ANALYSE - Oorlog eindigt doorgaans door onderhandeling: alleen de overwinning op Adolf Hitler verliep anders. Met barbaren ga je niet aan tafel zitten en overleggen. Ik had moeite met het volledig door sancties isoleren van Rusland: als onderhandelen de weg naar vrede is, kan dat dan met een witte vlek op de globe? Dus ik vond alle verbindingen met Rusland verbreken wat ver gaan. Genieten van Rachmaninov mag nog. En bedenk hoe de wereld verder moet met Rusland na dit Poetinregime.
Maar nu het Russische leger zich de criminele concurrent toont van Nazi’s en IS, verandert er wel iets. Hoe kun je vrede sluiten met terugtrekkende moordenaars? Dat is ook Mark Rutte te gortig. Zouden de Russen beseffen dat ze met de moordpartijen op burgers een doodlopende steeg zijn ingetrokken? Zijn de moordenaars ingehuurde Tsjetsjenen, die zich aan de controle van hun veldcommandanten hebben onttrokken? Of is dit Kremlinbeleid? Oud Generaal Peter van Uum wees nog eens op de moraal, als je een geweer vast houdt
De Russen lijken niet van plan hierop te corrigeren. Lavrov had weer zijn gemakkelijk weerlegde praatje over provocatie en fake-news. Het aanvallen van burgerdoelen is al crimineel, maar het in koelen bloede afslachten van burgers gaat toch nog een stap verder. De vergelijking met de Balkan in de jaren negentig dringt zich op: wat heeft de wereld nodig om een grens te stellen aan barbarij? Het fundamentele verschil is alleen dat het Russische machtscentrum nu de tegenstander is.
Er zijn een paar reacties te geven.
Poetin nog partij?
Het ene is de “no fly zone”, waarom Oekraïne nu al elke dag van de oorlog vraagt. Maar de terughoudendheid van de wereld blijft: rechtstreekse betrokkenheid bij gevechtshandelingen brengt ons dicht bij WO III. Er zijn nog wel wat varianten te bedenken van een “no fly zone”, maar eigenlijk is het toch actieve interventie in de strijd. Alleen: een beleefde bespreking over vrede, met een regime dat verantwoordelijkheid draagt voor misdadig handelen, zat er ook al niet in. De uitgebrande woongebouwen en de vernielde ziekenhuizen waren daarvoor een forse blokkade. Destijds hebben de geallieerden ingezet op een “unconditional surrender” als oorlogsdoel.
President Biden leek onlangs te improviseren toen hij Poetin een oorlogsmisdadiger noemde: was een oude moralist aan het woord? Poetin gaf al eerder aan dat hij met Biden, wellicht ook met Johnson en Macron wilde spreken, niet met Zelenskyy. Alleen, na de honderden wrede moorden op burgers in Oekraïne is de route naar onderhandelingen afgesloten. Als het Russische regime niet een secuur en eerlijk onderzoek naar de wandaden bij het terugtrekken aankondigt, is er maar één conclusie mogelijk: het regime Poetin moet weg. Dat is regime change. Poetin kan het Biden lastig maken door hem uit te nodigen voor een gesprek, zonder voorwaarden. Als Biden dat weigert, verlengt hij de strijd en het lijden.
Impasse of nieuw bewind?
De huidige situatie biedt dus weinig hoop: het Poetin regime zit er nog en militair zijn de vooruitzichten matig voor de Russen, maar een eclatante zege voor Oekraïne is niet erg aannemelijk. Een voortdurende militaire impasse is te verwachten. Of en hoe lang de regering Poetin daar tegen bestand is weten we niet.
Een nieuw Russisch regime is een politieke uitweg. Dat zou een einde betekenen aan de oligarchie van Poetin. Alleen, wie regelt dat? Over het recht en vervolging van daders is wel gespeculeerd, maar nog weinig over de politieke positie der verantwoordelijken. De Russen zullen die juridische afrekening niet op eigen kracht opmaken. Ze hebben sinds 1917 geen fundamentele wijziging in hun regime aangebracht. Dissidenten zijn opgesloten, (Navalny) op een zijspoor gezet, (Kasparow) vermoord (Nemtsov) of geëmigreerd (Chodorkowski).
Hoe is de wereld aan Poetin gekomen? De “glasnost en perestroika” van Gorbatsjov gingen te snel en te geforceerd. Maar de vreedzame “Wende” is zijn prestatie en die van Kanselier Kohl. Zijn opvolger Jeltsin bereikte vrij weinig. De modernisering van de economie bestond er uit dat de ‘oligarchen’ er in slaagden zich meester te maken van de productiemiddelen. Poetin begreep hoe hij zijn macht moest funderen: door zijn gunsten te verdelen onder de steenrijke oligarchen, zolang ze hem gunstig gezind waren. Verder leunde hij op zijn oude vrienden in de wereld van KGB en aanpalende organisaties.
Was de overgang van het vermolmde communisme via Gorbatsjov en Jeltsin naar Poetin een revolutie? De vraag is of er veel veranderde. Natuurlijk werd Rusland economisch moderner, maar veel bleef ook bij het oude. Maar er vielen vrijwel geen slachtoffers, de Duitse eenwording vond plaats zonder bloedvergieten, terwijl een groot deel van Stalin’s satellietstaten zich tot het westen bekeerde. Ook dat kostte weinig levens. Dat was voor de oude KGB spion Poetin steeds moeilijker te aanvaarden. Hij noemde het in 2008 precies wat hij er van vond: “een geopolitieke tragedie”. Dat het gevolg er van zou zijn dat hij een herstel wilde van het sovjet imperium, zoals dat tussen Stalin en Churchill was overeengekomen, liet zich raden.
De wereld in een fuik
Daar zitten we dan: een “would be” Stalin, een V.S. die hem een oorlogsmisdadiger noemt, massamoord in de voorsteden van Kiev…. Kunnen we onderhandelen met massamoordenaars? In de Tweede Wereldoorlog was de keuze helder: alleen ‘unconditional surrender’ van Hitler c.s. was aanvaardbaar. Processen wegens genocide of oorlogsmisdaden duren lang. Het proces van Neurenberg was een prestatie van formaat, maar met de kleinere daders zijn we nog een halve eeuw bezig geweest.
Het is een ijzingwekkende fuik, waar Poetin ons heeft verstrikt. Zijn daar uitwegen uit te vinden?
- Effectievere sancties? De vraag is hoe dan? Kunnen we de Zuid-as oprollen? Of de city van Londen? Kunnen we verhinderen dat India gas koopt van Rusland? Wij hebben een geflopte ex-minister aangesteld als coördinator sancties, dus ik heb geen hoge verwachtingen van nog meer…
- No fly zone? Kunnen we het risico nemen? Het is de vraag of de tegenkracht in Rusland al voldoende is ontwikkeld om niet in WO III te geraken. Maar kunnen we de barbarij toelaten? Destijds op de Balkan meenden we van niet, maar in Rwanda hebben we niets gedaan tegen de slachtingen. Maar “first use” van tactische kernwapens lijkt niet op de trekker van artikel 5 van de NAVO, alleen lijkt de politieke impuls van het westen voorspelbaar.
- Kunnen we een regime change in Rusland bevorderen of verwachten?
De Russen hebben zich in 1917 ontdaan van het tsarenregime, maar communistische tsaren terug gekregen. Toen die niet tegen de moderniteit bleken te kunnen, verdween de politieke vorm van het systeem. Dappere tegensprekers werden over de hele wereld vervolgd en vermoord (Litwinow, Skripal, Politovskaya, Nemtsov) Maar dat hielp niet: democratie was er maar weinig, de leugen was sterker dan de Prawda, de repressie werd met de oude organisaties en technieken in stand gehouden. Poetin regeert tussen de oligarchen, die hem welgezind zijn en sluit op, vermoordt en vergiftigt wie hem hindert.
De keuze is niet het verzamelen van bewijs tegen de criminele commandanten of daders in de frontlijn; dat duurt lang en is te moeilijk. De echte oplossing is de politieke keuze van de Russen voor een ander systeem, voor geloof en vertrouwen in een politiek proces dat zij nog niet kennen. Daar hebben we ons te lang geheel niet mee bemoeid. Maar dat leerproces zal ook tijd vergen en niet alles zal goed gaan. Kunnen wij voldoende tegenkrachten in Rusland opbouwen tegen het Poetin regime? Zo’n tegenkracht is de vrije pers, die ongeremd kan schrijven. De kinderachtige leugens over MH-17, fake news en het weerleggen van de moorden van Boetsja, het moet via krant, media en internet een nieuwe openbaarheid worden. Het brengt geen snelle oplossing, maar ik zie geen uitweg. Er zijn een handvol dappere dissidenten actief, die onze steun en bescherming verdienen. Dat is iets meer dan helemaal niets.
Reacties (29)
Ik weet het niet. Het blijkt al een hele opgave om voldoende de tegenkrachten tegen Poetin op de been te houden in een aantal westerse landen. Want het valt nog te bezien wat er in de VS overblijft van die tegenkrachten na de komende midterms. Of na de presidentsverkiezingen in Frankrijk. Als het daar al zo moeizaam gaat, hoe kun je dan verwachten dat “we” zoiets in Rusland voor elkaar krijgen?
Met alle respect, maar in Oekraine is ‘Bucha’ niet onverwacht, noch verrassend ( helaas ) . Dat is namelijk hoe Rusland opereert, recentelijk in de DonBas op die manier. Maar ook op de Krim is het aantal verdwijning / moorden / mensenrechtenschendingen lange pagina’s.
Het is het westen dat een witte vlek heeft wat betreft Rusland en denkt dat het een soort van onbegrepen volk is wat toch wel mooie cultuur voortbrengt. En voorheen vooral de kosten daarvan ( de kolonien en lijfeigenschap ) heeft genegeerd.
Alleen al dat bepaalde ‘experts’ in Nederland die van meet af aan riepen dat om mensenlevens te sparen het beste is als Oekraine snel overgeeft – want op papier ziet het er niet goed uit – toont aan dat het niet duidelijk is waar het om strijd. Beeld je maar eens in hoe ‘Bucha’ zou gaan als het in Kyiv was. Dan spreek je over een zuivering van tienduizenden of meer.
Poetin – en Rusland – hebben zich niet verstrikt. Ze vinden al een paar eeuwen dat Oekraine geen land is, maar onderdanen in de slechte zin van het woord. Iemand als Navalny vind ook dat de Krim per definitie Russisch is en heeft zich in het verleden ook weinig hoopvol uitgelaten over Oekraine.
Het is, kortom, niet Poetins oorlog, maar een diepe overtuiging uit de Russische samenleving dat elk geweld nodig om vervelende volkeren te onderwerpen rechtvaardig is omdat het Russische volk uitverkoren is.
Het ‘westen’ komt er langzaam achter wat het probleem is. En dat is niet een gekke dictator met zijn problemen, maar is veel systematischer – ook zonder alle propaganda – zie berlijn afgelopen weekend – .
En dat wordt de afweging anders. Kijken naar vrede of risico moet misschien plaats maken voor het besef dat Oekraine op dit moment het menselijke schild is tegen een aanval op Europa. Had Rusland snel gewonnen dan hadden we waarschijnlijk niet gesproken over Bucha maar over Riga.
Neem mij niet kwalijk als ik het nieuws over Berlijn gemist heb, bedoelt u dit bericht?
https://www.theguardian.com/world/2022/apr/05/motorcade-of-shame-outrage-over-pro-russia-displays-at-berlin-rally
In Libanon zijn ook Poetin-supporters:
https://www.the961.com/protesters-rallied-support-russian-embassy-beirut/
En in Syrië, maar ik denk dat Syriërs niet vrij zijn om hun eigen mening te tonen.
https://tass.com/world/1423045?utm_source=google.com&utm_medium=organic&utm_campaign=google.com&utm_referrer=google.com
Natuurlijk kunnen onderhandelingen plaatsvinden.
Overheden onderhandelen soms ook met kapers of terroristen, ook als het officiële beleid is dat nooit met terroristen onderhandeld wordt. Dat gaat dan in het geheim, via tussenpersonen.
De vraag is: met welk resultaat nemen de onderhandelaars genoegen?
Oekraïne wil natuurlijk dat Rusland zich terugtrekt uit heel Oekraïne.
De EU en de NAVO zullen waarschijnlijk tevreden zijn met bevriezen van het conflict, waarbij Rusland de bezette gebieden houdt.
Rusland wil, denk ik, de hele kustlijn hebben (alle havens), en 1 of andere symbolische overwinning (erkenning van het Russisch als officiële taal van Oekraïne of zoiets).
En dan geef je Iwan dus een vinger…
Het westen kan dan wel netjes willen blijven praten en beschaafd zitten doen, maar daar hebben de Russen helaas geen boodschap aan. Die hebben alleen respect voor wie harder slaat.
We zullen ons ijlings moeten mobiliseren, en ook nieuwe prioriteiten stellen en inderdaad even moeten afzien van wat decadentie zoals elke zes weken een nieuwe garderobe of vliegend een stedentripje doen. De productie terug naar Europa, want ook van China zijn we veel te afhankelijk.
Hahahahahaha Europeanen zijn veel te verwend, die gaan echt niet meer in een fabriek werken voor een honger loontje hoor.
Productie werk kan loon technisch helemaal niet uit in Europa.
Het kan wel degelijk, maar je moet wel deugdelijke spullen maken, die duurzaam zijn in de vroegere betekenis van lang meegaan en je moet zorgen dat de lonen niet door allerlei (verzekerings)gespuis worden afgeroomd. Wat de facto ook zal moeten neerkomen op het terugdraaien van heel wat privatiseringen. Heb ik gezegd dat het makkelijk zou zijn?
Die duurzame producten worden dan dusdanig duur dat niemand ze koopt omdat ze simpel weg niet kunnen concurreren met de goedkopere Aziatische producten.
En mocht je het vergeten zijn, de enige reden dat onze productie industrie nog enigzins concurrerend is vanwege de goedkope grondstoffen vanuit Rusland, iets wat binnenkort ook stopt.
Let op mijn woorden, als deze crisis voor bij is dan is de productie industrie in Nederland definitief weg.
[ dan is de productie industrie in Nederland definitief weg. ]
Ja, joh, morgen kunnen ze in Rusland of China opeens zelf die chipmachines van ASML maken of die MRI-scanners van Philips.
Ik heb het al eerder tegen je gezegd, jij leeft nog in de jaren ’60 in de tijd van de scheepswerven Rijn-Schelde-Verolme in plaats van de superjachten van Damen Shipyards, Heesen Yachts, Feadship en Oceanco.
Euhh, ja dat kunnen ze al en dat doen ze dus ook al, nog niet 100% op ons niveau maar dat is slechts een kwestie van tijd.
China is zelfs op diverse gebieden het westen allang voorbij gestreefd.
En jij hebt nog steeds de illusie dat het westen superieur is aan de rest van de wereld.
[ dat is slechts een kwestie van tijd. ]
Het is altijd slechts een kwestie van tijd voordat een ander ook kan wat jij kunt. Maar niet morgen of direct “na deze crisis”.
[ En jij hebt nog steeds de illusie dat het westen superieur is aan de rest van de wereld ]
Dat is jouw vooroordeel over mij.
Elk land en of regio en of mens is superieur op specifieke gebieden.
De Chinezen maken al dezelfde machines als ASML hoor, morgen is veel dichterbij dan jij denkt.
De machines van ASML zijn voorlopig nog een flinke slag beter dan die van de Chinezen.
Maar het ging in de basis om jouw opmerking: “… de productie industrie in Nederland definitief weg”.
Dat blijft onzin, morgen is ver weg en (hoogwaardige) productie zal er altijd blijven.
“Een analyse van 2013 toonde aan dat de industrie in Nederland de belangrijkste economische sector was. In totaal stond deze sector voor € 70 miljard toegevoegde waarde, 14% van het totaal. De maakindustrie leverde met € 50 miljard hieraan de grootste bijdrage, goed voor 10% van het totaal”.
Hier even de top 100:
https://mtsprout.nl/dossiers/made-in-nl/maakindustrie100-editie-2021-dit-zijn-de-beste-maakbedrijven-van-nederland
Als we spullen duurzamer maken, slaan we twee vliegen in 1 klap.
Maar ook als het om verbruikprodukten gaat (medicijnen bijvoorbeeld) kunnen die prima voor een Europees salaris gefabriceerd worden.
Tenslotte produceren we in Nederland ook suiker (uit suikerbieten) terwijl de productie uit suikerriet goedkoper is.
En suiker dient niet eens een strategisch belang.
Ik ben tamelijk pessimistisch over de bereidheid van Europese landen om strengere sancties op te leggen.
Ook met de thermostaat op 19 graden gaan we Russisch gas importeren, als de winter streng wordt.
Ook Duitsland zal Russisch gas kopen blijven, denk ik.
We moeten ons ook bezinnen op de steun die andere slechte regimes krijgen:
we kopen olie uit Saoedi-Arabië, maar de kroonprins daar is geen haar beter dan Poetin.
En we zijn wel (terecht!) verontwaardigd over verkrachtingen in Oekraïne, maar de EU betaalt krijgsheren in Lybië om immigranten tegen te houden. Daarvan worden ook veel gemarteld, verkracht en afgeperst.
Kortom: als de EU-landen maar heel beperkte offers willen brengen, kunnen ze zich beter richten op het laaghangende fruit, en toegeven dat ze Oekraïne niet gaan redden.
Veel van de inhoud van de reacties klopt. Ik denk ook dat de houding van de Russen jegens Oekraïne een soort intern imperialisme is, waarvoor brede steun bestaat. Ik denk ook dat onderhandeling altijd moet en mogelijk is, desnoods in het geheim.
Maar daarom verwijs ik ook naar de “unconditional surrender”, die Hitler c.s. werd gevraagd.
En de kernvraag blijft: wat is er nu echt?
Mijn antwoord daarop: de afbraak van het Europese communisme is nog niet voltooid, maar neemt de vorm aan van strijd tegen de moderniteit, vooral in de politiek-maatschappelijke verhoudingen. In de oude satellietstaten zie je de verschillen in tempo.
De Russen pogen het Chinese voorbeeld te volgen: het volk mag snel rijker worden, maar laat de partij de politiek. De tragiek van de Russen is dat de CP niet meer bestaat, maar de onderdrukkende nomenklatura nog wel.
Hier lopen toch een paar dingen door elkaar. Rusland is sinds Jeltsin een autoritair kapitalistisch land dat zich onder Poetin verder heeft ontwikkeld in een uiterst conservatieve, nationalistische richting. Ook die ‘nomenklatura’ heeft nooit iets gehad met ‘Europees communisme’. Daar zijn elders hoogstens nog wat weinig invloedrijke snippers van over.
Maar wat dan precies, Jos?
Een staat heeft een ideologische “bovenbouw” en een organisatorische “onderbouw” (rechtspraak, bestuurlijke organisatie).
Ik beweer in kort bestek dat het systeem van de USSR dat ik maar even nomenklatura heb genoemd, nog bestaat. Alleen de communistische bovenbouw is verdwenen. Die is in belangrijke mate opgevuld door de kleptocratie van Poetin: inderdaad conservatief en nationalistisch. Maar kapitalistisch zou ik het niet durven noemen. Ondernemers krijgen de ruimte als ze bij de kleptocraten van Poetin in de smaak vallen, vermoed ik. Maar dwarse ondernemers worden onteigend en vervolgd.
De Chinezen hebben onder Deng een wat slimmere route gekozen.
Kortom, ik begrijp niet zo goed wat er door elkaar loopt.
De verwijzingen naar de USSR en communisme deugen volgens mij ook niet voor de ‘onderbouw’ van de Russische staat. Voor zover er onder Breznjev en Gorbatsjov nog sprake was van communisme is dat daarna volledig uitgeroeid door de politiek van de Shock doctrine (Naomi Klein) die de USSR veranderd heeft in een oligarchische kapitalistische staat.
[ Alleen de communistische bovenbouw is verdwenen. ]
De planeconomie zonder eigen bezit, een van de kernen van het communisme, is tot 1990 volgehouden en daarna door kapitalisme vervangen.
De communistische politiek van (tijdelijke!) dictatuur van het proletariaat is eigenlijk direct na de revolutie al gestorven, zoals ook elders bv. Cuba, Noord-Korea, China.
[ Maar dwarse ondernemers worden onteigend en vervolgd. ]
Dat heeft niets met kapitalisme te maken maar met dictatuur. Dat zijn politieke vervolgingen en niet alleen ondernemers worden vervolgd.
[ Maar nu het Russische leger zich de criminele concurrent toont van Nazi’s en IS, verandert er wel iets. ]
Ik snap dat niet.
Iemand die een aanvalsoorlog begint weet dat er doden, zwaar gewonden en levenslang zwaar verminkten met enorm veel (langdurig) leed gaan vallen onder de eigen militairen en die van de tegenstander. En die iemand weet ook dat er onvermijdelijk burgerdoden en gewonden en verminkten gaan vallen.
Een aanvalsoorlog beginnen doe je bewust en die doden neem je bewust voor lief. Elke leider met gezond verstand weet ook van het risico dat het ergens uit de hand gaat lopen en dat er vrijwel altijd oorlogsmisdaden gaan plaatsvinden.
Die actie van een aanvalsoorlog beginnen is in mijn ogen dus al een 100% oorlogsmisdaad (ik dacht dat veel Duitse generaals en/of politici daar ook voor veroordeeld waren), er was geen enkele legitieme reden, Rusland noch Russen liepen gevaar.
Putin en zijn politieke supporters en generaals en huurlingen zijn dus per (mijn) definitie al oorlogsmisdadigers.
Dat ze bewust steden vernietigen en burgers doden en martelen maakt het erger, maar voor mij voelt dat als een massamoordenaar die in plaats van 10 moorden er 20 pleegt, er verandert niets…
“Oorlog eindigt doorgaans door onderhandeling: alleen de overwinning op Adolf Hitler verliep anders.”
Het is wel vaker anders gelopen. Volledige vernietiging of verdrijving van de verliezer, regime change, dictaten, of weliswaar onderhandelingen, maar dan uitsluitend tussen de overwinnaars over wie welk deel van de koek kreeg, zijn minstens zo talrijk als oorlogen die in serieuze onderhandelingen tussen opponerende partijen eindigden. Ik ben er verder trouwens van overtuigd dat onderhandelingen vanuit het Kremlin uitsluitend gezien worden als een tijdelijke strategische onderbreking van vijandelijkheden, die uiteindelijk moeten voortduren tot de annexatie van het grootste deel van Oekraïne een feit is.
“Zo’n tegenkracht is de vrije pers, die ongeremd kan schrijven. De kinderachtige leugens over MH-17, fake news en het weerleggen van de moorden van Boetsja, het moet via krant, media en internet een nieuwe openbaarheid worden. Het brengt geen snelle oplossing, maar ik zie geen uitweg. Er zijn een handvol dappere dissidenten actief, die onze steun en bescherming verdienen. Dat is iets meer dan helemaal niets.”
Ik zie het niet gebeuren. De pers is in Rusland volledig in handen van het Kremlin. De censuur is volledig, het gebruik van bepaalde woorden is zelfs op sociale media al draconisch strafbaar. Iedereen die onze steun krijgt wordt openlijk bestempeld als spion voor het westen en eindigt, tenzij hij/zij meteen vlucht, als ie geluk heeft in een strafkamp (en als ie pech heeft met een “ongeluk” in een steeg).
Ah, bismarck is me net voor. Want ik heb vergelijkbaar commentaar op de openingszin “Oorlog eindigt doorgaans door onderhandeling:”; maar al te vaak wordt er gedreigd met totale vernietiging na eerst een voorbeeld te hebben gesteld (Rotterdam 1940, Hiroshima 1945). Gezien het wollige gehalte van de rest van Tom’s stuk vermoed ik dat-ie geen realpolitiker is die bombardementen als ‘onderhandelingen’ ziet — maar dan nog vind ik het een aparte openingszin.
(als Tom bedoelt dat er aan het einde van een oorlog ‘een vredesverdrag’ wordt ondertekend — ok, maar er is toch wel een verschil tussen een dictaat opgelegd krijgen of daadwerkelijk onderhandelen. Sowieso: wordt tegenwoordig nog wel ‘de oorlog verklaard’ als landen een conflict hebben? Ik krijg het idee dat dat iets is uit een tijdperk wat al lang geleden is)
Tja, als je gelooft dat de Russen geen kans hebben de realiteit te zien en te bespreken, dan ben je realist natuurlijk.
Ik denk dat mensen het vermogen hebben de werkelijkheid te kennen en dat ze daarin worden gehinderd. Wat helpt? Als ze ervaren dat ze verarmen, dat ze worden belazerd, dat ze worden onderdrukt.
Wat het afscheid van het communisme betreft: wie denkt dat een dronken machthebber dat even doet, zal ik niet kunnen overtuigen.
Stalin had er decennia voor nodig om de strijd tegen de “Witten” te voeren en de landbouw te collectiviseren. Gorbatsjov meende dat hij zijn eigen variant kon scheppen. Poetin gebruikt woorden en denkbeelden, die uit een diepe geschiedenis komen, maar zijn verhaal biedt geen ruimte voor moderne economische verhoudingen.
Hoe zou het ook? De organisatie en de regels van het economisch leven interesseren hem alleen voorzover hij de balans tussen de oligarchen en zijn eigen belang er mee overeind kan houden. Die achterstand zou met de gevolgen van deze oorlog een impuls in de goede richting kunnen krijgen. Maar dan moeten wij weten hoe we de Russen inspiratie kunnen bieden.
Op welke reactie antwoord je nu?
Dat superioriteitsgevoel, dat wij mensen elders in de wereld wel eens even gaan vertellen hoe alles werkelijk in elkaar zit, lijkt me misplaatst. En achterhaald. Het blijkt al lastig genoeg om dat in ons eigen deel van de wereld voor elkaar te krijgen.
Ik kijk naar de geschiedenis.
Die is niet objectief en nooit voltooid, allemaal prima.
Maar het is niet andersom: je kunt niet als een beschonken machthebber iets roepen, b.v. dat je het communisme hebt afgeschaft. Of het kapitalisme. Daarvoor heb je dieper gaande processen van verandering nodig.
Die gaan over wat in mensenhoofden zit: opvattingen over hoe dingen horen te gaan.
Ook over wat moet, wat mag, wat geoorloofd is.
Daarover ging mijn reactie en ik zie weinig begrip daarvoor. Maar ik wil niet arrogant zijn of de wijsheid in pacht hebben. Dus iedereen mag van mij alles vinden. Zoals de Rus, die het vergaan van de kruiser Moskwa wel ziet als een ongeluk, maar toch als een casus belli beschouwt. Die oorlog was er toch al? O nee, een speciale militaire operatie.
In Marioepol zie je het verschil tussen die twee…
Ik weet niet of dit een reactie is op mijn #9.2. Maar als dat zo is, dan heb je die reactie niet begrepen, zo blijkt uit:
Het ging me er helemaal niet om dat jij arrogant zou zijn. Maar om het achterhaalde idee dat je hebt over “ons”, het democratische westen, dat in staat zou zijn om mensen in Rusland te helpen om “de werkelijkheid te kennen”. De realiteit is dat we het al lastig genoeg hebben om de propagandastrijd in ons eigen deel van de wereld te blijven winnen. Laat staan dat we in Rusland een deuk in een pakje boter kunnen slaan.
Hoe denk je dat wij mensen kunnen motiveren om zich te verzetten tegen een nietsontziende dictator, en daarbij het beetje vrijheid dat ze nog hebben op het spel te zetten (en misschien nog veel meer), als wij ondertussen de oorlog en de onderdrukking van die dictator blijven financieren? Als we zelf onze economie en ons comfort nog net wat belangrijker vinden dat weerstand bieden aan die schoft? Hoe denk je vanuit die positie iets te kunnen bereiken in Russische “mensenhoofden”? Zouden we niet eerst eens uitgebreid aan onze geloofwaardigheid moeten werken?
En intussen kopen we olie van Saoedi-Arabië, en betalen we krijgsheren in Libië, en er was ook een handeltje met Erdogan over het tegenhouden van vluchtelingen.
De EU biedt als regel niet bepaald weerstand aan dictators.