ze niet meer.

Opvang in de regio

Zoals bekend wordt meer dan 80% van de vluchtelingen altijd al in hun eigen regio opgevangen. Terwijl een veel kleiner en armer land als Libanon dreigt te bezwijken onder meer dan een miljoen mensen, zucht en steunt Nederland met alle registers vol open. Want we zullen misschien warempel wel 45.000 asielzoekers krijgen dit jaar!
Grutjes.
In de periode 1993 – 2001 haalden we regelmatig vergelijkbare aantallen. Dat onze samenleving toen evenmin als nu ontwricht raakte, zegt Zijlstra er niet bij, evenmin als dat we in verhouding tot ons inwoneraantal nog niet eens één procent opvangen van het aantal wat Libanon opvangt.

Foto: SP Groningen (cc)

1.370 asielzoekers zoek in november.

, door

ANALYSE - Weet u nog? In september was het toestroom van het aantal asielzoekers zo groot dat er niet alleen allerlei nood- en crisisopvang uit de grond moest worden gestampt, maar dat niet meer iedereen geregistreerd kon worden en er geen eerste aanvraag kon worden ingediend. Dat leidde er toe dat een flink deel, 4.200, werd doorgeschoven naar oktober en –dacht ik tenminste– naar november.

Niet dus, en nu ben ik 1.300 asielzoekers kwijt. Dat is niet niks. Voorts mis ik in november pakweg 700-800 nareis.

Nieuw zijn de cijfers over de werkvoorraad van de IND, en kom ik tot de constatering dat er eind volgend jaar mogelijk een totale achterstand in afhandeling is, die loopt tot in het volgende decennium.

We beginnen met de 1.370 die zoek zijn geraakt.

Waarom dit van belang is? Lees bijvoorbeeld deze factcheck in de Volkskrant van 3 december j.l.

Op 6 oktober van dit jaar stuurde staatssecretaris Dijkhoff deze brief naar de Tweede Kamer waarin staat (cijfers vet gemaakt FvD):

In de maand september hebben circa 12.800 vreemdelingen te kennen gegeven een asielaanvraag te willen indienen. Niet alle asielzoekers die zich hebben aangemeld, hebben al een asielaanvraag ingediend. Door de hoge asielinstroom is er een achterstand ontstaan bij de identificatie en registratie van asielzoekers door de vreemdelingenketen. Dit betekent dat asielzoekers langer moeten wachten alvorens ze een asielaanvraag kunnen indienen. Dit betekent ook dat het hierboven genoemde aantal aanmeldingen hoger is dan het aantal ingediende asielaanvragen (nareizigers inbegrepen). In september heeft de IND 6.440 eerste asielaanvragen geregistreerd. Daarnaast zijn er 210 herhaalde asielaanvragen en 1.960 nareizigers geregistreerd. Bij elkaar was de totale formeel in INDIGO geregistreerde asielinstroom in september 8.620.

Volgende