COLUMN - Soms gaan er dingen mis in je hoofd. Zonder dat je er trouwens zelf iets aan kunt doen. Zo heb ik al mijn hele volwassen leven af en toe last van sombere periodes. Dan ben ik hartstikke moe, slaap ik slecht, voel ik me down, zonder ik me af en meer van die dingen. Een aanwijsbare reden is er niet. Het heeft niets met vallende blaadjes te maken of met heftige gebeurtenissen. Het is er gewoon ineens. En het gaat meestal ook weer weg. Een milde depressie heet dat. En daar hebben veel mensen last van.
Ik dacht, ik schrijf het eens op. Ik steek het zelf sowieso nooit onder stoelen of banken, ik ben er open over, voel er geen schaamte bij. Depressie is vaak toch een soort gekke kortsluiting in je hersenen. Dat het ene stofje net niet lekker wordt doorgegeven aan een ander stofje. Praten helpt natuurlijk ook, je hoeft niet direct naar de pillen te grijpen. Een psychiatervriend heeft mij een hele hoop bijgebracht over wat er allemaal aan te doen is. Ik ben uiteraard gaan praten, dat loste al een hele hoop op. Handvatten hoe ik bepaalde situaties kon veranderen, wat ik aan mijn omgeving moest veranderen om datgene wat mij ongelukkig maakte niet meer tegen te komen. Maar er bleef toch nog wat zeuren.
Somber zonder aanwijsbare reden. Als er iets stevig misgaat in je leven kun je ergens de schuld aan geven. Dan weet je waar je gevoel vandaan komt. Ik had meestal geen enkel idee. Zit je daar met een hoofd vol donkere wolken terwijl eigenlijk alles in je leven dik in orde is. Ik heb het nog op hormonale schommelingen gegooid, voelde me een verwende zeikerd. De huisarts was vrij resoluut. “Als je alles bij elkaar optelt Juul, zie ik een depressie. Daar hebben ze pillen voor hoor, hele milde ook. Het lijkt me geen gek idee als je dat eens gaat proberen.” Zo gezegd, zo gedaan.
Als je chronisch last hebt van je darmen, of als je last hebt van pollen, of je hebt migraine, je slikt er allemaal pillen voor. Je hersenen zijn ook maar een orgaan waar het best ergens kan gaan haperen. Dus waarom geen pilletje om dat te voorkomen? Ik ben mijn huisarts bijzonder dankbaar voor haar resolute handelen. Ik voel me beter dan ik me in lange tijd heb gevoeld. Ik slik keurig een minimale dosis en het houdt het systeem in mijn hersenen draaiende. De stofjes worden weer op het juiste moment doorgegeven en alles functioneert weer naar behoren. Ik wou dat ik het tien jaar eerder had gedaan.
Laten we depressie uit de taboesfeer halen, het zou volgens mij een hoop mensen helpen als er wat opener over gesproken wordt. “Dat je dat zomaar vertelt”, hoor ik wel eens. Die reactie zal ik ook wel op dit stuk krijgen. Maar ik vertel het liever zelf dan dat anderen het op een verkeerde manier doen. Daarna komen meestal trouwens wel de verhalen op tafel, zijn mensen blij dat ze het ook eens kunnen vertellen zonder dat er geoordeeld wordt. Depressie is geen aanstellerij of aandachttrekkerij. Het is een defect in je hersenen. En daar is godzijdank van alles aan te doen.
Reacties (25)
JV:
Ja. Maar laten we nu niet doen alsof er altijd wat aan te doen is. Want dan krijgen depressievelingen weer het verwijt dat ze geen pillen (willen) slikken. Die pilletjes werken niet bij iedereen en ze hebben ook nadelen.
Het is fijn dat de medicijnen helpen. Ik weet uit eigen ervaring hoe naar een depressie kan zijn.
Maar, er is wel wetenschappelijke twijfel over de effectiviteit van SSRI’s, vooral bij lichte en milde depressiviteit. SSRI’s hebben ook vervelende bijwerkingen. Over de oorzaken van depressiviteit is nog niet veel bekend. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat het zo simpel is als bv een gebrek aan een stofje als serotonine.
Goed om te schrijven. Depressie moet inderdaad uit de taboesfeer. (Ik heb er twee meegemaakt.)
En verder stem ik in met Olav: medicatie werkt niet altijd.
Depressie is een onderschatte, gevaarlijke rotziekte. Dus goed als er werkende medicatie voor is.
Het verbaast me anno 2014 op Sargasso een artikeltje te vinden waar een auteur de zegeningen van antidepressiva promoot. Het idee dat ‘depressie’ het gevolg zou zijn van problemen met ‘een stofje in de hersenen’ is echter mythe, het is nooit klinisch aangetoond (er is tot op heden nooit een biochemische verklaring voor depressie gevonden). Deze mythe is de wereld ingeholpen door BigPharma die het idee dat depressie en ADHD met hun medicijnen te ‘behandelen’ (let wel, niet te ‘genezen’!) zou zijn via een langdurig mediaoffensief gemeengoed gemaakt heeft bij het grote publiek, zodat patiënten en hun (doorgaans door de pharmaceutische industrie gesponsorde) patiëntenverenigingen de dokter zelf om hun ‘happy pill’ vragen.
Het gebruik van SSRI’s (Selective Serotonin Reuptake Inhibitor) in antidepressiva als Prozac en Methylphenidate (Ritalin) als ADHD-medicijn heeft echter tot grote schade, vaak zelfs met blijvend letsel bij voortdurend gebruik, geleid bij patiënten. Het is de laatste 20 jaar echter een miljardenindustrie geworden, waarbij patiënt en samenleving de prijs mogen betalen. Ons land heeft tegenwoordig plotseling opvallend veel ADHD ‘patiëntjes’ (vroeger was het niet zo erg als een kind ‘een beetje druk’ was, en dat kwam ook altijd zonder medicijnen weer goed, nu krijgen ze te horen dat ze Ritalin moeten gebruiken zoals een diabetespatiënt zijn insuline nodig heeft!) en meer dan 700.000 (!) mensen gebruiken jaarlijks gedurende een korte periodes of voor langere tijd antidepressiva. In de VS is het aantal blijvend geestelijk invalide mensen echter sinds de introductie van op SSRI gebaseerde ‘medicijnen’ verdrievoudigd (!). Interessant is dat uit de eigen onderzoeksdata van de fabrikanten bleek dat SSRI’s weliswaar een licht positief effect hadden op patiënten gedurende de eerste paar weken, maar dat na 4 of 8 weken de controlegroep die met een placebo was behandeld steevast beter af was. De controlegroep werd dan ook eerder gezond en bleef, in tegenstelling tot de met SSRI’s behandelde groep, ook op lange termijn gezond! Dit gegeven werd echter bij de aanvraag voor medicijnstatus tactisch verzwegen (en het lange termijn effect werd, ook nadat de medicijnen al jaren op de markt waren, onder de tafel gehouden).
“De stofjes worden weer op het juiste moment doorgegeven en alles functioneert weer naar behoren. Ik wou dat ik het tien jaar eerder had gedaan.”
Dat is dus, medisch gezien, onzin. Ik zou zeggen, wees blij dat je het niet tien jaar eerder gedaan hebt, daardoor functioneer je nu nog naar behoren…
Stoppen met op SSRI-gebaseerde antidepressiva moet overigens zeer geleidelijk gebeuren vanwege de heftige bijwerkingen die dan optreden – bijwerkingen die de patiënt de misplaatste indruk geven dat hun ‘medicijn’ toch ‘hielp’ terwijl klinisch gezien het tegendeel het geval was. Slechts een uiterst kleine groep patiënten, mensen die zwaar geestelijk ziek zijn en daarmee nog geen 10% van de behandelden uitmaken, bleek op lange termijn enige baat te hebben bij SSRI’s, het merendeel kwam er juist door in de problemen. Daar is binnen medische kringen ook wel eerder voor gewaarschuwd, maar deze geluiden werden lang niet serieus genomen omdat, grote pech, uitgerekend de Scientology Church met dezelfde boodschap kwam. De bepaald niet positieve reputatie van Scientology maakte dat op klinisch onderzoek gebaseerde waarschuwingen tegen SSRI-gebruik door de media vrolijk genegeerd konden worden, want als Scientology het ook roept kàn het niet deugen.
De medisch onderzoeksjournalist Robert Whitaker heeft een (ook voor leken) uiterst leesbaar boek gepubliceerd waarin duidelijk uit de doeken gedaan wordt hoe SSRI’s werken, wat de effecten in de praktijk zijn, hoe de pharmaceutische industrie door SSRI’s als ‘antidepressiva’ te promoten een miljardenindustrie geschapen heeft en tot welke problemen dat geleid heeft. Het boek is ook bijzonder goed onderbouwd (inclusief alle verwijzingen naar de betreffende publicaties in de vaktijdschriften, ik heb er veel van gecontroleerd en kan niet anders dan concluderen dat Whitaker het helemaal bij het rechte eind heeft) en ik kan het u zeer aanraden:
Anatomy of an Epidemic: Magic Bullets, Psychiatric Drugs, and the Astonishing Rise of Mental Illness in America
Te koop via Amazon of Bol.com. Het boek werd bekroond met de award “best investigative journalism book of 2010”.
Het is niet alleen depressie, maar ook dingen als fibromyalgie en ME hebben een grote psychische component, en ook die worden daardoor niet serieus genomen.
Dat gaat zelfs zo ver dat je tegen veel van die patiënten er niet eens over moet beginnen dat het niet lichamelijk is, want “ze stellen zich niet aan”.
De patiënten zelf vinden dat zelfs, en het staat velen in de weg een oplossing of (deels) verlichting te vinden. Acceptatie dat er in je hoofd dingen niet helemaal goed kunnen zitten, en dat dat net zoveel ellende kan opleveren als een gebroken been of zelfs een permanente verlamming en dat je er meestal echt totaal niets aan kan doen, is nog ver weg.
@5: NB Dit leek me niet de plek om uitgebreid op de biochemische werking van SSRI’s in te gaan, maar het komt er op neer dat de werking van SSRI’s berust op het verstoren van de serotonine huishouding in de hersenen (dat is dan ook het korte termijn effect wat de patiënt ervaart). De hersenen geven echter tegengas en proberen, zoals verwacht kon worden, de werking van de SSRI’s te compenseren. Dat gaat in het begin al niet zo goed (het lichaam werkt heftig tegen, zie bijvoorbeeld de lange gewenningstijd), maar bij voortdurende blootstelling aan SSRI’s neemt de kans op volledige regeneratie van de receptoren af waardoor de kans op blijvend letsel toeneemt.
@6, het probleem is vooral dat ‘psychische component’ een nogal lastig falsificeerbaar standpunt is, vooral omdat het doorgaans verdedigd wordt met de onderbouwing ‘lichamelijk hebben we alles uitgesloten.’ (En we weten ook echt alles van het menselijk lichaam en dus kunnen we ook echt alles uitsluiten ja.)
Hoewel het draadje over wetenschap en alternatieven een andere was, zijn dat soort cirkelredeneringen toch waar mijn haren van overeind gaan staan.
De misvatting dat psychische zaken gelijk staat aan ‘aanstellen’ is inderdaad verder wel schadelijk en moet verdwijnen.
@5, een interessante is ook De depressie-epidemie van Trudy Dehue.
Tegelijkertijd had de CoS wel echt hele enge standpunten, want ook gewone goede ondersteuning van patienten die wel degelijk flink lijden werd afgekraakt. En ook in de overige opzichten vind ik CoS erg onbetrouwbaar op gebied van data. Echte info zou ik dus zelf het liefst elders zoeken.
@8: De opstelling met betrekking tot patiëntenondersteuning van de CoS is inderdaad moeilijk excuseerbaar, met psychotherapie en intensieve begeleiding bereikte men immers al sinds de jaren ’70 heel wat betere resultaten (zeker op lange termijn!) dan met SSRI’s. Al waren de positieve onderzoeksresultaten van behandeling van depressie met therapie (en/of meer bewegen) helaas bepaald niet algemeen bekend binnen het medische circuit in die tijd.
Ik noemde Scientology uit historische overwegingen, Whitaker spreekt het vermoeden uit dat de uiterst bedenkelijke reputatie van de CoS in combinatie met haar waarschuwing tegen antidepressiva heel goed zou kunnen verklaren waarom men zo lang kritische geluiden over de risico’s van SSRI’s genegeerd heeft. Door deze situatie plus een flinke en sluwe dosis marketing kon het antidepressivagebruik in onze samenleving in 20 jaar tijd exploderen.
Depressie komt overigens bij alle primaten, waaronder de mens, voor en is, zeker rond het bereiken van de middelbare leeftijd (‘midlife crisis’) volkomen normaal. Midlife crisis schijnt gelukkig altijd weer helemaal vanzelf over te gaan, zowel bij apen als bij mensen – ze voelen zich daarna zelfs beter dan voordat ze in hun midlife crisis terecht kwamen (als ze tenminste gedurende hun depressie verschoond bleven van blootstelling aan antidepressiva).
Owdjee, iemand die tegen antidepressiva is en daar ellenlange lappen tekst over schrijft want mind control. Wist je dat therapieverzet een van de kenmerkende eigenschappen is van schizofrenie? Al te vaak zie je daar dat mensen hun pilletjes niet meer in willen nemen ‘want ze zijn niet gek’ en bla, wat na een paar weken dan onherroepelijk eindigt in een vette psychose (waarvan iedereen kan zien dat dat niet OK is, en dat die events met medicatie veel meer onderdrukt worden).
Maar goed, je gaat nu natuurlijk beweren dat, als mensen halfnaakt van het dak moeten worden gehaald terwijl ze alle dakpannen naar beneden aan het smijten zijn, dat dat ‘een uiting van hun emotie is’ waarin mensen vooral niet moeten worden belemmerd.
@10: J A heeft het over depressie @gronk, dat is toch wel wat anders dan schizofrenie. Of is dat te moeilijk?
@11: Pilletjes die je van de farmaceutische industrie moet kopen zijn slecht zuiver, of je ze nu voor schizofrenie of voor depressie krijgt voorgeschreven. De wiet die je uit vrije wil [kuch] bij je huisdealer koopt, da’s natuurlijk heel ander soort spul.
Het fenomeen depressie wordt in dit artikel wel heel eenzijdig materialistisch benaderd. Het gaat om wat stofjes die niet goed overgedragen worden, even naar de garage, wat contactspray erop en daar gaan we weer.
Niks over dieperliggende oorzaken, weten we niet, kunnen we ook niet weten, gewoon een defect. Wel wat geprobeerd in de buitenwereld te veranderen, maar ik lees helemaal niets over een onderzoek naar binnen. Via psychoanalyse bijvoorbeeld.
Ik wil niet oordelen over iemands gebruik van happy-pillen, want ik ben ook maar een mild depressieve lul die er nog lang niet klaar mee is. Maar de claim dat depressie op deze manier uit de taboesfeer wordt gehaald vind ik niet kloppen, omdat er niet echt op wordt ingegaan wat het eigenlijk is. Het enige wat hier uit de taboesfeer wordt gehaald is het gebruik van antidepressiva.
@10: gronk, als je iets constructiefs weet te doen, doe het dan nu.
Overigens ben ik het helemaal eens met @0: depressies zijn ruk. En als medicatie daarbij helpt, prima. Dat wil niet zeggen dat antidepressiva zaligmakend zijn; ik zou d’r zelf niet aan durven beginnen gezien de bijwerkingen (vlakkere emotionele staat en ’t verdwijnen van je creativiteit). Maar voor de mensen die dat wel aandurven en die de bijwerkingen kunnen managen, more power to them.
Dat wil niet zeggen dat je maar antidepressiva moet slikken om problemen in je relatie, je werk of elders te ontlopen. Of dat het voor een organisatie makkelijker moet zijn om ‘lastige werknemers’ te drogeren ipv dat ze hun cultuur aanpassen. Maar als het enige wat je hebt een zeikverhaal over de farmaceutische industrie is, doei.
@14: +
BTW, een vriend van me heeft ook een tijdje aan de antidepressiva gezeten, en z’n toenmalige vriendin vond sommige van de bijwerkingen helemaal niet zo vervelend /wink wink nudge nudge.
@diener: als ieder beetje weerwoord meteen wordt afgedaan als ‘niet constructief’, dan hoop ik serieus dat je nog eens tegen de verkeerde aanloopt. Want dan ben je IMNSHO onderdeel van ’t probleem.
@16: Het artikel is toch vooral een pleidooi voor het gebruik van antidepressiva, en de reacties van J A gingen daar (met argumenten) tegen in. Daar ben jij het niet mee eens, ok, maar in plaats van met inhoud te komen zet je hem of haar @10 en @12 weg als schizofrene pothead. Dat vond ik niet zo constructief nee. @14 was stukken beter.
Verder ben je erg cryptisch: wie is ‘de verkeerde’? wat is dat nou voor een vage mannetjestaal.
! Globaal 1 miljoen mensen in Nederland slikt van die voorgeschreven antidepressiva. Er is iets helemaal mis met ons! Pillen gaan ons niet redden.
Even wat korter door de bocht: Als je je niet happy voelt en je gaat aan de heroine ben je een junk. Maar als je aan de antidepressiva gaat ben je taboedoorbrekend bezig. Wat is nou eigenlijk het verschil?
@19: Dat is waarschijnlijk te scherp. Het probleem van Heroine is o.a. dat je er werkelijk bijna niet vanaf kan komen zonder hulp. Afhankelijk van de sterkte en dosering van de medicatie kan je een korte tijd anti-depressiva gebruiken en het dan laten liggen.
@20, dat hangt ook af van het medicijn. Er zijn ook AD waar je zeer moeilijk vanaf komt.
@17
Maar nergens in het artikel gaat het over SSRI’s (wel over “milde pilletjes”, nota bene door de huisarts voorgeschreven die dat in principe dus niet mag doen. Want: regels)
Overigens, heb ik met m’n ‘recidiverende (/klinische) depressie’ (door PTSS) verschillende soorten antidepressiva gebruikt (w.o. SSRI’s).
Gebruiken van wiet (+ gerichte behandeling!) is hetgeen wat voor mij persoonlijk bijzonder effectief is gebleken (dit in nauw overleg met huisarts én psychiater), dus Gronk (@12) kan de overdrachtelijke boom in met z’n flauwe opmerking over wiet. Het maakt mijn problematiek “hanteerbaar”, om het zo maar te zeggen.
(voor alle duidelijkheid: voor veel mensen is wiet géén oplossing; gerichte behandeling evt. i.c.m. medicatie (antidepressiva) daarentegen wel. Wat voor mij werkt(e), hoeft voor een ander niet zo te zijn. Zoek sowieso professionele hulp, mocht het nodig zijn.).
@18
Dramaqueen.
“nota bene door de huisarts voorgeschreven die dat in principe dus niet mag doen.”
SSRI’s voorschrijven mag dus in principe niet. Oeps, vaudtje.
Hoezo mag de huisarts geen SSRI’s voorschrijven?
De NHG-standaard over depressie:
https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-depressie-tweede-herziening#Richtlijnenbeleid
@21: Absoluut. Vandaar mijn behoudende “afhankelijk van”.