De weg is helder als je oogkleppen op hebt

Onder het motto ‘So you think you can help’ hebben Vice Versa, het vakblad over ontwikkelingssamenwerking, en Cordaid op de website van de Vice Versa een online discussie over de toekomst van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid gelanceerd. Sargasso publiceert een selectie opinieartikelen uit deze discussie. Hieronder volgt een bijdrage van Lau Schulpen, onderzoeker bij het CIDIN / Radboud Universiteit Nijmegen

Juist het bezuinigingsvoorstel op het terrein van HIV/AIDS is een van de weinige goede voorstellen uit de Kamerbrief van staatssecretaris Ben Knapen. Dat vindt de Nijmeegse wetenschapper Lau Schulpen. Je kunt je terecht afvragen wat Nederland op het gebied van HIV/AIDS internationaal nog toevoegt. ‘Van Kamerleden zou je mogen verwachten dat ze hun voorstellen baseren op de realiteit en niet op degene die het hardst toetert.’

Ruim 3,5 miljard bezuinigen in 5 jaar tijd doet pijn. Uiteraard doet het pijn als je vindt dat er eigenlijk helemaal niet gesneden zou moeten worden in het budget voor internationale samenwerking. Maar het doet nog meer pijn als jij zelf het slachtoffer wordt van die bezuiniging of als een onderwerp dat je belangrijk acht in het hele ontwikkelingsproces het onderwerp van ombuiging is. Het is dan ook heel begrijpelijk dat het bedrijfsleven positief zijn over de voorstellen in de basisbrief van staatssecretaris Knapen en NGO’s negatief. Het bedrijfsleven krijgt er immers geld bij en de NGO’s moeten de komende jaren fors inleveren. En zo is het ook begrijpelijk dat mensen die zich met onderwijs of de bestrijding van HIV/Aids bezighouden protesteren tegen Knapen’s voorstel om op die terreinen 160 miljoen respectievelijk 71 miljoen te snijden. In een tijd van bezuinigen is de eigen toko immers heilig.

Toko-bescherming

Het mag dan wel zo wezen dat Knapen ‘not amused’ was, maar de stelling van het Aids Fonds en Stop Aids Now! dat ‘ten minste 180 duizend levens in met name Afrika [direct] worden bedreigd door de Nederlandse bezuinigingen op de bestrijding van aids en hiv’ moet worden gezien als onderdeel van een dergelijke toko-bescherming. En daar is niets mis mee, net zo min als met de schreeuw om cultuur of de oproep van IKV/Pax Christi om de niet over de ruggen van de allerarmsten te bezuinigen. Allemaal onderdeel van protest en dus allemaal onderdeel van ons democratisch stelsel.

Dat wordt allemaal iets anders als Kamerleden zich en masse achter deze sectorale belangen scharen. Van Kamerleden zou je mogen verwachten dat ze minder gegrepen zijn door een dergelijk toko-denken en dat ze hun voorstellen baseren op de realiteit en niet op degene die het hardst toetert. In die zin is het feit dat een ruime meerderheid in de Tweede Kamer zich uitspreekt tegen bezuinigen op de bestrijding van HIV/Aids onbegrijpelijk. VVD, CDA, PvdA, ChristenUnie en SP lieten op woensdag 1 december (niet toevallig Wereld Aids dag) weten dat ze ‘gaan kijken of die bezuiniging terug te draaien is’. Geen verstandig besluit.

Weinig toevoegen

Sterker nog: juist het bezuinigingsvoorstel op dit terrein is een van de weinige goede voorstellen in de basisbrief. Daarvoor zijn drie simpele redenen te geven. Op de eerste plaats zijn de internationale uitgaven voor HIV/Aids (onder andere door de opkomst van specifieke internationale aids-fondsen) in de afgelopen jaren sterk gestegen. Je kunt je dan ook terecht afvragen wat het geld van Nederland in deze nog toevoegt. Naar mijn smaak te weinig.

Op de tweede plaats is HIV/Aids slechts in bepaalde regio’s een zeer belangrijk gezondheidsprobleem, in de meeste ontwikkelingslanden niet. HIV/Aids heeft wel altijd een belangrijke lobby gehad. Daar komt, op de derde plaats, bij dat de enorme groei aan gelden voor de bestrijding van HIV/Aids in toenemende mate ten koste gaan van de reguliere gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Het lijkt me niet dat dit de bedoeling is en het roept de vraag op of het niet verstandiger zou zijn om meer aandacht voor die reguliere gezondheidszorg te bepleiten in plaats van meer aandacht voor HIV/Aids.

De voorgestelde bezuinigingen op HIV/Aids terrein zijn dan ook zeer verdedigbaar. De Kamerleden kunnen zich beter richten op andere meer relevante zaken. En dat moet niet zo moeilijk zijn: er staan er genoeg in de basisbrief.

Lees ook:

Het interview met de directeur van het Aids Fonds.

Het interview met de directeur van Dance4life

Kamerleden tegen bezuinigingen op HIV/AIDS

Kopstukken uit bedrijfsleven tegen bezuinigingen op HIV/AIDS.