VVD-minister Edith Schippers benadrukte in haar H.J. Schoo-lezing nog maar eens dat onze cultuur superieur is en dat we ‘onze’ verlichte waarden moeten verdedigen tegen de intolerantie van immigranten die vasthouden aan minder verdraagzame en liberale ideeën, die hen met de barbaarse paplepel ingegoten zijn.
Cultuursupremacisme is natuurlijk van alle tijden en rijken. Iedere wereldmacht die zichzelf verrijkte aan de onderworpen volkeren en vazalstaten zag zowel daarin het bewijs van haar culturele superioriteit als in haar superioriteit de legitimatie om die volkeren te onderwerpen.
Toen men nog in goden geloofde, zei men dan dat de eigen god overduidelijk sterker en groter was dan die van alle andere volken. Tegenwoordig zegt men: onze cultuur is de beste. Zo Bolkestein, zo ook Schippers.
Maar in feite komt het op hetzelfde neer, en het is precies die gelijkenis die Van Kooten en de Bie uitbuiten om dat cultuursupremacisme belachelijk te maken: zou je dit uitdrukken in termen van ‘onze god’ die ‘de beste’ is, dan zou je onmiddellijk worden weggehoond. Vervang je het woordje ‘god’ door ‘onze cultuur’, dan kun je op bijval rekenen, ook van serieuze opiniemakers en commentatoren.
Daar komt nog iets bijzonder kwalijks bij: de xenofobe achterzijde van die medaille is dat men in die barbaarse horden een existentiële bedreiging van de beschaafde wereld waarneemt, zeker wanneer zij de hartlanden van het rijk via migratie merkbaar beginnen te infiltreren. Het is dan ook geen toeval dat Schippers’ partijgenoot Mark Rutte, onze premier, in verband met de vluchtelingenstroom verwees naar de val van het Romeinse rijk:
We weten van het Romeinse Rijk: als je de buitengrenzen niet meer bewaakt, is dat het begin van het einde.
Een veelzeggende vergelijking. Goed om te weten hoe prominente VVD’ers tegen de wereld aankijken. Stelletje Positivo’s.
Reacties (25)
MODEDIT: posting bevat slechts een sneer, maar geen argumenten.
Vreemd artikel. Wie vindt nu zijn normen of waarden niet beter dan die van de ander? Zou dat niet zo zijn en vindt je de normen en waarden van de ander beter zou je die overnemen. Zo is t ook met cultuur. Stiekem of openlijk vinden mensen de eigen cultuur beter als die van de ander.. Kijk maar naar de meerderheid van de Turken in dit land. Men ziet meer in de Turkse dan de Nederlandse cultuur. Eerst leert men Turks en dan pas Nederlands. In de eerste plaats voelt men zich Turk. Uiteraard geldt dit niet voor alle Turken. Iets dat natuurlijk ook voor Nederlanders geldt en m.i. een biologisch mechanisme is. Wat daar zo slecht of eng aan moet zijn? Beter is te blijven zoeken naar wat mensen met elkaar verbindt vanuit de eigen superieur geachte cultuur. Het is wat anders als mensen, zoals sommige Turken, de Nederlandse cultuur, wat een mix is, totaal afwijzen. Wie houdt hen tegen om een betere cultuur elders op te zoeken?
Wij hebben er RECHT op om nu te horen hoe het nu MOET met ons, nu, in deze wereld!!
https://www.youtube.com/watch?v=p2JO_Kid9DQ
Het is heel simpel: de Westerse cultuur is de heersende. Iedereen van buiten dient zich daar min of meer naar te schikken.
@4 Maar dat is niet wat Edith Schippers zegt.
Zij zegt: onze Westerse cultuur is de beste ter wereld, ik ben althans nog geen betere tegengekomen, en nu komen hier allemaal immigranten uit takkie-takkiestan met achterlijke attituden, normen en waarden, en daardoor lig ik ’s nachts wakker of mijn dochter later als ze groot is nog wel vrij over straat kan.
Implicatie: die enge moslims nemen hier langzamerhand de boel over, en dat legt de bijl aan de wortel van de vrije samenleving. Onze verworvenheden staan op het spel!
Die gevolgtrekking trekt ze niet expliciet natuurlijk, ze suggereert dat slechts. Maar het is wel hetzelfde frame waarvan muzelofoben zich bedienen, waarbij de moslimgemeenschappen als existentiële bedreiging van de Europese beschaving worden afgeschilderd.
Dat is een bloedlink frame.
Edith Schippers had het over de radicale Islam je weet wel dat religieuze cultuursupremacisme waar als je er anders over denkt je op zijn minst een derderangs besmette halve burger bent maar waar dat cultuursupremacisme er ook geen enkele moeite mee heeft bij elke anders denkende hun kop er af te hakken, niet de moslim an sich wat jij er van maakt. Er is ook geen regio ter wereld waar burgerrechten en vrijheid beter gegarandeerd zijn dan in ons westen. De uitspraak dat zij nog geen betere is tegengekomen is dus ook geen schande.
Io non adoro quello che voi adorate nè voi adorate quello che io adoro io.
“Wie vindt nu zijn normen of waarden niet beter dan die van de ander?”
Dat vonden de Romeinen ook. De traditionele Romeinse waarden, de Romeinse geschiedenis, de Romeinse gevechtstechniek, de Romeinse staatsstructuur: allemaal superieur. En toch is dat niet wat de Romeinen groot maakte. Wat ze groot maakte is hun openheid, hun aanpasbaarheid, aan nieuwe gebieden, nieuwe volken, nieuwe culturen, nieuwe modes. Haar flexibiliteit.
Ware grootheid begint met openheid, nieuwsgierigheid, en een beetje zelfrelativering. Dat is over het algemeen slechts individuen gegeven, niet hele beschavingen… maar dat bleken dan niet zelden de individuen die nieuwe beïnvloedden. Onze cultuur is slechts superieur waar het die zelfrelativering zelfs tot norm heeft verheven. Die is er, maar wie er dan een absolutistisch karikatuur van maakt, die heeft er dan weer niets van begrepen, maar ondermijnt haar ook.
Daarbij ben ik ook oprecht geschokt door mensen die menen dat onze cultuur ook echt bedreigd wordt door immigranten. Natuurlijk, ze passen zich niet allemaal zo snel aan als misschien wenselijk (ook voor hen zelf) en sommigen brengen ronduit achterlijke en verachtelijke gewoontes met zich mee. Maar het idee dat onze cultuur daar niet tegen opgewassen zou zijn… dat vind ik echt raar.
Dat is inferioriteitsdenken, twijfel aan de kracht van je eigen waarden, verstopt achter een grote bek.
De grootste bedreiging voor onze cultuur is mijns inziens de mensen die daar roofbouw op plachten te plegen. Laat de VVD daar nu net symbool voor staan.
@2
Nou… Ik.
Ik hoop dat alle morele relativisten er klaar voor zijn bij de volgende verkiezing nog verder gemarginaliseerd te worden. Ik ben het dan misschien niet met alle oplossingen van mevr Schippers eens, maar zij registreert tenminste dat er een probleem is. Het is eindeloos jammer dat je als kiezer die een probleem heeft met religieus gesanctioneerde vrouwenhaat alleen bij rechtse partijen terecht kunt.
Uiteraard weten we allemaal dat de cultuur van Erdogan, Assad en Putin eigenlijk superieur aan die van ons zijn. Maar omdat wij allemaal achterlijke witte xenofoben zijn erkennen wij dat niet en houden wij vast aan onze inferieure liberale democratie en vrijheid van meningsuiting. Gelukkig zijn er nog een paar dappere Turken en DENK om ons aan die grote fout te herinneren. Misschien komt het dan toch nog goed met Nederland.
@7: Ik denk dat de Romeinen zelf vonden dat hun beschaving superieur was. Hoe wij dat zien is vanuit onze normen en waarden. Zelf vind ik vele zaken uit de Romeinse beschaving ronduit verwerpelijk en hoop dat iedereen dat zo ziet. Ik vind mijn normen en waarden dus superieur aan die van de Romeinen. Zou ik nu de culturele normen en waarden van Marokko beter vinden zou ik die overnemen. Echter ik vind, de gedeelde, wat dat ook mag zijn, Nederlandse normen en waarden beter. Superieur zelfs als ik er wat van zou moeten vinden. Dat betekent niet dat ik denk dat ik beter ben dan andere mensen. Want in mijn optiek zijn we in eerste plaats mens en worden we veelal door opvoeding met cultuur besmet. En het is maar net wie en wat je bent. Iemand uit Zimbabwe vindt zijn of haar cultuur waarschijnlijk beter als de mijne. Allemaal vrij natuurlijk lijkt me. Ik zou daarom ook veel meer accepteren dat er verschil in cultuur bestaat en dat je niet kunt verwachten dat dat betekent dat je alle cultuurvreemde elementen maar geweldig moet vinden. We moeten dus op zoek naar wat we allemaal delen in een samenleving, maar wijs je deze samenleving af hoef je hier voor mij niet te blijven.
Waarom wordt er over culturen zo vaak gesproken in termen van beter / slechter? Terwijl ze vaak gewoon _anders_ zijn. Anders is niet automatisch slechter.
Er is niet zoiets als een Nederlandse, Turkse of Russische cultuur. Er zijn wetten waar iedereen zich aan moet houden en alle inwoners hebben zo hun eigen normen en waarden. Natuurlijk hebben die normen en waarden een grootste gemeenschappelijke deler en die is afhankelijk van plaats en tijd. Afwijken van het gemiddelde mag en is geen reden om iemand maar naar een ander land te sturen. Afwijken leidt wel tot wrijving en daar moet je maar tegen kunnen (dat geldt voor beide partijen).
Hoe toleranter een persoon of samenleving, hoe minder wrijving. En naar mijn mening kunnen in Nederland zowel veel (relatieve) nieuwkomers als de nu aanwezige samenleving best wat toleranter. Grunberg merkte vandaag reeds op dat vrijheid hier betekent dat je homo MAG zijn, maar Schippers een hand MOET geven. Dat kan nog wel een tikkeltje vrijer denk ik ook.
Het hele idee dat er een cultuur is, die vastomlijnd is en absoluut is, lijkt mij echt onzin. Ik daag iedereen die denkt dat DE Nederlandse cultuur superieur is, die nederlandse cultuur dan eenduidig en concreet te omschrijven. Ik ben benieuwd.
Als er geen Nederlandse cultuur is, dan is Nederland een onsamenhangend zootje wat nog een beetje in orde wordt gehouden door wetten. Dat lijkt mij niet aan de orde. Cultuur wil zeggen : de wijze waarop de maatschappij gevormd is d.m.v. ongeschreven wetten. In engere zin hoort kunst e.d. ook tot cultuur, maar dat laat ik hier maar buiten beschouwing.
Het gaat om de wijze waarop wij onszelf vorm geven. En als ik de Nederlandse cultuur vergelijk met de Russische of de Turkse zie ik verschillen. Waar de Russen gecharmeerd zijn van een sterke leider, zijn wij dat niet. Hier is het van: doe maar gewoon, dat is gek genoeg. Dat zien we terug in de politieke leiding. Wij hebben flapdrollen als Balkenende, Kok, Rutte. Russen hebben nu Poetin en voorheen andere sterke leiders. Je zou kunnen zeggen dat de Nederlandse cultuur er een is van voorkeur voor flapdrollen. Laat Wim-Lex ook geen Poetin neigingen krijgen, want dan zijn we snel een republiek.
De zesjescultuur is ook heel erg Nederlandse cultuur. Daar zie je het : “doe maar gewoon, dat is gek genoeg” ook terug. De Nederlandse cultuur houdt niet zo van negens en tienen.
De Turkse cultuur kunnen we momenteel ook goed bestuderen. Dat blijkt een klik-cultuur te zijn. Men rapporteert doodleuk mensen die zich (in hun ogen) schadelijk uit laten over Turkije en/of Erdogan aan de Turkse overheid. Kennelijk schaamt de modale Turk zich niet voor dat NSB gedrag.
Niet dat Nederlanders geen klik-gedrag kennen, maar klik gedrag staat in een kwaad daglicht sinds WO2. Oeps…zeg ik daar WO2? Ja, onze cultuur is mede vorm gegeven door WO2.
En dan nog wat anders. Gegeven dat xenofobie, racisme en islamofobie culturele verschijnselen zijn en dat hier de zaak gemaakt wordt voor cultureel relativisme waarbij we schijnbaar niet mogen vinden dat de ene cultuur (vrije westerse liberale waarden) beter is dan de andere (theocratie met geïnstitutionaliseerde vrouwen- en homohaat), met welke stok denk je dan eigenlijk nog je tegenstander in dit debat te kunnen slaan? Waarom is racisme slechter dan rassen tolerantie? Waarom is het slechter iedereen die de taal niet spreekt het land uit te willen trappen dan een open samenleving te aspireren? Op een gegeven moment zul je moeten beargumenteren waarom daad A beter is dan B en cultuur X die daad A prijst dus beter is dan cultuur Y die daad B verijst.
En dat allemaal afgezien van het feit dat Allah niet bestaat, wat eigenlijk het startpunt van iedere discussie over islam zou moeten zijn.
@15 Je citeert bewust onvolledig en daarna lijst je slechts vooroordelen en stereotypen op.
Nederland is een geografisch afgebakend gebied en de Nederlandse cultuur is een optelsom van alle normen en waarden van al haar inwoners, niet slechts die van een door jou geselecteerde subset daarvan.
@17
Cultuur is een ongezegde ‘vorm’ waar de inwoners zich in meer of mindere mate rond bewegen. Maar je mag ook je eigen definitie hanteren, prima.
@16
Dat is niet slechter of beter. Onze huidige cultuur is dat racisme slecht is. Ooit hielden we er slaven en kolonies op na. Toen hadden we een andere cultuur. Een cultuur die het normaal vond om andere mensen uit te buiten.
Uitbuiting van dieren echter vinden we in de huidige cultuur nog normaal. Wellicht zullen onze nazaten onze cultuur van dierenuitbuiting ook ooit verwerpen. Zoals wij nu racisme verwerpen.
Slechter en beter zijn dus cultuurgebonden.
@16 Let op het woordje ‘schijnbaar’, dat een gevolgtrekking aangeeft, die u zelf trekt.
Verder heb ik nooit beweerd dat alle culturen even gezellig zijn; wel dat cultuursupremacisme per definitie zelfbedrog is, zelfgenoegzaam, dat het vooral op macht is gebaseerd en die macht vervolgens weer legitimeert en dat het om diverse redenen bloedlink is.
Zo zien wij er geen been in moslimlanden te bombarderen om daar ‘regime change’ te bewerkstelligen. Komt dat wellicht voort uit onze basale overtuiging dat wij superieur zijn en aan de goede kant van de geschiedenis staan en zij inferieur zijn, achterlijke primitieven die desnoods met harde hand beschaving opgelegd moeten krijgen?
Ik vind dat dus problematisch aan cultuursupremacisme. U niet?
@17 Toch zijn er allerlei ongeschreven regels en codes, zaken die vrijwel iedereen gewoon vindt en normaal acht, dingen die je ‘gewoon’ wel doet en dingen die je niet doet, omgangsvormen, etcetera.
Ga maar eens een paar Youtube-filmpjes kijken over ervaringen van expats in Nederland, waar ze tegenaan lopen, wat hen verbaast, en welke onderliggende attituden ze pas na vaak hun neus stoten in de smiezen kregen.
Of omgekeerd: trainingen aan Nederlandse expats die zaken willen doen in het buitenland – niet iedereen kan die egalitaire en directe (op het lompe af) houding van ons waarderen.
Zo is de Duitse cultuur een stuk formeler. Bij een Duitse chef hoef je bijvoorbeeld niet spontaan even binnen te vallen en te jijen en te jouwen. Dat wordt absoluut niet geapprecieerd.
En er zijn Duitse bedrijfjes die zich specialiseren in het uitrollen van een pad om een doctorstitel te behalen. Daar zit geld in, want daar hebben Duitse bedrijven respect voor, ze zijn ook bereid daar meer voor te betalen, zeker op medior- en seniorniveau.
Vinden wij gek. Want wat zegt zo’n ellenlange academische woordenbrei nu over je ondernemerskwaliteiten? Helemaal niks.
In Frankrijk baseert men zakelijke overeenkomsten nogal eens op relaties. Je gaat eerst uitgebreid dineren en over van alles en nog wat praten dat slechts perifeer iets met de eventuele zakelijke overeenkomst van doen heeft.
Mijn vader werkte voor een bedrijf dat als enige het recht had om middelen van een Franse farmaceutische keten te importeren: “Want de Fransen doen alleen zaken met chers amis“, en de voornaamste farmaceutische groothandel in Nederland, daar hadden die Fransen dan weer geen betrekkingen mee.
In Aziatische landen is senioriteit weer een fors ding. Je stelt je bescheiden op in het gezelschap van oudere en wijzer geachte meesters. Botst weer met onze egalitaire cultuur: hier hebben snelle jongens van eind twintig het hoogste woord, zij weten het beter dan die vastgeroeste oude sokken.
Een Amerikaanse legerofficier die trainingen verzorgde aan Arabische bondgenoten viel op dat het nemen van initiatief, creatieve oplossingen bedenken en kennisdelen onder de Arabische manschappen met wie hij samenwerkte niet in hun systeem zat.
De mannen waren passief, onkritisch, dachten strikt hiërarchisch, werkten uitsluitend volgens protocol (da’s niet zo handig als zich een situatie voordoet die niet in het protocol beschreven staat); en als een officier een brok kennis had opgedaan van waaruit hij beslissingen kon nemen, deelde hij die kennis niet, want met het monopolie op de kennis kon hij zijn autoriteit veilig stellen.
Dat wij hier vinden dat ieder het recht heeft voor zich te bepalen hoe ‘ie zijn leven inricht, dat ’t het belangrijkste in het leven is dat je gelukkig wordt, en dat het ons niks aangaat met wie een ander vrijt of wat ‘ie gelooft (moet ‘ie zelf weten), is cultuur. In Rusland denken ze daar anders over. In Egypte ook.
@20: De laatste keren dat wij moslimlanden bombardeerden, deden we dat omdat daar keihard door GroenLinks om was gevraagd. Als er een poortwachter is van de ‘evil, evil USA’, dan zijn zij het wel. Oh, en een aantal keren daarvoor deden we dat juist _niet_, omdat Moedertje Rusland daartegen in de V-raad bezwaar maakte. Me dunkt dat jouw uitspraak “Zo zien wij er geen been in moslimlanden te bombarderen” nogal wat nuance behoeft.
@22 Je eigen voorbeeld toont aan dat GroenLinks allang ‘om’ is, de NAVO niet als verlengstuk van de Westerse grootmachten ziet maar als potentiële ‘force for good’ (humanitaire militaire invasies zijn geen taboe meer), en bepaald niet het nest pacifistische en anti-imperialistische corbynista’s die jij er in wilt zien.
Je bent kennelijk ergens in de jaren negentig blijven hangen. GroenLinks is in de afgelopen kwart eeuw echter doorgeëvolueerd tot een ecofriendly sociaal-liberale partij.
@23: Ik heb geen idee van GroenLinks. Nooit op gestemd, nooit ook maar over nagedacht, zelfs. Voor mij is GroenLinks nog maar een klein stapje verwijderd van de Partij voor de Dieren. En dat is voor mij weer nog maar een klein stapje verwijderd van totale psychose. Maar enfin, je deflecteert mijn punt, en dat is dat ‘we’ meestal niet zomaar, om geen enkele reden, moslimlanden bombarderen.
@24 Oké, je kletste in #22 dus uit je nek over GroenLinks, dat dat de poortwachter bij uitstek is van de ‘evil, evil USA’. Goed om te weten.
Ik heb nog even nagekeken of ik soms slordig geformuleerd had, maar ik zie even niet hoe je mijn woorden zo uit kunt leggen.
Mijn punt is dat de redenen om moslimlanden binnen te vallen en overhoop te halen, en/of te bombarderen nogal eens niet legitiem zijn.
Neem nu de eerste Golfoorlog. Saddam viel Koeweit binnen, en de VS meende dat ze orde op zaken moest stellen. Maar in de jaren tachtig steunde de VS Saddam met zijn oorlog tegen Iran.
Of neem de Tweede Golfoorlog. Die werd eerst opgehangen aan 9/11 (waar Saddam niks mee van doen had); toen werd het opgehangen aan het bestaan van massavernietigingswapens (die nooit zijn gevonden); en uiteindelijk werd de reden gegeven dat men het Midden-Oosten wilde ‘democratiseren’, middels een domino-effect. (Nou, we hebben inmiddels gezien wat een succesverhaal dat is gebleken).
En dan is er nog de oorlog in Afghanistan, bedoeld om Osama bin Laden en Al Qaeda uit te roken. Maar hoe kwamen Osama bin Laden en diens beschermers daar ook al weer terecht? O ja, dat was omdat de Verenigde Staten samen met Saoedi-Arabië en Pakistan de moejahedieen (jihadisten dus) met vele honderden miljoenen aan geld en wapens hebben gesponsord om de Russen gedurende de jaren tachtig hun Vietnam te bezorgen.
‘Blowback’ heet dat in het jargon, als het wespennest dat je naar je buurman hebt geflikkerd zich tegen je eigen burgers keert.
En heeft die oorlog in Afghanistan van de afgelopen vijftien jaar nu wat opgeleverd, behalve dat we weer een andere groep criminele bandieten in het zadel hebben geholpen (Noordelijke Alliantie)? Nou nee, want de Taliban winnen gestaag terrein terug, naar ik meen met de zegen van de inlichtingendienst van onze voormalige bondgenoot Pakistan.
Je zou verwachten dat er een diepgaand maatschappelijk debat zou ontstaan over wat de Westerse grootmachten zoal uitspoken in de islamitische wereld, en of dat wel wenselijk is en moreel te rechtvaardigen valt.
Dat publieke debat ontbreekt echter vrijwel geheel. Rara, hoe zou dat nou toch komen?